Hoofdmenu

na 21 jaar

Gestart door Weia, november 17, 2015, 15:36:53 PM

Vorige topic - Volgende topic

Weia

Begin 1995 is 'Verspreidingsgegevens van de Nederlandse libellen' gepubliceerd, met per soort drie kaartjes: eentje tot 1950, eentje voor 1950-1990 en eentje voor de laatste jaren, t/m 2004. Bij elke soort ook een heel kort tekstje, vaak van de hand van Marcel Wasscher denk ik. Heel leuk om de zeldzame soorten na 21 jaar nog eens langs te lopen! Ik houd de volgorde van het atlasje aan, het begint bij de A van de wetenschappelijke naam.

Zuidelijke glazenmaker, 1 stip tot 1990 en 1 stip erna. 'Een zeer zeldzame zwerver uit Zuid-Europa. Het is bekend dat ze zich in Belgiü en nood-Duitsland sporadisch voortplanten.' Nu het hele land vol stippen, en voortplanting allang aangetoond. http://waarneming.nl/soort/maps/609?from=1994-12-17&to=2015-11-17&count_ex=0&only_valid=0&grid=5000&kwart=0&st=&second_specie=

Noordse glazenmaker, 3 stippen tot 1950, 3 tot 1990 en eentje erna. 'Een zeer zeldzame soort. Zijn er plaatsen waar populaties zich daadwerkelijk weten te handhaven?' Nu toch wel een stuk of 30 stippen in Drenthe en Overijssel en eentje in Brabant. http://waarneming.nl/soort/maps/614?from=1994-11-17&to=2015-11-17&count_ex=0&only_valid=0&grid=5000&kwart=0&st=&second_specie=

Zuidelijke keizerlibel, 1 stip voor 1950, 1 stip na 1990. 'Zal deze zwerver de komende jaren gesignaleerd gaan worden?' Reken maar, stippen overal, voortplanting ook op meerder plekken. http://waarneming.nl/soort/maps/617?from=1994-11-17&to=2015-11-17&count_ex=0&only_valid=0&grid=5000&kwart=0&st=&second_specie=

Kanaaljuffer, op de kaartjes 5, 8 en 4 stippen. 'Een zeer zeldzame soort die zich aan het uitbreiden is.' Klopt, zuidoost-Nederland zowat alle vakken. http://waarneming.nl/soort/maps/597?from=1994-11-17&to=2015-11-17&count_ex=0&only_valid=0&grid=5000&kwart=0&st=&second_specie=

Donkere waterjuffer, 2, 2 en 0 stippen. 'Een vermoedelijk uitgestorven soort. Als deze soort nog in Nederland voorkomt zal dat in de Weerribben zijn.' Waarvan akte. Drie stippen: http://waarneming.nl/soort/maps/18416?from=1994-11-17&to=2015-11-17&count_ex=0&only_valid=0&grid=5000&kwart=0&st=&second_specie=

Mercuurwaterjuffer, 2, 1 en 0 stippen. 'Laatste waarneming uit de vijftiger jaren. Misschien nog wel'... Eventjes was ie er weer, 1 stip. http://waarneming.nl/soort/maps/593?from=1994-11-17&to=2015-11-17&count_ex=0&only_valid=0&grid=5000&kwart=0&st=&second_specie=

Gewone bronlibel, 3, 9 en 3 (allleen Limburg) stippen. 'Een zeer zeldzame soort die uit Brabant verdwenen lijkt te zijn.' Mis, hoewel nog steeds maar 18 vakken. http://waarneming.nl/soort/maps/619?from=1994-11-17&to=2015-11-17&count_ex=0&only_valid=0&grid=5000&kwart=0&st=&second_specie=

Vuurlibel, 0, 3 en 0 stippen. 'Zal de soort zich nog verder gaan uitbreiden?' Het hele land staat vol stippen! http://waarneming.nl/soort/maps/633?from=1994-11-17&to=2015-11-17&count_ex=0&only_valid=0&grid=5000&kwart=0&st=&second_specie=

Tweevlek, niets mee gebeurd, nog steeds maar 1 stip.

Rivierrombout, 7, 0 en 0 stippen. 'Een uitgestorven soort. Terugkeer is vrijwel onmogelijk, de dichtstbijzijnde populaties zijn bij Berlijn en midden-Frankrijk.' http://waarneming.nl/soort/maps/602?from=1994-11-17&to=2015-11-17&count_ex=0&only_valid=0&grid=5000&kwart=0&st=&second_specie=

Oostelijke witsnuitlibel, 1, 4 en 1 stip. 'Een zeer zeldzame soort. De waarneming in 1994 bij Aekinga bewijst dat de soort nog niet uit Nederland is verdwenen!' Nu 3 stippen, maar de populatie lijkt intussen weer verdwenen. http://waarneming.nl/soort/maps/9118?from=1994-11-17&to=2015-11-17&count_ex=0&only_valid=0&grid=5000&kwart=0&st=&second_specie=

Sierlijke witsnuitlibel, 6, 3 en 0 stippen. 'Er zijn geen recente waarnemingen bekend. De kans dat hij 25 jaar ergens gevonden zal worden lijkt vrijwel nihil.' Echt? http://waarneming.nl/soort/maps/643?from=1994-11-17&to=2015-11-17&count_ex=0&only_valid=0&grid=5000&kwart=0&st=&second_specie=

Dwergjuffer, 2, 1 en 0 stippen. Helaas dat blijft 0, die zal nooit genoeg stepping stones vinden om hier te geraken.

Kleine tanglibel, 2, 1 en 0 stippen. 'Tot in de vijftiger jaren mogelijk in Limburg voortplantend, daarna alleen als zwerver aangetroffen.' 12 vakken intussen, waar soms ook voortplantend. http://waarneming.nl/soort/maps/606?from=1994-11-17&to=2015-11-17&count_ex=0&only_valid=0&grid=5000&kwart=0&st=&second_specie=

Gaffellibel, 16, 0 en 0 stippen. 'Een zeer zeldzame soort, die in Nederland uitgestorven is en niet terug te verwachten is: dichtstbijzijnde populatie op 250 km.' Ze kunnen minstens 250 km vliegen, bleek. http://waarneming.nl/soort/maps/1366?from=1994-11-17&to=2015-11-17&count_ex=0&only_valid=0&grid=5000&kwart=0&st=&second_specie=

Zuidelijke oeverlibel, 2, 0 en 0 stippen. 'Uitgestorven in Nederland. Kleine populaties bevinden zich echter op 60 km.' Nu op -60 km van de grens. http://waarneming.nl/soort/maps/630?from=1994-11-17&to=2015-11-17&count_ex=0&only_valid=0&grid=5000&kwart=0&st=&second_specie=

Bronslibel, 3, 1 en 0 stippen. Helaas nog steeds 0 stippen.

Hoogveenglanslibel, 2, 4 en 0 stippen. 'Voortplanting lijkt niet meer erg waarschijnlijk.' Maar zie: http://waarneming.nl/soort/maps/622?from=1994-11-17&to=2015-11-17&count_ex=0&only_valid=0&grid=5000&kwart=0&st=&second_specie=

Noordse winterjuffer, 40, 30 en 1 stip. 'Een soort met zeer sterke achteruitgang.' Maar niet meer. http://waarneming.nl/soort/maps/1783?from=1994-11-17&to=2015-11-17&count_ex=0&only_valid=0&grid=5000&kwart=0&st=&second_specie=

Kempense heidelibel, 3, 7 en 4 stippen. 'Voortplanting is al jaren niet aangetoond.' Intussen: http://waarneming.nl/soort/maps/635?from=1994-11-17&to=2015-11-17&count_ex=0&only_valid=0&grid=5000&kwart=0&st=&second_specie=

Zwervende heidelibel, 3, 6 en 0 stippen. 'Een zeer zeldzame dwaalgast, die zich soms korte tijd kan handhaven.' Aan dat 'soms' kan je nu twijfelen. http://waarneming.nl/soort/maps/637?from=1994-11-17&to=2015-11-17&count_ex=0&only_valid=0&grid=5000&kwart=0&st=&second_specie=

Zuidelijke heidelibel, 1, 0 en 0 stippen. 'Een dwaalgast uit het zuiden.' Dwaalt goed de laatste jaren: http://waarneming.nl/soort/maps/638?from=1994-11-17&to=2015-11-17&count_ex=0&only_valid=0&grid=5000&kwart=0&st=&second_specie=

Bandheidelibel, 0, 6 en 4 stippen. 'Sinds kort eerste zekere voortplanting waargenomen.' Half Nederland intussen: http://waarneming.nl/soort/maps/639?from=1994-11-17&to=2015-11-17&count_ex=0&only_valid=0&grid=5000&kwart=0&st=&second_specie=

Helemaal geen kaartje hebben de nieuwkomers.
Gaffelwaterjuffer: http://waarneming.nl/soort/maps/596?from=1994-11-17&to=2015-11-17&count_ex=0&only_valid=0&grid=5000&kwart=0&st=&second_specie=

Zadellibel: http://waarneming.nl/soort/maps/618?from=1994-11-17&to=2015-11-17&count_ex=0&only_valid=0&grid=5000&kwart=0&st=&second_specie=

Dat zijn 22 soorten waar heel wat mee gebeurd is. Verder nog uitbreiding van bruine winter, weidebeek, breedscheen en noem maar op!!
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

grunsven

#1
Ik heb ook nog weleens door dat ding gebladerd met de kennis van nu inderdaad. Erg leuk. Ik ben toch echt niet zo oud maar de libowereld ziet er nu heel anders uit dan toen ik begon met libellen (toen ongeveer).
Het zijn ook bijna allemaal positievere verhalen dan toen gedacht. Er zijn weinig soorten die het onverwachts slecht doen.


Libellen zijn een relatief klein groepje maar er gebeurt een hoop (en ongetwijfeld zijn jouw opmerkingen in dit topic binnen korte tijd ook achterhaald).
Roy van Grunsven
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)

KoenVerhoogt

Leuk gedaan! Eigenlijk verrassend dat het met zoveel soorten zo goed gaat.
Met vriendelijke groet, Koen Verhoogt
Favoriete soortgroepen: Korstmossen en Kevers
6237 soorten tot nu toe

https://waarneming.nl/user/photos/102250[/url

nick w

je vraagt je wel af waar het waarnemerseffect zit bij sommige soorten, maar bij andere is heel duidelijk dat ze oprukken met het klimaat mee. Interessant. Vooral bij blijven houden  :blink: :duim:

groet,
Nick W

grunsven

Waarnemers effect speelt zeker een rol als je gewoon naar het aantal stippen kijkt. Daar kun je voor corrigeren met moderne statistische technieken. Ook dan zie je duidelijk dat de meeste soorten vooruit gaan.
In grafiekje staat voor zuidelijke en noordelijke soorten hoe ze het doen en grof opgesplitst in soorten van laagveenachtige systemen, vennen/hoogvenen en stromend water.
Er gaan veel soorten significant vooruit en de soorten die achteruit gaan zitten vooral in de noordelijke soorten en soorten van hoogveen/vennen (uiteraard zit daar overlap in).
Maar het is meer dan klimaat. Het is ook duidelijk dat stromend water beter is geworden en dat de libellen daarvan profiteren.



Dit grafiekje komt uit
Strong recovery of dragonflies in recent decades in The Netherlands
Termaat, T.; Grunsven, R.H.A. van; Plate, C.L.; Strien, A. van
Freshwater Science 34 (2015)3. - ISSN 2161-9549 - p. 1094 - 1104.
Roy van Grunsven
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)

nick w

dank je wel Roy!

groet,
Nick W

bas.drost96

Wat leuk om zoiets te lezen! Ik ben pas sinds vorig jaar bezig met libellen, dus ik heb natuurlijk geen trends meegemaakt. Zijn er eigenlijk ook libellen die een (sterke) achteruitgang vertonen?
Groeten,
Bas
Totaal 4075 soorten op waarneming.nl ingevoerd

Admin bladvlooien

Johannes Klapwijk


grunsven

Zeker, speerwaterjuffer is een soort die het erg slecht doet maar ook maanwaterjuffer en venglazenmaker gaan achteruit.
Zijn niet zo zeldzaam als speerwaterfjuffer maar laten wel een duidelijke afname zien.
Het laatste verslag met allemaal leuke grafiekjes staat hier http://www.vlindernet.nl/doc/jaarverslag_landelijk_meetnet_libellen_2014_webversie_1.pdf


Opvallend is ook de afname van zwarte heidelibel, watersnuffel en gewone pantserjuffer. Deze soorten zijn heel algemeen maar zijn wel al een stuk minder talrijk dan ze waren. Dit komt doordat deze soorten in enorme dichtheden op "lelijke" zure vennen kunnen zitten. Veel van deze vennen zijn beter geworden (minder verzuring en venherstel) met meer andere soorten en dus zijn deze drie afgenomen. Dus wel een afname maar eigenlijk goed nieuws.
Roy van Grunsven
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)

c.witkamp

Enig idee waarom lantaarntje en houtpantserjuffer recent zo sterk achteruitgaan? Tot voor kort toch ook beschouwd als weinig kieskeurige soorten.
groeten,

cees

grunsven

Voor lantaarntje is dat waarschijnlijk vergelijkbaar met de zure soorten.
Als je sloten of poelen hebt met een heel slecht ontwikkelde oevervegetatie kan lantaarntje daar in grote aantallen leven. Krijgt de oevervegetatie meer structuur zullen andere soorten zoals azuur-en variabele waterjuffer toenemen. Waarschijnlijk ten koste van lantaarntje.
Van houtpantserjuffer weet ik het eigenlijk niet.

Roy van Grunsven
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)

jvanleeuwen

Citaat van: Johannes Klapwijk op november 17, 2015, 21:35:19 PM
speerwaterjuffer
Als je op statistieken van speerwaterjuffer hier op waarneming kijkt, lijkt 2015 weer een goed speerwaterjuffer-jaar. Of komt dat weer door meer tellingen?

Hans

grunsven

Misschien dat ze een goed jaar hadden (met veel individuen per populatie) maar er is zeker ook een waarnemerseffect. Er is dit jaar uitgebreid naar die soort gezocht, daardoor zijn er ook meer waarnemingen waarschijnlijk.
Speerwaterjuffer wordt als zorgenkindje goed in de gaten gehouden en de afgelopen decennia zijn een flink aantal populaties verdwenen en er (vrijwel) geen bij gekomen.
Roy van Grunsven
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)

nick w

ik zag dit jaar op een van mijn routes heel weinig lantaarntjes en houtpantsers. Ik weet pas volgend jaar of dat een tijdelijk iets is geweest door verandering in beheer of wat dan ook.

groet,
Nick W

grunsven

Er is natuurlijk ook variatie tussen jaren maar de trend van lantaarntje is heel duidelijk over de laatste 10 jaar. Voor de Nederlandse lijst worden twee versies gemaakt. De officiële die vergelijkt met 1950 en de rode lijst volgens IUCN criteria (voor internationale vergelijkingen). De laatste kijkt naar de trend over 10 jaar of 3 generaties (wat het langst is). Het lantaarntje is volgens de IUCN criteria in Nederland Near Threathened (=+gevoelig). Er was tussen 1999 en 2010 een afname met 47%. Deze afname heeft zich sindsdien voortgezet.


Dit betekent natuurlijk niet dat we ons zorgen moeten gaan maken. Het is nog steeds een van de algemeenste soorten.
Roy van Grunsven
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)

frankneijts

En om méér Bronlibellen te krijgen moeten we misschien het voorbeeld van onze zuiderburen volgen: in de Belgische Kempen, net over en soms bijna op de N/B grens tussen pak-m-beet Bocholt en Postel, 'rammelt' het van de Bronlibellen langs allerhande kunstmatige loopjes, stroompjes & kanaaltjes die aangelegd zijn om (bron)water op die plekken te krijgen waar dat beter uit kwam.. 8)
Groeten,

Frank

"When logic and proportion have fallen sloppy dead...
Remember what the dormouse said: feed your head!"
Grace Slick in 'White Rabbit'

grunsven

Roy van Grunsven
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)

jvanleeuwen

Citaat van: grunsven op november 17, 2015, 22:08:39 PM
Het laatste verslag met allemaal leuke grafiekjes staat hier http://www.vlindernet.nl/doc/jaarverslag_landelijk_meetnet_libellen_2014_webversie_1.pdf
Grafiek van gaffellibel is opvallend.. duidt dit op een levenscyclus van 3 jaar voor de gaffellibel?

Hans

grunsven

Inderdaad. Dat patroon blijft lang bestaan bij deze soort blijkbaar.
Roy van Grunsven
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)

ronaldschroder

#19
Vroeger moest ik de kanaaljuffer met een lantaarntje gaan zoeken, nu zitten ze ongeveer overal waar ook de weidebeekjuffer voorkomt binnen mijn zoekgebied.
Dat wil zeggen, ten zuidoosten van Den Bosch, langs Dommel, Aa, Essche stroom, Groote wetering en Hertogswetering. Den Bosch ligt min of meer op de grens van het verspreidingsgebied.

Jeroen Nagtegaal

Citaat van: Weia op november 17, 2015, 15:36:53 PM
Dwergjuffer, 2, 1 en 0 stippen. Helaas dat blijft 0, die zal nooit genoeg stepping stones vinden om hier te geraken.

Dwergjuffer was voor mij toch wel een soort waarbij ik nog altijd geloofde in de terugkeer (of vondst van een verborgen populatie).Het berichtje op de website van de Vlinderstichting laat zien dat het ook echt mogelijk is!

www.vlinderstichting.nl/spectaculair-dwergjuffer-terug-in-nederland

Groet, Jeroen Nagtegaal
Moderator subforum Ringen

Een geringde vogel gezien of gevonden.
Meld het hier of mail naar ringonderzoek@gmail.com

ArjenDrost †

WOT!!!  :o :o :o :o :o


Idd, niet helemaal verrast dat er ergens nog een restpopulatie bestaat (ik denk idd dat er te weinig stepping stones zijn, dus dat het om een oude populatie gaat), maar wel waanzinnig nieuws zeg!! Gewoon Dwergjuffers in NL!  :duim:

KoenVerhoogt

Bizar! Wel echt supergaaf als je zoiets tegen het lijf loopt
Met vriendelijke groet, Koen Verhoogt
Favoriete soortgroepen: Korstmossen en Kevers
6237 soorten tot nu toe

https://waarneming.nl/user/photos/102250[/url

grunsven

Zo zeker ben ik niet dat het een relictpopulatie is.
Er wordt van alles beweerd maar niemand weet wat de dispersiecapaciteit echt is.
Roy van Grunsven
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)

ArjenDrost †

Geen wetenschappelijk bewijs, maar de Dwergjuffers die ik in Duitsland gezien heb, leken al moeite genoeg te hebben om van de ene zegge naar de andere te vliegen. En liever niet meer dan 1 meter boven de grond. Ik vind het zelf lastig voor te stellen dat deze kleine diertjes dat hele stuk zelf overbrugd hebben... Daarentegen kan ik het me heel goed voorstellen, gezien de moeite die wij hadden om ze te vinden, dat men al die jaren over deze diertjes heen gekeken hebben.


Maar goed, zoals ik begon, wetenschappelijk is het zeker niet :)

Jacob Molenaar

Groeten van Jacob Molenaar.
Levenslijst vogels 442 soorten, totaal 5000 soorten.

To be at the right moment, at the right place, with the right gear, or not to be, that is the question. B)

marcel123

Citaat van: grunsven op april 12, 2016, 22:01:22 PM
Zo zeker ben ik niet dat het een relictpopulatie is.
Er wordt van alles beweerd maar niemand weet wat de dispersiecapaciteit echt is.
Als je de eerste post leest denk ik dat die vaak onderschat wordt. Maar voor dwergjuffers deel ik de mening van Arjen..

ArjenDrost †

Door deze waanzinnige waarneming even m'n eigen archief in gedoken. Het blijft echt een waanzinnige soort!!


https://vimeo.com/162770387

MaartenHaverkamp

Citaat van: ArjenDrost op april 12, 2016, 22:19:03 PM
Geen wetenschappelijk bewijs, maar de Dwergjuffers die ik in Duitsland gezien heb, leken al moeite genoeg te hebben om van de ene zegge naar de andere te vliegen. En liever niet meer dan 1 meter boven de grond. Ik vind het zelf lastig voor te stellen dat deze kleine diertjes dat hele stuk zelf overbrugd hebben... Daarentegen kan ik het me heel goed voorstellen, gezien de moeite die wij hadden om ze te vinden, dat men al die jaren over deze diertjes heen gekeken hebben.


Maar goed, zoals ik begon, wetenschappelijk is het zeker niet :)

Arjen, ik denk dat het weinig met vliegen te maken heeft: gewoon de wind eronder, op die manier kun je wel degelijk grote gebieden overbruggen. Maar zelf denk ik aan een relictpopulatie en wellicht zijn er meer. Zelfs in ons lands zijn er bijna ieder verrassingen.

jvanleeuwen


[/quote]Zelfs in ons lands zijn er bijna ieder verrassingen.
[/quote]

Op zoek naar relictpopulatie Oostelijk witsnuit  :rolleye: