Via via kwam ik in het bezit van een vogelalbum uit 1922. Het is een goed verzorgd boek met beschrijvingen van 192 Nederlandse vogels. Bij elke vogel hoort een plaatje die je er zelf in kon plakken. Alle vogels worden duidelijk beschreven met hun kenmerken, voortplanting en levenswijze. De liefde voor de vogels druipt er vanaf, des te schrijnender om te lezen dat men er bijna 100 jaar geleden totaal andere voorkeuren en praktijken op na hield. Enkele voorbeelden wil ik jullie niet onthouden:
Over de sneeuwuil: ‘Alle bij ons sinds 1806 buitgemaakte sneeuwuilen, dertien in aantal, waren wijfjes.’
De blauwe kiekendief: ‘kunnen we dus rangschikken onder de allerschadelijkste roofvogels, wier gelederen zoo nu en dan eens gedund moeten worden’.
De zeearend ‘is veel minder schuw dan de steenarend en dientengevolge gemakkelijker te schieten. Hij kan echter een flink schot verdragen’.
Het nut van de raaf ‘staat geenszins in verhouding tot de groote schade, die zij aanricht’. Raven kun je ook leren praten, maar ‘men moet haar dan als jong uit het nest halen’.
Blauwe reigers ‘zijn erg schuw en daarom moeilijk te schieten. Een reigerborst, mits goed toebereid, komt echter het fijnste wildbraad nabij’.
De lepelaar ‘is een achterdochtige, schuwe vogel, die echter als hij jong uit zijn nest wordt gehaald, gemakkelijk is te temmen, zeer gehecht is aan zijn verzorger en zich in alle opzichten als een aardige en zindelijke vogel gedraagt’.
Het vlees van de grote trap is niet smakelijk, ‘zoodat de jacht op deze vogels meer als sport dan om de vogels zelf bedreven wordt’.
Van de wulp zijn ‘zijne eieren zeker even lekker als kievitseieren en het vleesch van jonge wulpen is geenszins te versmaden’.
De kleine jager verdwaalt wel eens in het binnenland en ‘is daar dan wegens zijn dom en goed vertrouwen tegenover den mensch zeer gemakkelijk te vangen of te schieten’.
De watersnip wordt zeer uitgebreid beschreven, maar ook hier eindigt de schrijver met een kenmerk dat we vandaag de dag niet meer terugvinden in vogelboeken: ‘Door hare zigzaglijnige snelle vlucht is zij moeilijk te schieten zoodat van den jager eene groote schietvaardigheid vordert. Haar wildbraad is genoegzaam bekend, maar hoe jonger en vetter watersnippen zijn, des te lekkerder en sappiger is haar vleesch. Opdat er van het heerlijke boutje echter niets verloren gaat, worden ook de ingewanden mede gebraden en zijn deze, op een stukje geroosterd brood gesmeerd, voor de waren snippenliefhebber eene kostelijke lekkernij.
Uiteraard is ook bij de ganzen en eenden de smaak van het vlees een van de onderscheidende kenmerken. Kom daar vandaag de dag maar eens om in een vogelboek!
We wisten het natuurlijk wel, maar als je het zo leest uit eerste hand, komt het toch wat rauwer op je dak.