NL-Wantsennamen: Familie- en/of groepsnamen

Gestart door Arp, augustus 19, 2014, 12:26:07 PM

Vorige topic - Volgende topic

Arp

Dit is een afsplitsing van het overleghoekje Nederlandse Wantsennamen. Ondertussen zijn in dit verband de volgende forumtopics opgestart:In dit specifieke topic wordt geprobeerd:

  • Een beleid te formuleren voor groepsnamen
  • Een lijstje op te stellen voor groepsnamen - veelal zullen dat familienamen zijn
Zoals in de andere topics worden de uitkomsten/voorstellen zoveel mogelijk steeds in de eerste berichtjes samengevat en eventueel, waar nodig, afgewerkte discussiepunten later weer verwijderd om het topic korter/overzichtelijker te houden.

Het is een beetje moeizaam om inleidende berichtjes bovenaan te krijgen als er berichten van elders verplaatst worden hierheen. Ik probeer dat zo goed en zo kwaad als het gaat toch te organiseren, maar moet hier en daar oudere berichtjes misbruiken/recyclen om iets bovenaan tussen te kunnen voegen ... datums bovenaan kloppen dus niet altijd.


Ideetjes voor beleid/richtlijnen voor de groepsnamen:

... nog in te vullen ...
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

GerardL

#1
Edit Arp: Dit is origineel een bericht van Gerard - het eerste bericht met voorstellen voor groeps/familienamen. Ik misbruik het hier als kopstuk om de voorgestelde namen steeds bij te werken


originele inleiding Gerard:

hallo iedereen,

Fijn dat er zich meer mensen mee bezig houden, er is nog een lange weg te gaan.
Heb geprobeerd de familienamen te achterhalen in het Nederlands.
Dit zal zeker verbeterd of aangevuld moeten worden, graag respons!
Mijn idee is dat deze namen (nederlands) zo kort mogelijk moeten zijn,
ivm het "tongbreken" als naam erg lang word.
(... snip ...)
Graag aanvulling verbetering, zeer goed mogelijk dat er namen bij komen of veranderd moeten worden!
Kon enkele familienamen niet goed plaatsen, wie wel ?
Tussen haakjes houd in, dat het een tijdelijke naam is en wacht op bevestiging/verandering!
Ook de relatie met de Latijnse naam/uitleg zou goed gebruikt kunnen worden, maar dan wel door iemand
die daar meer kijk op heeft. Ik kan alleen maar googele !

Grtzzzz
Gerard


Voorlopige lijst groepsnamen:
terrestrische wantsen

familie Acanthosomatidae   (stekelwants)
familie Alydidae                 (kromvoelerwants)
familie Anthocoridae          (bloemenwants)
Familie Aradidae                 (schorswants)
familie Berytidae               (steltwants)
familie Cimicidae              (platwants)
familie Coreidae              (randwants)
familie Cydnidae              (doornwants)
familie Lygaeidae              (bodemwants)
familie Microphysidae      (blaaswants) van : bladderbugs
familie Miridae                 (blindwants)
familie Nabidae              (sikkelwants)
familie Pentatomidae          (schildwants)
familie Phymatidae          (hinderlaagwants) van : ambushbug
familie Piesmatidae          (grijsbladwants)
familie Pyrrhocoridae      (vuurwants)
familie Reduviidae           (roofwants)
familie Rhopalidae           (glasvleugelwants)
familie Saldidae              (oeverwants)
familie Scutelleridae          (juweelwants) van Jewel bug
familie Stenocephalidae   (wolfsmelkwants)
familie Thyreocoridae      (zwartwants)
familie Tingidae              (netwants)


RamonVerstraaten

Citaat van: Arp op oktober 04, 2014, 03:36:05 AM



Enfin, ook even meebrainstormen:

Acanthosomatidae

Groepsnaam: Thijs stelt, analoog aan het Duits (Stachelwanze) voor om ze "Stekelwantsen" te noemen. Vind ik mooi, qua eenvoud en hoe het bekt. Een andere Duitse naam is Bauchkielwanzen. Mede daardoor was ik al eens op "Buikdoornwantsen" uitgekomen. Dat is iets duidelijker beschrijvend voor wat er aan de hand is, maar hoewel het eveveel lettergrepen zijn is het toch wat langer en bekt wat minder (vind ik). Maar gooi hem in het kader van "verzamelen" toch weer even erbij :)

Die Acanthosomatidae zijn allemaal redelijk opvallend... het is in het kader van het toegankelijker maken van de wantsen misschien een gemiste kans om die naar een in de vrije natuur of op foto's nauwelijks zichtbaar kenmerk te vernoemen (waar zit die stekel?). Stekelwants lijkt bovendien ook erg op Doorn(schild)wants.
Britisch Bugs heeft het goed bekeken, die noemen alles 'Shieldbug' en plaatsen ze allemaal in een superfamilie Pentatomoidea. Voor Nederlandse namen kun je ook best wat rekkelijker zijn dan voor wetenschappelijke namen. Nadeel voor wrn is dat die families in de overzichten niet eens bij elkaar in de buurt staan, en dan zijn er opeens enkele 'schildwantsen' kwijt. Is dat trouwens niet technisch mogelijk, want ik vergeet zelf ook vaak bij 'schildwantsachtigen' verder te zoeken dan de Pentatomidae-familie?

Het zou voor beginners wel duidelijker zijn: alles wat op een schildwants lijkt heet schildwants en staat bij elkaar in één (super)familieoverzicht. Het is wel wetenschappelijk verantwoord, die aparte familieoverzichten, maar qua zoekgemak is het echt een ramp.
met vriendelijke groeten, Ramon Verstraaten

thijsdegraaf

#3
Daarom heeft Arp al de naam Buikdoornwantsen genoemd i.p.v. stekelwans. Deze naam geeft duidelijker aan wat er bedoeld wordt, maar Arp zegt er meteen bij dat hij minder makkelijk uitspreekbaar wordt als je hem gebruikt om de soorten te benoemen. beide namen worden in het Duits genoemd.
Doornwants, wordt zoals ik al eerder hier geschreven heb alleen op de website van Gardensafari gebruikt. Ik heb hem daarom weer van mijn website afgehaald. Misschien weet Hans nog hoe hij eraan gekomen is. Er is dus nog geen algemene naam voor die groep. Als we er een kiezen, zul je op het voorkomen van verwarring moeten letten.

Alles schildwants noemen is een mogelijkheid. Het was me ook al opgevallen bij British bugs. De verschillen zijn toch wel vrij duidelijk tussen de groepen. Onder bijvoorbeeld de superfamilie Wespachtigen (Vespoidea) vallen ook de mieren. Zijn de verschillen groot genoeg om ze apart te benoemen of niet. Een overzichtje als bij Britishbugs is natuurlijk makkelijk. Maar er is nu al veel verbeterd door de overzichtjes, die je krijgt als je een familienaam aanklikt. Vroeger kreeg je alleen de namen.
Voor een totale leek zijn veel soorten een ramp. Denk maar eens aan vliegen. Er zijn wapenvliegen en sluipvliegen, die op zweefvliegen lijken. Echte vliegen, die op vleesvliegen lijken zweefvliegen, die niet op zweefvliegen lijken en ga zo maar door. Ik heb heel veel op Waarneming geleerd, maar wil je je als leek in de stof gaan verdiepen, zul je toch andere websites en / of boeken ook moeten raadplegen.
Een overzicht van de families met enkele voorbeelden erbij zou een beetje helpen, maar lijkt me een heel werk.

RamonVerstraaten

Ook 'buikdoornwants' is erg abstract, ik zou bij een Nederlandse naam kiezen voor een familienaam die ook niet-ingewijden begrijpen. Stel, ik zie voor het eerst een Elasmucha grisea, dan zou ik niet weten waarom ik deze bij de buikdoornwantsen of stekelwantsen zou moeten zoeken.

Ik zou bij een familienaam altijd kiezen voor een duidelijk zichtbaar kenmerk.
met vriendelijke groeten, Ramon Verstraaten

thijsdegraaf

#5
Daar heb je gelijk in. Maar dan moet die er wel zijn. Dat was al veel lastiger dan ik van tevoren dacht bij het bedenken van deze namen. Dat heb je trouwens ook bij andere insecten. Bij bijvoorbeeld een groefbij heb ik ook op internet moeten zoeken waarom hij zo heet.

Arp

#6
Even tussendoor ...

Zojuist heb ik een paar dingen opgesplitst en hebben we nu voorlopig de volgende topics:
Nederlandse Wantsennamen - startpunt
NL-Wantsennamen: Familie- en/of groepsnamen
NL-Wantsennamen - Pentatomidae/Acanthosomatidae

Ik had er weer eens geen rekening mee gehouden dat het binnen de forumsoftware onmoglijk is om oude berichten onder een nieuwere inleiding te krijgen en heb dus wat moeten hannessen met misbruik van oudere berichtjes, onder andere van Gerard en Thijs. Bij deze excuses, maar eigenlijk vind ik het ook wel prima dat jullie namen nu prominent bovenaan staan zodat niet alles onder mijn naam staat terwijl ik alleen maar wat heen en weer schuif en bovendien kunnen jullie die berichten nu ook nog bijwerken ;)


Mijn PC draait momenteel vanaf een linux-CD en is baggertraag - niet erg bevorderlijk voor lekker dingen heen-en-weer schuiven en ook heb ik momenteel even geen trema's en accenten ter beschikking. Alvast excuses voor sloomheid en schrijffouten ;)


On topic:

De laatste berichtjes hier gaan meer over de familienamen dus ik zal die straks verplaatsen, dan weten jullie dat alvast ;)

Ramon heeft een paar goede punten, maar ze zullen niet per se makkelijk te verwezenlijken zijn.

Concreet over de familie-overzichten. Ja, dat is een ramp. Natuurlijk is het op een bepaalde manier logisch dat er op een goed ogenblik getracht is om de "familieoverzichten" ook zoveel mogelijk naar daadwerkelijke taxonomische families over te gaan zetten - of eigenlijk was het andersom: Er zijn op een bepaald ogenblik taxonomische families aan de soorten/genera gekoppeld en sindsdien zitten we dus met familieoverzichten die daadwerkelijke families weergeven, wat bepaald niet altijd handig/overzichtelijk is (denk aan de oorwormen met 4-5 families voor 7 soorten ofzo iets in die geest). Dit is al vaker aangekaart met het verzoek om de familieoverzicht-routines ook op andere groepen (overkoepelend of juist lager) toepasbaar te maken. Ik ben bang dat het niet snel gaat gebeuren. Bij een paar groepen zijn nog geen officiele familienamen aan de soorten gekoppeld en daar heb ik maar lekker m'n mond over gehouden omdat ik de "familie"overzichten op orde-niveau overzichtelijker vind.

Een paar dingen die door mijn hoofd schieten qua namen:

Ik heb hier een sleutel van de Jeugdbondsuitgeverij voor me liggen met als titel "Boom en Bodemwantsentabel". In de tabel worden Acanthosomatidae, Cydnidae, Plataspidae, Pentatomidae en  Scutelleridae behandeld zonder heel erg duidelijk te maken welke nou boom- of bodemwantsen zijn.

Ik vind dat ook geen geweldige namen. Bodemwants geeft denk ik snel verwarring met Lygaeidae en Boomwants ... tsja, zou kunnen, maar er zijn natuurlijk ook veel wantsen uit andere groepen die in bomen leven en niet alle Pentatomoidea doen dat.

Opvallende kenmerken voor de Acanthosomatidae zijn er eigenlijk niet. Tja, de meeste van onze soorten zijn grofweg groen met roodbruin, maar daar zijn er nog wel meer van (Piezodorus om maar wat te noemen). Verder hebben ze die buikdoorn en tarsen uit twee segmenten ipv drie. Beide niet iets waar je wat mee kunt voor de eerste blik van leken. De Cydnidae hebben die opvallend bedoornde benen, al is het ook maar de vraag of dat meteen opvalt voor leken. Scutelleridae hebben doorgaans een enorm "schildje" dat de vleugels geheel bedekt, maar sommige Pentatomidae hebben dat ook. Historisch zijn die bovendien vaak bij elkaar ingedeeld geweest. Wel opvallend dus, en ook historisch als indeling gebruikt, maar niet meer coherent met de actuele taxonomie.

Ik ben het Ramon eens dat we niet per se aan (huidige) taxonomische inzichten hoeven vasthouden voor namen die bedoeld zijn voor de omgangstaal. In de omgangstaal is een spin of duizendpoot vaak ook nog steeds een insect. Dat was in de tijd van Linnaeus ook de officiele taxonomische mening, maar nu niet meer. Het taalgebruik van de niet-entomologsiche Nederlanders is voor dat soort dingen veel hardnekkiger dan entomologen leuk vinden, maar het is niet onjuist. Een "insect" is wat de gebruikers van de taal ermee bedoelen en niet per se per definitie dat wat entomologen ze graag voor zouden willen schrijven (insect == taxon Insecta) en dan vervolgens om de haverklap de inhoud van het taxon Insecta wijzigen en maar aannemen dat de gebruikers van het woord "insect" vrolijk volgen. Zo werkt het niet.

In dat opzicht zou ik er niet per se tegen zijn om bijvoorbeeld Pyjamawantsen en Eurygaster in eenzelfde naamgevingsstramien te persen als dat voor de gemiddelde Nederlander logischer zou lijken.

Anderzijds mogen de namen ook best educatief zijn en in dat verband zouden "buikdoornwants" of "stekelpootwants" dan prima namen zijn denk ik. Maar wel lang en "onhandig".

Overigens denk ik ook dat we hier en daar een overmatige consistentie in naamgevingsstramien ook wel los zouden kunnen laten als daardoor de namen meer aanspreken. Of anders gezegd, misschien zoiets als "roepnamen" introduceren: Officieel: Rodeduivelschildwants; Roepnaam: Rode Duivel. Zoiets?

Of bijvoorbeeld bij de Elasmucha's het stekel/schild/buikdoorn/whatever gedeelte loslaten en er gewoon "~~broedwants" van maken. Ja, de "broedwantsen" zijn inderdaad stekel/buikdoorn/whatever-wantsen, maar het hoeft niet noodgedwongen per se in de naam. Een paard is een zoogdier, maar dat staat ook niet in de naam.

Tot zover. Ga eerste even verder met verherverschuivingen enz.
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

thijsdegraaf

Ik heb de lijst van familienamen van Gerard uitgebreid met buitenlandse namen.

Families wantsen                             
                                                          Duits, Engels, Frans


Stekelwantsen - Acanthosomatidae -  Stachelwanzen Bauchkielwanzen
Kromvoelerwantsen - Alydidae  -  Krummfühlerwanzen  - broad-headed bugs             
Bloemenwantsen - Anthocoridae - Blumenwanzen - minute pirate bugs, flower bugs -  anthocoridés 
Schorswantsen - Aradidae  - Rindenwanzen  -  flat bugs               
Steltwantsen - Berytidae – Stelzenwanzen - stilt bugs           
Platwantsen, bedwantsen - Cimicidae  -  Plattwanzen, Bettwanzen -  bedbugs       
Randwantsen - Coreidae  -  Randwanzen. Lederwanzen -  leaf-footed bugs -  coréidés         
Doornwantsen - Cydnidae  -  Erdwanzen  - burrowing bugs, burrower bugs  -             
Bodemwantsen - Lygaeidae -  Bodenwanzen, Langwanzen  - Ground bugs  -         
- Microphysidae  -   Flechtenwanzen -   Minute Bladder Bugs
Blindwantsen - Miridae  - Weichwanzen, Blindwanzen  capsid bugs - Miridés           
- Nabidae  -  Sichelwanzen -     Damsel Bugs 
Schildwantsen,  boomwantsen - Pentatomidae  - Baumwanzen  - shield bugs, stink bugs   
Phymatidae    Een beetje ingewikkelde familie zie  http://www.jstor.org/discover/10.2307/25005798?uid=3738736&uid=2&uid=4&sid=21104841775263
Piesmatidae   - Meldenwanzen  - ash-grey leaf bugs
Vuurwantsen - Pyrrhocoridae - Feuerwanzen - red bugs   
Roofwantsen - Reduviidae  - Raubwanzen -  Assassin Bugs - réduviidés       
Glasvleugelwantsen - Rhopalidae  - Glasflügelwanzen  - Scentless Plant Bugs   
Oeverwantsen - Saldidae  - Uferwanzen, Springwanzen - shore bugs         
-   Scutelleridae -  Schildwanzen - jewel bugs, metallic shield bugs,  shield-backed bugs
Wolfsmelkwantsen - Stenocephalidae  - Wolfsmilchwanzen
Zwartwantsen - Thyreocoridae -  Negro Bugs Volgens wikipedia:  The Thyreocorinae (formerly Thyreocoridae at the family level) are a subfamily of shield bugs, known by common names that include negro bugs or ebony bugs 
Netwantsen - Tingidae – Netzwanzen, Gitterwanzen  -  lace bugs