Broedgevallen Brilduikers

Gestart door Jan Borst, februari 28, 2014, 21:18:03 PM

Vorige topic - Volgende topic

Jan Borst

Ik heb een vraagje:

Ik woon al mijn hele leven langs de IJssel tussen Zutphen en Zwolle en kwam dus in het broedseizoen wel eens Brilduikers tegen ook wel eens met jongen, iets wat ik tot vanavond als heel normaal beschouwde. Nou stond ik vanochtend in de tuin en toen kwam er een vrouwtje Brilduiker aanvliegen die probeerde tot wel 20 keer te landen in een kauwenkast die bij ons in de tuin hangt. Maar de kast is bezet dus elke keer als ze in de buurt kwam stak de Kauw zijn kop uit het gat en vloog de Brilduiker weer door. Ik was vrij en vond de vastberadenheid van het beest wel aandoenlijk dus even googlen en een Brilduikerkast getimmerd (was bar weinig info over te vinden dus maar een model aangehouden die door kwekers wordt gebruikt) en opgehangen. Vanavond ben ik nog eens gaan rondneuzen hoeveel broedparen er nou eigenlijk in Nederland zijn. Eerst kwam ik een onderzoek tegen uit 2002 waar ik las dat ze pas sinds 84/85 in Nederland broedden en ongeveer alleen tussen Zutphen en Zwolle. Maar ik kan weinig informatie vinden over hoeveel broedparen er de afgelopen jaren zijn geweest (las ergens 1 tot 5 maar dat klinkt wel als erg weinig, afgelopen jaar namelijk nog een vrouwtje met jongen gezien). Kan iemand mij misschien vertellen hoe de aantallen na 2002 zich hebben ontwikkeld?

Alvast bedankt!

frankneijts

Jan, kijk alvast 's hier: https://www.sovon.nl/nl/soort/2180 (ook even doorklikken op diverse plekken)
Groeten,

Frank

"When logic and proportion have fallen sloppy dead...
Remember what the dormouse said: feed your head!"
Grace Slick in 'White Rabbit'

Jan Borst

Citaat van: frankneijts op februari 28, 2014, 21:43:35 PM
Jan, kijk alvast 's hier: https://www.sovon.nl/nl/soort/2180 (ook even doorklikken op diverse plekken)

Dank je Frank, maar heb al wel aardig gezocht en gelezen (dus bij SOVON ook al gekeken) maar kon dus haast niet geloven dat die aantallen daar klopten? Ga vanaf nu in ieder geval anders kijken naar Brilduikers na half April  ;)

Max Berlijn

Jan als je die vogels met kuikens hebt genoteerd in je veldnotities met plek en data kan je ze natuurlijk altijd nog doorgeven aan Sovon.
Max Berlijn
Oud archivaris CDNA zie: https://observation.org/user/lifelist/10891 voor mijn belangrijke waarnemingen buiten NL + https://www.instagram.com/maxberlijn/ voor my Holarctic photo's.

Jan Borst

Citaat van: Max Berlijn op maart 01, 2014, 08:55:05 AM
Jan als je die vogels met kuikens hebt genoteerd in je veldnotities met plek en data kan je ze natuurlijk altijd nog doorgeven aan Sovon.

Dank voor je reactie Max, het geval van vorig jaar was echter al bekend bij Sovon en van vroeger zijn na een harde schijf crash een aantal jaar terug helaas bijna al mijn notities verloren gegaan (sindsdien maak ik van alles een 3 dubbele back-up). Inmiddels via de mail nog wat meer informatie gekregen en die <5 broedbaren klopt maar de informatie uit het IJsseldal lijkt niet helemaal volledig. Heb ik in ieder geval weer wat te doen van de zomer  ;)!

Terwijl ik dit zat te typen kwam mijn vader melden dat nu man en vrouw samen rondvlogen, dus snel met camera naar buiten. Weer probeerde het vrouwtje meerdere keren te landen in de kauwenkasten, dus helaas nog niet bij de nieuwe kast. Wordt hopelijk vervolgd.....  :blink:

Botervlieg

Waar broeden brilduikers in de natuur? Maken ze een nest of gebruiken ze grote holen in bomen?
En als ze een nest maken, is dat dan bij de grond, op het water of in een boom? Of ?

Groetjes, Marleen

Jan Borst

Citaat van: M. Baltus op maart 01, 2014, 10:01:50 AM
Waar broeden brilduikers in de natuur? Maken ze een nest of gebruiken ze grote holen in bomen?
En als ze een nest maken, is dat dan bij de grond, op het water of in een boom? Of ?

Groetjes, Marleen

Het zijn in ieder geval holenbroeders, natuurlijke broedplekken zijn oude spechten gaten. Verder lijken ze weinig kieskeurig en zitten ze soms in knotwilgen, holen in fruitbomen en nestkasten. Binnen 50 meter van het nest moet wel water aanwezig zijn (maar dit kan ook een klein slootje zijn) om met de jongen uiteindelijk bij een geschikte foerageerplek te komen leggen ze soms km's af. (bron: http://www.nou.nu/limosa/limosa_samenvatting.php?nr=4003 )

Botervlieg

Citaat van: Jan Borst op maart 01, 2014, 10:11:01 AM
Citaat van: M. Baltus op maart 01, 2014, 10:01:50 AM
Waar broeden brilduikers in de natuur? Maken ze een nest of gebruiken ze grote holen in bomen?
En als ze een nest maken, is dat dan bij de grond, op het water of in een boom? Of ?

Groetjes, Marleen

Het zijn in ieder geval holenbroeders, natuurlijke broedplekken zijn oude spechten gaten. Verder lijken ze weinig kieskeurig en zitten ze soms in knotwilgen, holen in fruitbomen en nestkasten. Binnen 50 meter van het nest moet wel water aanwezig zijn (maar dit kan ook een klein slootje zijn) om met de jongen uiteindelijk bij een geschikte foerageerplek te komen leggen ze soms km's af. (bron: http://www.nou.nu/limosa/limosa_samenvatting.php?nr=4003 )

Bedankt, Jan.

Toevallig was ik woensdag op een plek waar al een tijd twee brilduikers zitten, waarvan ik me afvroeg of ze daar wellicht zouden gaan broeden. Toevallig kwam ik dit topic van jou toen tegen. Zal het komend seizoen eens in de gaten houden.

jck


Klaas van Dijk

Zie ook https://www.sovon.nl/sites/default/files/doc/Rap_2013-1_Broedvogelrapport2011.pdf (het meest recente broedvogelrapport van Sovon).

Brilduiker wordt behandeld op pagina 42. De volledigheid laat (flink?) te wensen over, dus alle extra informatie (ook over eerdere jaren) is zeer welkom bij Sovon.

Vriendelijke groeten,

Klaas van Dijk

hiskodevries

Kort samengevat geen informatie bewaren op crashende harddisks maar invoeren op waarneming.nl
Was getekend Hisko de Vries.

Wil je een fotovraag stellen op het forum lees dan dit eerst https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=452369.0

Jan Borst

Citaat van: hiskodevries op maart 01, 2014, 13:33:07 PM
Kort samengevat geen informatie bewaren op crashende harddisks maar invoeren op waarneming.nl

;D klopt Hisko!

Joostlaan

#12
Dat zou nog eens een mooie 'Beleef de lente' vogel zijn!

En wat betreft holenbroeders herinner ik me een vrij bekend filmpje van Planet Earth met Mandarijneendjes die uit een boom springen. https://www.youtube.com/watch?v=JkBSkFyUyv0
Groeten,

Joost van der Laan

Jan Borst

Citaat van: Klaas van Dijk op maart 01, 2014, 13:24:42 PM
Zie ook https://www.sovon.nl/sites/default/files/doc/Rap_2013-1_Broedvogelrapport2011.pdf (het meest recente broedvogelrapport van Sovon).

Brilduiker wordt behandeld op pagina 42. De volledigheid laat (flink?) te wensen over, dus alle extra informatie (ook over eerdere jaren) is zeer welkom bij Sovon.

Vriendelijke groeten,

Klaas van Dijk

Dank je klaas, heb gisteravond gelijk de informatie die ik nog had doorgegeven.

Ja het leek mij ook al een mooie beleef de lente soort  :blink: , maar laat ze eerst maar eens gewoon in die mooie nieuwe kast gaan zitten en er een jaar met succes broeden.

Jan Borst

Even een update: Mevrouw Brilduiker heeft inmiddels nog verschillende pogingen gedaan om in de kauwenkast te landen en afgelopen week heb ik haar voor het eerst ook echt in de kast zien landen, maar ze werd er helaas binnen een paar seconden uitgewerkt door de kauwen. Ik kwam er vandaag achter dat in de kast die ik een maandje geleden speciaal voor de Brilduikers had gemaakt (naar een tekening van een kast die kwekers gebruiken) inmiddels een Kerkuil zit. Dus van de week maar weer aan het timmeren  ;)

jeroenroelofsen

Met vriendelijke groet
Jeroen Roelofsen
Mijn waarnemingen
Mijn website
Recente blog; Zuidpier IJmuiden
Nieuwe vogel soorten; Zeekoet, Kleine Rietgans, Strandleeuwerik, Waterral, Witgatje   (185 totaal)

Jan Borst

Citaat van: jeroenroelofsen op maart 23, 2014, 23:26:30 PM
Wel een leuke "bijvangst"

Zeer zeker  ;D het gekke is er hangt hier al 6 jaar een prachtige kerkuilenkast waar nooit enige belangstelling voor is geweest. Nu hang ik een kast waarvan ik dacht dat hij eigenlijk te klein is voor Kerkuil op (ook nog eens vlakbij een bezette torenvalkenkast) en binnen een maand zit er een Kerkuil in  :P

hiskodevries

Jan, ik ben al blij als bij mij een pimpelmees komt kijken, jij hebt niets te klagen
Was getekend Hisko de Vries.

Wil je een fotovraag stellen op het forum lees dan dit eerst https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=452369.0

Jan Borst

Citaat van: hiskodevries op maart 24, 2014, 08:36:02 AM
Jan, ik ben al blij als bij mij een pimpelmees komt kijken, jij hebt niets te klagen

Je zult mij ook niet horen klagen hoor Hisko :blink:! Al zou die Brilduiker wel helemaal gaaf zijn natuurlijk alleen de geschikte plekken raken aardig op dus misschien maar eens bij de buren informeren.

Rene de Ruijter

In de Nieuwsbrief Exoten nr. 7 ,bladzijde 10 staat een artikel over Mandarijneenden.
Bij plaatselijke tellingen voor een Sovon-project blijken deze boombroeders
in aantal af te nemen.
Er wordt een voorzichtige link naar de aanwezigheid van Boommarters gelegd.
Wellicht is deze veronderstelling ook van toepassing op het aantal broedgevallen van
de Brilduiker.

Nieuwsbrief Exoten nr. 7: https://waarneming.nl/download/exotennr7.pdf
Met vriendelijke groet,
     Rene de Ruijter

http://waarneming.nl/user/photos/16852

Jan Borst

Citaat van: Rene de Ruijter op maart 27, 2014, 07:27:53 AM
In de Nieuwsbrief Exoten nr. 7 ,bladzijde 10 staat een artikel over Mandarijneenden.
Bij plaatselijke tellingen voor een Sovon-project blijken deze boombroeders
in aantal af te nemen.
Er wordt een voorzichtige link naar de aanwezigheid van Boommarters gelegd.
Wellicht is deze veronderstelling ook van toepassing op het aantal broedgevallen van
de Brilduiker.

Nieuwsbrief Exoten nr. 7: https://waarneming.nl/download/exotennr7.pdf

Dank voor je reactie Rene, volgens mij zitten er in het IJsseldal niet heel veel boommarters maar hoe de verspreiding precies is weet ik niet. In het raport van Sovon word klimaatsverandering als mogelijke oorzaak genoemd, maar het verdwijnen van geschiktte broedholen lijkt mij ook een mogelijke oorzaak. Maar misschien een leuk onderwerp voor een onderzoek(je)....

Van de week zag ik op de plek waar vorig jaar met succes is gebroed een paartje. En vanochtend dook mevrouw bij ons de nestkast weer in, helaas weer een kauwenkast dus was een kort bezoek. Of het om twee verschillende paren gaat heb ik nog niet zeker kunnen vaststellen. Van de week plaats ik denk ik nog maar een kast want die ander is dus  ook alweer gekraakt.



Albert de Jong

#23
Hallo Jan en Gerjan,


Even een berichtje vanuit Sovon. Interessant, jullie meldingen! Maar het is natuurlijk nog erg vroeg in het voorjaar om te spreken van mogelijke broedvogels... er zijn nog veel brilduikers aan het overwinteren bij ons.

Stel dat er toch wat gebeurt in die ene nestkast... ;)
Arjan Boele, onze coördinator van zeldzame broedvogels verzamelt jaarlijks zoveel mogelijk van dit soort gegevens. Dat doet hij samen met districtscoördinators. Ze komen dan in de jaarlijkse rapportage over broedvogels in Nederland. Het meest recente rapport is die over 2012 en over twee weken verschijnt de editie over het jaar 2013.

Bij dit soort broedgevallen is het belangrijk (en leuk!) om de boel te documenteren. Dus indien mogelijk meerdere bezoeken brengen en dan opschrijven wat je precies ziet (paartje, eventueel broedgedrag). In de BMP-handleiding voor dit soort meldingen staat dat er sprake is van een 'geldig' territorium als je twee waarnemingen in de periode 1 mei en 30 juni doet waarbij er sprake is van broedverdacht gedrag.
Vervolgens kun je de meldingen rechtstreeks invoeren via deze pagina (> broedvogels > losse melding) of op de mail zetten naar Arjan.

Overigens kan ik jullie aanraden om terughoudend te zijn in het delen van nesten/exacte locaties. Zo is er iemand die jaarlijks broedende nonnetjes in Friesland meldt, die op een gegeven moment ineens een fotograaf op de stoep had staan. De naam van de melder was per ongeluk ergens bij een foto gezet...
Openlijk liefhebber van meeuwen en ganzen.
Werkt bij Sovon als communicatiemedewerker.

Jan Borst

#24
Citaat van: Albert de Jong op maart 10, 2015, 12:07:03 PM
Hallo Jan en Gerjan,


Even een berichtje vanuit Sovon. Interessant, jullie meldingen! Maar het is natuurlijk nog erg vroeg in het voorjaar om te spreken van mogelijke broedvogels... er zijn nog veel brilduikers aan het overwinteren bij ons.

Stel dat er toch wat gebeurt in die ene nestkast... ;)
Arjan Boele, onze coördinator van zeldzame broedvogels verzamelt jaarlijks zoveel mogelijk van dit soort gegevens. Dat doet hij samen met districtscoördinators. Ze komen dan in de jaarlijkse rapportage over broedvogels in Nederland. Het meest recente rapport is die over 2012 en over twee weken verschijnt de editie over het jaar 2013.

Bij dit soort broedgevallen is het belangrijk (en leuk!) om de boel te documenteren. Dus indien mogelijk meerdere bezoeken brengen en dan opschrijven wat je precies ziet (paartje, eventueel broedgedrag). In de BMP-handleiding voor dit soort meldingen staat dat er sprake is van een 'geldig' territorium als je twee waarnemingen in de periode 1 mei en 30 juni doet waarbij er sprake is van broedverdacht gedrag.
Vervolgens kun je de meldingen rechtstreeks invoeren via deze pagina (> broedvogels > losse melding) of op de mail zetten naar Arjan.

Overigens kan ik jullie aanraden om terughoudend te zijn in het delen van nesten/exacte locaties. Zo is er iemand die jaarlijks broedende nonnetjes in Friesland meldt, die op een gegeven moment ineens een fotograaf op de stoep had staan. De naam van de melder was per ongeluk ergens bij een foto gezet...

Hoi Albert, bedankt voor de info. Ik heb regelmatig contact met 2 districtscoördinators en met iemand van Sovon over de brilduikers hier in de buurt. Vorig jaar bezocht een paartje rond 28 februari voor het eerst 1 van de nestkasten (en bleef dit een aantal weken doen) en het vrouwtje bleef vervolgens tot de zomer in het gebied (helaas geen broedgeval kunnen vaststellen). Daarom denk ik dat het (ondanks dat het nog erg vroeg is) zeker wel van belang is om paartjes tussen Zwolle en Zutphen al goed in de gaten te houden, want als ze eenmaal broeden zijn ze knap lastig te vinden. Het mannetje trekt dan vaak weg en de vrouwtjes komen slechts een aantal x per dag kort van het nest om te foerageren.

Met ineens maffe "liefhebbers" voor de deur heb ik helaas ook ervaring ja (dat ging om een steenuilen paar) maar omdat het aantal vogelaars in dit gebied niet heel dikgezaaid is en daardoor volgens mij lang niet alle paartjes gevonden worden (geeft Boele volgens mij ook aan in 1 van zijn rapporten). Lijkt het me, zeker als er nog geen echte broedpoging is, nuttig om ze toch te blijven melden via wrn.nl zodat andere vogelaars uit de buurt er ook op blijven letten.

Groeten van Jan

Jan Borst

Overigens vind ik deze zin in de bpm- handleiding:
CiteerIn geval van paar in broedbiotoop, zang en/of balts:
moeten er 2 waarnemingen zijn in de periode 1 mei t/m 30 juni
wat vreemd. Eind maart kan namelijk al met de eileg begonnen worden en kort daarna verdwijnt het mannetje vaak. Natuurlijk is het goed om er rekening mee te houden dat overwinteraars ook tot eind april aanwezig kunnen zijn en ook regelmatig deelnemen aan de balts, maar vaak is dat toch op wat grotere wateren.

Als je daarbij optelt dat het hier om een soort gaat die lastig te inventariseren is (in een gebied met niet al te veel vogelaars) zou ik op wrn.nl eerder oproepen om wat eerder de code paar in broedbiotoop toe te kennen bij verdachte paartjes dan om voorzichtig te zijn omdat het nog "te" vroeg is. De DC en Sovon lopen zulke waarnemingen uiteindelijk toch na en als er vervolgens geen vervolg waarnemingen zijn hoeft er verder ook niks mee gedaan te worden.

Albert de Jong

Berichtje van Arjan Boele:
Hallo Jan,
In het algemeen geldt bij zeer zeldzame broedvogels dat het belangrijk is aan de hand van het gedrag zoveel mogelijk zekerheid te krijgen over het broeden van de soort. Brilduiker is een lastige soort doordat de soort al kan broeden als er nog (baltsende) wintervogels aanwezig kunnen zijn terwijl er ook overzomerende vogels voorkomen. We zitten dus een beetje klem (is bijvoorbeeld ook het geval bij Oeverloper).
Invoeren van waarnemingen is natuurlijk altijd prima en als het gaat om potentieel broedbiotoop voor de Brilduikers zoals bosvijvers en uiterwaarden (dus niet de grotere open wateren) dan is het zeker goed om daar nu al 'paar in broedbiotoop' te vermelden. Als aanvulling op wat Albert hierboven schrijft: in de telrichtlijnen op de Sovon-site staat ook "Nestindicatieve waarneming (nestbezoek, fel alarm, pas uitgekomen kuikens) telt altijd." Bij waarnemingen met een hoge 'broedzekerheidscode' (nestindicatief) hoef je dus niet naar de datumgrenzen te kijken. Oftewel: een waarneming van een baltsend paar in april is onvoldoende om van een geldig territorium te spreken maar een bezet nest is (natuurlijk) wel voldoende. Als er alleen waarnemingen met een lagere broedzekerheidscode (paar, balts)  zijn verzameld gelden dus de late datumgrens (vanaf 1 mei) om zoveel mogelijk te voorkomen dat wintergasten als territorium genoteerd worden.

Veel plezier met de Brilduikers, ik ben heel benieuwd!
Openlijk liefhebber van meeuwen en ganzen.
Werkt bij Sovon als communicatiemedewerker.

hiskodevries

kort samengevat : Bij invoeren altijd het best passende gedrag selecteren !
Was getekend Hisko de Vries.

Wil je een fotovraag stellen op het forum lees dan dit eerst https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=452369.0

Jan Borst

Citaat van: hiskodevries op maart 11, 2015, 16:07:39 PM
kort samengevat : Bij invoeren altijd het best passende gedrag selecteren !

Wat ik ook al ongeveer aangaf  ;)

Arjan en Albert in ieder geval weer heel erg bedankt voor de informatie en we gaan ook dit jaar weer ons best doen om er zoveel mogelijk te vinden/volgen. Heb er vorig jaar ook een hoop tijd ingestoken, toen het mannetje eenmaal weg was was het vrouwtje namelijk erg lastig te vinden. Haar foerageerplek lag toen ergens buiten het zicht (dus kon ik er tijden doelloos zitten) en als ze dan aankwam/wegvloog ging dat altijd met een ruime bocht, waardoor het zoekgebied nogal groot was.

Groeten van Jan

Jan Borst

Ook dit jaar is het weer raak zie: hier. Vreemd genoeg zagen we het paar op 2 mei pas verschijnen (2014: was het 28-feb voor het eerst en 2-apr voor het laatst. 2015: was 21-mrt voor het eerst en ook gelijk voor het laatst) dus we hadden ze dit jaar eigenlijk niet weer verwacht. Wat ook erg raar is, is dat mevrouw dus blijkbaar voor het 3e jaar probeert in 1 en dezelfde kast te komen (terwijl er inmiddels 6 hangen), iemand die hier misschien een verklaring voor heeft? Ik durf met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid wel te stellen dat ze er nooit gebroed heeft, de kast hangt er nu een jaar of 8 en vanaf moment 1 hebben er kauwen in gebroed.