Resedawitje / Oostelijk resedawitje - Pontia daplidice / edusa

Gestart door cvsw123, juli 08, 2016, 13:55:59 PM

Vorige topic - Volgende topic

cvsw123

Er komen in de omgeving van Nederland twee soorten resedawitjes voor: het resedawitje (Pontia daplidice) in Frankrijk en Spanje, en het oostelijk resedawitje (Pontia edusa) in Oost-Europa, w.o. Duitsland. Beide soorten zijn helaas niet uiterlijk te onderscheiden, hun genetisch verschil is echter wel groot (bijzonder groot zelfs). Beide soorten zwerven en kunnen potentieel in Nederland voorkomen. In dit licht is het beter om alle waarnemingen van resedawitjes op de verzamelsoort Resedawitje / Oostelijk resedawitje - Pontia daplidice/edusa (http://waarneming.nl/soort/info/79742) te zetten.
Chris van Swaay en Albert Vliegenthart
Chris van Swaay
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)
Butterfly Conservation Europe (www.bc-europe.eu)

Jeroen Nagtegaal

Even nieuwsgierig, in hoeverre is er DNA onderzoek gedaan naar het (historisch) voorkomen in NL?
Groet, Jeroen Nagtegaal
Moderator subforum Ringen

Een geringde vogel gezien of gevonden.
Meld het hier of mail naar ringonderzoek@gmail.com

cvsw123

Niet, er is hier geen lab mee bezig. In het buitenland zijn die wel. Maar is een dure aangelelgenheid, en er is inNederland weinig draagvlak - er moeten toch een aantal vlinders de machine in. En het gaat hier niet om belangrijke soorten. Maar zelfs de grote vuurvlinder is nooit gedaan.
Chris van Swaay
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)
Butterfly Conservation Europe (www.bc-europe.eu)

Gert Veurink

maarre... eerstvolgende resedawitje dus even een pootje uittrekken? :angel:
groet!
Gert Veurink



Oscar Balm

Is, in het kader van bovenstaande berichten,het goedkeuren van deze waarneming
https://waarneming.nl/waarneming/view/159400236
als resedawitje niet onlogisch?

Oscar Balm

Lijstje van bezochte landen: https://waarneming.nl/users/21807

Cornelis Fokker

Wordt er met de recente invasie van deze verzamelsoort aan gedacht om materiaal te verzamelen voor een DNA-analyse? Lijkt me toch wel de moeite waard.
Mvg,
Cornelis Fokker, Hendrik-Ido-Ambacht
Kijk ook eens op mijn weblog: http://fokkervogel.blogspot.com/

cvsw123

Het lijkt me dat we genoeg serieuzere problemen hebben bij de dagvlinders (hoeveel moet ik er opnoemen?). Dit is een zwerver, geen beleidsrelevante soort of belangrijke inheemse soort, dus welk probleem lossen we er mee op? Straks gaan ze dood en dat was het dan weer. Ik zit er niet mee dat we de soortnaam niet precies weten. en ik denk dat er weinig draagvlak zal zijn om de vlinders bij Oud Reemst te gaan wegvangen, daar maak je geen vrienden mee.
De soort is niet beschermd en valt niet onder de natuurwet, maar vangen mag sowieso NIET op prive terrein zonder toestemming van de eigenaar/beheerder.

Als Vlinderstichting zullen we er geen tijd of geld aan besteden (dat gebruiken we liever voor grote vuurvlinders of speerwaterjuffers of zo). Wel is er een lab in Duitsland die best een Nederlands exemplaar zouden willen meenemen in een analyse, binnen een jaar weten we dan wat het is/was. Zo zou dat gratis kunnen. Dat moet dan wel legaal verzameld zijn (dus met toestemming van de terreineigenaar), en voorzien van naam van de verzamelaar, de locatie en de datum. Zonder dat gooien we hem weg, want dan heeft hij geen wetenschappelijke waarde en zullen de Duitsers hem niets een willen hebben. Dan wil ik er nog best een postzegel op plakken en het versturen, en volgend jaar een keer te melden wat er uit is gekomen.

Maar zoals gezegd, wij vinden het niet belangrijk, en je gaat er ook weinig vrienden mee maken, dus ik zou zeggen: lekker laten vliegen.



Chris van Swaay
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)
Butterfly Conservation Europe (www.bc-europe.eu)

JJ Blom

Maar moet er een hele vlinder voor gedood worden? Is met een wattenstaafje wat poeder afstrijken van de bovenvleugel niet afdoende? Of anders een kleine knipje ter grootte van een hoornaarbeet? En kan het lab in Leiden waar Peter de Knijff werkzaam is niet iets betekenen in deze?
Groeten, Jan-Jacob

cvsw123

Chris van Swaay
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)
Butterfly Conservation Europe (www.bc-europe.eu)

Jacob Molenaar

#9
Citaat van: JJ Blom op augustus 02, 2018, 12:08:43 PM
Maar moet er een hele vlinder voor gedood worden? Is met een wattenstaafje wat poeder afstrijken van de bovenvleugel niet afdoende? Of anders een kleine knipje ter grootte van een hoornaarbeet? En kan het lab in Leiden waar Peter de Knijff werkzaam is niet iets betekenen in deze?
Wel een interessante vraag, als het kan kun je hiermee het hele 'ethische' gedeelte van de discussie wel voorkomen lijkt me.
Wellicht eens aan Peter zelf vragen?
Of, het lab in Duitsland eens om meer info vragen. Die zullen vast weten hoe of wat.
Groeten van Jacob Molenaar.
Levenslijst vogels 442 soorten, totaal 5000 soorten.

To be at the right moment, at the right place, with the right gear, or not to be, that is the question. B)

cvsw123

Zolang de vlinder op het terrein van Natuurmonumenten zit (of overvliegt naar NP Hoge Veluwe) is dit een academische vraag.
Chris van Swaay
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)
Butterfly Conservation Europe (www.bc-europe.eu)

Cornelis Fokker

Dus ik begrijp dat NM het niks vindt als wordt gekeken wat voor soort vlinders op hun terrein voorkomen? Lijkt me toch, zoals JJ Blom aangeeft een fluitje van een cent (moet toch mogelijk zijn?), zeker als de Duitsers een onderzoek hebben lopen. Ook voor de Vlinderstichting zou het toch relevant zijn om te weten welke soorten hier voorkomen (dan zijn we ook weer van dat 'potentieel' af).
Mvg,
Cornelis Fokker, Hendrik-Ido-Ambacht
Kijk ook eens op mijn weblog: http://fokkervogel.blogspot.com/

cvsw123

Dus ik begrijp dat NM het niks vindt als wordt gekeken wat voor soort vlinders op hun terrein voorkomen?
Dat staat er helemaal niet. Je mag geen vlinders vangen in terreinen van NM, dat staat op alle bordjes en bepalingen. Daar heb je je aan te houden.
NM wil vast wel weten welke soort dat dit echt is, maar ze zitten er ook niet mee als ze het niet weten, en voor een zwerver vind ik dat helemaal terecht. Er is geen enkele beleidsrelevantie, natuurrelevantie of welke relevantie dan ook te bedenken rond deze zwervers. Op het einde van het jaar gaan ze dood, en dat was het dan. Heel misschien is er voortplanting volgend jaar (in theorie mogelijk), maar tot nu toe heeft het nooit lang geduurd.

Lijkt me toch, zoals JJ Blom aangeeft een fluitje van een cent
Ook dat staat er niet, hij vraagt zich af of het niet eenvoudig kan. Ik zeg dat ik dat niet weet. Meer wordt er niet gezegd.

zeker als de Duitsers een onderzoek hebben lopen.
Er is een Duits lab dat dit soort onderzoek regelmatig doet, en die willen best (als ze weer een batch Pontia's draaien) een NL exemplaar meenemen. Dat doen ze volgend jaar ook wel, en het jaar daarop ook, ruwweg eens per jaar. Dat is alles.
Of ze daarbij met minder dan een hele vlinder toekennen weet ik niet. Volgens mij moet hij dan nl. vers de vloeibare stikstof in. Maar het is niet iets waar wij ons mee bezig houden, dus dit kan best achterhaald zijn.

Ook voor de Vlinderstichting zou het toch relevant zijn om te weten welke soorten hier voorkomen
Op zich wel, maar tegen welke prijs? Voor een zwerver is die prijs bijzonder laag, dicht bij nul (die postzegel willen we nog wel op de envelop plakken). Zoals in mijn eerste post: elke cent die we hierin stoppen gaat af van in onze ogen oneindig veel relevanter werk aan soorten als grote vuurvlinders of speerwaterjuffers. Dan is de keuze snel gemaakt.

En dan nog iets: zelfs als er een exemplaar gedood wordt en geanalyseerd en op naam gebracht, wat dan? Dat zegt alleen dat dat ene exemplaar soort zus of zo was. Dat zegt niets over andere exemplaren uit het verleden of toekomst. Beide soorten staan bekend om hun trekgedrag, en hebben bijvoorbeeld afgelegen eilanden weten te bereiken.

Samengevat:
- niemand heeft een probleem als we de soort niet precies weten (maar ook ik zou het wel leuk vinden om te weten)
- en als we het weten, weten we het alleen over die ene vlinder, niet over alle andere

Laten we er dus geen energie en moeite in steken en geniet van de vlinders, vliegend boven een veldje zijn ze toch het mooist. En bovendien: je mag simpelweg geen vlinders vangen op NM terrein, dus deze discussie is volstrekt academisch.
Chris van Swaay
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)
Butterfly Conservation Europe (www.bc-europe.eu)

Edwin Schuller

Je mag vlinders vangen met toestemming van de terreinbeheerder, dus als NM toestemming geeft mag het. Een stelling als "je mag simpelweg geen vlinders vangen op NM terrein" suggereert dat het simpelweg onmogelijk is, en dat lijkt me dan ook weer niet het geval.

Citaat van: cvsw123 op augustus 02, 2018, 15:53:02 PM
Zolang de vlinder op het terrein van Natuurmonumenten zit (of overvliegt naar NP Hoge Veluwe) is dit een academische vraag.

Tegelijkertijd ben je waarschijnlijk te laat wanneer je deze vraag gaat onderzoeken wanneer er zich een keer een kans aandient, dus de vraag nu beantwoorden is helemaal niet zo'n gek idee.

Dus ik zie weinig aanleiding tot "Laten we er dus geen energie en moeite in steken".
Edwin Schuller

migratorius

Het is natuurlijk verschrikkelijk dat je zo geen vinkje op je lijst kan zetten...

JanHein

Edwin Schuller

Heb jij geen vink op je lijst? Oei, das naar. Hou vol want met niet al te hard zoeken zijn ze best goed te doen.
Edwin Schuller

cvsw123

Je mag vlinders vangen met toestemming van de terreinbeheerder, dus als NM toestemming geeft mag het. Een stelling als "je mag simpelweg geen vlinders vangen op NM terrein" suggereert dat het simpelweg onmogelijk is, en dat lijkt me dan ook weer niet het geval.
Dat weet ik ook wel, maar zonder toestemming mag het niet. Je mag niet zo maar je net uit de tas pakken en vanmiddag even die vlinders gaan vangen. Maar als je een ontheffing hebt natuurlijk wel. Zo bedoelde ik het. En iedereen mag zo'n ontheffing natuurlijk aanvragen, wij gaan daar niet over.

Tegelijkertijd ben je waarschijnlijk te laat wanneer je deze vraag gaat onderzoeken wanneer er zich een keer een kans aandient, dus de vraag nu beantwoorden is helemaal niet zo'n gek idee.
Volgens mij heb ik duidelijk geschreven dat als wij een exemplaar krijgen met exacte datum, locatie en verzamelaar (anders heeft het geen wetenschappelijke waarde en gaat hij zo de prullenbak in, want dan kan hij overal vandaan komen), ik hem zal doorposten naar het lab in Duitsland. De kans dat een medewerker van De Vlinderstichting zoiets toevallig vangt lijkt me vrijwel nihil. Voor zover ik weet is nog niemand van ons gaan kijken in zijn vrije tijd. We wachten het verder rustig af.

Dus ik zie weinig aanleiding tot "Laten we er dus geen energie en moeite in steken".
Ik wel. Want energie en moeite steken we in bedreigde soorten, onderzoek, bescherming etc. Dat is toch veel belangrijker dan de naam van een zwervende vlinder? Daar wordt toch niemand beter van? Als het toevallig zo uitkomt wil ik het best weten, maar als ik moet kiezen tussen grote vuurvlinder en resedawitje/oostelijk resedawitje is de keus snel gemaakt. Dat ia alles wat ik zeg. Maar als ik zo'n exemplaar krijg, stuur ik hem graag door, en ben ook echt geïnteresseerd in de uitkomst. Maar ik zal er verder geen geld en moeite in willen steken. Want dat komt onherroepelijk in mindering bij soorten die er wel toe doen.
Chris van Swaay
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)
Butterfly Conservation Europe (www.bc-europe.eu)

Edwin Schuller

Helemaal mee eens :)

Citaat van: cvsw123 op augustus 03, 2018, 10:34:52 AM
Maar ik zal er verder geen geld en moeite in willen steken. Want dat komt onherroepelijk in mindering bij soorten die er wel toe doen.

Akkoord. Dat moet je ook lekker aan hobbyisten met teveel vrije tijd overlaten :).
Edwin Schuller

cvsw123

Of ze teveel vrije tijd hebben weet ik niet (daar heb ik geen oordeel over), maar iedereen mag met zijn eigen tijd doen wat hij wil.
Als Vlinderstichting ligt dat anders, tijd voor het ene is automatisch minder tijd voor het andere, dus daar moeten we wel keuzes maken.
Chris van Swaay
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)
Butterfly Conservation Europe (www.bc-europe.eu)


Cornelis Fokker

Nog bedankt voor je reacties en visie, Chris! Heb je overigens wel een idee of de Duitsers genoegen nemen met een deeltje van een vlinder? Ben anders wel benieuwd en hoop zelf een keertje te gaan kijken. Het is dan evt. een klein kunstje zou je zeggen (na toestemming van NM, uiteraard).
Mvg,
Cornelis Fokker, Hendrik-Ido-Ambacht
Kijk ook eens op mijn weblog: http://fokkervogel.blogspot.com/

JohanvantBosch

Bij libellen is volgens mij normaal gesproken een pootje, bewaard op alcohol (ik weet niet welk percentage) voldoende.
Verder snap ik de insteek van Chris wel.

Edwin Schuller

Bij Zalk zit nu ook een groepje, wie weet is DNA analyse daar laagdrempeliger wanneer dit geen Natuurmonumenten -of vergelijkbaar- terrein is.

Ik kwam verder deze link tegen: http://www.iucnredlist.org/details/160251/0 waarin wordt gesproken over "This butterfly (known as P. daplidice for the last 250 years) was recently separated into two species: P. daplidice and P. edusa Fabricius, 1777 (Geiger et al. 1988), but the latter is currently considered to be a subspecies of the former (Porter et al. 1997, Honey and Scoble 2001). ". Om het nog verwarrender te maken :).
Welke lijst volgt waarneming eigenlijk voor vlinders?
Edwin Schuller

cvsw123

Die tekst heb ik zelf tien jaar geleden geschreven :-) Die tekst is nadien nooit meer aangepast, dat gebeurt pas weer als er een update van de Europese Rode Lijst komt.
Wij volgen https://www.nederlandsesoorten.nl, die weer de Fauna Europaea volgt. Die lijst wordt binnenkort aangepast (nu onder review), maar ik kan je nu al vertellen dat het twee soorten blijven. Het verschil in DNA is namelijk zo'n 10%, en dat is heel veel. Ter vergelijking: mensen en chimpansees verschillen 2-3%.
Chris van Swaay
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)
Butterfly Conservation Europe (www.bc-europe.eu)

Edwin Schuller

Kijk, in 1x alles verklaard!
Is er ook gekeken naar in hoeverre de twee populaties daadwerkelijk gescheiden zijn? Genetische verschillen zeggen toch ook niet alles?
Edwin Schuller

cvsw123

Geen idee, dat laat ik aan de taxonomen over. Maar met 10% DNA verschil vruchtbare nakomelingen produceren lijkt me een hele toer.
Chris van Swaay
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)
Butterfly Conservation Europe (www.bc-europe.eu)

migratorius

Citaat van: Edwin Schuller op augustus 10, 2018, 12:42:48 PM
Kijk, in 1x alles verklaard!
Is er ook gekeken naar in hoeverre de twee populaties daadwerkelijk gescheiden zijn? Genetische verschillen zeggen toch ook niet alles?
De split is zwak onderbouwd. De resedawitjes zien het verschil in elk geval zelf ook niet! De hybriden zijn blijkbaar verminderd levensvatbaar, hoewel de levensvatbaarheid weer afhangt van wat met wat paart.
Voor de leken:
https://rcannon992.com/2017/08/05/the-bath-white-a-parapatric-species-or-a-peripatetic-pierid/

Wat wetenschappelijker:
http://www.zobodat.at/pdf/Nota-lepidopterologica_11_0007-0020.pdf
https://www.researchgate.net/publication/271797212_The_Pontia_daplidice-edusa_Hybrid_Zone_in_Northwestern_Italy
https://www.zobodat.at/pdf/Neue-Entomologische-Nachrichten_62_0070-0077.pdf

JanHein

cvsw123

Rustig aan de taxonomen overlaten, die hebben er voor doorgeleerd. Wij nemen over wat zij besluiten.
Chris van Swaay
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)
Butterfly Conservation Europe (www.bc-europe.eu)

migratorius

Citaat van: cvsw123 op augustus 23, 2018, 14:07:27 PM
Rustig aan de taxonomen overlaten, die hebben er voor doorgeleerd. Wij nemen over wat zij besluiten.
Bij dit soort nauwverwante taxa is de keuze soort/ondersoort eerder politiek dan wetenschappelijk. Als leek kun je er prima een oordeel over vellen hoe je ermee omgaat (zie ook: vogels, zoogdieren, planten).

JanHein

caliprobola

Citaat van: migratorius op augustus 23, 2018, 10:10:52 AM
Citaat van: Edwin Schuller op augustus 10, 2018, 12:42:48 PM
Kijk, in 1x alles verklaard!
Is er ook gekeken naar in hoeverre de twee populaties daadwerkelijk gescheiden zijn? Genetische verschillen zeggen toch ook niet alles?
De split is zwak onderbouwd. De resedawitjes zien het verschil in elk geval zelf ook niet! De hybriden zijn blijkbaar verminderd levensvatbaar, hoewel de levensvatbaarheid weer afhangt van wat met wat paart.
Voor de leken:
https://rcannon992.com/2017/08/05/the-bath-white-a-parapatric-species-or-a-peripatetic-pierid/

Wat wetenschappelijker:
http://www.zobodat.at/pdf/Nota-lepidopterologica_11_0007-0020.pdf
https://www.researchgate.net/publication/271797212_The_Pontia_daplidice-edusa_Hybrid_Zone_in_Northwestern_Italy
https://www.zobodat.at/pdf/Neue-Entomologische-Nachrichten_62_0070-0077.pdf

JanHein

Iedere keuze soort/ondersoort is een menselijke keuze natuurlijk, dat is gelijk welk soortenconcept. Zo zijn er wel meer soorten die rijkelijk hybridiseren, koninginnenpage & Corsicaanse koninginnenpage is een bekend voorbeeld.
CiteerNatural hybridization between P. hospiton and P. machaon is frequent, and laboratory crosses show that the hybrids are not sterile.
Je hebt ook heel wat voorbeelden bij dagvlinders waarbij er een soort van hybridisatiezone te vinden is (bruin/vals bruin blauwtje bv).
Bij vogels heb je geelgors en witkopgors en de grotere meeuwen, zeker in N-Amerika, kennen er ook wat van. De hybridisatiezone bij de resedawitjes is relatief smal (veel smaller dan bij de hierboven genoemde geelgors/witkopgors bijvoorbeeld), wat zeker op een barrière tussen beide soorten wijst. Als leek zie ik dus geen reden om te twijfelen aan wat taxonomen menen...

De anomalie die de blogauteur meent te zien in de verspreidingsgebieden zie ik ook niet. Het klopt dat P. daplidice bv voorkomt in Cyprus & Israël. Dit is echter niet tegengesteld aan de O/W verdeling die de auteur ziet maar eerder vergelijkbaar met verspreidingsgebieden van gelijkaardige soortenduo's (bv Euchloe crameri/ausonia, Euchloe penia/charlonia, Zizeeria knysna/karsandra,...)