gestippeld en wit schriftmos

Gestart door vdvaart, februari 26, 2014, 22:46:39 PM

Vorige topic - Volgende topic

vdvaart

Op een wilg trof ik gestippeld schriftmos. Aan de andere kant van de wilg, zo op het oog dezelfde kleur korstmos, zat een schriftmos waar ik overal apotheciën zag en geen witte stippels, Foto 2 en 3 zijn van die andere kant. Moet ik aannemen dat die toch ook wel gestippeld schriftmos zijn of staat daar duidelijk iets anders op?

Ik zou graag willen weten welke soort dit is
Het betreft deze waarneming
http://waarneming.nl/waarneming/view/81987500
Gestippeld Schriftmos - Opegrapha vermicellifera gezien op 2014-02-26 Dordtse Biesbosch - Zuidhaven natuurpad
Foto's:






bij voorbaat dank Koos van der Vaart
Met vriendelijke groet
Koos van der Vaart

henkjanvdkolk

Dit zijn twee verschillende soorten Opegrapha's. Op de eerste foto staat duidelijk O. vermicellifera, met dikke witte rijp op de picnidiën.


Op de tweede foto staat waarschijnlijk O. varia/niveoatra/vulgata. Die kan je het beste met de microscoop bekijken (de vorm, grootte en het aantal cellen van zowel de ascosporen als de pycnosporen zijn belangrijk).
Groeten,
Henk-Jan van der Kolk

vdvaart

Ik was al bezig met de microscoop maar het lukt mij nog niet om het aantal cellen van de sporen te tellen. Nog een tip om die beter zichtbaar te maken?
Met vriendelijke groet
Koos van der Vaart

henkjanvdkolk

Als je een groot aantal sporen bekijkt zitten er meestal wel een aantal tussen waarbij het aantal cellen goed te tellen is. Ook kan je aan de vorm vaak al inschatten of de sporen viercellig of vijf+ cellig zijn.


Een druppeltje kaliloog zou volgens mij ook moeten helpen om de septen beter zichtbaar te maken, maar dat heb ik zelf nog nooit gedaan.
Groeten,
Henk-Jan van der Kolk

vdvaart

Onder welke vergroting bekijk je de sporen dan? Je hebt met wel eens verteld dat het met 600x zou moeten kunnen maar mij lukt het nog niet. Het probleem is denk ik dat het wel lukt om wat sporen uit de apotheciën te persen onder het glaasje maar dat het resterende materiaal van het apothecium een scherpstellng op de sporen belemmert.
Met vriendelijke groet
Koos van der Vaart

henkjanvdkolk

Met 400-600x kan je al het aantal cellen tellen. Voor een exacte meting kan je het beste 1000x gebruiken.
Het scherpstellen is een bekend probleem. Het beste kan je een preparaat van slechts één apothecium maken, waarbij je goed moet uitkijken dat je met het snijden geen hout meeneemt. Het apothecium snij je in een druppeltje water in kleinst mogelijke stukjes (je hoeft tenslotte alleen maar de sporen te zien). Als je het dekglaasje er op legt, moet je dat wat aandrukken zodat alles plat wordt geduwd. De kunst is om niet te zacht en niet te hard te duwen. Bij te zacht krijg je het scherpstel-probleem. Te hard, dan schieten de sporen alle kanten op en zijn ze lastig terug te vinden. Als je het precies goed doet liggen de sporen mooi vrij in de buurt van de asci.
Groeten,
Henk-Jan van der Kolk

vdvaart

Ik heb de tweede en derde foto van de waarneming verwijderd. Ik ga verder met oefenen in het cellen tellen!
Met vriendelijke groet
Koos van der Vaart

vdvaart

Ik denk dat ik gewoon moet concluderen dat je apparatuur beter is dan de mijne. Ik heb nog weer flink zitten stoeien en bij 200x zie ik de sporen nog nog redelijk scherp maar bij 600x wordt het diffuus.
Met vriendelijke groet
Koos van der Vaart

henkjanvdkolk

Je mag het materiaal ook opsturen natuurlijk!
Groeten,
Henk-Jan van der Kolk

vdvaart

dat is een vriendelijk aanbod Henk-Jan en daar zal ik in dit geval ook gebruik van maken. Voor de langere termijn kan ik echter niet leven met het idee dat als ik korstmossen "er bij neem" ik sommige soorten niet zelf kan determineren door technische oorzaken (gebrek aan kennis, daar kan ik mee leven), dus ik zal dan misschien toch een 100x moeten aanschaffen maar dat betekent olie niet? en dan werk je zonder glaasje erop? Hoe gaat dat dan, eerst het materiaal in water stuk drukken en dan het glaasje er af en olie er bij?
Met vriendelijke groet
Koos van der Vaart

henkjanvdkolk

Prima, heb je mijn adres nog?

100x is inderdaad olie-immersie. Je blijft dan gewoon met dekglaasje werken. Je gebruikt hetzelfde preparaat als je onder de 4x, 10x en 40/60x bekijkt. Als je van de 40/60x naar de 100x draait doe je boven op het dekglaasje en druppeltje olie, zodat de olie tussen de lens en het dekglaasje in zit. Daarnaast is ook een meetoculair van belang (maar dat gebruik je denk ik voor mossen al wel?).
Groeten,
Henk-Jan van der Kolk

vdvaart

Ja, ik heb het adres nog, ik stuur het dit weekend op. Ik heb nu wel weer twijfel over die 100x als het materiaal net als nu onder een dekglaasje ligt. Als ik nu al problemen heb met 600x om het beeld scherp te krijgen, wordt het dan niet nog moeilijker bij 1000x? Een meetoculair zit er inderdaad al in, voor mossen moet je af en toe de grootte van de bladcellen meten.
Met vriendelijke groet
Koos van der Vaart

henkjanvdkolk

Wat betreft de 600x: Ik heb wel eens gehoord dat 600x eigenlijk al niet meer goed scherp te krijgen is, en je daarom beter 400x kunt nemen. Geen idee of dit ook echt waar is. Je kan trouwens ook niet zomaar olie gebruiken, daar moet het objectief wel voor gemaakt zijn (er bestaan dacht ik goedkope 100x objectieven waarbij je geen olie hoeft te gebruiken (rommel dus)). Het beste zou je even kunnen kijken wat de mogelijkheden met je microscoop zijn en of er eventueel een 100x olie-immersie objectief beschikbaar is voor dat model.
Groeten,
Henk-Jan van der Kolk

henkjanvdkolk

Het schriftmos heb ik ontvangen en bekeken.


Het is O. vulgata. Deze soort is in het veld niet te onderscheiden van O. niveoatra.
Beide soorten hebben de volgende kenmerken gemeen: Er zijn zowel apotheciën (met een dichte schijf) als pycnidiën aanwezig. De sporen hebben 6-7 cellen en zijn rond 3um breed.
Het verschil zit hem in de pycnosporen. O. niveoatra heeft korte (4-9um) pycnosporen, O. vulgata duidelijk langere (9-18um). Jouw materiaal had lange pycnosporen (12-17um), dus is het O. vulgata.


Hieronder nog foto's van zowel de asco- als pycnosporen:
Groeten,
Henk-Jan van der Kolk

vdvaart

Heel hartelijk dank Henk-Jan. De determinatie gaat echter over materiaal waarvan ik de foto's heb verwijderd. Ik heb alleen het gestippeld schriftmos laten staan. Ik zal de foto's van wat nu bekend is als vulgata weer terugplaatsen zodra ik achter mijn pc zit.

En wat betreft de 600x, daar kan ik met mossen goed mee werken, wat ik heb is een goede kwaliteit die gemaakt is om zover mogelijk te komen zonder olie.
Met vriendelijke groet
Koos van der Vaart

vdvaart

#15
http://waarneming.nl/waarneming/view/82172072
Wit Schriftmos - Opegrapha vulgata gezien op 2014-02-26 Dordtse Biesbosch - Zuidhaven natuurpad
Foto's:






Toelichting:
Gedetermineerd door Henk-Jan vd Kolk Op de rechterstam staat gestippeld schildmos, op de linkerstam wit schildmos. De detailfoto's zijn van wit schildmos, oorspronkelijk aan het begin van het item geplaatst.
Met vriendelijke groet
Koos van der Vaart