Larve Mierenleeuw

Gestart door blaauw7, augustus 29, 2015, 21:34:30 PM

Vorige topic - Volgende topic

blaauw7

Vandaag gevonden heide Ede. Mierenleeuw, maar welke?
Groeten,
Dick Belgers

Arp

Hoi Dick,

Even uit mń hoofd: Kun je z'n kop wassen zodat het kleurpatroon onder het zand zichtbaar wordt en/of de onderkant van de dijbenen kieken?
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Henk Soepenberg

Citaat van: Arp op augustus 30, 2015, 01:02:10 AM
Even uit mń hoofd: Kun je z'n kop wassen zodat het kleurpatroon onder het zand zichtbaar wordt en/of de onderkant van de dijbenen kieken?

http://www.nlmieren.nl/websitepages/mierenleeuwen.pdf  :blink:
Vriendelijke groeten,
Henk

blaauw7

Dan zal het een zwartkopmierenleeuw (Myrmeleon formicarius). zijn.
Groeten,
Dick Belgers

Arp

#4
Hoi Henk,

Bedankt voor de link, dat stukje kende ik niet. Hij heeft op zich een paar goede punten, maar ik heb er wel moeite mee om een toch behoorlijk ingeburgerde naam als "Gevlekte mierenleeuw", die bovendien goed aansluit bij het imago, overboord te zetten. Om iets anders te verzinnen voor het (te) algemene "Mierenleeuw" voor M. formicarius lijkt me dan al veel zinniger - zo'n algemene groepsterm voor één soort is vragen om problemen inderdaad.

Aangezien het "Zwartkopmierenleeuw" in deze publicatie gebezigd wordt lijkt het me zinnig om die naam als (alternatieve) Nederlandse naam op te nemen, maar ik zou er de voorkeur voor hebben om voor M. formicarius nog iets passenders te verzinnen als hoofdnaam, want de kop is niet zwart, maar heeft "slechts" een iets zwaarder vlekkenpatroon (zowel imago als larve) en beide soorten hebben vlekpatronen op de kop.

Het "Gewone mierenleeuw" voor E. nostras is qua voorkomen misschien wel zinnig, maar exact deze naam wordt in de Nederlandse Wikpedia al gebezigd voor M.formicarius en is ook onder andere in het Duits als "Gemeiner Ameisenlöwe" en in het Frans als "Fourmilion commun" juist in gebruik voor M. formicarius, dus daar ligt absoluut een dikke beer op de weg - c.q. dit lijkt me een slecht plan.
Het is dan m.i. beter die naam helemaal niet meer te gebruiken, ook niet voor M. formicarius.

Ik zal sowieso kijken of ik de soortinfo een beetje op kan leuken, met wat info en links.

Meer ideetjes voor Nederlandse namen zijn ondertussen welkom, hieronder alvast een voorzetje, maar het zijn wellicht niet mijn definitieve voorstellen. Meer een quick & dirty eerste discussiestuk.

Kanttekening: Het Nederlands Soortenregister vermeldt Palpares libelluloides als "Exoot: Incidentele import". Misschien is het verstandig om in ons achterhoofd ook een beetje rekening te houden met eventuele andere soorten die in het Nederlandse taalgebied zouden kunnen arriveren. Heel misschien bijvoorbeeld Myrmeleon bore bekend uit Duitsland en Scandinavië (zou oostelijk Nederland kunnen bereiken?) en/of Distoleon tetragrammicus welke tot in noordelijk Frankrijk voorkomt, oostelijker hoger naar het noorden (vorige eeuw tot in Polen) en zuidelijker zeer algemeen is (zou zuidelijk België kunnen bereiken)? Een naam op basis van de ongevlekte vleugels van M. formicarius is dan bijvoorbeeld minder handig.

Buitenlandse namen
Voor Duitsland zijn voor de algemenere, noordelijker voorkomende soorten ook Duitse namen bekend (zie tabel)

Voor Denemarken en Noorwegen heb ik wel literatuur, maar daar komen geen vernaculaire namen in voor.

Op de Britse eilanden was lang alleen Euroleon nostras bekend en deze gold als een zeer zeldzame "overlooked resident" (Plant, 1997). Pas in 2013 werd M. formicarius toegevoegd - vermoedelijk op basis van een dwaalgast (Cook et al., 2013). Er worden geen vernaculaire namen gebruikt.

Wetenschappelijke naam Duits Engels Frans Nederlands
Euroleon nostras Gefleckter Ameisenlöwe
Gefleckte Ameisenjungfer
Geflecktflügelige Ameisenjungfer
- (zeldzaam) Fourmilion parisien Gevlekte m.l.
Vlekvleugelm.l.
Europese m.l.?
Gewone m.l.
Myrmeleon formicarius Gemeiner Ameisenlöwe
Gemeine Ameisenjungfer
Gewöhnliche Ameisenjungfer
- (dwaalgast) Fourmilion commun Zwartkopm.l.
Gewone m.l.
Myrmeleon bore (?) Dünen-Ameisenlöwe
Dünen-Ameisenjungfer
- (afwezig) - (?) - (afwezig)
Distoleon tetragrammicus (?) Langfühlerige Ameisenjungfer
Vierfleckige Ameisenjungfer
- (afwezig) Fourmilion longicorne - (afwezig)
Palpares libelluloides (2d) - (afwezig) - (afwezig) - (?) Reuzenmierenleeuw


Euroleon nostras

  • Gevlekte Mierenleeuw - slaat op gevlekt vleugels imago. Breed ingeburgerde naam, huidige naam op soortenregister.
  • Vlekvleugelmierenleeuw? - alternatief voor naam op basis van vleugeltekening, waarmee geen verwarring over andere vlekken mogelijk is
  • Gewone Mierenleeuw - voorgesteld/gebruikt door Peter de Boer. Nadeel: In het Duits en Frans wordt "Gemeiner" en "Commun" juist gebruikt voor M.form..
  • Europese Mierenleeuw? - op basis van de (oude) wetenschappelijke naam Euroleon europaeus (McLachlan, 1873)
  • Inheemse Mierenleeuw? - Op basis van de wetenschapelijke naam "nostras"
  • ...
Myrmeleon formicarius

  • Mierenleeuw - Huidige naam op soortenregister, maar inderdaad veel te algemeen.
  • Zwartkopmierenleeuw - voorgesteld/gebruikt door Peter de Boer. Kanttekening: kop is wel donkerder gevlekt, maar ook niet echt zwart
  • Gewone Mierenleeuw - als zodanig reeds gebruikt op nl.wikipedia en ook aldus bekend in DE en FR, maar door Peter de Boer juist gebruikt voor E. nostras.
Myrmeleon bore
De wetenschappelijke naam duidt op noordelijk (borealis) c.q. noordelijke wind etc. Er werd aangenomen dat de soort in Zuid-Europa ontbreekt en een laaglandsoort was (<400m), maar deze is recent wel in een collectie vastgesteld uit de Pyreneeën (op 1500m). Noordelijk tot in Scandinavië. M. bore is meer dan M. formicarius op open zandverstuivingen te vinden. De Duitse naam "Dünen Ameisenlöwe" zou in Nederland verwarring opleveren door het beest aan de kust te plaatsen, terwijl het juist, als het ooit in de Benelux opduikt eerder oostelijk te vinden zal zijn op binnenlandse zandgronden.

  • Noordelijke Mierenleeuw (?)
  • Zandverstuivingsmierenleeuw (?)
  • Donkere Mierenleeuw (?) (minder tekening dan M. form. - bij leven goeddeels effen zwart.
  • ...
Distoleon tetragrammicus

  • Langvoelermierenleeuw (?) - Morfologisch kenmerk en overeenkomstig Franse en Duitse namen.
  • Trechterloze Mierenleeuw (?) - larve graaft geen trechters
  • ...
Palpares libelluloides

  • Bonte Mierenleeuw - ruimschoots gevlekte vleugels, kleurige poten en lichaam en ook een knipoog naar de dichte beharing (bont)
  • Breedvleugelmierenleeuw (?) - enige soort met zulke brede vleugels
  • Grote Mierenleeuw (?) - zeer grote soort
  • Reuzenmierenleeuw - Reeds in gebruik op observado
  • ...


Naslag (incompleet)

  • Wikipedia: DE, FR, NL
  • Nederlands soortenregister
  • Aspöck, H.; Hölzel, H.; Aspöck, U. (2001) Kommentierter Katalog der Neuropterida (Insecta: Raphidioptera, Megaloptera, Neuroptera) der Westpaläarktis. - Denisia, vol.2, pp.1-606. Het standaardwerk voor taxonomie. Geen identificatie! NU WEL ONLINE!! (PDF-40MB!!)
  • Aspöck, H.; Aspöck, U.; Hölzel, H. (1980) Die Neuropteren Europas. Vol.1 (495pp) Krefeld: Goecke and Evers. Het standaardwerk voor identificatie (niet online)
  • Aspöck, H.; Aspöck, U.; Hölzel, H. (1980) Die Neuropteren Europas. Vol.2 (355pp) Krefeld: Goecke and Evers. Band met afbeeldingen/platen. (niet online)
  • Aspöck, H.; Aspöck, U. (1964) Synopsis der Systematik, Ökologie und Biogeographie der Neuropteren Mitteleuropas im Spiegel der Neuropteren-Fauna von Linz und Oberösterreich, sowie Bestimmungsschlüssel für die mitteleuropäischen Neuropteren und Beschreibung von Coniopteryx lentiae nov. spec. - Naturkundliches Jahrbuch der Stadt Linz, 1964, pp.127-282. (PDF). Waarbij deze aanvulling is verschenen: Aspöck, H.; Aspöck, U. (1969) Die Neuropteren Mitteleuropas: ein Nachtrag zur "Synopsis der Systematik, Ökologie und Biogeographie der Neuropteren Mitteleuropas." - Naturkundliches Jahrbuch der Stadt Linz, 1969, pp.17-68. (PDF)
  • Cooke, D.; Norriss, T.; Fomison, L.;  Plant, C.W. (2013) Myrmeleon formicarius (Linnaeus, 1767) (Neur.: Myrmeleontidae): an ant-lion new to Britain. - Entomologist's Record and Journal of Variation, vol.125, pp.174-178.
  • Esben-Petersen, P. (1929) Netvinger of Skorpionsfluer (Neuroptera & Mecoptera). - Danmarks Fauna, vol.33. Kobenhavn: Gads Forlag.  (@BHL/PDF)
  • Greve, L. (1987) Nettvinger, kamelhalsfluer og mudderfluer. - Norske Insekttabeller, vol.12 (PDF)
  • Plant, Colin W. (1997) A key to the adults of British lacewings and their allies. - Field Studies Council AIDGAP Guides, vol.245 269pp. Neuroptera, Megaloptera, Raphidioptera & Mecoptera. Dit is een herdruk van Field Studies, Vol.9, Nr.1 (links: FSC/NBC)
  • Wachmann, Eckehard & Saure, Christoph (1997) Netzflügler, Schlamm- und Kamelhalsfliegen. Beobachtung, Lebensweise. Augsburg: Naturbuch Verlag. ISBN 3-89440-222-9
  • ...
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

HPM

Op basis van de namen zou M. formicarius eigenlijk 'De Mierenleeuw' moeten heten en  E. nostras 'Onze Mierenleeuw'.  :)
Herman van der Meer

jck

Niet helemaal - nostras is weliswaar aan noster (onze) verwant maar de betekenis is net iets anders. Het is te vertalen als " uit ons land, binnenlands, inheems".

James

Arp

Ik heb nog een paar Duitse namen/versies opgesnord, onder andere uit de Stresemann en uit wat publicaties van Gepp.

  • Myrmeleon bore ook als Dünen-Ameisenjungfer
  • Myrmeleon formicarius ook als Gewöhnliche Ameisenjungfer
  • Euroleon nostras ook als Gefleckte Ameisenjungfer en Geflecktflügelige Ameisenjungfer
  • Distoleon tetragammicus : Langfühlerige Ameisenjungfer
  • Dendroleon pantherinus : Panther-Ameisenjungfer
  • Acanthaclisis occitanica : Okzitanische Ameisenjungfer
Observado geeft voor Palpares al een Nederlandse naam: Reuzenmierenleeuw

Ik werk ze boven in en doe Inheemse mierenleeuw erbij voor Euroleon :)
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Douwe van der Ploeg

Ga alsjeblieft niks doen met de bestaande namen (hoewel je van Mierenleeuw best Gewone mierenleeuw mag maken, voor de duidelijkheid). Dat één bron die naam nou net voor de ander gebruikt is dan jammer, anders blijf je bezig..
Vlekvleugel- vind ik persoonlijk erg lelijk.
Douwe van der Ploeg

Arp

#9
Ik was niet van plan om Gevlekte af te schaffen, maar Gewone is dankzij de publicatie van Peter Boer wat mij betreft "verpest".

Wel vind ik dat er een betere aanduiding moet komen dan het kale "Mierenleeuw" voor formicarius, dat is veel te suf/verwarrend.

Wat denken jullie van Echte mierenleeuw in plaats van "Gewone" voor formicarius ? (echt omdat deze de aanduiding formicarius in de naam heeft)
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

jck

Noordelijke mierenleeuw? Ik krijg FE nu niet aan de praat maar hij schijnt vrij noordelijk in Europa te zitten?

James

Douwe van der Ploeg

Met echte insinueer je in mijn ogen dat de andere geen mierenleeuw is, maar een gelijkende soort uit een andere "familie".. Ik zal er straks bij m'n biertje eens over nadenken ;)
Douwe van der Ploeg

Arp

Citaat van: jck op augustus 30, 2015, 23:19:50 PM
Noordelijke mierenleeuw? Ik krijg FE nu niet aan de praat maar hij schijnt vrij noordelijk in Europa te zitten?
Die had ik eigenlijk stiekem in gedachte voor Myrmeleon bore - die maakt er ook iets meer aansprak op qua verspreidingsgebied (en wetenschappelijke naam)  :-\

Citaat van: Douwe van der Ploeg op augustus 31, 2015, 00:56:25 AM
Met echte insinueer je in mijn ogen dat de andere geen mierenleeuw is, maar een gelijkende soort uit een andere "familie".. Ik zal er straks bij m'n biertje eens over nadenken ;)
Tjanouja ... 'tis ook een beetje een noodoplossing. Maar dat van dat bier is in elk geval een goed idee ... of misschien maar meteen zwaarder geschut inzetten  ;D
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Arp

Oeh ... dat glas Whiskey had een beetje averechts effect ...  O0 ... vandaag geen tijd, morgen maar weer verder ... het heeft geen haast, lekker dagje prakkedenken :)
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

grunsven

Altijd handig met Nederlandse namen, iemand bedentkt dat hij het anders doet en het is voor jaren een puinhoop. Ik ben het eens met Peter dat Mierenleeuw voor M. formicatrius niet handig is maar ik zie liever dat die Gewone mierenleeuw heet zoals het al ingeburgerd is.


Gevlekte mierenleeuw lijkt me geen discussie voor E. nostras.
Gewone mierenleeuw voor Myrmeleon !!!! formicarius is toch echt het handigst ondanks het pdfje van Peter Boer.


Eventueel is solitaire mierenleeuw nog een aardige, hoewel dat alleen een onderscheid is ten opzichte van E. nostras. Veruit de meeste waarnemingen zijn waarschijnlijk groepen trechters van E. nostras.

Roy van Grunsven
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)

Arp

Kijk, daar gaan we: http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=305736.msg1859684#msg1859684  :rolleyes:

Tsja - er valt natuurlijk niks "voor te schrijven" met Nederlandse namen, je kunt alleen voorstellen doen die wel/geen navolging vinden.

Kennelijk lukt het al niet eens om met een zeer beperkt aantal beestjesfanaten een oplossing te vinden die erop gericht is om verwarring te voorkomen. Jammer.

Op zich ben ik het eens met Roy dat het een bijzonder slechte keuze was om een reeds gebruikte naam "Gewone mierenleeuw" opeens precies voor de andere soort te gaan gebruiken en dat het veeeeel beter was geweest die voor M. formicarius te behouden, maar gedane zaken etc etc.... het lijkt me dat die naam helaas vermeden moet gaan worden, wil je verwarring voorkomen.

De argumentatie van Peter is overigens ook eenvoudig te ontkrachten. "Gewone" kan op voorkomen slaan in de zin van "Algemene", maar ook op de verschijningsvorm in de zin van "Gewoontjes, niet speciaal uitziend". In die laatste interpretatie van "Gewone" past het dus juist prima bij  M. formicarius en was dan "Algemene Mierenleeuw" een betere alternatief geweest voor E. nostras als je dat zou willen uitdrukken in de naam.

Ik laat het even rusten vandaag.

Meer meningen en ideetjes welkom.
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Henk Soepenberg

Citaat van: Arp op augustus 31, 2015, 11:28:35 AM
Kijk, daar gaan we: http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=305736.msg1859684#msg1859684  :rolleyes:

Tsja - er valt natuurlijk niks "voor te schrijven" met Nederlandse namen, je kunt alleen voorstellen doen die wel/geen navolging vinden.

Ja, uiteraard volg ik Peter Boer!  B)  ;)

Over verwarring gesproken:

Citaat van: Morten op juli 29, 2013, 14:57:13 PM
Ik zie een vlek op de femur dat betekent dus Myrmeleon formicarius , ik dacht eerst dat de gevlekte mierenleeuw Euroleon nostras vlekken had, maar dat is dus niet zo.
Vriendelijke groeten,
Henk