Wie kijkt mee naar de Ongesteelde knopgalwesp (Andricus malpighii)

Gestart door rkoops, september 29, 2013, 20:37:50 PM

Vorige topic - Volgende topic

rkoops

Hoi,
In navolging van de oproep om mee te zoeken naar de stompe schorsknopgalwesp, wil ik een nieuewe poging wagen voor een andere, naar mijn idee over het hoofd geziene soort. Het gaat om de ongesteelde knopgalwesp(Andricus malpighii). Sinds 2009 (5 jaar) zijn er zo'n 11 waarnemingen van Andricus malpighii ingevoerd. Dat kunnen er naar mijn idee meer worden. De waarnemingen zijn bekend van Zeeland tot Drenthe, met een zwaartepunt op de Veluwe en de pleistocene zandgronden. Ook voor deze soort moet je de wat donkere hoekjes in het bos opzoeken waar zomereiken staan. Vanuit de stam steken soms dunnen takjes welke weinig groeikracht hebben. Mijn ervaring is dat ze hier in de maand september/oktober goed te vinden zijn, maar ze zijn dun gezaaid, dus het kost wel wat zoekwerk. Ze vallen gelijk met de bladeren (of iets later) af. Bijgevoegde foto geeft een impressie van de soort.
LET OP! Er is verwarring mogelijk met de gallen van haar zusje de gesteelde knopgalwesp (Andricus callidoma). Deze heeft zoals de naam aangeeft een steeltje en is al iets eerder in het jaar te vinden. Echter, soms kan de gesteelde knopgalwesp door inquilinen (soort van krakers) of predatie door een sluipwesp er uit zien als de gal van de ongesteelde knopgalwesp (de steel is dan niet ontwikkeld). Dit is verwarrend. Echter, ik denk dat de gallen die je vanaf eind september tot in oktober vindt van de Ongesteelde knopgalwesp zijn.
Zoeken jullie mee?
Groetjes Roelof

Hartelijke groet,

Roelof Jan


fluitenier

#2
Dag Roelof,
bedankt voor het initiatief!
Uit de waarnemingen van Stompe schorsknopgalwesp blijkt duidelijk dat een dergelijke oproep echt effect heeft.
Ik ken nog wel een paar soorten die zo'n actie kunnen gebruiken ;-)
Groeten,
Bart
Validator galwespen
Groeten,
Bart - validator gallen

Familieoverzicht galwespen NL - galwespen BE
Familieoverzicht galmuggen NL - galmuggen BE
Familieoverzicht galmijten NL - galmijten BE

Gebruik de Gallenzoeker!

fluitenier

#3
Iemand een mening over deze waarneming? Ingevoerd als "Andricus spec":
http://waarneming.nl/waarneming/view/79358598
Groeten,
Bart - validator gallen

Familieoverzicht galwespen NL - galwespen BE
Familieoverzicht galmuggen NL - galmuggen BE
Familieoverzicht galmijten NL - galmijten BE

Gebruik de Gallenzoeker!

rkoops

#4
Hoi Allemaal,
Even een rectificatie op het voorgaande:
Gister in mijn enthousiasme een oproep op waarneming.nl gezet voor de gesteelde en ongesteelde knopgalwespen. Leuk, maar vandaag kwam ik er gelijk achter dat mijn verhaal niet klopte. Ik schreef namelijk dat we nu zo ver in het seizoen zijn dat de gesteelde knopgalwesp (A. callidoma)  niet meer aanwezig is en dat daardoor verwarring met een gepariciteerde gesteelde knopgalwesp (zonder steel dus lijkend op ongesteelde knopgalwesp (A. malpighii)) niet echt mogelijk is. Dit klopt niet. In het rivierengebied vond ik vandaag nl. twee exemplaren van de gesteelde knopgalwesp op een zomereik. Blijkbaar kunnen beide soorten aan de boom blijven zitten totdat de bladeren vallen. Gallen van de ongesteelde knopgalwespen moeten dan eigenlijk ook als Andricus spec. ingevoerd worden.
Wat mij wel opvalt is dat de gesteelde knopgalwesp veel roder gekleurd is dan de ongesteelde knopgalwesp op dit moment (30 september).  De afgebeelde gesteelde knopgalwesp hieronder zat in de volle zon op een stamknop (30 september). Ik heb het idee dat deze soort ook meer de zon prefereerd. De ongesteelde knopgalwesp ken ik vrijwel alleen als licht groene, niet rood aangelopen gallen. Dit kan mogelijk komen doordat de soort vrij laat in het jaar op de voorgrond treedt en daardoor geen 'rode wangen' meer kan krijgen. (zon-intensiteit is te laag). Ik zal de Database van waarneming.nl een bekijken en hierover in de nabije toekomst wat over opschrijven in de gallennieuwsbrief.
De link van 'Optilete' hierboven geeft je ook nog wat extra info. Aan de hand hiervan had ik al moeten weten dat mijn verhaal niet klopte. Gelukkig leren we steeds meer!
Groetjes Roelof
Hartelijke groet,

Roelof Jan

marcel123

Citaat van: fluitenier op september 29, 2013, 22:16:09 PM
[size=78%]Ik ken nog wel een paar soorten die zo'n actie kunnen gebruiken ;-)[/size]
[/size]

[/size][size=78%]Als we de eiken toch af moeten lopen op zoek naar deze soorten, geef ze dan maar meteen allemaal...[/size]

fluitenier

Citaat van: optilete op september 30, 2013, 20:18:22 PM
Citaat van: fluitenier op september 29, 2013, 22:16:09 PM
Ik ken nog wel een paar soorten die zo'n actie kunnen gebruiken ;-)

Als we de eiken toch af moeten lopen op zoek naar deze soorten, geef ze dan maar meteen allemaal...

Om enigszins binnen de context van dit topic te blijven: Meeldraadspoelgalwesp (Andricus seminationis) veroorzaakt spoelvormige gallen die sterk lijken op de gallen van Gesteelde en Ongesteelde knopgalwesp. Het gaat echter niet om knopgallen maar om meeldraadgallen: de katjes van de mannelijke bloeiwijze verdikken en blijven veel langer groen dan normaal. Op die verdikte katjes verschijnen vervolgens de spoelvormige gallen, voor foto's zie bijvoorbeeld:
http://waarnemingen.be/soort/photos/159583

@ Roelof: het lijkt me interessant om eventueel aandacht te besteden aan deze soort in het artikel waarover je sprak. Het is alleszins een soort die een duwtje in de rug kan gebruiken: nog nooit ingevoerd in waarneming.nl.
Groeten,
Bart - validator gallen

Familieoverzicht galwespen NL - galwespen BE
Familieoverzicht galmuggen NL - galmuggen BE
Familieoverzicht galmijten NL - galmijten BE

Gebruik de Gallenzoeker!

rkoops

Dag Fluitenier,
Goed opgemerkt. Dit voorjaar ben ik er intensief naar opzoek geweest, maar heb de gal niet gevonden. Ik neem het mee in het artikeltje in de nieuwsbrief.

T.a.v. de gallen van de gesteelde knopgalwesp (A. callidoma) vond ik nog een opmerkelijke tekst in de publicatie van Edward Connold (Britisch oak galls, 1908). De soort heet dan nog Aphilothrix callidoma.  Hij schrijft dat hij de soort vooal aan de minder goed ontwikkelde ('slenderest') twijgen groeien welke uit de stobbe/stam komen. Daarnaast geeft hij aan dat hij de soort eigenlijk altijd dicht bij de grond heeft aangetroffen en slechts één maal op 3 meter hoogte. Mijn meest recente waarneming (2 stuks op een boom) van de soort in het rivierengebied vond ik ook dicht aan de stam op 30 cm boven maaiveld.
Volgende keer de knielappen mee om door het bos te kruipen  :D
Hartelijke groet,

Roelof Jan

fluitenier

#8
Et voilà: Meeldraadspoelgalwesp (A. seminationis) in Nederland:

http://waarneming.nl/waarneming/view/79779652

Eerste keer in waarneming.nl, talrijk zal deze gal dus zeker niet zijn. Dergelijke waarnemingen kunnen wel motiverend werken.

Groeten,

Bart
Validator galwespen
Groeten,
Bart - validator gallen

Familieoverzicht galwespen NL - galwespen BE
Familieoverzicht galmuggen NL - galmuggen BE
Familieoverzicht galmijten NL - galmijten BE

Gebruik de Gallenzoeker!

Jan vH

Net twee gallen van Andricus malpighii gevonden hier in de straat (Lawickse Allee in Wageningen), na A. gemmeus de tweede nieuwe soort voor de gemeente Wageningen die ik ontdek.  :blink:

A. seminationis helaas nog niet gevonden. Vandaag wel weer een nieuw km-hok voor A. gemmeus en de eerste Wageningse Ramshoorngallen (A. aries) buiten het Dreijen Arboretum.
Jan van Harten
Validator Plantengallen