Tafeleenden geslachtsverdelingsonderzoek

Gestart door Thijs Fijen, november 20, 2015, 09:02:32 AM

Vorige topic - Volgende topic

Thijs Fijen

Op de Europese rode lijst staat de Tafeleend gemarkeerd als 'kwetsbaar' en de populatie is aan het afnemen. Om een beeld te krijgen van de populatie-opbouw zijn onderzoekers van het Wildfowl and Wetland Trust (WWT) benieuwd naar de geslachtsverdeling van Tafeleenden in de wintergebieden. Mannetjes trekken eerder weg van de broedgebieden en zijn dominanter en kunnen daardoor de beste voedselrijke winterplekken bezetten. De vrouwtjes moeten daardoor een grotere afstand trekken of op minder optimale plekken overwinteren, en dat allemaal nadat ze in het broedgebied ook nog een grotere kans hebben om gepredeerd te worden. In veel eendensoorten zijn dan ook veel meer mannetjes dan vrouwtjes. Hoe dat precies zit in Europa met de Tafeleend, dat willen de onderzoekers nu gaan vaststellen. Daarvoor is jullie hulp nodig.

Je kunt het onderzoek helpen als je een groep Tafeleenden ziet enhet aantal mannetjes en vrouwtjes telt en doorgeeft op waarneming.nl. Je doet dit door het totale aantal getelde individuen door te geven en vervolgens via 'groepssamenstelling opgeven' het aantal mannetjes en vrouwtjes door te geven (voor meer info, zie hier http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=132935.msg879250#msg879250). Bij grotere groepen kun je ook een gedeelte van de groep scoren op geslacht. Bijvoorbeeld: 1000 Tafeleenden waarvan 181 man en 27 vrouw.


Meer informatie over dit project in het Engels kun je hier (http://www.ducksg.org/activities/compoch/) vinden.


Het project loopt met name in januari 2016. Maar gedurende de hele winter kun je geslachtstellingen doorgeven.

Thijs Fijen

laatvlieger

 :duim:

(Zou Haldanes rule hier op de achtergrond stiekem ook nog een rol kunnen spelen? Of nou ja, een afgeleide daarvan?
https://en.wikipedia.org/wiki/Haldane%27s_rule)
Groet,

Wouter Teunissen


Mijn Weblog: http://birdboredom.blogspot.com/

Thijs Fijen

Citaat van: laatvlieger op november 20, 2015, 09:07:19 AM
:duim:

(Zou Haldanes rule hier op de achtergrond stiekem ook nog een rol kunnen spelen? Of nou ja, een afgeleide daarvan?
https://en.wikipedia.org/wiki/Haldane%27s_rule)

"Partly as a result of the females' more strenuous migration, and also their increased level of predation during the incubation period, the sex ratio in the population is typically biased towards males even though sex ratios are near unity at hatching."
Thijs Fijen

Thijs Fijen

Overigens is dit een erg bekend fenomeen bij heel veel soorten. Voornamelijk bij eenden, maar ook bijvoorbeeld bij de Zwarte Leeweriken waar ik een tijdje aan heb mogen werken. Hoe het precies werkt is onbekend, maar het kan er uiteraard voor zorgen dat de effectieve populatiegroottes te groot worden ingeschat. Immers, alleen de vrouwtjes kunnen broeden bij Tafeleenden..
Thijs Fijen

pdeknijff

Hoi Wouter,


Haldanes rule speelt wrsch. een rol bij hybridisatie, niet bij dit soort processen.
Bij vogels zorgt het ervoor dat hybride vrouwtjes niet of beperkt vruchtbaar zijn, en dat daardoor de hybridisatie " in toom " gehouden wordt.

Met vriendelijke groet,

Peter de Knijff

laatvlieger

Citaat van: pdeknijff op november 20, 2015, 15:47:12 PM
Hoi Wouter,


Haldanes rule speelt wrsch. een rol bij hybridisatie, niet bij dit soort processen.
Bij vogels zorgt het ervoor dat hybride vrouwtjes niet of beperkt vruchtbaar zijn, en dat daardoor de hybridisatie " in toom " gehouden wordt.
Hoi Peter,

Ja, dat had ik begrepen. Maar ik vroeg me af of dit niet ook voor normale populaties zou kunnen gelden? Er is immers maar één chromosoom aanwezig en als er dus ook maar iets mis is met dat chromosoom, dan is daarmee de kans op overleving misschien wel kleiner geworden, omdat er geen ander chromosoom aanwezig is dat de functie zou kunnen overnemen. Wie weet is dat wel terug te vinden in de verhouding man/vrouw... Maar aan de reactie van Thijs te zien, speelt dat waarschijnlijk niet omdat bij geboorte de verhoudingen nog 50:50 zijn.
Groet,

Wouter Teunissen


Mijn Weblog: http://birdboredom.blogspot.com/

pdeknijff

Nee, zo werkt het niet.
Bij onze soort, zijn het de mannetjes die heterogametisch is, nl. wij hebben een X en een Y chromosoom, terwijl vrouwen twee X chromosomen hebben ( bij vogels zijn dit Z en W). En wij hebben daar geen last van, dus waarom wel wel vogelvrouwtjes?

Met vriendelijke groet,

Peter de Knijff

Thijs Fijen

Dank je voor de les Peter :)  Ik heb duidelijk genoeg te weinig kaas gegeten van genetica..

Tel je de volgende keer ook even de mannetjes en vrouwtjes bij je volgende bezoek in het Zaans Rietveld? ;)
Thijs Fijen

jeroenroelofsen

Citaat van: Thijs Fijen op november 20, 2015, 20:45:33 PM
Dank je voor de les Peter :)  Ik heb duidelijk genoeg te weinig kaas gegeten van genetica..

Tel je de volgende keer ook even de mannetjes en vrouwtjes bij je volgende bezoek in het Zaans Rietveld? ;)
Bij 2 alelen (bijv 2x chromosoom 3) die niet gemuteerd zijn verwacht je normaal werkend eiwit. Echter door een verstoorde activatie van genen (bijv door (de-) fosforylatie) kan het alsnog zijn dat een bepaald eiwit niet goed aangemaakt wordt.
En dan kan het ook nog zijn dat bepaalde mutaties (genotype) geen effect hebben op het organisme (fenotype).
Bij de mens zijn trouwens best wat (metabole) ziekten beschreven die geslachts afhankelijk zijn (bijv ziekte van Fabry).
Met vriendelijke groet
Jeroen Roelofsen
Mijn waarnemingen
Mijn website
Recente blog; Zuidpier IJmuiden
Nieuwe vogel soorten; Zeekoet, Kleine Rietgans, Strandleeuwerik, Waterral, Witgatje   (185 totaal)

pdeknijff

Daar zitten vrijwel nooit Tafels, maar elders in Alphen wel. Ik zal mijn best doen!
Met vriendelijke groet,

Peter de Knijff

Thijs Fijen

Er zijn best wat mensen die, ogenschijnlijk, de Tafeleenden tellen (ipv schatten): https://waarneming.nl/soort/view/184. Het geslacht meenemen is dan redelijk eenvoudig. In de komende nieuwsbrief wordt hier ook aandacht aan gegeven. Enkel waarnemingen waarvan het totale aantal, mannetjes én vrouwtjes geteld zijn, tellen mee. Met 'groepsamenstelling wijzigen' kan dit relatief eenvoudig. Helaas is hier nog niet in voorzien in bijvoorbeeld Obsmapp.

Dit is een mooi voorbeeld van een waarneming die gebruikt kan worden in het onderzoek: https://waarneming.nl/waarneming/view/110757474. Bedankt Gert-Jan :)
Thijs Fijen

migratorius

Nemen jullie ook gegevens van de ornitho-groep over? Ik ben over het algemeen te lui om de geslachtsverdeling van de 50+ Kuifeenden te noteren op m'n lokale reservoir, maar bij de ca. 20 Tafeleenden doe ik dat meestal wel.

JanHein

Thijs Fijen

Die vraag had ik wel gesteld aan de organisatoren, maar geen direct antwoord op gekregen. Zal het nog eens vragen.
Thijs Fijen

Thijs Fijen

@JanHein: als het goed is wordt dat meegenomen!
Thijs Fijen

hiskodevries

Het is nu duidelijker bij welke waarnemingen een groepssamenstelling is opgegeven.
Was getekend Hisko de Vries.

Wil je een fotovraag stellen op het forum lees dan dit eerst https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=452369.0

frankmeer

Frank van der Meer

Jacob Molenaar

Goed geregeld!
Alleen is het wel jammer dat zulke waarnemingen er niet tussen komen staan. Misschien kan daar ook nog wat voor worden geregeld?
Groeten van Jacob Molenaar.
Levenslijst vogels 442 soorten, totaal 5000 soorten.

To be at the right moment, at the right place, with the right gear, or not to be, that is the question. B)

HPM

Herman van der Meer

migratorius

Citaat van: Jacob Molenaar op december 01, 2015, 16:24:08 PM
Goed geregeld!
Alleen is het wel jammer dat zulke waarnemingen er niet tussen komen staan. Misschien kan daar ook nog wat voor worden geregeld?
Ja, een cursus groepssamenstelling invoeren...

JanHein

Thijs Fijen

Top Hisko :) Erg helder.

Deze waarnemingen vallen nog door de mand: https://waarneming.nl/waarneming/view/112925071. Weliswaar alleen mannetjes, maar dat telt ook.

Andere waarnemingen zullen ongetwijfeld nog aangepast worden (Zoals die aangehaald door Jacob). Ik zal ook zo veel mogelijk proberen mensen te wijzen op de groepssamenstelling. Het is toch een redelijk onbekende feature van wrn.nl, net als streeplijsten.
Thijs Fijen

hiskodevries

vanaf 15-11-2015 tot 2-12-2015 zijn 109 groepssamenstellingen opgegeven voor Tafeleenden
de sexratio is nu
Man        579

Vrouw     242
Was getekend Hisko de Vries.

Wil je een fotovraag stellen op het forum lees dan dit eerst https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=452369.0

Thijs Fijen

Cool! Niet helemaal de juiste methode, maar gemiddeld 2.4 mannetjes per vrouwtje.

Grote groepen Tafeleenden zijn nog niet echt gezien, maar ik ben benieuwd wat daar de sex-ratio is. Hoe groter de groep, hoe betrouwbaarder de telling is.
Thijs Fijen

hiskodevries

hoe groter de groep hoe minder men geneigd is om de samenstelling op te geven ( denk ik)
Was getekend Hisko de Vries.

Wil je een fotovraag stellen op het forum lees dan dit eerst https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=452369.0

Thijs Fijen

Kan ik me voorstellen, het is dan ook een werk. Uiteraard helpen de kleine beetjes ook. Maar mocht je nou een grote groep tegenkomen, probeer het te tellen. Als je halverwege denkt, pfff geen zin meer, dan geef je de telling op die manier door (bijvoorbeeld 300 vogels tp, 87 man, 32 vrouw).
Thijs Fijen

hiskodevries

als met de muis op zo groen vierkantje gaat staan zie je ook de samenstelling
Was getekend Hisko de Vries.

Wil je een fotovraag stellen op het forum lees dan dit eerst https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=452369.0

peter66

Vandaag heb ik alle tafeleenden die ik tijdens de Bussloo-telling zelf heb gezien ingevoerd en steeds het onderscheid man / vrouw ingevoerd. De verhouding man / vrouw was ongeveer 4:1. Wat ik mij afvroeg is waarom niet gevraagd wordt 1e winter ook te onderscheiden of is dat onderscheid nagenoeg te maken. Bij soortinformatie kom ik geen foto's tegen van 1e winter.
Groetjes. Peter

Zie door de lindebomen het bos niet meer

pdeknijff

Bij Tafeleend en Kuifeend (en wrsch. ook de andere duikeenden) is de herkenning van veel 1ste winters t.o.v. > 1ste winters verre van eenvoudig. Subtiele aspecten als vorm van tertials en scapulars of staartveren of iriskleur zijn in de hand of aan balgen wel waarneembaar maar zelfs bij goede veld foto's lang niet altijd eenvoudig te zien.
Ik ken geen enkel artikel wat hier een bruikbaar inzicht in heeft kunnen geven.
Een echte kennis lacune dus.

Er is onderzoek gedaan aan vele 100-en (zo niet 1000-en) verdronken duikeenden uit het IJsselmeer, maar als daar al op leeftijds en geslachtsherkenning is gelet, dan is die kennis nergens voor ons bruikbaar te vinden. Ook is het mij onbekend wat er met al die potentiële balgen is gedaan.
Een van de onderzoekers schreef me dat deze herkenning vrij eenvoudig was, en dat ik dat zelf kon nagaan.......

Met vriendelijke groet,

Peter de Knijff

mgieskens

Ik heb hier in de buurt het afgelopen jaar een paar jonge Kuifeenden kunnen volgen van pullus tot (bijna) 1ste winter. Tot bijna eind November lukte het redelijk om de juvenielen te herkennen, met name (en het langst) op basis van de iris kleur. Maar met het vervagen van de verschillen en het mindere daglicht (bewolking, schemering), werd dat steeds lastiger en heb ik de moed inmiddels opgegeven. Mogelijk dat het met gevangen of dode exemplaren nog wel lukt, maar met normale veldwaarneming is het inmiddels haast niet meer mogelijk.
Met tafeleenden heb ik niet zo veel ervaring, maar op basis van bovenstaande vermoed ik dat het daarbij wel zo'n beetje hetzelfde zal zijn.
Michèl Gieskens
Haagse Vogelbescherming - www.haagsevogels.nl

Een mens gelooft niet wat hij ziet, maar ziet wat hij gelooft

hiskodevries

stand 8/12 , 250 groepssamenstellingen opgegeven.
Man     1616

Vrouw   700

(obsmapp is bijna aangepast om groepssamenstelling te kunnen ingeven)
Was getekend Hisko de Vries.

Wil je een fotovraag stellen op het forum lees dan dit eerst https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=452369.0

Henri van Dodeweerd

Gaat iemand ook commentaar geven bij dit soort waarnemingen? Ik neem aan dat ze zo niet worden meegeteld?

Met vriendelijke groet,
Henri van Dodeweerd