Kempense Heidelibel - 2015

Gestart door Goyatlah, augustus 18, 2015, 01:52:26 AM

Vorige topic - Volgende topic

Goyatlah

Sinds vorig jaar is er aan het Kempense Heidelibel front een boel gebeurd.

Steeds meer mensen (met name Friezen maar ook een enkele Groninger, etc.) beginnen een beetje flauw te worden van de nederlandse naam van het beestje. Ik wil dan ook een referendum op FB zetten voor een nieuwe naam. Mijn voorstel is Moerasheidelibel, geeft het biotoop redelijk goed aan, en is vergelijkbaar met het duitse Sumph-Heidelibelle (als ik dat goed spel, dus niet). Wellicht heeft waarneming.nl of dit forum zin om zich hier bij aan te sluiten.

Het artikel over S.depressiusculum is eindelijk gepubliceerd, maar wel in een gekortwiekte versie. Belangrijkste is wel dat er geen nonsens in gekropen is, maar ik had liever meer achtergrond info gepubliceerd. Aan de andere kant snap ik ook wel dat het artikel dan 4 keer zo lang zou zijn geworden. Wie geen lid is van de NVL kan kijken of er een pdf beschikbaar is.

Nick en ik doen nu samen het onderzoek, daarnaast doet Eric soortgerichte VS routes. Alles in overleg. Voor vergunningen moet je bij Nick of bij mij wezen, en in principe niet bij SBB, en al helemaal niet zonder overleg op pad gaan. Pachters zijn roeg toeg (dat is Grunnigs en niet denigrerend bedoeld). Maak daar geen ruzie mee.

In de afgelopen weken heeft Eric de eerste 2 gevonden (M + V), ongeveer een week later Nick en ik 20 tenerals (net uitgeslopen beesten van minder dan een dag oud), en nog weer wat later Gert met een schatting van 500+. Overigens verzoek ik iedereen: als je wilt schatten (voor een mooie hoge score), zet er een telling naast. Schattingen worden namelijk uiteindelijk niet meegenomen.
Afgelopen zaterdag was er de NVL excursie, die zeer succesvol was. De gecorrigeerde tellingen van Bertus, Nick en ik waren ca 130 stuks, maar daarnaast zijn er natuurlijk veel meer waargenomen - alleen niet controleerbaar geteld. Maar daarom niet minder relevant. Het kennisnivo was al hoog en is alleen maar hoger geworden, en er waren zeker 30 mensen.
Na de excursie hebben Jeroen, Nick, Antoine en ik nog wat doorgepraat over continuatie, en vervolgens zijn Nick en Antoine nog 2 lokaties gaan bekijken. Eerste was Nada, 2e was 127 stuks. Dus in totaal voor die dag ruim 250 getelde exemplaren.

Op 29 augustus willen we zoeken met max. 6 groepen van 2 waarbij experts en nieuwkomers gemixed worden. Dus wie hier aan mee wil doen neem even contact op met Nick Wetoo (PM hier op het forum)

Ok ik geloof dat het dit wat mij betreft wel ongeveer is.
(Dolf Ramaker - www.goyatlah.nl)
Moi, Dolf

Bezoek ook eens Libellen in Nederland met de enige interaktieve en op foto's gebaseerde libellentabel, veel info en heel veel foto's

nick w

en voor wie me hier zoekt: Nick W

groeten,
Nick W

migratorius

Die naamsverandering: wat een onzin zeg. Omdat-ie nu een paar jaar in de Weerribben zit... Toch mooi, zo'n historische naam? Hij zit er bovendien nog steeds! En Friezen mogen hem (in het Fries) natuurlijk noemen hoe ze willen.

JanHein (voorheen import in de Kempen)

Wim Bakker

CiteerDie naamsverandering: wat een onzin zeg.

Indeed! Kempense heidelibel is een stuk beter dan zo'n zompige naam als moerasheidelibel. Dat verdient deze prachtige libel niet!

En gaan we dan ook de paardenbijter hernoemen omdat hij geen paarden bijt? En de glassnijder omdat hij geen glas snijdt? Enzovoorts...

8)
"So the first dinosaur bone ever found was also the first to be lost." ― Bill Bryson

AvanderHeijden

#4
Ik meld me dan maar als voorstander van een naamsverandering  ;)

In Engeland is men erg goed in het vernoemen van een soort naar een streek waar hij is gevonden (Norfolk Damselfly, Norfolk Hawker, Irish Damselfly). Ik ben blij dat dat soort onhandige namen in Nederland ongebruikelijk zijn, met de Kempense heidelibel als ongunstige uitzondering. Een Nederlandse naam moet er niet in zijn eentje verantwoordelijk voor zijn dat een soort buiten het naamgevende gebied over het hoofd wordt gezien. Wat dat betreft vind ik dit soort namen kwalijker dan folklorenamen als Glassnijder en Paardenbijter.

Ik ben er voorstander van dat een Nederlandse naam beschrijvend is voor het uiterlijk (Gevlekte glanslibel, Vuurjuffer, Dwergjuffer) of voor de leefomgeving (Bronlibel, Rivierrombout, Bosbeekjuffer) en gelukkig is dat vaak het geval. Er zijn meer slechte voorbeelden (Kanaaljuffer die ooit alleen bekend was van een kanaal maar op veel meer plekken kan opduiken) maar de Kempense spant wat mij betreft wel de kroon.

Moerasheidelibel sluit in ieder geval aan bij de leefomgeving. Zompig, ja, maar dat heeft wat mij betreft geen negatieve associatie.

Een prachtige soort is het zeker, misschien is daar iets mee te doen. Friezen noemen hem uiteraard inderdaad geen Kempense heidelibel maar Bûnt hopke (Bonte heidelibel), wat uiteraard slaat op het uiterlijk en niet op de vindplaats. Daar is wat mij betreft ook wel wat mee te doen. Opvallende kenmerken zijn immers de bijzondere achterlijfskleur (rood van boven, geel aan de randen voor mannetjes) en de druppelvormige vlekjes die samen voor een bont geheel zorgen. Met die kenmerken moeten we toch iets kunnen?

Gewoon mijn 2 eurocent. Als er geen naamsverandering komt is er wat mij betreft geen man over boord ofzo, maar ik vind het wel een goed idee.

Antoine (Import in Friesland  ;D )

Wim Bakker

Allemaal waar.

Maar maak er alsjeblieft geen moerasheidelibel van. Wat is het nu, een libel van moeras of van heide?
Waarom dan niet iets als patrijspoortlibel ofzo. Wees eens creatief!

Wim, export uit Friesland  ;D
"So the first dinosaur bone ever found was also the first to be lost." ― Bill Bryson

jvanleeuwen

Ben niet voor of tegen en niet erg creatief.. echter een toevoeging is dat de latijnse naam depressiusculum  : ingedrukt betekend.
Ik heb even gechecked maar ook in het frans (Sympétrum à Corps Déprimé ) en  russisch (Уплощенный /afgeplat) word dit gebruikt.
Weet er niks creatiefs mee bovendien hebben we het woord plat al gebruikt in libellen naamgeving (Libellula depressa .. ).

Gr Hans

(ps in het hongaars is de vertaling Trage libel.. iemand enig idee waarom?)


Eric Roeland

Als ik een voorstel zou doen, de vertaling van de Engelse naam: Gevlekte heidelibel (Spotted Darter).
Sluit mooi aan bij die andere gevlekte soorten in deze regio, Gevlekte glanslibel en Gevlekte witsnuitlibel.
met vriendelijke groet, Eric Roeland

Johannes Klapwijk

#8
Ik ben wel voor een nieuwe naam en vind Antoine antwoord goed onderbouwd: uiterlijk of habitat lijken mij prima keuzes voor de naam.


Moerasheidelibel vind ik ook een beetje tegengesteld aangezien heide en moeras twee min of meer verschillende biotopen zijn.
Gezien het feit dat de familie nou eenmaal heidelibel heet lijkt het mij onlogisch het heidelibel stuk te veranderen, tenzij de familienaam op de schop gaat want ook die is nogal random.


Praktisch gezien lijkt het me niet haalbaar om een volledige familienaam aan te passen, dus zou ik het in de naam geen tweede biotoop, zeker niet omdat de biotopen volgens mij in de alpen heel anders zijn en er nog niet echt consistentie in biotoop lijkt te zitten. Droogvallende visvijvers zijn niet echt moerassen?


De warme, oranjerode, gele kleur is wel uniek voor deze soort en brengt mij dan op van oranjerode heidelibel, als tegenhanger voor bloedrode, steenrode en bruinrode heidelibel.
De druppelvormige vlekjes zijn ook uniek dus gevlekte heidelibel lijkt mij ook een prima keuze.
Omdat het een prachtig beestje is krijg ik al gauw de neiging iets van sierlijke heidelibel ofzo te kiezen, maar dat is niet echt kenmerken en het vrouwtje vind ik juist vrij rechtlijnig gebouwd, dus ik zou niet voor sierlijke gaan, zeker ook niet gezien de verwarring met sierlijke witsnuit.


Kortom: mijn eerste keuze zou oranjerode heidelibel zijn. Tweede keuze gevlekte heidelibel.



Edit: gevlekte heidelibel is korter en krachtiger, dus misschien toch gevlekte als eerste keuze. Hoewel ik de oranjerode kleur weer een 'opvallender' kenmerk vind dan de vlekjes. Aan de andere kant blijft kleur variabel, zijn de vrouwtjes grotendeels geel en is het uitkleur proces altijd verwarrend voor beginners. De vlekjes zitten er al vanaf het begin op.


Ik zeg: gevlekte heidelibel is verreweg de beste naam  ;D ;D

Taka

Citaat van: AvanderHeijden op augustus 18, 2015, 11:10:24 AM
Ik ben blij dat dat soort onhandige namen in Nederland ongebruikelijk zijn, met de Kempense heidelibel als ongunstige uitzondering.

Wij doen het met de Zuidelijke xx, de Noordse xx. We noemen een beest de Bruine Korenbout terwijl deze of Oranje of Blauw is. De Blauwe Glazenmaker is vooral groen. De "Bruine" Winterjuffer zou zogenaamd veel bruiner zijn dan de andere winterjuffer.

Als we namen gaan veranderen, dan weet ik nog wel een paar suggesties....

Maar toch, dan mijn suggestie voor de Kempense Heidelibel: de Oranjerode Heidelibel. Want we moeten wel in de serie blijven!!
(Sybe)

AvanderHeijden

Oranjerode heidelibel vind ik een mooie suggestie! Met Gevlekte moet je misschien oppassen dat je geen verwarring krijgt met Geelvlek.

frankneijts

Gedurende vele jaren was "Kempense" onomstreden de beste omschrijving voor deze soort (bedenk dat dit ook voor België gold!). "Oranjerood", "Gevlekt" en "Moeras" zijn natuurlijk helemaal niet soortspecifiek omdat veel 'rode' heidelibellen althans in een bepaald stadium oranjerood en/of gevlekt zijn en in moerassen leven. Dat de soort zich ook buiten de Kempen is gaan vestigen is alleen maar prachtig natuurlijk maar doet niks af aan zijn historische verspreiding in Nederland en België en waar zijn naam van getuigt. Tot in lengte van jaren hoop ik toch ....


Frank N, al 50 jaar Kempenaar.
Groeten,

Frank

"When logic and proportion have fallen sloppy dead...
Remember what the dormouse said: feed your head!"
Grace Slick in 'White Rabbit'

Menno

Alleen al vanwege de historie van deze naam vind ik ook dat de naam behouden moet blijven.

Ga mijn eigen achternaam ook niet veranderen nu ik niet meer in dat dorp woon  B)
Groeten,

Menno van Lopik

https://waarneming.nl/user/view/87046


marinissen

#14
Kempense mag wat mij betreft veranderen.
In wat laat ik aan specialisten over.

Nu krijg je rare vragen hoor: "Zit die libel dan in de Kempen?" of
als ik zeg dat ik de zeldzame Kempense heidelibel ga zoeken "Wat doe je dan in de Weerribben".

Uit het kleine beetje ervaring dat ik in het buitenland met libellen heb, is dat de wetenschappelijke naam uiteindelijk het handigst is.
groet,
Leo

stevenvdb

Kempense laten, zulke namen dragen dan toch ook een mooi verhaal mee. Zoals dat voorbeeld van de Kanaaljuffer.

@ marinissen: dan kan je toch meteen uitleggen waarom deze libel ooit Kempense Heidelibel genoemd is?

Gr, Steven

AvanderHeijden

Citaat van: stevenvdb op augustus 18, 2015, 16:23:02 PM
@ marinissen: dan kan je toch meteen uitleggen waarom deze libel ooit Kempense Heidelibel genoemd is?


En waarom was dat? Omdat 'ie in extreem lage aantallen in een piepklein stukje Belgische Kempen zat en soms per ongeluk in de Nederlandse Kempen werd aangetroffen?  ;D

marinissen

Idd Antoine, zover kan ik het wel uitleggen.
Maar toch voor een leek een apart verhaal.
Zeker nu het beest het goed doet in Overijssel en straks...
groet,
Leo

A rian

Een duit erbij. Ik ben wel voor een naamsverandering, Kempense klinkt wel erg lokaal. Iets als gevlekte vind ik wel mooi en passend. Die kleur in de naam vind ik niet zo'n geweldig plan. Heb al moeite genoeg om aan mijn kinderen uit te leggen hoe gele libellen rood heten.

Natuurlijk blijft het leuk om te weten dat hij ooit Kempense heette, dan kun je direct uitleggen hoe we vroeger naar een puntje Nederland reden om deze soort te bekijken. Dat verhaal lijkt mij niet verloren te gaan als hij nu een passender naam krijgt.

Mocht het beestje op een dag besluiten nog ergens anders op te duiken, dan zit je mooi met moerasheidelibel in je maag.
Arian

nick w

dat heb je met heidelibellen sowieso al, 'he er is hier toch nergens hei' hoor ik dan weer. Ik vind Bonte heidelibel wel leuk  ;)
Alhoewel, Zwervende heidelibel is ook vaak bont, hmmm... moeilijk!

groet,
Nick W


Rob S

Ik vraag me alleen af of deze discussie ook zou Spelen als het nu de Friese heidelibel zou zijn.....
Groeten

Rob Schaareman

AvanderHeijden

Citaat van: Rob S op augustus 18, 2015, 18:49:35 PM
Ik vraag me alleen af of deze discussie ook zou Spelen als het nu de Friese heidelibel zou zijn.....

Ja, waarom niet?  :huh: net zo fout (uit principe) als Kempense of Kop-van-Overijsselse Heidelibel.

frankneijts

Citaat van: AvanderHeijden op augustus 18, 2015, 16:28:04 PM
Citaat van: stevenvdb op augustus 18, 2015, 16:23:02 PM
@ marinissen: dan kan je toch meteen uitleggen waarom deze libel ooit Kempense Heidelibel genoemd is?


En waarom was dat? Omdat 'ie in extreem lage aantallen in een piepklein stukje Belgische Kempen zat ...

'De Libellen van België' (2006): "Op enkele plaatsen in Midden-Limburg was ze (Kempense heidelibel) toen (19e eeuw) plaatselijk zeer talrijk."
Groeten,

Frank

"When logic and proportion have fallen sloppy dead...
Remember what the dormouse said: feed your head!"
Grace Slick in 'White Rabbit'

JohanvantBosch

Als t iets anders zou worden, vind ik Gevlekte en Bonte heidelibel allebei een goede keuze. Moerasheidelibel vind ik niks.

frankneijts

Citaat van: JohanvantBosch op augustus 18, 2015, 19:32:28 PM
Als t iets anders zou worden, vind ik Gevlekte en Bonte heidelibel allebei een goede keuze. Moerasheidelibel vind ik niks.

Citaat van: JohanvantBosch op augustus 18, 2015, 15:34:26 PM
Lekker Kempense laten...

Verraaier .... 8)
Groeten,

Frank

"When logic and proportion have fallen sloppy dead...
Remember what the dormouse said: feed your head!"
Grace Slick in 'White Rabbit'

JohanvantBosch

Citaat van: frankneijts op augustus 18, 2015, 20:18:51 PM
Citaat van: JohanvantBosch op augustus 18, 2015, 19:32:28 PM
Als t iets anders zou worden, vind ik Gevlekte en Bonte heidelibel allebei een goede keuze. Moerasheidelibel vind ik niks.

Citaat van: JohanvantBosch op augustus 18, 2015, 15:34:26 PM
Lekker Kempense laten...

Verraaier .... 8)

Hahaha.... dat is nog steeds mijn eerste keus, hoor  :angel:

AvanderHeijden

Citaat van: JohanvantBosch op augustus 18, 2015, 20:23:36 PM
Citaat van: frankneijts op augustus 18, 2015, 20:18:51 PM
Citaat van: JohanvantBosch op augustus 18, 2015, 19:32:28 PM
Als t iets anders zou worden, vind ik Gevlekte en Bonte heidelibel allebei een goede keuze. Moerasheidelibel vind ik niks.

Citaat van: JohanvantBosch op augustus 18, 2015, 15:34:26 PM
Lekker Kempense laten...

Verraaier .... 8)

Hahaha.... dat is nog steeds mijn eerste keus, hoor  :angel:

Verraaier  8)  ;D

Goyatlah

#28
Opmerkelijk,

ik schrijf een stukje over de stand van zaken van Sympetrum depressiusculum in de Weerribben, en doe daar de suggestie bij om een referendum te houden over de naam. Tenslotte moet ik nu al 3 jaar uitleggen waarom het beest zo heet, en ik ben daar een beetje flauw van aan het worden. Maar daar gaat dit item toch maar heel zijdelings over.

Goed, dat er nogal wat rare namen rondzwermen is de meesten van ons wel bekend. Wat niet zo bekend is, is dat die namen vrij recent door een commissie zijn samengesteld, vaak op basis van de wetenschappelijke namen, zelfs als die eigenlijk nergens op slaan (zoals Aeshna viridis en Aeshna cyanea, maar inderdaad ook Sympecma fusca - alle 3 Sympecma soorten worden bruin). In Frankrijk zijn bijna alle namen verhaspelingen van sci-namen, zoals bv. de Juffer van Vander Linden (Erythromma lindenii) of de Kleine nmf met het vuurlichaam (Pyrrhosoma nymphula).
De geslachtsnaam Heidelibel is inderdaad ook vreemd, omdat de enige soort die een substantieel deel van zijn habitat op de heide heeft Sympetrum danae is.

Het argument dat de namen oud zouden zijn is onjuist, en is dan ook geen reden om nederlandse namen aan te passen. Tten slotte gebeurt dat met de sci-namen ook regelmatig. Lestes viridis (Groene Patserjuffer) werd Chalcolestes, Cercion lindenii (Vander Lindens Kanaaljuffer) werd in Erythromma ingepast, Calopteryx (Beekjuffers) was vroeger Agrion, en hetzelfde geld voor Coenagrion (Waterjuffers), en binnenkort krijgen Aeshna mixta, A.affinis en A.isoceles andere namen.

Dus wat mij betreft kan die hele namen business op de schop. Dankzij Facebook, etc. en een sterk toegenomen kennis over libellen onder natuurwaarnemers is dit heel goed mogelijk en kunnen we doorgaan met democratisch gekozen en zinnige namen.

Wat betreft de naam Moerasheidelibel, het basisbiotoop in Europa zijn overstromingsvlaktes van smeltwaterrivieren, dus wel degelijk moerasgebieden. Dit geldt ook voor de lokaties in het oostelijke deel van Duitsland (in het westelijke deel waren dat veelal karperkwekerijen, en in zuid-Europa veelal rijstvelden). Dus Moerasheidelibel klopt als naam wel. Of ie mooi is moet iedereen voor zichzelf uitmaken.
Moi, Dolf

Bezoek ook eens Libellen in Nederland met de enige interaktieve en op foto's gebaseerde libellentabel, veel info en heel veel foto's

frankneijts

Ik begrijp toch echt niet wat nou helemaal het probleem is om iemand uit te leggen dat het beestje Kempense heidelibel heet omdat het tot voor kort (in de Benelux) vrijwel uitsluitend voorkwam in de Nederlandse en Belgische Kempen, anders dan dat Dolf er een "beetje flauw van wordt". Maar als we het dan toch over namen hebben: misschien ligt dat ook wel aan zijn gekozen avatar, immers betekent Goyatlah in het Chiricahua-Apache "hij die gaapt" ... 8)
Groeten,

Frank

"When logic and proportion have fallen sloppy dead...
Remember what the dormouse said: feed your head!"
Grace Slick in 'White Rabbit'