Ralreiger te Almere (15 juni 2005)

Gestart door Pim, juni 15, 2005, 23:06:14 PM

Vorige topic - Volgende topic

Pim

Rond het middaguur (woensdag 15 juni 2005) fietste ik nog ontspannen en nietsvermoedend vanuit de Almeerse Waterwijk naar de Knardijk te Lelystad. Om uiterlijk 14.00 uur werd ik verwacht bij het beheerscentrum van Staatsbosbeheer om een Bolderkarexcursie in het gebied te begeleiden, samen met een andere enthousiaste vrijwilliger. Dit is een zeer leuke afwisseling van mijn reguliere baan en sluit aan bij mijn natuurmanie.

Bij het Trekvogelgraslandje (Lepelaarplassen – Almere) kneep ik kort de remmen in om een vijftal kleine zilverreigers te aanschouwen. Deze soort druppelt nog steeds binnen vanuit het Zuiden. De vogel heeft iets ondeugends met zijn kuifje. Ook een viertal lepelaars hielden de kop naar beneden en foerageerden op hun karakteristieke manier. Een grote zilverreiger kon natuurlijk ook niet ontbreken.

De slagbomen van de brug bij "De Blocq van Kuffeler" gingen net weer omhoog, er hing dus al een geur van geluk in de lucht. Langs de Verbindingszone, over de Oostvaardersdijk fietste ik naar het Jan van den Boschpad, veel tijd om te stoppen wat ik normaliter doe zat er door de zware tijdsdruk echter niet in. De uitkijkheuvel kon ik echter niet links laten liggen. In recordtijd stelde ik mijn telescoop op, binnen een minuut had ik Carmen (de Monniksgier) in beeld en in een boom aan de horizon zat een zeearend (zeer waarschijnlijk een onvolwassen exemplaar). Die waren alvast binnen. Een vos sleepte met een prooi (grauwe gans).  Ik was nieuwsgierig naar het aantal kleine zilverreigers en begon ze te tellen, ze zaten allen in het drassige gedeelte achter de rietkraag. Ik telde zeven exemplaren en was erg tevreden met deze observatie. In de rechterhoek onderaan zat echter nog een reiger (samen met drie kleine zilverreigers), waarvan ik al meteen de hartkloppingen kreeg, dit was iets speciaals. Binnen een seconde viel koereiger af, die heb ik veel gezien in diverse landen en dat was het absoluut niet. De vogel was geelbruin van kleur en toen hij even met zijn vleugels klapwiekte zag ik dat deze Omowit waren. De vogelgids bracht uitkomst en bevestigde mijn vermoeden, het was een zeldzame dwaalgast: De Ralreiger. De vogel liet zich prima bekijken, meteen pakte ik mijn digitale camera (Nikon coolpix 4500) en drukte enkele tientallen plaatjes af. De vergroting waarop ik de telescoop moest zetten was erg trillingsgevoelig en zonder afstandsbediening en je adders vol met adrenaline was het een moeilijke opgave enkele redelijke afdrukken te maken. Deze dwaalgast is een beoordelingssoort en daarom kunnen deze foto's uiteindelijk wel de doorslag geven. Op de heuvel stonden enkele andere vogelaars die ook genoten van de ralreiger, zij hadden deze al meerdere malen in Frankrijk gezien. Meteen naar huis gebeld om de vogel zo snel mogelijk op het internet te krijgen, ik ben niet in het bezit van een hypermoderne telefoon of ouderwetse pieper en hou dat voorlopig zo.

"De huidige dichtstbijzijnde broedplaatsen van de Ralreiger  liggen in de Camargue in Zuid-Frankrijk en in de visvijvermoerassen van La Dombes ten noorden van Lyon. In de regio Lombardije in Noord-Italië behoort de Ralreiger samen met de Blauwe Reiger en de Purperreiger tot de belangrijkste broedvogels. Samen met Kwak, Kleine Zilverreiger en het Woudaapje broeden ze daar in dertien verschillende reigerkolonies te midden van zeer uitgestrekte rijstvelden. Een ongekende weelde waar wij als Nederlanders best jaloers op mogen zijn"
(Bron: . http://www.ivnvechtplassen.org).
                     
De status van Ralreiger in Nederland is mij niet geheel bekend, diverse bronnen spreken van slechts enkele waarnemingen van de vogel de laatste jaren. Dat is mij eigenlijk om het even, de vogel was een attractie waar een dagje dierentuin niet tegenop kan. Na twintig minuten was de vogel nog ter plaatse en ik moest helaas verder.

In het Kotterbos (Almere) zongen op diverse plekken nachtegalen, een leuk begeleidend concert tijdens het fietsen. De Koekoek was wel te horen, maar niet op zoveel plekken als enkele weken terug. Opvallend waren de vele gierzwaluwen boven het bos, de insecten waren het hoofdmotief om zo laag te vliegen. Door tijdgebrek liet ik de beide Praambulten (zie: www.vogelkijkhut.nl) voor wat ze waren en bij het Oostvaardersveld (Wildroosters) werd ik min of meer gedwongen te stoppen door een prachtige koereiger. De vogel zat eerst aan de rechterkant langs het water en vloog over de weg naar links. Dit was wel zo prettig want de lichtval was nu mooier. De koereiger is voor mij een echte vakantiesoort die ik o.a. in Afrika veel ben tegengekomen en in Zuid-Europa. In Nederland liepen we elkaar altijd mis en dat maakte deze ontmoeting zeer speciaal voor mij. Het is een kleine witte opdonder (reiger) die zich langzaam vanuit Afrika uitbreid naar Europa. De naam van de vogel is scherp gekozen, hij is vaak te vinden in de buurt van groepen vee. In het Oostvaardersveld grazen Konikpaarden en de koereiger was dan ook in hun buurt te vinden. Hij ging soms bovenop de rug van een Konikpaard zitten en het paard liet dit gelaten toe. Zo'n vogel op de rug van een paard deed "on-Nederlands" aan en gaf me zelfs een vleugje vakantiegevoel. De vogel heeft een uitgebreid menu van o.a. kikkers, muizen en insecten.

Verder waren een drietal lepelaars druk aan het foerageren en een zelfde aantal grote zilverreigers. Bezweet van het harde fietsen (en benauwde weerstype) kwam ik net op tijd voor de Bolderkarexcursie door een deel van de Oostvaardersplassen. Met een tractor met kar erachter zoeken we de groepen grote grazers op, maar blijven wel op een redelijke afstand om de dieren niet teveel stress te bezorgen. Op de grote grasvlakte (die al 12 jaar lang niet gemaaid is en erbij licht als een biljarttafel dankzij de grauwe ganzen....) liepen twee vossen, één met een grauwe gans (flink exemplaar) in zijn bek. Soms stond een grote zilverreiger naast een sloot of een lepelaar in de sloot. We stopten bij een enorme groep van ongeveer 500 Konikpaarden.

Zo'n enorme groep Konikpaarden bestaat uit diverse harems (bofkonten!). Deze bestaan uit ongeveer 10-12 merries en een leider (de hengst) en een soort "bijleider" (nog een hengst met mindere status). Als de merries "hengstig" zijn probeert de leider (en stiekem ook de bijleider) de merries te dekken. Aan de rand van de groep heb je het "hengstenbal" (doet me denken aan Van Kooten en De Bie). Dit zijn de mannen zonder harem. Soms vinden er wel eens gevechten plaats waarbij de paarden op twee benen steigeren en elkaar soms in de billen proberen te bijten. De bijtwonden zijn meestal oppervlakkig en genezen snel.

Het hoogtepunt van de Bolderkartocht was een groep van 600 Edelherten (we hadden al eerder vele exemplaren gezien). Ze stelden zich op in een linie en leken allen vrijwel identiek. De herten hadden een bastgewei, deze is nog voorzien van een laag huid. Dit gaat spoedig jeuken en ze schuren dit er dan af. De edelherten krijgen nu jongen, maar er liepen al enkele fraai gestippelde dreumesen bij.

De Heckrunderen waren ook veelvuldig te zien, maar in kleinere groepen. De Heckrunderen bestaan uit koeien-en stierengroepen.  Een koegroep bestaat uit ongeveer 40-50 exemplaren (koeien en kalveren tot een jaar oud). Zij gebruiken een groot deel van het gebied. Een stierengroep bestaat uit ongeveer 10-12 stieren. Ze hebben een vast territorium waar ze een groot deel van het jaar verblijven.

Nu komt het meest fascinerende, als de koeien drachtig zijn gaan ze op bezoek bij de stierengroep. Bij de stieren is er sprake van een rangorde, de leider zal dus de koe als eerste dekken. Leiders kunnen op den duur verstoten worden door sterkere mannen en moeten hun laatste levensdagen dan slijten aan de periferie van het gebied. Ze zijn dan kwetsbaar want de kansen op voldoende voedsel tijdens een strenge winter zijn dan kleiner.

Na de Bolderkarexcursie was de lucht betrokken, het was nog wel warm, maar er was regen op komst. De koereiger was nog present bij het Oostvaardersveld. Bij het turen over het water bij dit gebied stond ik op dertig centimeter van een meterlange ringslang. Dit reptiel liet zich snel in het water glijden. Het was opmerkelijk hoe snel het dier weg wist te komen.

In het Kotterbos liep een vos door de ruigte het bos in en verderop (nabij een natuurcamping) liep een tweede exemplaar op open veld. Bij de uitkijkheuvel van het Jan van den Boschpad stelde ik mijn telescoop op, van de aanwezige vogelaars hoorde ik dat de ralreiger niet was gezien. De kleine zilverreigers waren ook grotendeels uit beeld en ik heb sterk het vermoeden dat de vogel hiermee optrekt. Het is dus afwachten wanneer de dwaalgast weer gezien wordt, ik hoop dat andere vogelaars ook van deze vogel kunnen genieten. Plotseling daalde er water neer op de aarde, het was gaan regenen en tijd om te vertrekken. Op het Trekvogelgraslandje foerageerde een ree met haar jong en als herten trots kunnen zijn dan was zij het!

Maandag 13 juni 2005 nam ik de trein naar Hoek van Holland (Via Weesp, Amsterdam, Haarlem, Leiden, Denhaag, Delft, Schiedam, Vlaardingen en Maassluis, waar zouden we zijn zonder de trein...). Twee uur later was ik op de plaats van bestemming om een etappe te wandelen van het Hollandse Kustpad (Lange afstandswandeling). Deze wandeling loopt van Hoek van Holland naar Den helder en heb ik een lustrum geleden al eens volbracht, het waren toen twee aparte wandelingen nu samengebracht in één fraaie wandelgids (zie: http://www.wandelnet.nl).

Vanaf het treinstation kom je al snel langs de haven. Hier zat op de reling een Huiskraai, dit exportproduct kun je vanaf 1998 aantreffen in Nederland en dan voornamelijk in de buurt van Hoek van Holland. De laatste jaren komen er ook meldingen elders uit het land. Het is een zeer opvallende grote kraaiachtige met lange snavel. De vogel is eigenlijk meegelift met grote zeeschepen vanuit Azië en weet zich in Nederland te handhaven, er zijn al broedgevallen bekend. De vogel lijkt een kruising van zwarte kraai, kauw, bonte kraai en raaf. Het zijn onderling sociale vogels. Iets later kwam een tweede exemplaar aanvliegen.

De wandeling ging voor een groot deel over het Noordzeestrand, maar deed ook de duinen (zijn hier erg smal) aan. De kilometers door het Westland waren zeer bevreemdend, het is hier een stad van kassencomplexen. Midden tussen de kassen was een caravenpark waar oudjes van hun welverdiende rust genoten volledig ingesloten door plantenkassen. Alex van Warmerdam (een regisseur/acteur) zou hier wel raad mee weten en er een surrealistische film aan wijden.

Het stuk langs de zeereep met uitzicht over natuurgebied Solleveld (Zuidhollands landschap) was het meest de moeite waard, maar dit was een eigen invulling want de werkelijke route ging anders. Nachtegalen, kneutjes, roodborsttapuiten, grasmussen en andere vogels waren hier veelvuldig aanwezig.

Bij Kijkduin (een badplaats zonder sfeer) nam ik de bus naar Denhaag. In de avonduren was ik te Almere getuige van vossen, ijsvogels en zilverreigers. Een volgende keer blijf ik gewoon thuis!!
met vriendelijke groet,

Pim Julsing

natuurverslaving.nl

matthijsbroere

Pim, nogmaals gefeliciteerd met zo'n geweldige ontdekking. Het zal je maar gebeuren!
Matthijs Broere

hiskodevries

en helemaal af met die foto`s. wordt toch tijd dat we een automatisch CDNA indien dokument kunnen genereren.
Was getekend Hisko de Vries.

Wil je een fotovraag stellen op het forum lees dan dit eerst https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=452369.0

Jan Zwaaneveld

Fraaie ontdekking Pim, ik hoop dat -ie er zaterdag nog zit, want dan kom ik (eindelijk) weer eens in het Oostvaardersplassengebied!
Lekker vogelen (mijn vogelblog)

Pim

Ter informatie en logisch met zo'n haarscherpe foto (grapje): De vogel is door de commissie van wijze heren aanvaard onder CDNA nummer 8554 ;)  
met vriendelijke groet,

Pim Julsing

natuurverslaving.nl

Schoppers

Gefeliciteerd Pim, maar ja het moest ook wel raar lopen dat die niet geaccepteerd werd.
Zeker met zulke haarscherpe foto's ;)
Maar harstikke leuk, geeft toch nog extra voldoening dat die geaccepteerd is ook al was de waarneming natuurlijk al 100%