Hoofdmenu

Vogel valt op vader

Gestart door Johannes Ruben, oktober 22, 2007, 19:30:10 PM

Vorige topic - Volgende topic

Johannes Ruben

Vogel valt op vader

Onderzoek:  

Een team van biologen, onder wie de Groningse promovendus Thor Veen, ontdekte dat de partnervoorkeur van de vogels genetisch vastligt. De resultaten van het onderzoek stonden afgelopen vrijdag in het wetenschappelijke tijdschrift Science.

Door Ernst Arbouw

Het klinkt als Freud in vogelland: vrouwtjes van de vliegenvanger paren vooral met mannetjes die op hun biologische vader lijken. Maar hoe weten de vrouwtjes vogels precies hoe hun vader eruit zag? Het antwoord op die vraag is een van de belangrijkste puzzelstukjes in de evolutiebiologie, omdat het deels verklaart hoe in de loop der tijd verschillende soorten ontstaan.
Een internationale groep biologen, waaronder de Groningse promovendus Thor Veen, ontdekte dat de voorkeur voor het soort partner van vliegenvangers genetisch is bepaald. Hun onderzoeksresultaten stonden vorige week in het vooraanstaande wetenschappelijke tijdschrift Science.
In Europa komen twee soorten vliegenvangers voor, vertelt Veen, bonte vliegenvangers en withals vliegenvangers. De twee populaties raakten ongeveer twee miljoen jaar geleden, tijdens een van de ijstijden, van elkaar gescheiden en groeiden langzamerhand uit tot twee verschillende soorten vogels.
In Midden- en Noord Europa komen bonte vliegenvangers en withalsvliegenvangers elkaar tegen in de broedgebieden, onder meer op de Zweedse eilanden Gotland en öland.  "Daar zien we dat vrouwtjes een voorkeur  hebben voor mannetjes die eruit zien als hun biologische vader", legt Veen uit.
Voor die voorkeur zijn twee mogelijke verklaringen.  De vogels zouden door imprinting kunnen weten wie hun vader is.  Dat betekent dat ze als jong hun vader zien bij het nest en dat ergens in de hersens dat beeld wordt opgeslagen. Maar de vader bij het nest is niet altijd de biologische vader; vliegenvanger-vrouwtjes gaan soms vreemd met mannetjes van een andere soort.
Toch 'weten' de jongen van welke soort hun biologische vader is. Dat betekent dat de  partnervoorkeur misschien wel in de genen zit.
Bij vogels hebben vrouwtjes verschillende geslachtshormonen (WZ) terwijl mannetjes
gelijke geslachtshormonen hebben (ZZ). Daarmee verschillen ze van zoogdieren - en dus mensen - waar vrouwen gelijke chromosomen hebben (XX). Door uitgebreid veldwerk, het bestuderen van 25 jaar onderzoeksgegevens van vliegenvangers en het nemen van DNA monsters bij vogels achterhaalden de biologen dat de genen voor partnervoorkeur, voor het mannelijk verenkleed én de genen die kruisingen tussen de twee soorten onvruchtbaar maken allemaal op het Z-chromosoom liggen.
Doordat de genen op één en hetzelfde chromosoom liggen, ontstaan bij paring geen nieuwe combinaties van deze eigenschappen. Het betekent ook dat vrouwtjes, die maar één Z-chromsoom hebben, dat altijd via de vader wordt doorgegeven, per definitie de partnervoorkeur van hun vader erven. "Het geslachtshormoon fungeert als een bewaker voor het zuiver houden van de soort", aldus Veen.

Bron: UK (Universiteitskrant) 07 - 11 oktober 2007 WETENSCHAP 7



 
Salut,

Johannes Ruben

Alles wat groeit en bloeit is wat mij boeit.