Wat zijn cicaden eigenlijk?Relatief weinig mensen zijn bekend met cicaden, in tegenstelling tot plantenluizen en (bed)wantsen. Dit is voornamelijk te wijten aan het feit dat de meeste soorten slechts enkele millimeters klein zijn en we in Nederland nog maar weinig te maken hebben met schadelijke soorten. Cicaden vallen, net als plantenluizen en wantsen, onder de Hemiptera (Halfvleugeligen).
Hoe herken ik een cicade?
Cicaden vertonen vaak de nodige overeenkomsten met wantsen en plantenluizen, voor veel van deze soorten geldt dat ze vaak klein zijn en in de buurt van planten leven. Daarnaast hebben de drie groepen altijd een zuigsnuit/rostrum waar zij planten of andere kleine dieren mee uitzuigen. Toch zijn cicaden vrij gemakkelijk te onderscheiden van wantsen en plantenluizen. Makkelijke, algemeen geldende kenmerken om naar te kijken:
- Vleugels liggen plat op het lijf, antennen meestal lang en zuigsnuit/rostrum begint aan de voorkant van de kop -> Wantsen
- Vleugels dakvormig of afwezig, antennen meestal lang en zuigsnuit/rostrum begint relatief ver naar achteren aan de onderzijde van het insect -> Plantenluizen
- Vleugels dakvormig, antennen kort en zuigsnuit/rostrum begint aan de onderzijde van het insect -> Cicaden
OntwikkelingEieren worden doorgaans in een plantenstengel of -knop gelegd. De nimf die hier uit komt doorloopt vijf stadia en is daarna volwassen. Zie
hier een foto met twee verschillende nimf-stadia en drie imago's, de imago's verschillen van de nimfen door de ontwikkelde vleugels die aan een klein gedeelte zijn verbonden met het lijf. Bij de nimfen zijn de vleugels niet ontwikkeld en zijn slechts naar achter stekende 'stompjes' te zien welke over een breed deel zijn verbonden aan het lijf. De ontwikkeling van ei tot volwassen cicaden duurt meestal slechts kort, maar kan ook enkele jaren duren. De meeste cicaden hebben één, of minder vaak twee generatie per jaar, sommige soorten kunnen echter ook 3 generaties per jaar hebben wanneer de omstandigheden optimaal zijn. Cicaden overwinteren in verreweg de meeste gevallen als ei, maar ook regelmatig als nimf.
VerspreidingCicaden kunnen, dankzij hun achterpoten, vaak snel en ver springen. Daarnaast vliegen cicaden vaak om grotere afstanden af te leggen. Veel soorten kunnen kortvleugelig of langvleugelig zijn. Langvleugelige individuen kunnen migreren naar geschikte gebieden waar een nieuwe populatie (met kortvleugelige individuen) kan ontstaan. Langvleugelige individuen kunnen behoorlijk verschillen van kortvleugelige individuen, zie bijvoorbeeld
Dicranotropis hamata of
Euconomelus lepidus.
Wordt nog verder uitgewerkt!