Onbekend beestje uit potplant>>jonge kakkerlak, Cariblatta spec.

Gestart door Margreet Kwh, oktober 05, 2014, 16:31:51 PM

Vorige topic - Volgende topic

Margreet Kwh

Ik zou graag willen weten welke soort dit is
Het betreft deze waarneming
http://waarneming.nl/waarneming/view/88987377
onzeker Bladluis onbekend - Aphidoidea indet. gezien op 2014-10-04 Haarlem - Molenwijk
Foto's:




Toelichting:
vondst in potplant (Phaleonopsis); door de twee achterlijfsuitsteeksels denk ik aan een bladluis, maar dat kan verkeerd zijn. Lengte: ca 6mm (lijf), breedte: ca. 3 mm (lijf); lange voelsprieten (langer dan lijf) ; achterlijfsprieten gestreept en omhoog gericht.

bij voorbaat dank,
Margreet Kouwenhoven
met vriendelijke groet, Margreet Kouwenhoven

Arp

Hoi Margreet,

Heb je' m nog?

Het is een jonge Heidekakkerlak. Ik ben materiaal aan het verzamelen voor een nieuwe sleutel en heb nog geen goede foto' s kunnen maken van de ontwikkeling van deze soort, dus zou zeer geinteresseerd zijn om deze veder op te kweken ...
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Arp

Uhhmmmm ... ik ben weer eens wat te snel .... had over het potplant heengelezen ...  :rolleyes:

Corrigeer dus naar: Jonge kakkerlak - mogelijk exoot - en zou het beest dus absoluut nog graagerder uit willen kweken ;)
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Margreet Kwh

Ja ik heb hem nog! Je moet me even helpen hoe ik hem of haar het best kan versturen.
met vriendelijke groet, Margreet Kouwenhoven

Arp

Helemaal top  :duim:

Ben even aan het koken etc. maar stuur je straks een PeeBeetje :)
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Margreet Kwh

met vriendelijke groet, Margreet Kouwenhoven

Arp

Het is bij nader inzien toch wel een aparterig uitziend beestje - zeker ook gezien de afmeting. Ben erg benieuwd  :blink:

Kijk nog even goed of er geen andere zitten. Als het beestje samen met een plant of potgrond geimporteerd is dan is de kans groot dat er een ootheek in/aan de plant of grond zat. Een ootheek ziet er ongeveer zo uit als in de bijlage - misschien zie je zoiets ook nog ergens?

Anyway, de kans is groot dat er dan meer jonge kakkerlakjes uitgekomen zijn. Bedenk dus ook of er in de afgelopen maand planten nieuw zijn binnengekomen, of verpot. Dat zijn dan de meest waarschijnlijke kandidaten om nog eens beter te bekijken.
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Margreet Kwh

#7
Deze plant is heel recent in huis gekomen. Ik zal morgen bij daglicht eens gaan zoeken naar ootheken. De "grond" bestaat uit stukjes schors; zo'n Phaleonopsis zit in een plastic container en heeft luchtwortels; in het wild groeit hij als epifyt.
Het beestje kwam tevoorschijn nadat ik de plant voor het eerst had gedompeld.
Edit: toen ik zojuist een stukje schors optilde, zag ik een tweede exemplaar zitten.
met vriendelijke groet, Margreet Kouwenhoven

Arp

Spannend, spannend ...  ;D

Dan wordt het ook interessant om uit te vinden waar die plant vandaan komt (in eerste instantie handel/kweker, maar misschien dus ook land ...)
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Margreet Kwh

Ja, die herkomst lijkt me ook belangrijk. Het is een plant van de supermarkt in de naburige wijk. Ik kan daar eens navragen waar ze hun planten vandaan hebben. Wordt vervolgd.
met vriendelijke groet, Margreet Kouwenhoven

Margreet Kwh

Helaas heb ik bij daglicht nog geen oötheken kunnen vinden.
En over de herkomstkwestie: navraag bij de buurtsuper leverde doorverwijzing naar het hoofdkantoor op. Daar buigt men zich nu over de vraag naar de herkomst van de plant. Ik heb erbij uitgelegd dat het voor wetenschappelijk onderzoek is.
met vriendelijke groet, Margreet Kouwenhoven

Arp

Bedankt voor de update Margreet. Als ik morgen detailfoto's kan maken ga ik het beestje ook eens aan Prof. Dr. Horst Bohn voorleggen :)
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Margreet Kwh

De herkomst is een consortium van kwekers. Ik hoop dat het beestje al is aangekomen, Arp?
met vriendelijke groet, Margreet Kouwenhoven

Arp

Beestje is goed aangekomen - heb ook al wel wat foto's gemaakt, maar heb ze nog niet kunnen bewerken omdat m'n PC nog niet opnieuw is ingericht (hard disk crash). Komt hopelijk vannacht  :-\
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Margreet Kwh

met vriendelijke groet, Margreet Kouwenhoven

Arp

#15
Hallo Margreet,

Deze week is het beestje eindelijk verveld tot imago :)

Na lang zoeken heb ik iets passends gevonden, waarvan ik denk dat het niet kan missen: Het zal een Cariblatta sp. zijn. Een genus uit de nieuwe wereld, hoofdzakelijk Centraal- en Zuid-Amerika (twee soorten uit de VS) met volgens de Cockroach Speciesfile een kleine 80 beschreven soorten. Het zal een hele klus worden (zo niet onmogelijk?) om het beest een volledige soortnaam te geven, want ik schat in dat het bijna ondoenlijk zal blijken om alle documentatie voor de bekende 80 soorten boven water te krijgen, al ga ik dat uiteraard wel zoetjesaan proberen. Maar voorlopig houd ik het dus op Cariblatta spec..

De species file deelt ze in als onderfamilie Pseudophyllodromiinae in de familie Ectobiidae en daarmee in directe verwantschap met o.a. Supella longipalpa die in Europa vrij algemeen als exoot voorkomt en in Nederland de naam Huiskakkerlak heeft gekregen. De Ectobiidae worden door het Nederlands Soortenregister Blattellidae genoemd, dus heb ik de nieuw aangemaakte verzamelsoort Cariblatta spec., net als de andere Nederlandse "Ectobiidae" op waarneming voorlopig ook in de familie Blattellidae gestoken (we volgen het soortenregister daarin).

Enerzijds zijn Cariblatta dus nauw verwant met "schadelijke" of "hinderlijke" soorten zoals Supella longipalpa en iets verderaf Blattella germanica, anderzijds vallen ze in dezelfde groep als onze "Boskakkerlakken" uit de geslachten Ectobius, Capraiellus en (sinds kort) Planuncus die in onze huizen niet goed kunnen overleven.

Ik durf er nog geen duidelijke uitspraak over te doen of dit een beest is dat potentieel in huis kan voortplanten en dan "lastig" kan worden, maar het zou me niks verbazen als die mogelijkheid aanwezig is. Het feit dat ze kennelijk transport naar en verblijf in supermarkten en woningen overleven lijkt in die richting te wijzen.

Op deze plaats ook nog even de doorverwijzing naar het beest van Hinko aan Amaryllisbollen van de markt in Leeuwarden. Binnen twee weken dus twee waarnemingen van deze soort op verschillende plekken in Nederland. Dat beest is dus ongetwijfeld op veeeeel meer plekken terechtgekomen.

Met de genusnaam in de hand is het natuurlijk makkelijker zoeken en kom je ook sporadische andere meldingen uit Europa tegen, zoals deze uit Slowakije. Dat beest ziet er liets anders uit, dus mogelijk een andere soort uit het genus?

Uiteraard ga ik eens goed rondvragen of de beesten elders in Europa al bekend zijn en zo ja, als wat (en hoe) die gedetermineerd zijn en via Hinko heb ik een aanknopingspunt bij een tussenhandel in Noord-Holland om te proberen verder uit te vinden wie de beestjes in Nederland in z'n kassen heeft en verspreid, dus wellicht wordt dit thema nog wel vervolgd :)

Straks zal ik wat meer en grotere foto's uploaden naar wikimedia commons, maar doe er hier alvast een paar bij op "waarneming-formaat" zodat Margreet ze desgewenst bij de waarneming kan voegen. De datum staat in de bestandsnaam, zodat je een beetje een beeld kunt vormen van de ontwikkeling van de vleugelaanzet:
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Arp

#16
En een paar kiekjes van het imago



Ik ga hier wat meer info/links verzamelen ...

Serie met meer en vooral grotere foto's van nimf en imago op wikimedia commons

Reeds gesignaleerd in Europa (maar niet opgenomen in Fauna Europaea (2014-11-21):Literatuur (chronologisch)

  • Hebard, Morgan (1916) A new genus, Cariblatta, of the group Blattellites. - Transactions of The American Entomological Society, vol.42, pp.147-186. (PDF). Let op: In deze PDF ontbreken de platen, die vind je hier.
  • Rehn, J.A.G.; Hebard, M. (1927) The Orthoptera of the West Indies: No.1. Blattidae. - Bulletin of the American Museum of Natural History, vol.54(1), pp.1-320. (@AMNH/PDF) Sleutel tot genus met o.a. Cariblatta, Cariblattoides, Neoblattella etc.; Sleutel voor diverse Cariblatta spp
  • Gurney, A.B. (1942) Studies in Cuban Blattidae (Orthoptera). - Bulletin of the Museum of Comparative Zoology, vol.89, pp.11-60. (@BHL) O.a. verfijning op Cariblatta en Cariblattoides
  • Rocha e Silva; Lopes (1975) Revisão de Cariblatta Hebard, 1916 no Brasil (Dictyoptera, Epilampridae, Blattellinae). - Rev. Brasil. Biol. vol.35(2), pp.273-296  (niet online?)
  • Lopes, Sonia Maria; Oliveira, Edivar Heeren de (2004) Duas espécies novas de Cariblatta Hebard, 1916 (Blattaria, Blattellidae) do estado do Acre (Brasil) coletadas em ninhos de vespas (Hymenoptera, Sphecidae). - Arquivos do Museu Nacional (Rio de Janeiro), vol.62(2), pp.173-177. (PDF)
  • Lopes, Sonia Maria; Oliveira, Edivar Heeren de (2007) Espécie nova de Cariblatta Hebard do Rio de Janeiro, Brasil (Blattaria, Blattellidae) - Revista Brasileira de Entomologia, vol.51(1) ISSN 0085-5626. (@Scielo)
  • ...
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Douwe van der Ploeg

Goed werk! Heb je contact gehad met Roy Kleukers erover? Die wordt als expert gegeven voor de Blatellidae, misschien dat hij sleutels weet / kennissen heeft..
Douwe van der Ploeg

Arp

Ha Douwe,

Ga ik zeker doen - en bij Wijnand en Prof. Dr. Bohn navragen wat ze weten, maar eerst even de foto's op commons klaarzetten zodat ik daarnaar kan verwijzen :)
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Douwe van der Ploeg

Douwe van der Ploeg

Arp

Ja, erg fraai getekend, maar kon desondanks lang niks vinden. Mijn fout: Ik zat meer richting Azië te zoeken  :rolleyes:
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

harry60

M.Vr.Gr. Harry de Koning

Margreet Kwh

#22
Wat een leuk kweekresultaat en prachtige foto's, Arp :duim:
De foto's zijn toegevoegd aan de waarneming, met een opmerking met datum van toevoeging.
met vriendelijke groet, Margreet Kouwenhoven

Arp

Hoi Margreet,

Hartelijk dank voor het toevoegen van de foto's  :duim:

Ik ga proberen om verder te komen met een nauwkeurigere identificatie, maar zal daar zeker een keer voor naar Naturalis moeten dus dat kan even duren (als het al lukt). Als ik meer weet kom ik het hier uiteraard weer melden :)
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Margreet Kwh

Leuk Arp, ik ben heel benieuwd. Bij voorbaat succes gewenst en leuk dat je je zo in dit beest vastbijt. :blink:
met vriendelijke groet, Margreet Kouwenhoven

Arp

Tja, voor zover ik weet (maar dat is helaas niet ver) zal deze nieuw zijn voor Nederland - zelfs als "incidentele import" - dus toch wel leuk om duidelijk te krijgen :)
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)