Dit is wat ik van jonge oude wolf Helvoirt 1891 heb gevonden
"Helvoort, 21 Jan. Jhr. G. De Jonge van Zwijnsbergen heeft op de omliggende jachtgoederen van het kasteel een wolf geschoten. Daar het eerste schot niet goed trof, kwam het beest grimmig op zijn aanvaller aanloopen, doch eene tweede welgerichte losbranding deed het ondier neerstorten."
(Onder andere in "De Echo van het land van Cuyk" van 24 januari 1891)
"Naar wij uit goede bron vernemen, is de wolf die onlangs door jhr. G. De Jonge van Zwijnsbergen geschoten werd, naar den dierentuin te 's-Gravenhage opgezonden."
("Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant", 30 januari 1891.)
Een paar dagen later staat er een verslag van de Jonkheer zelf in de krant, wat ik hier ondanks de lengte in zijn geheel laat volgen.
"Mijnheer de Redacteur!
Door vele personen in het land, bekenden en onbekenden, zijn mij vragen gedaan naar aanleiding van het bericht in de couranten van het schieten van een wolf alhier. Over dat geval is ook veel verteld en geschreven dat minder juist is. Daarom ben ik zoo vrij U beleefd te verzoeken, het volgende in Uw veel gelezen blad te willen opnemen; het kan dan strekken om minder juiste mededeelingen te weêrleggen en het verlangen van eenigen te bevredigen.
Op Maandag 19 Januari even 12 uur, was ik in de nabijheid van het kasteel Zwijnsbergen, vergezeld van den 13-jarigen Alexander Knoops; met het plan om koolduiven te schieten. Terwijl wij in een laantje waren, riep genoemde jongen: "kijk , wat loopt daar voor een aardig beest?"
Ik keek in de aangeduide richting, zag het loopen, kwam mij voor als een hond met de eigenschappen van een vos. Het scheen dat het dier de stem van den knaap had gehoord, plotseling draait het om, komt op het laantje waar wij stonden recht op ons af in eene houding, die juist niet aan eene vriendschappelijke geneigdheid deed denken.
Ik plaatste den onverschrokken jongen, zonder wiens aanwijzing, ik den wolf waarschijnlijk niet zou hebben opgemerkt, achter een boom en sprong zelve gereed om te schieten achter een anderen boom, de komst van den ongenooden gast afwachtende. Op 40 pas van mij bleef hij even staan, hief den kop omhoog, overzag het terrein en keek naar ons, misschien ontstemd, omdat hij gestoord was in zijn plan; met versnelden gang en open bek kwam hij op ons af.
Toen hij op 30 pas was genaderd, gaf ik hem het volle schot van voren, viel neer, maar stond weer op. Zoodra ik geschoten had , liet hij tweemaal een korten krachtigen schreeuw en zag duidelijk, hij goed geraakt was, zooals het bloedspoor aantoonde. Hij liep een zijdreef in. Ik spoedde mij in die richting met het voornemen ongemerkt dicht bij hem te komen , maar hij zag mij en onmiddellijk kwam bij naar ons toe. Ik liet hem naderen op 10 pas , toon draaide hij min of meer naar rechts, schoot hem toen achter het linker voorbeen. Hij stortte neder.
Het dier nauwkeurig beschouwende, kwam ik tot de overtuiging , het eene niet groote maar oude wolvin was.
Van verscheidene personen en inrichtingen kreeg ik verzoek den wolf af te staan. Den directeur van Artis te Amsterdam antwoordde ik, hij te zijner beschikking was, met verzoek hem hier te doen afhalen. Dat geschiedde en ik ontving van dien heer, nadat het in zijn bezit was, eene beleefde dankzegging met de mededeeling, dat de wolvin zal worden geplaatst, in het museum van inlandsche dieren, waarvoor het eene groote aanwinst is, vermits het de eenige is die er in voorkomt.
Het spoor van den wolf is volmaakt hetzelfde als van een vos, met die uitzondering alleen, dat hij zijne achterbeenen buitenwaarts beweegt en hiermee telkens een halven cirkel beschrijft.
In 't laatst der vorige eeuw kwamen wolven hier nog meermalen voor. In 't archief op het raadhuis te Oisterwijk vindt men uit dien tijd nog verschillende afrekeningen van premiën, die toen voor gedoode wolven werden uitbetaald. Ongeveer 100 jaar geleden schijnt de laatste alhier in de provincie gedood te zijn. Omstreeks dien tijd is hier in 't zoogenaamde Broek ook nog eens een nest met 5 jonge wolven gevonden, maar sedert had men van wolven niet meer gehoord, totdat deze waarschijnlijk ten gevolge van den strengen winter, komende uit de Ardennen, zijn strooptochten zoover noordelijk had uitgestrekt.
Ziehier, Mijheer de Redacteur, een getrouw verhaal ter Uwer beschikking.
Met achting Uw Dw. Dienaar, G. De Jong Van Zwijnsbergen."
("Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant" van 5 februari 1891)
De wolf zou dus opgenomen zijn in de collectie van Artis, maar als hij daar niet is teruggevonden zullen we het alleen met het woord van de jonkheer moeten doen en dat lijkt me niet al te overtuigend. Eerst is het 'aardige beest' een op een vos lijkende hond, dan wordt het een niet zo grote wolf en vervolgens vergelijkt hij weer met een vos, maar dan alleen de sporen en niet het uiterlijk.
Overigens was het nog geen 100 jaar geleden dat er wolven in Brabant waren gezien of geschoten, maar toch wel lang genoeg om je in 1891 een keer extra achter het oor te krabben.
Net als tegenwoordig volgen er haast onvermijdelijk vervolgwaarnemingen. In februari waren bij verschillende personen in Oisterwijk kippen verdwenen, waarbij in een geval enkele planken van het hok waren gebroken om binnen te komen.
En in juni werd in Loon op Zand door "geloofwaardige personen" als "de ploegbaas van de tram" een wolf gezien en door "jachtopziener A." beschoten. Dan wordt het weer rustig, totdat er in 1897 een wolf uit de trein ontsnapt die onderweg is van Hamburg naar Artis.