Grote veldhommel

Gestart door Weia, september 12, 2013, 17:47:07 PM

Vorige topic - Volgende topic

Weia

Hommels... Zeker de aardhommelgroep... De gewone aardhommel lukt me in het voorjaar wel, maar voor de 'lichte aardhommel' heb ik al wat pogingen ondernomen om nou eens echt een duidelijke op de plaat te zetten. Eentje van een paar jaar geleden bleek een veenhommel, nu heb ik op dat zelfde plekje drie knoeperds en was het weer niet goed, ik krijg namelijk een mailtje dat het de grote veldhommel is. Krijg nou wat.

http://waarneming.nl/waarneming/view/79043480
Grote Veldhommel - Bombus magnus gezien op 2013-09-11 Bilthoven - Ridderoordse Bossen



Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

wilde

Aannemend dat het een koningin is (ik zie een pootscopa): de gele band op de thorax loopt door tot ruim onder de tegulae. Dat is een kenmerk van B. magnus.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Martijn Dijkhuizen

Dit is geen koningin, want hij heeft geen stuifmeelkorfjes, dus is het een mannetje!
Met vriendelijke groeten van Martijn Dijkhuizen

wilde

Wat is dit dan?
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Stijn Schreven

Ik denk ook dat het een mannetje is. De achtertibia is gewoon glad zoals vaak bij mannetjes van echte hommels (i.t.t. koekoekshommels). Als extra bewijs: het korfje van de achterpoot ontbreekt. Volgens mij dus een man uit de B. terrestris-groep.
Groeten en bedankt,

Stijn Schreven.

Weia

Als jullie er al over harrewarren, hoe moet ik het dan ooit zien? :-(
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

Rob S

#6
Ik dacht dat ik wat van hommels wist (3 maanden stage echter de hommels waren dood onder een  :micro:) maar ik heb het inmiddels opgegeven van levende exemplaren of foto's.
Groeten

Rob Schaareman

Martijn Dijkhuizen

Hallo, als het goed is zie je , dat er geen uitsteeksel bij de basis van de achtermetatarsus zit, vriuwtjes hebben dat wel.

Vrouwtjes van de aardhommel-groep hebben overigens geen van allen gele haren op de kop.
Laat ik even alle aardhommel-groep-mogelijkheden wegstrepen:

- aardhommel, nee, die heeft geen gele haren op de kop
- wilgenhommel, nee die heeft geen gele haren op de kop.
- veldhommel, nee, die heeft witte uiteinden op de zwarte haren, en ook gele haren vlak boven de antenne-basis.
- grote veldhommel, ja die heeft alleen gele haren op het clypeus, T1 geel behaard, geen witte uiteinden op de zwarte haren

Ik ben trouwens pas 12 jaar, dus petje af voor mezelf. :)

Groetjes van Martijn
Met vriendelijke groeten van Martijn Dijkhuizen

wilde

CiteerIk ben trouwens pas 12 jaar
Ik ben 70 en leer nog iedere dag bij. Nog even volhouden dus.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Weia

Ik hou het op koninginnen, wat ik in het veld ook dacht (zonder details te kennen).
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

wilde

In het veld is een zeer groot dier bijna steeds een koningin, mannen zijn een slag kleiner.
Ik dacht een scopa te zien, maar geef mij gewonnen, hoewel ik nog twijfels heb, want korfharen zijn niet altijd even duidelijk.
De uitstulping die Martijn bedoelt is meestal moeilijk te zien, tenminste als hij het stuifmeelaandruk-apparaat bedoelt aan de basis van de metatarsus.
Ik heb daarvan alleen een foto van de achterpoot van een honingbijwerkster, maar bij hommels ziet het er vermoedelijk ook zo uit. De metatarsus van hommels is relatief gezien wel iets smaller dan van een honingbij. Ik zal nog eens proberen ook een hommelwerksterpoot te fotograferen.

http://people.zeelandnet.nl/ahdewilde/img/honingbij258b.html
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Ivo Raemakers

Het is een man en vrijwel zeker een magnus.
Martijn kijkt en analyseert inderdaad goed!
Groet Ivo

Weia

Dan maak ik er weer mannen van. Omdat ze fors waren zullen de koninginnen nog forser zijn en is 'magnus' bepaald een terechte naam!
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

Martijn Dijkhuizen

hallo, ik heb nog 1 vraagje: Wat is een pootscopa?
Met vriendelijke groeten van Martijn Dijkhuizen

wilde

Een scopa is een stuifmeelverzamelapparaat, dus aan de achterpoot of in de vorm van een buikschuier onder de achterlijfsegmenten.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Martijn Dijkhuizen

Met vriendelijke groeten van Martijn Dijkhuizen

wilde

#16
Vanmiddag heb ik in mijn tuin een koningin aardhommel(complex) en een man steenhommel gevangen om de poten nog eens van dichtbij te bekijken. De scheen van dit mannetje is op het platte buitenste deel spaarzaam kort behaard; die van de koningin is onbehaard glad.

Wat je bedoelt met uitsteeksels zijn toch denk ik geen stuifmeelaandrukapparaten op de poot van een hommel, wat ik eerder dacht te zullen aantreffen. Die zie ik niet. Wel is er aan de top van de scheen een andere vorm dan bij een mannenscheen. Aan de bovenkant van de koninginnenscheen is er een puntige vorm, met een geelachtige omlijsting, dat bedoel je waarschijnlijk? Daar in de buurt zie ik ook korte haren die vermoedelijk een stuifmeelkam zijn.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Martijn Dijkhuizen

Met dat uitsteeksel bedoel ik dat kleine uitstekende puntje bovenaan de metatarsus.
Met vriendelijke groeten van Martijn Dijkhuizen

wilde

Ja, nu begrijp wat je bedoelt. Ik zag het eerst niet, maar dat moet toch een stuifmeelaandruk-apparaat zijn op de basis van de metatarsus. Aan de top van de tibia (scheen) daar net voor, zit een rij oranje harde haren. Dat is de stuifmeelkam.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Weia

Bij mijne (geen beste kwaliteit) zie ik dus een vrijwel gladde scheen met lange haren eraan en daaronder (op de foto rechts) de metatarsus?
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

Martijn Dijkhuizen

Met vriendelijke groeten van Martijn Dijkhuizen

wilde

#21
De beharing van de scheen is soms niet zo duidelijk korfvormig. Ik zie nauwelijks verschil met het mannetje van Weia en mijn koningin. De door Martijn genoemde uitstulping aan de basis van de metatarsus is denk ik een beter kenmerk, maar in het veld nauwelijks waarneembaar. Die uitstulping is de stuifmeelpers. Die wordt gebruikt om het stuifmeel, dat met een beetje nectar plakkend is gemaakt, op de andere poot tot een bolletje te vormen.
Bij een man hommel is de scheen meestal ook spaarzaam behaard, maar bij die van Weia dus nauwelijks. Bij koekoekshommelmannen is die beharing van de scheen veel duidelijker aanwezig.
Bij solitaire bijen is de pootscopa van een vrouw veel duidelijker. Mannetjes hebben daar veel minder beharing.

Ik had gisteren ook nog een kleine werkster aardhommel gevangen, ter vergelijking met de poot van een koningin. De poot van de werkster ziet er ongeveer hetzelfde uit, zoals te verwachten was. Beide hebben, in tegenstelling tot een dar, op de scheen aan de voorkant van de top een kleine knobbel. Ik weet niet of alle hommelsoorten dit hebben. Ik zal het nog eens bekijken bij andere soorten. Bij deze kleinere hommel is de stuifmeelpers op de basis van de metatarsus moeilijk te zien. De stuifmeelkam zie ik helemaal niet, ook niet op vergrotingen, maar die zal er ongetwijfeld zijn. Ik heb alle dieren inmiddels weer vrijgelaten en kan het dus niet onder een loupe of microscoop verder bekijken.
Ik heb van de werkster aardhommel ook wat foto's gemaakt.

Men vraagt mij wel eens hoe doe je dat. Hoe blijft dat beest stilzitten? Daar zijn verschillende trucs voor. Deze had ik koel bewaard, vanmorgen eerst laten acclimatiseren en toen een druppel honing aangeboden. Dat ging er in als koek. Ik heb ook de tong gefotografeerd en op die foto zie je ook de kaken en de kaakborstels, waarvan de kleur nog wel eens van belang zijn, bijv. bij het onderscheid tussen een man weidehommel en steenhommel.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Weia

Ik raak de draad kwijt. Ik dacht intussen dat die van mij een koningin was...
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

Martijn Dijkhuizen

#23
Het is een mannetje van Bombus magnus!  :)
Met vriendelijke groeten van Martijn Dijkhuizen