Verjonging in Oud rijk loofbos

Gestart door Peter Lubbers, november 06, 2007, 17:35:19 PM

Vorige topic - Volgende topic

Peter Lubbers

Is een verjonging van eik in een bosopstand/ Parkbos op rijkere gronden (Alno padion/ Stellario carpinetum) eigenlijk wel zo slim?(denk aan grootschalige verjongingsingrepen in bestaande bosstructuur/ intensieve begeleiding in de toekomst.)

Uw mening graag.

Tim Asbreuk

#1
Volledig afhankelijk van de doelstelling waarmee het bos is ingeplant. Recreatie, natuur of productie. Maar in geen van de gevallen kan ik een echt duidelijke reden vind waarom er voor eiken word gekozen. Behalve recreatie want dat is altijd een beetje een vage doelstelling vind ik zelf.

Citeerdenk aan grootschalige verjongingsingrepen in bestaande bosstructuur/ intensieve begeleiding in de toekomst.

Dit hangt volledig van je beheersdoelstelling af. Word het niets doen beheer. Of moeten het kaarsrechte eiken met een takloze onderstam worden. De begeleiding in de toekomst zou denk ik vooral de eerste jaren na aanplant het hoogst zijn. Op rijke bodem groeien waarschijnlijk de kruiden harder dan de eiken.

Citeereigenlijk wel zo slim?
Het was waarschijnlijk niet in mijn hoofd opgekomen om zo'n zeldzaam bostype te veranderen.
Met vriendelijke groet,
Tim Asbreuk

Peter Lubbers

#2
Tim bedankt voor je reactie.

Ik doelde qua vraagstelling inderdaad op de concurrentiekracht van eik m.b.t een menging in een opgaand bos. Er zijn legio voorbeelden te noemen van mengingen
met bijv, Eik, Beuk, Es enz, maar als het op verjonging aankomt,,,,is het in het geval van de eik niet door te voeren.


grunsven

Waarom zou je willen verjongen? Nederland staat al vol met jong bos en oud bos hebben we amper.
Hoogstens is het maken van wat open plekken interessant voor veel groepen maar dan wil je juist dat ze niet meteen dichtgroeien.
Roy van Grunsven
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)

Tim Asbreuk

#4
Als je in Frans Vera geloofd hebben eiken zich zelden in bos verjongd.  Het beste is om een PNV (potentieel natuurlijke vegetatie) meting te doen.

Dit kan op twee manieren op basis van de ondergroei van het bos hiervoor is wel de nodige soorten kennis in mossen en kruiden vereist. Of op basis van abiotische factoren (bodem, water, zuurgraad enz.)  

Ik gebruik altijd een combinatie van beide en een beetje logisch verstand

Het bostype wat hier uitkomt is het best instand te houden (zelfs met niets doen). Het kan best zijn dat hier een heel ander bostype uitkomt dan er staat of komt te staan.
Met vriendelijke groet,
Tim Asbreuk

Peter Lubbers

#5
Beste Roy,

Ik stel een open vraag om een discussie op gang te brengen, maar een oud kathedralenbos zonder verjonging,,,,heeft geen toekomst.

en wat die grote groepen betreft daar kan je in een situatie als een parkbos niet mee aankomen. Ik zal dan ook nu meteen mijn mening geven over mijn open vraag omtrent het onderwerp:

Nee Eik zal zich van nature absoluut niet duurzaam verjongen in een dergelijke situatie. Met veel kunstingrepen van ons das bekend. Maar wil je daar je bosstructuur voor opgeven?

Ik vind dit een interessante vraag omdat veel bossen op rijke grond vaak landgoederen of Parkbossen betreft, waarvoor in de aanlegfase de Eik als belangrijke medespeler in de menging een rol is weggelegd,
vaak gemengd met bijv, beuk, es, enz. In de aanlegfase moet je al intensief de Eik bevoorrechten wil je hem in de menging houden naast de schaduwminners/ concurrentiekrachtige bosbomen. En zoals je al aangaf (daar hoopte ik al op)
je moet flinke verjongingsgroepen maken wil je eik verjongen in een dergelijke situatie!

En het zijn juist de Park en landgoedbossen met PNV Essen-iepenbos/ Eikenhaagbeukenbos, waar je niet met grootschalige ingrepen aan de gang wil of kan gaan omdat het gesloten bos een constant gegeven is in het ontwerp die men koetstert naast de lanen, parkvijvers etc. En we hebben nu eenmaal geen rijpe oude kleibossen met een oppervlak van rond de 5000ha.

Beste Roy.

ik deel de mening van Frans, mag duidelijk zijn.
Ben  het verder dan ook compleet eens met je verhaal.

Dus even samenvattend,

Ik ben van mening: Eik onder een bestaand Park/ Landgoedbos verjongen is naar mijn bescheidden mening onzin!!. Denk dan eens aan de Linde eens soort die zich uitstekend laat mengen met verschillende half/schaduwsoorten en die we al veel te weinig zien in het Parkbos, behalve als laanboom of solitair.
Naar mijn mening een grotere rol voor de Tilia!!  ^_^

Peter Lubbers

Gerrit Bedankt voor je tip en info!

Groet Peter Lubbers.  

wimtegels

In het Oerbos van Polen zijn vele discussie gevoerd over het verjongen van de eik. Er zijn zelfs mensen van mening dat de eik er van nature helemaal niet verjongd.
Dit thema hebben we daar ook eens behandeld tijdens een excursie van studenten Natuur en Landschapsbeheer.

Een en ander zit een beetje ingewikkelder in elkaar als vaak gedacht wordt. Het is inmiddels bekend dat er in het Poolse oerbos gedurende een lange periode geen verjonging van de eik heeft plaatsgevonden. Deze periode komt overeen met de periode dat er uit heel Polen massa's edelherten nar het oerbos zijn gebracht om aan de jachtlust van de Tsaren te voldoen. zowel de eikels als de jonge bomen werden totaal opgevreten.

Verjonging van de eik gaat niet eenvoudig. Maar om een eikenbestand in een climaxsituatie in stand te houden hoeven ook maar enkele eiken het volwassen stadium te bereiken. Gedurende de evolutie heeft de eik daar een belangrijke strategie voor ontwikkeld.

De eik heeft af en toe een vele male grotere productie van eikels dan in normale jaren. Helaas weet ik niet meer de frequentie van dit verschijnsel. In ieder geval is deze zo laag dat de dieren die de eikels als voedsel gebruiken zich niet op deze cyclus aan kunnen passen. Een van de dieren die de eikles eet is het wilde zwijn. Hij vreet er een heleboel op, mar door zijn gewroet maakt hij de bodem ook geschikt voor het ontkiemen van de eik.

Doordat er periodiek een flinke productie van jonge eiken plaatsvindt kan een enkele jonge eik zo ver doorgroeien dat hij niet meer interessant is voor de grazers. Deze kan zich dan weer ontwikkelen tot een eeuwenoude eik.

De eik ontkiemt overigens ook van nature in een begrazingsproject als koningsteen Thorn. Ook daar gaan de meeste jonge eiken verloren door de begrazing, maar enkele eiken  overleven en hebben nu al het stadium bereikt dat ze niet meer interessant zijn voor de grazers.

De manier waarop een bos zich ontwikkeld is van vele factoren afhankelijk, grondsoort, grondwaterstand, duur van het bosklimaat (in een oud bos groeien andere soorten dan in een pioniersbos) en natuurlijk de aanwezigheid van kleine en grote grazers.

Groetjes,

Wim.
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

Windekind

Misschien is het aardig om de effecten van de boomsoorten op de kruidlaag ook in de overwegingen mee te nemen. Zoals je waarschijnlijk weet is de invloed van soorten als Zomereik en Beuk op de flora erg ongunstig i.t.t. soorten als hazelaar, es, esdoorn, iep en vooral linde.
Heeft alles te maken met de omzettingsprocessen en humusvorming.
Dit geldt wel in het bijzonder voor de door jouw genoemde bostypen.

Zie de studies van Hommel en de Waal.
Met vriendelijke groet,
Elmar Prins

wimtegels

Je stelling is helemaal waar. Overigens werkt hij ook andersom. De kruidlaag in bossen is ook van invloed op de successie in het bos. Van dit verschijnsel heb ik gebruik gemaakt tijdens mijn afstudeeropdracht op Vlieland. Hier werden circa 300 ha bos omgevormd in  het kader van integraal waterbeheer. De bedoeling was om de naaldbossen zovel mogelijk om te vormen naar loofbossen. Dit omdat loofbossen op jaarbasis aanmerkelijk minder water verdampen dan naaldbossen.
De kruidlaag was mijn belangrijkste indicator voor het tempo waarin het bos kon worden omgevormd.

Een bos kent vele stadia. Het begin is vaak een staakbos. Dit bos kenmerkt zich o.a. door het vrijwel geheel ontbreken van een kruidlaag. De kruidlaag ontwikkeld zich in onze monotone naaldbossen pas echt naar een aantal dunningen. In een natuurlijk bos ontwikkeld zich de kruidlaag pas als er een boom sterft en de omringend bomen hun kroon niet zo breed uit kunnen laten groeien dat lichtinval op de bodem mogelijk is.

Als we de natuurlijke processen in gedachten nemen moeten we ons realiseren dat de successie in Nederland altijd de neiging heeft bos te vormen. Dit proces kan geremd, c.q. omgekeerd worden door begrazing, tijdelijke overbegrazing, bosbranden, stormschade, maar ook door massale invloed van parasieten op bomen. De successie wordt daardoor terug gezet en het verhaal begint opnieuw.

Graslanden en ook andere kruidvegetaties zijn altijd maar een bepaald episode in de successie.

Het is daarbij zinvol je te realiseren dat een climaxvegetatie niet uitsluitend uit woudreuzen bestaat. Door de voornoemde processen komen  alle stadia van successie, in wisselende oppervlakteverhoudingen in de climaxsituatie voor.

Groetjes,

Wim
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

markmeijrink

CiteerDe eik heeft af en toe een vele male grotere productie van eikels dan in normale jaren. Helaas weet ik niet meer de frequentie van dit verschijnsel.
Wat betreft de frequentie van een hoge productie eikels (mastjaar) 7 jaar.

CiteerDoordat er periodiek een flinke productie van jonge eiken plaatsvindt kan een enkele jonge eik zo ver doorgroeien dat hij niet meer interessant is voor de grazers. Deze kan zich dan weer ontwikkelen tot een eeuwenoude

Wat ook kan helpen is het voorkomen van struiken zoals Meidoorn. Een jonge eik kan kiemen onder de struik en groeit als het ware door de struik heen en geniet bescherming tegen grazers. Tot dat de Eik groot genoeg is en de Meidoorn overgroeit / overschaduwt en zo de concurrentie wint.  (Meidoorn is niet een soort die in bossen voorkomt, maar in dit voorbeeld als illustratie gebruikt, misschien dat er in het bos een equivelent voor is?)

wimtegels

In koningsteen zien we inderdaad dat de meidoorn een grote rol speelt als "beschermheer" van de jonge eik. Ik kan me voorstellen dat hulst een dergelijke rol zou kunnen spelen in een bos.
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

Peter Lubbers

#12
Citeer
CiteerDe eik heeft af en toe een vele male grotere productie van eikels dan in normale jaren. Helaas weet ik niet meer de frequentie van dit verschijnsel.
Wat betreft de frequentie van een hoge productie eikels (mastjaar) 7 jaar.

CiteerDoordat er periodiek een flinke productie van jonge eiken plaatsvindt kan een enkele jonge eik zo ver doorgroeien dat hij niet meer interessant is voor de grazers. Deze kan zich dan weer ontwikkelen tot een eeuwenoude

Beste Mark,

Volgens mij is het hoe en waarom omtrent eikenmastjaren wetenschappelijk  helemaal niet duidelijk  zoals bij beuk wel het geval is,,,maar kan me vergissen.

-_-

Peter Lubbers

#13
CiteerIn het Oerbos van Polen zijn vele discussie gevoerd over het verjongen van de eik. Er zijn zelfs mensen van mening dat de eik er van nature helemaal niet verjongd.
Dit thema hebben we daar ook eens behandeld tijdens een excursie van studenten Natuur en Landschapsbeheer.

Een en ander zit een beetje ingewikkelder in elkaar als vaak gedacht wordt. Het is inmiddels bekend dat er in het Poolse oerbos gedurende een lange periode geen verjonging van de eik heeft plaatsgevonden. Deze periode komt overeen met de periode dat er uit heel Polen massa's edelherten nar het oerbos zijn gebracht om aan de jachtlust van de Tsaren te voldoen. zowel de eikels als de jonge bomen werden totaal opgevreten.

Verjonging van de eik gaat niet eenvoudig. Maar om een eikenbestand in een climaxsituatie in stand te houden hoeven ook maar enkele eiken het volwassen stadium te bereiken. Gedurende de evolutie heeft de eik daar een belangrijke strategie voor ontwikkeld.

De eik heeft af en toe een vele male grotere productie van eikels dan in normale jaren. Helaas weet ik niet meer de frequentie van dit verschijnsel. In ieder geval is deze zo laag dat de dieren die de eikels als voedsel gebruiken zich niet op deze cyclus aan kunnen passen. Een van de dieren die de eikles eet is het wilde zwijn. Hij vreet er een heleboel op, mar door zijn gewroet maakt hij de bodem ook geschikt voor het ontkiemen van de eik.

Doordat er periodiek een flinke productie van jonge eiken plaatsvindt kan een enkele jonge eik zo ver doorgroeien dat hij niet meer interessant is voor de grazers. Deze kan zich dan weer ontwikkelen tot een eeuwenoude eik.

De eik ontkiemt overigens ook van nature in een begrazingsproject als koningsteen Thorn. Ook daar gaan de meeste jonge eiken verloren door de begrazing, maar enkele eiken  overleven en hebben nu al het stadium bereikt dat ze niet meer interessant zijn voor de grazers.

De manier waarop een bos zich ontwikkeld is van vele factoren afhankelijk, grondsoort, grondwaterstand, duur van het bosklimaat (in een oud bos groeien andere soorten dan in een pioniersbos) en natuurlijk de aanwezigheid van kleine en grote grazers.

Groetjes,

Wim.
Hallo Wim,

Het ontbreken van eikenverjonging in Bialowiesa heeft niet alleen met overbegrazing door cerviden te maken, meer nog door het langdurig uitblijven van begrazing door Runderen en Koniks zoals eeuwen gebruikelijk was! Meidoorns, en andere lichtmninnende struikachtigen ontbreken dan ook bijna in het Woud, de kraamkamers ontbreken ook in het Oerbos van bialowiesa,,is niet zo oer meer dus.

De oudste eiken stammen uit de tijd dat begrazing door Oerrund, Tarpan en hun gedomesticeerde tegenhangers nog gemeengoed was, De eik floreerde begrazing was een essentiele voorwaarde voor bijvoorbeeld Wisent om te gedijen, (nu wordt er gemaaid voor het weiland effect) de Wisent begeeft zich liever in begraasd terrein dan in het "Oerbos".

Het bos is nu grotendeels gesloten. Beuk mag dan ontbreken zover van het atlantisch klimaat,,Haagbeuken verjongen ohier onder Linden en verder gemengd met Noorse Esdoorn en andere snelle semi schaduwminners zijn ze funest voor de
verjonging van lichtminnaars.

Eik heeft dus ook hier geen schijn van kans.

het bos zag er vroeger dus ook niet gesloten uit maar door begrazing, Parkachtig
een walhalla voor eiken.

markmeijrink

Citeer
Citeer
CiteerDe eik heeft af en toe een vele male grotere productie van eikels dan in normale jaren. Helaas weet ik niet meer de frequentie van dit verschijnsel.
Wat betreft de frequentie van een hoge productie eikels (mastjaar) 7 jaar.

CiteerDoordat er periodiek een flinke productie van jonge eiken plaatsvindt kan een enkele jonge eik zo ver doorgroeien dat hij niet meer interessant is voor de grazers. Deze kan zich dan weer ontwikkelen tot een eeuwenoude

Beste Mark,

Volgens mij is het hoe en waarom omtrent eikenmastjaren wetenschappelijk  helemaal niet duidelijk  zoals bij beuk wel het geval is,,,maar kan me vergissen.

-_-
Beste peter,

het kan idd zijn dat ik mbt de frequentie van het mastjaar bij Eiken me heb vergist en dat de 7 jaar betrekking heeft op Beuken. Je hebt gelijk de mening (na wat speuren op internet) over een mastjaar bij Eiken lopen uiteen van 5, 7, 8, 9 en 12 jaar. Wel zijn merendeel van de bronnen het eens dat de periodes tussen de mastjaren steeds korter worden.

Mark :duim:  

wimtegels

CiteerHallo Wim,

Het ontbreken van eikenverjonging in Bialowiesa heeft niet alleen met overbegrazing door cerviden te maken, meer nog door het langdurig uitblijven van begrazing door Runderen en Koniks zoals eeuwen gebruikelijk was! Meidoorns, en andere lichtmninnende struikachtigen ontbreken dan ook bijna in het Woud, de kraamkamers ontbreken ook in het Oerbos van bialowiesa,,is niet zo oer meer dus.

Toch een aanvulling hierop. Het oerbos van bialowiesa is inderdaad geen echt oerbos. Ook daar is veel gesleuteld, als is het maar door de enorme ingrepen in de dierenwereld.

Het is echter een fabeltje dat de eik niet meer verjongd. We hebben de jonge eikenbomen gevonden daar! Eik is maar een van de boomsoorten in  het bos en toevallig eentje die stokoud kan worden. Er hoeven dus ook geen massa's jonge eiken te zijn om het aandeel eik in het bos in stand te houden.

Met vriendelijke groet,

Wim
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

Peter Lubbers

#16
Duurzame verjonging??? ...IN..het gesloten bos?? ,,,,Kom over paar generaties maar ns terug Wim,,,,,neem loupe mee,,,
je bedoelt vast die kleine schattige sprietjes met meeldauw,,, -_-  -_-  <_<

wimtegels

Duurrzame verjonging vindt niet plaats in een gesloten bos. Maar een oud bos blijft niet gesloten. Naar mijn bescheiden mening is een jong bos, het zogenaamde staakstadium, het meest gesloten bos. Helaas zitten de meeste bossen in ons land nog in dat stadium.

Groetjes,

Wim
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

Peter Lubbers

Hai Wim,

Ook al vallen er grote gaten dan zijn er al tientalle exemplaren van Linden, Essen, Esdoorns en Haagbeuken die net als de Eikenzaailingen hebben gewacht op deze kans. De eik wordt hier dus wederom belet in zijn verjonging door de veel sneller groeiende halfschaduwsoorten. Eik delft wederom het opnderspit door zijn lage reactiesnelheid in verhouding tot de hieroorgenoemde concurrentiekrachtige soorten.

Groetjes!! :grin:  

wimtegels

Bialowiesa, zowel het zgn. oerbos, als de bossen er om heen zijn een heel oud bossysteem. (circa 10.000 jaar; het bossysteem heeft zich ontwikkled na de laatste ijstijd) De eik heeft zich gedurende die hele periode weten te handhaven.

Ook nu nog vind ik jonge eiken in het oerbos en daarbuiten. Het gaat niet om massá's. De eik "weet" dat. Zijn systeem is er op aangepast. Ondanks het feit dat hij honderden jaren oud wordt produceert hij massa's eikels. Het zullen er wel miljoenen zijn gedurende zijn leven.

Een boompje uit al die zaden hoeft maar het kroonstadium te bereiken om het aandeel eik in stand te houden.

Mocht het overigens zo zijn dat in dit stadium de eik verdwijnt, zelfs in een gebied met een toch redelijke flinke begrazing, dan impliceert dat misschien wel iets anders:

Als er nog redelijk grote verschuivingen plaats vinden binnen de aantalsverhoudingen van soorten na 10.000 jaar moeten we misschien wel concluderen dat een bossysteem na 10.000 jaar zijn climax nog niet heeft bereikt....

Vooralsnog liggen mijn schatingen voor het bereiken van het climaxstadium in een bos op 1000 tot 2000 jaar.

Groetjes,

Wim
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

Peter Lubbers

#20
CiteerBialowiesa, zowel het zgn. oerbos, als de bossen er om heen zijn een heel oud bossysteem. (circa 10.000 jaar; het bossysteem heeft zich ontwikkled na de laatste ijstijd) De eik heeft zich gedurende die hele periode weten te handhaven.

Vooralsnog liggen mijn schatingen voor het bereiken van het climaxstadium in een bos op 1000 tot 2000 jaar.

Groetjes,

Wim
Hallo Wim

Zoals ik al zei Wim ,,,,waar zijn het oerrund, Tarpan en hun gedomesticeerde evenbeelden??? weg uit het bos,,,Eik verjongt dus niet duurzaam zonder de gangmakers die er NA DE LAATSTE IJSTIJD TOT AANTAL EEUWEN TERUG NOG WEL LIEPEN :huh:  :huh:

:wacko: Snappie!

Groeten,
Peter.

wimtegels

#21
Zoals gezegd, op basis van eigen waarnemingen tijdens excursies in het oerbos deel ik het standpunt niet dat de eik daar niet verjongd.

In dennenbossen in mijn eigen omgeving zie ik verjonging van eiken zonder beheer!

Er is een groot verschil tussen massale eiken verjonging in een bepaald stadium en een minimale verjonging in een volgend stadium.

Een ven de beheerders uit het oerbos heeft ons tijdens een excursie is voorgerekend hoeveel jonge eiken moeten overleven om het antaal eiken, ik dacht 10 to 20 %, in stand te houden.

Het aantal jonge eiken die we vonden voldeed daar aan.

Natuurlijk betreur ik het afwezig zijn van Tarpan en Oerrund.

De toekomst zal ons de positie van de eik leren, als wij tijd van leven hebben.

Met vriendelijke groet,

Wim
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

Peter Lubbers

Beste Wim.

1. Eiken tussen de dennen hebben we het hier niet over want dit zijn situaties op ARME gronden.

2. De Beheerder van Bialowiesa kan praten als brugman er blijkt nergens uit dat de genoemde eikenverjonging DUURZAAM is.

Referenties graag.,, ;)

Groeten Peter.

wimtegels

Je hebt helemaal gelijk. Die referenties kan ik je op dit moment niet geven.

Citeer2. De Beheerder van Bialowiesa kan praten als brugman er blijkt nergens uit dat de genoemde eikenverjonging DUURZAAM is.

De beheerder was voor mij overtuigend. En wat ik zelf heb gezien ook. In hoeverre dat duurzaam is kan ik niet bepalen nu, dat moet de toekomst leren.

Wat is het alternatief, gaan kappen en eiken planten? Gebeurd trouwens op kleine schaal buiten het strikte reservaat. Is veel discussie over.

en zoals ik al stelde:

[/QUOTE]Als er nog redelijk grote verschuivingen plaats vinden binnen de aantalsverhoudingen van soorten na 10.000 jaar moeten we misschien wel concluderen dat een bossysteem na 10.000 jaar zijn climax nog niet heeft bereikt....
Citeer

Moeten we dan misschien niet gewoon accepteren dat zaken na 10.000 jaar nog veranderen.

Ja en ik mis de tarpan en het oerrund ook!

Ik vraag me wel eens af waarom de konik niet uitgezet wordt in dat bos. Is het beste surrogaat van tarpan dat we hebben................

Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

MC

En jij pleitte juist voor natuurlijkheid toch?
Kijk, dat is precies het dilemma tussen natuurlijkheid (geen paardachtigen meer) en biodiversiteit (blijkbaar lijkt de konik daar goed voor). Of zijn maatregelen die een natuurlijke situatie simuleren natuurlijk genoeg?
vriendelijke groet,
Matthijs Courbois

wimtegels

Ja, ik pleit voor natuurlijkheid. En ja, er zijn dilemma's genoeg, ook in mijn gedachten.
Ik ben niet tegen herintroductie van soorten. En als soorten zelf niet meer bestaan, zoals de Tarpan bijvoorbeeld, vind ik een konik een goede vervanger.

Eenmaal geïntroduceerd en als na een observatie periode blijkt dat ze die niche succesvol kunnen innemen, mogen ze voor mij de status van gehouden dier verliezen.

Ik heb ooit besloten Natuurbeheer te gaan studeren. Misschien is dat wel mijn grootste dilemma want ik vraag me af of je natuur wel kunt beheren.........

Op dit moment denk ik in ieder geval dat je zo veel mogelijk moet streven naar zelfregulerende processen.

Wat is zoveel mogelijk? Over het antwoord op deze vraag zullen we ons nog wel vele jaren, zo niet generaties, in figuurlijke zin te kop in slaan.
Dat vind ik leuk als we dat met respect doen. Ik hoop alleen dat we daar de natuur niet de kop mee inslaan voor zover dat al kan.

Een vredelievende groet!
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

MC

Het introduceren van een soort is een schijn-natuurlijkheid. Doordat je maar één keer (of enkele keren) een groep dieren plaats, lijkt het alsof je daarna geen invloed meer hebt en het allemaal geweldig natuurlijk is met natuurlijke processen.
Maar in feite zijn jouw konikpaarden 24u per dag 7 dagen per week jouw invloed aan het uitoefenen. Introductie van grote dieren voor beheersdoeleinden is eigenlijk een constante menselijke invloed in het terrein.
Ik zie het verschil niet zo tussen 'natuurlijkheid' van grazers die uitgezet worden en bijv. het na een periode van 5 jaar verwijderen van opslag, of plaggen, of 2x per jaar maaien + afvoeren enz. enz. Soms is het één beter, soms het andere en meestal is een kleindschalige combi van verschillende opties het best. Het zijn beheerssystemen om invloed uit te oefenen, dat is nu eenmaal niet heel erg natuurlijk.
vriendelijke groet,
Matthijs Courbois

wimtegels

Het is allemaal beheer. Dat is waar. Maar ik zie wel degelijk verschillen.

Die konik van mij (ik heb er geen ha ha) is inderdaad 7X24 bezig. Dat doer hij als het goed is smane met andere grazers en browsers. De variatie wordt daardoor vele malen groter dan een maaimachine ooit zal kunnen. En de diertjes die we willen behouden komen niet omnder het mes.

En als Limburger ben ik toch een zuinige Hollander, Het is goedkoper.
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels

Windekind

CiteerDie konik van mij (ik heb er geen ha ha) is inderdaad 7X24 bezig. Dat doer hij als het goed is smane met andere grazers en browsers. De variatie wordt daardoor vele malen groter dan een maaimachine ooit zal kunnen. En de diertjes die we willen behouden komen niet omnder het mes.

:) ...maar onder de hoeven  :)

Ik denk dat begrazing inderdaad voor meer structuur en variatie kan zorgen dan een maaimachine.

Wel de volgende kanttekeningen:

1 Als we het hebben over natuurlijke begrazing dan moeten we het ook hebben over grotere eenheden natuur waarbij niet wordt ingegrepen in de kuddes. Juist grote fluctuaties in aantallen kunnen m.i. zorgen voor een hogere dynamiek en natuurwaarde in bijvoorbeeld de laagdynamische bossen (zoals op de Veluwe).
We hebben het nu over dieren die onder de veewet vallen en dus verzorgd/bijgevoerd e.d. moeten worden. Verder wordt er in de aantallen gereguleerd door de beheerder. En wel de begrazingsdruk die ons als mens goed lijkt voor de natuur en past binnen, jawel, onze doelstellingen. Is dat natuur te noemen ?

2 Sommige systemen hebben zich o.i.v. van een eeuwenlang gebruik/beheer van bijvoorbeeld hooien ontwikkeld tot specifieke gemeenschappen. Deze hebben voor mij een hoge, zo je wilt, cultuurhistorisch, natuurhistorische waarde. Overigens bevinden zich hier ook vaak in die tijd o.i.v. van het extensieve gebruik/beheer kwetsbare interessante ecologische relaties op kleinere schaal.


Met betrekking tot de Nederlandse bossen; het zal nog eeuwen duren (zo verwacht ik) voor bossen zich kunnen ontwikkelen tot gevarieerde bosecosystemen. Wij weten trouwens eigenlijk helemaal niet hoe die bossen er uitzagen. Daar is nog ontzettend veel discussie over. Wat was eigenlijk de begrazingsdruk op de Veluwe ??? Al die soorten dieren die nu in de heide voorkomen, wat was hun ecologische niche precies in natuurlijke bossystemen. En hoe zit het met de flora.
Ik ben zeker voorstander van expirementeren op het vlak van begrazing e.d. maar je zult dek ik een zeer uitgebreid monitoringsplan moeten toepassen.
In de Millingerwaard en omgeving zijn de ontwikelingen natuurlijk heel erg mooi.
Maar op de droge zandgronden ??? Ik heb hier wat mooie voorbeelden naast elkaar en dat pleit ook wat betreft de variatie en structuur nou nog niet echt voor begrazing vind ik. Over de monocultures van exoten zijn we het allemaal wel eens denk ik; kappen of omvormen





Met vriendelijke groet,
Elmar Prins

wimtegels

Citeer
CiteerDie konik van mij (ik heb er geen ha ha) is inderdaad 7X24 bezig. Dat doer hij als het goed is smane met andere grazers en browsers. De variatie wordt daardoor vele malen groter dan een maaimachine ooit zal kunnen. En de diertjes die we willen behouden komen niet omnder het mes.

:) ...maar onder de hoeven  :)

Ik denk dat begrazing inderdaad voor meer structuur en variatie kan zorgen dan een maaimachine.

Wel de volgende kanttekeningen:

1 Als we het hebben over natuurlijke begrazing dan moeten we het ook hebben over grotere eenheden natuur waarbij niet wordt ingegrepen in de kuddes. Juist grote fluctuaties in aantallen kunnen m.i. zorgen voor een hogere dynamiek en natuurwaarde in bijvoorbeeld de laagdynamische bossen (zoals op de Veluwe).
We hebben het nu over dieren die onder de veewet vallen en dus verzorgd/bijgevoerd e.d. moeten worden. Verder wordt er in de aantallen gereguleerd door de beheerder. En wel de begrazingsdruk die ons als mens goed lijkt voor de natuur en past binnen, jawel, onze doelstellingen. Is dat natuur te noemen ?

Ik ben het volledig met je eens dat de aantallen van de grazers flink moeten fluctueren om de dynamiek in stand te houden. Ik stelde ook dat de  grazers de status van gehouden dier moeten verliezen voordat we terug kunnen naar echt natuurlijke processen.

En natuurlijk maken ook grazers, browsers en ook wroeters slachtoffers onder plant en dier. Als zij op populatieniveau echter voorwaardenscheppend bezig zijn hoeft dit geen probleem te zijn. In de ecologie gaat het om de soort, niet om het individu.

Dat bij het introduceren van grote grazers (en roofdieren) de versnippering en de omvang van onze natuurgebieden een probleem is ben ik met je eens. Dat, hopelijk tijdelijk, ingrijpen van de mens met dat geweer noodzakelijk is, het zij zo.

Wat we echter wel vergeten is dat wij steeds meer één Europa worden. Als ik naar Nationaal Park de Meinweg kijk, is dat maar een zielig klein gebiedje. Kijk ik echter op grotere schaal, over de grens met Duitsland, dan ziet het plaatje ineens anders uit. De natuur heeft lak aan landsgrenzen. Het wordt tijd dat natuurbeheer dar ook minder last van krijgt. Dan ontstaan op korte termijn heel andere mogelijkheden.

Het duurt eeuwen, zoniet millennia, om tot het climaxstadium te komen. Dat betekent niet dat een natuurlijk bos op veel kortere termijn tot stand kan komen. Ik sta verstel van de verandering  gedurende de laatste 30 jaar.

Maas Swalm Nettepark is rijp voor wolf en wisent. De politiek nog niet. Ik ben er in ieder geval rijp voor. Ik hoop dat een en ander werkelijkheid wordt voor mijn rijpheid over gaat in verrotting.....
Met vriendelijke groet,

Wim Tegels