Sinds 1983 uitgestorven beschouwde vlinder herkend door Leo Bot, checkt u zelf:

Gestart door Kiewiet, april 25, 2017, 20:47:21 PM

Vorige topic - Volgende topic

Kiewiet

Het betreft deze waarneming
https://waarneming.nl/waarneming/view/120058293
Brandplekmot - Heliothela wulfeniana gezien op 2016-06-16 Ameland - Oerd
Foto's:








Toelichting:
±15mm spanwijdte

Admin, Leo Bot, 25-04-2017 19-50
Hoi Theo, Prochoreutis myllerana is leuk, maar dit is Heliothela wulfeniana, die in ons land als uitgestorven werd beschouwd! Prachtige vondst! Ik hoop hem ook eens tegen te komen.Groeten, Leo

Beste Leo, hartelijk dank voor de check en correctie!
We hebben er hier op 't forum een discussie over gehad wat 't was en kwamen op Prochoreutis myllerana.
Heliothela wulfeniana is wel een heel spectaculaire vondst.
Vr groet, Theo.
Edit: inderdaad foto 2 is onmiskenbaar.

Met vr groet, Theo.

Ben Kruijsen

Theo,
van harte gefeliciteerd met deze bijzondere waarneming. Ameland blijft verbazen ......  ;)

lo.troisfontaine

Hartstikke mooi, die zien we niet tijdens ons jaarlijks vogelweekend in oktober.
Wat dat betreft zijn we daar te laat in het jaar voor insecten.

Gefeliciteerd Theo.

groeten,

Lo

Kiewiet

Citaat van: Ben Kruijsen op april 25, 2017, 20:58:33 PM
Theo,
van harte gefeliciteerd met deze bijzondere waarneming. Ameland blijft verbazen ......  ;)

Dankjewel Ben,  :duim:  als er verder niemand rondsnuffelt, dan heb je soms iets heel leuks.  :angel: B)

Ps., Vanmiddag heb ik het mosje teruggevonden wat ik Lippenmos noemde, dat ontrade Koos me. Nu noem ik 't Calypogeia muelleriana + betere foto) https://waarneming.nl/waarneming/view/137280189 en ook vond ik er Cephalozia bicuspidata maar dat was te klein voor een foto...
Met vr groet, Theo.

Kiewiet

Citaat van: lo.troisfontaine op april 25, 2017, 21:31:14 PM
Hartstikke mooi, die zien we niet tijdens ons jaarlijks vogelweekend in oktober.
Wat dat betreft zijn we daar te laat in het jaar voor insecten.

Gefeliciteerd Theo.
groeten,
Lo
Dankjewel Lo,  :duim: Mochten jullie in oktober er weer zijn, zou ik wel eens mee willen, misschien leer ik nog wat over vogels?!  :blink:


Met vr groet, Theo.

Leon Olsthoorn

Mooie vondst! Microlepidoptera geeft Malden, 1983, als laatste vondst
Jag gillar blommor, jag gillar träd, jag gillar naturen som den är!

Kiewiet

Citaat van: Leon Olsthoorn op april 25, 2017, 22:29:48 PM
Mooie vondst! Microlepidoptera geeft Malden, 1983, als laatste vondst
Dankjewel Leon,  :duim: inderdaad: dit vond ik: in 'Franje' maart 2012: een prachtig zwarte soort met blauwe schubben, die vroeger populaties had op vooral koren- en graanakkers met de waardplant akkerviooltje in de duinen en ten zuiden van de IJssel. Veel van deze akkers kregen een andere bestemming resulterend in een snelle achteruitgang waarbij in 1983 de laatste populatie te Malden verdween.

Verdwenen. :'( Per 2011 is deze status officieel toegekend. :police: Dat bleek dus toch voorbarig. :blink:
Met vr groet, Theo.

gardensafari

Theo, van harte!
Overigens vind ik de opmerking "ten zuiden van de IJssel erg opvallend, omdat die rivier van zuid naar noord stroomt.
Ten oosten of ten westen begrijp ik, maar ten zuiden?
Enne Ameland is ten noorden van den Iesselt.
Maar voor jouw vondst maakt het niets uit.
Chapeau!
Groetjes,

Hans Arentsen
www.gardensafari.nl

Hoezo geen idealen? Ik wil een heleboel mensen verbeteren.

Elachista

Is de lijn Zwolle-Arnhem een betere omschrijving? Sja...

Kennelijk is het een soort die al die jaren op duinviooltje heeft gezeten.  Dat is opmerkelijk, want hij is zelfs niet opgemerkt tijdens zoektochten naar Pancalia soorten. In het verleden ook weinig in de duinen gevonden. Spannend dus!
Groet,
Tymo

Kiewiet

Citaat van: gardensafari op april 26, 2017, 00:17:00 AM
Theo, van harte!
Overigens vind ik de opmerking "ten zuiden van de IJssel erg opvallend, omdat die rivier van zuid naar noord stroomt.
Ten oosten of ten westen begrijp ik, maar ten zuiden?
Enne Ameland is ten noorden van den Iesselt.
Maar voor jouw vondst maakt het niets uit.
Chapeau!

Merci Hans, voor de complimenten.  :duim: Als het alleen gaat om het gebied bij Malden, is ten zuiden van de IJssel wel correct.  :blink:
Maar hoeveel duinen er daar toen (en ook nu) bestaan, heb ik geen idee. Zo goed ken ik Malden en omgeving niet. :-[
Met vr groet, Theo.

Kiewiet

Citaat van: Avondrood op april 26, 2017, 00:34:24 AM
Is de lijn Zwolle-Arnhem een betere omschrijving? Sja...

Kennelijk is het een soort die al die jaren op duinviooltje heeft gezeten.  Dat is opmerkelijk, want hij is zelfs niet opgemerkt tijdens zoektochten naar Pancalia soorten. In het verleden ook weinig in de duinen gevonden. Spannend dus!

De komende zomermaanden ga ik zeker weer checken in de omgeving Tymo, ik houd jullie op de hoogte zo goed ik kan.
Overigens rond de vinddatum-maand ben ik 10 dagen richting Alpenweiden, (ook niet verkeerd... B) )
Betekent: ''In het verleden ook weinig in de duinen gevonden'', dat de soort ooit wel in de zeeduinen is gevonden?

Ps., hondsviooltje groeit ook nabij de vindplaats.
Met vr groet, Theo.

thijsdegraaf


wim veraghtert

In België is er nog één gekende populatie: in de duinen nabij De Panne, ook bij Duinviooltje.

mvg
admin nachtvlinders waarnemingen.be

Kiewiet

Citaat van: thijsdegraaf op april 26, 2017, 10:08:31 AM
Gefeliciteerd Theo. Wat een mooie vondst weer!

Dankjewel Thijs, helemaal in m'n nopjes ben ik  B) , maar goed dat Leo gecheck heeft en de correctie doorgaf.  :duim:
Met vr groet, Theo.

Kiewiet

Citaat van: wim veraghtert op april 26, 2017, 12:37:26 PM
In België is er nog één gekende populatie: in de duinen nabij De Panne, ook bij Duinviooltje.

mvg

dankjewel Wim,   :duim: dat had ik nog niet gevonden, ook de populatie(s) in Denemarken heb ik nog niet kunnen traceren, die zou ik ook wel willen weten, misschien ook daar in de duinen?
De gegevens van Finland en Rusland zijn goed gedocumenteerd en toegankelijk op internet, ook de verspreiding in (het kaartje van) Frankrijk is vindbaar & duidelijk.  :blink:
Met vr groet, Theo.

Kiewiet

(1e lokale publikatie met embargo tot uitgiftedatum 12 mei.)

Als uitgestorven beschouwde vlinder gevonden op 't Oerd, Oost Ameland.

Voor vlinderkenners is het een sensatie! En een primeur, die in "de Amelander" wordt bekend gemaakt. Op het Oerd werd afgelopen jaar een reeds in 1983 voor het laatst in leven geziene vlinder herontdekt. In 2011 was de soort zelfs officieel in Nederland als uitgestorven verklaard. Tot op de 25e april Leo Bot, een microvlinderdeskundige, de foto's onder ogen had gekregen en de vinder van het motje Theo Kiewiet berichte. Na bestudering van de foto's had Leo Bot geconcludeerd dat het hier ging om een Brandplekmot (Nederlands), in het Zweeds: de Svart Violmott en in het Latijns: Heliothela wulfeniana. Theo Kiewiet: "Ik vond het vlindertje al in juni 2016 en had ik de vondst nog besproken op het forum voor microvlinders van waarneming.nl. Daar is toen de verkeerde benaming Glidkruidmot – Prochoreutis myllerana uit voortgekomen.
Gelukkig weten we nu dankzij Leo Bot dat Nederland een vlindersoort rijker is, welteverstaan soort nummer 2.188. Eerst kon ik het amper geloven, doch na vergelijking van foto's van de soort uit het buitenland was ik overtuigd. De benaming in het Zweeds sprak mij aan, ik besloot er een Amelander variant van de maken en het in onvervalst Amelands "Swa'te Fioelmot" te noemen".

Waarom werd dit bijzondere vlindertje in Nederland als uitgestorven beschouwd?

"De Swa'te Fioelmot of officieel Heliothela wulfeniana - Brandvlekmot kwam vroeger voor op akkerstroken tussen het koren. Het had als waardplant het Akkerviooltje op rivierduinen ten zuiden van de IJssel. Veel van deze akkers kregen een andere bestemming, er werd geen koren meer verbouwd en ook de stroken land, die vrij bleven tussen de korenvelden verdwenen. Dat resulteerde in een snelle achteruitgang von deze vlindersoort, waarbij omstreeks 1983 de laatste populatie te Malden verdween. Tussen 1983 en 2011 werd het zwarte vlindertje nergens meer waargenomen in Nederland, dat bleek lang genoeg voor de officiële status: Verdwenen..."

Hoe kon het dat de Swa'te Fioelmot in al die tijd nooit eerder werd opgemerkt op Ameland?

"De populatie moet altijd al op het Oerd geweest zijn. Een vlinder met een spanwijdte van 15 millimeter is natuurlijk niet een meteen in het oog springend fenomeen. Vlinderkenners speuren door heel Nedeland, doch op het gebied van microvlinders wordt het toch een wat lastige zaak, daarvan zijn er meer dan 1170 soorten tot soms slechts 3½ mm lang.
Veel van deze microvlinders houden zich verscholen en er moeten allerlei technieken bedacht worden om ze te kunnen vinden. Gewoon overal midden overdag gaan zoeken is eigenlijk onbegonnen werk. Maar voor deze microvlindersoort is dat wel nodig gebleken.
Waddeneilanden zijn stukjes geïsoleerd Nederland waar er minder frequent naar microvlinders gezocht wordt als in andere natuurgebieden. Bovendien zijn op het Oerd grote stukken vogelbroedterrein slecht toegankelijk voor gedegen onderzoek van ongewervelde dieren.
En dan spant Ameland wel de kroon betreffende onbekendheid van micro- en nachtvlinders. Alle andere Waddeneilanden zijn beter onderzocht en ze hebben hogere aantallen soorten micro- en nachtvlinders dan Ameland, zelfs de kleinere eilanden Schiermonnikoog en Vlieland.
De kans dat er nog iets te ontdekken valt, is op Ameland dus wellicht het grootst.
De Brandplekmot heeft in Nederland dus toch stand weten te houden, niet op Akkerviooltjes in graanakkers langs rivieren, doch op Duinviooltjes op Ameland".

Het vlindertje heeft een spanwijdte van 15 mm. Was het toch mogelijk om het goed te fotograferen?

"Het eerst waargenomen exemplaar van de Amelandse 'Zwarte Vioolmot' is een prachtig zwart exemplaar met blauwe schubben, doch door het overmatig licht van de middagzon zijn macrofoto's niet helemaal perfect, maar wel goed herkenbaar. Ik heb foto's gezien van dit vlindertje gemaakt in het buitenland. De dichtstbijzijnde nog levende populatie van deze vlindersoort blijkt in de Vlaamse duinen bij De Panne voor te komen, ook in Denemarken komt de Tedmoderhalvmøl nog voor. Vreemd dat de naam voor deze vlinder in het Zweeds, Svart Violmott,  direct te begrijpen is en in 't Deens er niets van te maken is. Op de Britse eilanden, in Noorwegen en Portugal komt de Brandplekmot niet voor,  in de overige landen van Europa zijn er zeldzaam wel populaties. Wellicht dat ik deze zomer deze Amelander zeldzaamheid weer en misschien beter kan spotten. Dat is een uitdaging voor komende zomer. We houden u op de hoogte".
Met vr groet, Theo.


Kiewiet

In de buurt van de waarneming van Heliothela wulfeniana van verleden jaar vond ik vanmiddag 2 minerende rupsjes (beginstadium) in Duinviooltje.
Het betreft deze waarneming
https://waarneming.nl/waarneming/view/137512986
onzeker Brandplekmot - Heliothela wulfeniana gezien op 2017-04-29 [obscured]
Foto's:




Ps., Weet iemand of er misschien meer soorten bekend zijn die in Viola mineren?
Met vr groet, Theo.

Ben Kruijsen


Kiewiet

Citaat van: Ben Kruijsen op april 29, 2017, 18:04:28 PM
Pancalia soorten lees ik op microlepidoptera.nl. Op Ameland is Pancalia schwarzella waargenomen.
Dat is snel, Ben, dankjewel  :duim: inderdaad Pancalia nodosella zit ook op Duinviooltje die had ik verleden jaar ook op 't Oerd, op 7-800 meter ervandaan waargenomen. (Pancalia schwarzella zit elders op een geheim plekje en zit op Hondsviooltjes.)
Dan ga ik eens zoeken of er beeldmateriaal is van minerende Duinviooltjesmotrupsen...
'Bladmineerders.nl' zegt: jonge larven boren in de bladsteel, maar maken vandaar ook onregelmatige blaasmijnen in de bladeren. Als de larve ouder wordt kan hij venstervraat veroorzaken buitenop de bladeren, maar uiteindelijk boren ze in de ondergrondse stengel.

Het vraatbeeld van Heliothela wulfeniana is steelminerend bij Akkerviooltje, mooie foto's op de Duitse micro-site zag ik, zou die dat op Duinviooltjes ook zo doen? Volgende week zal ik deze mineerders maar weer eens bewoneren op wat ze aan 't doen zijn.  B)  :blink:

Ps., De verwante Pancalia leeuwenhoekella (Linnaeus), mogelijk ook P. schwarzella (Fabricius) boren in de bladsteel, en later de ondergrondse stengel, maar maken voorzover bekend geen bladmijnen. Ook hun aanwezigheid wordt verraden door verwelking van de planten
Met vr groet, Theo.