Hoofdmenu

Lhb-larfje.

Gestart door Twan martens, oktober 26, 2016, 21:28:43 PM

Vorige topic - Volgende topic

Twan martens

Ik zou graag willen weten welke soort dit is
Het betreft deze waarneming
http://waarneming.nl/waarneming/view/125790402
Lieveheersbeestje onbekend - Coccinellidae spec. gezien op 2016-10-22 Arcen - Ravenvennen
Foto's:




bij voorbaat dank Twan Martens

arpwifi

#1
Hoi Twan,

Dit larfje zal Harmonia axyridis zijn, maar is van deze foto's knap lastig van Harmonia quadripunctata te onderscheiden. Je hebt zelf hier nog een larve als Har.qua. ingevoerd, die ook Har.axy. is, maar die is veel beter als zodanig te herkennen (pas je'm even aan?).

Mag ik jouw aanvraag misbruiken om een stukje uitleg toe te voegen? Gerrian had laatst gevraagd of er misschien wat meer van dergelijke stukjes konden komen of dat we ze misschien een keer geordend bij elkaar konden zetten. Voorlopig eerst maar af en toe een nieuwe erbij en deze index aanvullen dan.

In 2007, nadat ik m'n eerst Har.qua.-larfjes gevonden had, heb ik er hier op insektenfotos.de een raadseltje (naderhand met uitleg) van gemaakt. Helaas zijn ooit veel foto's daar na een forumupdate verdwenen, maar mijn eigen foto's heb ik er nu weer even aangevuld.
Destijds was Har.axy. nog een redelijke nieuwkomer en kwam iedereen opeens overal ook de larfjes tegen en begonnen mensen bij elk zwart larfje met oranje stekels langs de zijden van het achterlijf meteen "Harmonia axyridis!" te roepen. Zelf ben ik pas in 2006 met beestjes begonnen, dus voor mij was het ook allemaal nog nieuw en spannend en ook waren de larven van Harmonia quadripunctata op dat ogenblik nog niet (of amper?) met foto's op internet te vinden. Bij mijn eerste larfjes op wrn kreeg ik destijds ook meteen het admin-commentaar dat het Har.axy. zou zijn. Dat even om het in een context te plaatsen.

Tegenwoordig zijn de larven van de meeste LHBtjes veel beter bekend en zijn er ook meer foto's te vinden. Maar deze twee zijn nog steeds hachelijk, vooral zodra het op jongere larfjes aankomt. Ook heb ik nog steeds het gevoel dat veel mensen ofwel alles wat erop lijkt "Har.axy." noemen (soms omdat ze helemaal geen idee hebben dat de larve van Har.qua. er ook op lijkt), danwel iets te snel voor Har.qua. gaan bij jongere Har.axy.-larfjes met minder ver ontwikkelde oranje-aandelen. Dus toch die uitleg maar weer eens opdiepen en opnieuw beschikbaar maken. Deze keer maar in het Nederlands dan ...

Het originele raadseltje op het Duitse forum gebruikte deze foto's die ik hier nu maar even als collage bij zet. Slechte foto's van mijn eerste speelgoedcameraatje, deels bij lamplicht, maar toch nog net herkenbaar en nog steeds redelijk representatief, want bij het valideren kom je veel minder goed herkenbare tegen ;)

Het zijn van elke soort drie larfjes, doorelkaar, maar welke zijn Har.axy. en welke Har.qua.?


Nog een tip - de stadia zijn als volgt:
1) 3e stadium
2) 3e stadium
3) 4e stadium
4) laat 2e stadium
5) 4e stadium
6) 3e stadium

Wat uitleg
Bijna alle sleutels voor LHB-larven beperken zich tot het laatste (4e) larvenstadium (ik noem dat "L4"). Toegepast op jongere larven kunnen die sleutels bepaald problematisch zijn en tot verkeerde resultaten leiden - zo ook bij deze. Sommige sleutels beperken zich, voor de "overzichtelijkheid" bovendien nog eens tot de kleuring op de eerste vier achterlijfssegmenten. Ook dat is in dit geval een probleem, want zelfs bij de L4 van beide Harmonia-soorten zit het duidelijkste verschil op het vijfde achterlijfssegment (Abdomen segment 5 - "Ab5").

Maar laten we toch beginnen bij de L4 van beide, want die zijn met afstand het gemakkelijkst uit elkaar te houden.
L4 Har.axy.: Dorsolateraal 1 t/m 5 (Dl.1-5) licht gekleurd (oranje/wit). Dorsaal 4 & 5 wit. (plaatje 3)
L4 Har.qua.: Dorsolateraal 1 t/m 4 (Dl.1-4) licht gekleurd (oranje/wit). Dorsaal alléén Do.4 wit. (plaatje 5)

Voor de L4 houdt de hele kleurtekening bij Har.qua. dus op bij Ab4 (qua/Ab4 ezelsbruggetje) en loopt deze bij Har.axy. door t/m Ab5 (dezelfde tekening van Ab4 wordt daar op Ab5 nog eens herhaald: Dl oranje-wit en Do wit).

Appeltje-eitje. Maar nu de jongere larven. Tijdens de ontwikkeling begint de kleurtekening vooraan (op Ab1) en breidt zich langzaam uit, steeds verder naar achteren. Hieronder een collage voor de ontwikkeling van Har.axy..


De L1 komen gelig-bruin uit de eitjes en kleuren dan uit naar geheel gitzwart, vreten zich vol en rekken daarbij hun huidje zo ver op dat ze bijna helemaal doorschijnend wit worden tegen het einde van L1. Dan vervellen ze naar L2 en beginnen dan weer geheel zwart. Kort na de vervelling tussen elk stadium zijn de larfjes overigens altijd even week-geligbruin, maar binnen een (paar?) uur kleuren/harden ze uit. Daarna begint het volvreten en oprekken weer, maar ook ontwikkelt de kleur steeds meer. Tijdens het tweede stadium ontstaat wittige kleuring op Dl.1 en loopt tegen het einde al wat door op Dl.2. Tijdens de L3-fase kleuren de flanken verder uit naar achteren - bij Har.axy. ontstaat daarbij ook al wat kleur op Dl.5, maar aan het begin van L3 is die kleur nog niet aanwezig. De witte dorsale borstel kleuren pas duidelijk tijdens het 4e stadium.

Een jonge Har.axy. L3 (vroeg in het stadium) heeft dus net als een L3/L4 Har.qua. oranje zijstrepen die slechts doorlopen t/m Dl.4 (!!).

Als Dl.5 al een hintje oranje kleur heeft dan is het een Har.axy., want Har.qua. kleurt niet op Ab5. Maar een larve met oranje op Dl.1-4 (en niet op Dl.5) kan dus een vroege Har.axy. L3 zijn, maar ook een Har.qua. L3 of soms misschien een vroege L4, maar die laatste zal vrij snel ook de witte middenborstels hebben op Ab4.

Dus hoe hou je die dan uit elkaar? Of erger nog: De L1/L2 van beide?

Je moet daarvoor goed naar de vorm van de borstels kijken. Onderstaande werkt prima voor L2-L4 van beide, maar voor L1 durf ik het niet te zeggen. Mijn kiekjes uit die tijd zijn domweg te slecht om de borstelvorm van de L1 goed op te herkennen en ik had destijds nog geen binoc. Nog een keertje overdoen dus :)

L2-4 Har.axy.: Borstels meer gesteeld - in het geheel langer en steken eerst een stukje uit de voet voordat de apex uitsplitst in 2-3 punten (bij jongere larven minder duidelijk!). De dorsolaterale borstels hebben (vrijwel) allemaal 2 punten.
L2-4 Har.qua.: Borstels korter/steviger en splitsen al dichter bij de voet op in 2-3 punten. De dorsolaterale borstels hebben (vrijwel) allemaal 3 punten.

Let goed op dat je hiervoor ook echt alleen de dorsolaterale borstels bekijkt (dat is de rij waar ook de oranje zijbanden in zitten), want de dorsale borstels kunnen ook op Har.axy. drie punten hebben(!)
Let ook op dat je meer dan één dorsolaterale borstel beoordeelt, want uitzonderingen bevestigen natuurlijk de regel.

Oplossing van puzzelplaatje hierboven (selecteer de tekst als blok om het te lezen):
Citeer1) Har.qua. L3, maar op de "foto" erg moeilijk te herkennen(!) je kunt net een beetje raden dat de borstels korter zijn en sommige Dl. zijn net een beetje zichtbaar 3-puntig, Uitgekweekt, maar van deze foto zou ik die liever niet 100% willen valideren;
2) Har.axy. L3, de borstels hebben al een klein steeltje en Dl. duidelijk 2-puntig, maar de inkopper is het oranje vlekje aan de voet van Dl.5;
3) Gewoon probleemloze Har.axy. L4;
4) Har.axy. L2, op kleur onmogelijk te doen, maar Dl-borstels 2-puntig.
5) Probleemloze Har.qua. L4;
6) Nog een Har.qua. L3, op dit kiekje zijn de 3-puntige Dl-borstels een stuk gemakkelijker te herkennen.

Tot slot een niet onbelangrijke kanttekening nog:
Har.qua. ontwikkelt zich uitsluitend aan naaldhout, met name aan Den (Pinus). De kans dat dergelijke larfjes op loof van Har.qua. zijn is zéér klein (tenzij het loof net onder een Den stond waar de larve uitgevallen is). Andersom gaat de vlieger niet op: Har.axy. vreet helemaal alles - ook alles wat er aan Dennen te vinden is.
In mijn puzzelplaatje wordt wat dit betreft vals gespeeld: Sommige larfjes van Har.qua. zijn op een loof-ondergrondje gezet  :wacko:

De larve van Twan hierboven? De punten van de dorsolaterale borstels zijn echt heel slecht te herkennen, alleen als ik de foto sterk vergroot begin ik iets te herkennen wat op 2-puntig lijkt, maar de dorsale borstels zijn zo duidelijk lang gesteeld, dat ik het op basis daarvan wel aandurf: Har.axy. dus.
Groetsenzo, Arp (via onbeveiligde WiFi)

You know the state of computer security is dire when Qubes OS, arguably the world's most secure operating system, makes only modest claims. ("a 'Reasonably-Secure' Operating System") [J.M. Porup]

Gerrian

Wat een timing, ik was net bezig mijn eigen foto's van beide soorten te vergelijken, omdat ik eindelijk wel eens wat wil kunnen zeggen over de Harmonia's die ingevoerd zijn als har qua, maar voor mijn gevoel een jonger stadium van har axy zijn. Valideren op basis van alleen een gevoel kan natuurlijk niet.
Het verschil in de dorsolaterale borstels was me net opgevallen, dus ik ben blij dat ik dat nu in dit uitgebreide verhaal bevestigd krijg. Arp, bedankt voor je uitleg.

arpwifi

Op het laatst toch nog een beetje afgeraffeld omdat ik snel weg moest ... ga er straks nog een beetje aan bijschaven  :rolleyes: (maar de grote lijn klopt wel ;) )
Groetsenzo, Arp (via onbeveiligde WiFi)

You know the state of computer security is dire when Qubes OS, arguably the world's most secure operating system, makes only modest claims. ("a 'Reasonably-Secure' Operating System") [J.M. Porup]