Notenkraker in de duinen (6 oktober 2005)

Gestart door Pim, oktober 07, 2005, 19:05:07 PM

Vorige topic - Volgende topic

Pim

Dikwijls ga ik voor of na mijn werk natuur opsnuiven in de Amsterdamse waterleidingduinen tussen Zandvoort (NH) en de Langevelderslag (ZH). Dit grote duingebied van ruim 3400 hectare met zijn vele infiltratiekanalen stelt mij nooit teleur. Op de meeste wandelingen stel ik me tevreden met een ijsvogel, grote gele kwikstaart of wellicht een vos. Er zitten ook bezoeken bij die je meer bij blijven dan andere wandelingen in het gebied.

Enkele jaren geleden (november 2002) ontdekte ik in de vroege ochtend een waterspreeuw bij een watervalletje, later bleek het zelfs om twee exemplaren te gaan. De vogels waren lang ter plaatse en zijn door vele vogelaars uit het gehele land gezien. Een kerkuil in een boom pal voor de vogelkijkhut was ook zo'n moment dat indruk maakte en de vele "nesten" jonge vosjes staan ook synoniem aan vele uren kijkplezier.

Vanmorgen (6 oktober 2005) betrad ik de Amsterdamse waterleidingduinen bij ingang de Oase. De Oranjekom lag voor een deel verscholen in de mist. Langs een betonkanaaltje (door het Vinkenveld voor de kenners van het gebied) zat zoals gebruikelijk in deze tijd van het jaar een grote gele kwikstaart. Het is altijd leuk dat de vogel opvliegt en even verderop weer gaat zitten langs het water, soms loop je  zo honderden meters samen met deze knalgele vogel.

Plotseling zag ik hoog in een dennenboom op een tak een forse vogel zitten, ik stond bijna onder de boom. Ik richtte de verrekijker erop en zag meteen dat het een grote bijzonderheid was, namelijk een notenkraker!!! De vogel was groot, het formaat van een gaai, een donkerbruin verenkleed met zeer opvallende witte spikkels, de snavel was robuust. Na drie seconden vloog de vogel het dennenbos in, het Naaldenveld. Nog drie kwartier heb ik op deze plek gezocht naar de vogel, echter zonder resultaat. Wel hoorde ik enkele malen een vogel in de toppen vliegen waarvan de vleugelslag duidelijk hoorbaar was, maar ik weet niet of dit aan de notenkraker was toe te schrijven. De waarneming gaf een grote kick, maar jammer dat de vogel zo schuw was en snel wegvloog. Het was voor mij een nieuwe soort (lifer heet dat in vogelaarjargon). Zou er een kleine invasie van de notenkraker in Nederland voorhanden zijn? Voor de exacte locatie waar ik de vogel zag zie: www.waarneming.nl.

"De notenkraker is een kraaiachtige met een bruin verenkleed met opvallende, witte stippen en een rechte, stevige snavel. De vlucht is onregelmatig, waarbij vooral de witte eindband aan de verder donkere staart opvalt.

Het voedsel van de notenkraker bestaat voornamelijk uit noten en zaden van naaldbomen. Net als de aanverwante gaai legt ook de notenkraker een wintervoorraad aan.

Er zijn twee ondersoorten, de diksnavelige notenkraker (Nucifraga caryocatactes macrorhynchus) leeft voornamelijk in de Alpen, en is een dwaalgast in Nederland en België. De dunsnavelige notenkraker (Nucifraga caryocatactes caryocatactes) heeft een dunnere snavel en leeft voornamelijk in de bergbossen van noordelijk Europa en Azië, in sommige jaren vindt een grote invasie van deze vogels plaats".

Bron: vogelvisie.nl

In een soort roes wandelde ik verder en werd begeleid door de zang/roep van goudhaantjes, grote bonte spechten, staartmezen en andere mezensoorten. Langs een kanaal bigden twee waterrallen tegen elkaar. De kramsvogels zijn nu echt massaal aan het binnenkomen, tientallen exemplaren vlogen over en maakte hun typerende tsjak-tsjak geluid. Zelfs in de mist zijn hoog overvliegende kramsvogels door deze roep goed te herkennen. Ook waren er opvallend veel zanglijsters actief.

Op een duintop liepen twee hindes damhert, het is een zware tijd voor de dames want: "welk mannetje is het stoerst?" In de verte (misschien wel op een kilometer afstand) hoorde ik het burlen van een heer damhert. Later hoorde ik uit een andere richting een tweede exemplaar. Ik heb weleens oog in oog gestaan (totaal onverwacht voor ons beiden) met een burlend damhert, gelukkig besloot dit imposante hert toch maar te vluchten voor een nietig mens van één met tachtig. Bovenin een struik zat een mannetje roodborsttapuit ruiend naar winterkleed. Er zijn altijd wel een aantal roodborsttapuiten die overwinteren in Nederland, maar het merendeel zit toch liever zuidelijker in de winter.

Bij de Zandvoortselaan hoorde ik boven het Noordoosterkanaal een wel heel bekend geluid en zag nog net met de kijker in stelling gebracht een ijsvogel wegschieten over het water. Fijn dat deze magnifieke vogels vaak roepen als ze wegvliegen!

Op vrijdag 7 oktober 2005 kon ik een lift krijgen naar restaurant de Bokkedoorns aan de Zeeweg te Bloemendaal aan zee. Ik was nog niet eerder op deze plek geweest en omdat er vaak vanaf deze plek de vogeltrek geteld wordt (zie: www.trektellen.nl) was ik nieuwsgierig naar de locatie. Het was inderdaad een spannende plek met een tweetal duinmeertjes en vele bosjes waar zeldzame vogels zich prima in kunnen verstoppen. Dat was ze dan ook prima gelukt want ik zag weinig vermeldenswaardig. Hoewel dit voor mij geen criterium is om van een plek te kunnen genieten.

Ik stak de Zeeweg over en betrad een ruime kilometer verder op illegale wijze de Kennemerduinen (nationaal park) zonder over een hek heen te klimmen en de vegetatie te vernielen. Ik deed gewoon alsof ik een paard was en volgde een ruiterpad het gebied in. Bovenin een struik zaten twee mannetjes roodborsttapuit en later op mijn wandeling trof ik nog een derde exemplaar aan. Bij de vogelkijkhut aan het Vogelmeer (zie: www.vogelkijkhut.nl) was het niet echt spectaculair te noemen. Vanuit de randen van het meer riepen enkele waterrallen en er waren o.a. smienten en dodaars ter plaatse.

In de Kennemerduinen gebruiken ze al jaren shetlandponnies en Schotse hooglanders als natuurlijke grasmaaiers, maar daar is nu ook een groep Konikpaarden bijgekomen. Waren ze wellicht in de aanbieding bij de Oostvaardersplassen?

Aan het einde van de wandeling bracht ik nog een bezoek aan het bezoekerscentrum van het nationaal park Zuid Kennemerland, "De Zandwaaier" te Overveen. Dit fraaie bezoekerscentrum is gevestigd in het oude machinegebouw van de Haarlemse waterleidingen (uit 1879). Het is alle dagen geopend, uitgezonderd de maandag. Er is een publieksvriendelijke tentoonstelling over het gebied en een wat oubollig diorama met vogels en andere dieren uit de Kennemerduinen. Van mij hoeft dit niet, een dier verliest al snel zijn glans als hij is opgezet. Het is gelegen aan de Zeeweg naar Bloemedaal aan Zee en staat goed aangegeven.





met vriendelijke groet,

Pim Julsing

natuurverslaving.nl