Zuidelijke heidelibel

Gestart door Es en Faz, juli 30, 2013, 19:09:33 PM

Vorige topic - Volgende topic

Anne Hueber †

Voor mij persoonlijk:
Niet specifiek die 2 losstaande stipjes, maar de algehele indruk van het egale borststuk met de beperkte naden.
Hamulus neem ik eigenlijk niet mee.....is te variabel. ook bij Bruin en Steen.
Bij het mannetje naar het zwart op S8 en 9.
Verder neem ik de kenmerken mee, die bij de soortinfo staan (zijn uiteraard in m'n hoofd opgeslagen ;) ;D )
Het is uiteindelijk toch de combi van kenmerken, die een ID sluitend maken!


       
  • Gezicht: geen 'hangsnor'-->zwarte streep op voorhoofd loopt soms smal door naar beneden.
  • Man gezicht: ogen bruin.
  • Vrouw gezicht: ogen bruin/groen.
  • Man borststuk: zijkant-->bruin met beperkte zwarte naden.
  • Vrouw borststuk: zijkant-->lichtgeel met beperkte zwarte naden.
  • Man achterlijf: rood-->zijkant soms smalle zwarte streepjes, zelden zwart rugstreepje op S8+9.
  • Vrouw achterlijf: geel-->zijkant zwarte streepjes, vaak zwart rugstreepje op S8+9.
  • Man hamulus: lang, smal en haaks afstaand.
  • Poten: vrijwel geel met een smalle zwarte streep.
  • Man voorrandader: rood.
  • Vrouw voorrandader: geel.
  • Man pterostigma: rood en lang met dikke zwarte randaders.
  • Vrouw pterostigma: lichtgeel en lang met dikke zwarte randaders.

AvanderHeijden

Iets westelijker dan Leeuwarden maar wel in ús provinsje!

http://waarneming.nl/waarneming/view/78678752

Of bega ik nu een enorme determinatieblunder?  :-[

Anne Hueber †


AvanderHeijden

En dat zo noordelijk!  ::) Bedankt voor de bevestiging!

Overigens niet de eerste waarneming hier ooit, ik heb in 2006 eens een melding doorgegeven aan de Vlinderstichting, via e-mail, die ik nooit in statistieken zie opduiken. Eens zien of ik nog kan achterhalen wat daarmee gebeurd is.

e.walstra

jemmig, leuk man  :duim: maar ik heb nog steeds moeite om jou zuidelijke en bijv. onderstaande steen uit elkaar te houden.
Is dat echt dat stipje wat bij deze net onder de vleugel zou moeten zitten?  :rolleye: :rolleye:


Es en Faz

Mooie waarneming Antoine! :duim:

Om er nog even op verder te gaan  :angel:
- En hoe zit het met de determinatie van verse exemplaren?

Wij gaan dus al een hele tijd als volgt te werk;

Eerst zoeken we in het veld een mogelijke Zuidelijke heide (oogt normaliter lichter/valer en egaler). Het eerste wat we dan doen is een blik werpen op het borststuk. Hiervoor nemen we een kijkje met de macro verrekijker of we maken een foto met de 300mm en zoomen dan even in (handig als ze een schuwe dag hebben)...we kijken eigenlijk direct of er twee losstaande stipjes op de juiste manier aanwezig zijn. Zo niet, dan kijken we verder. Uiteraard kijk je niet alleen naar de twee losstaande stipjes (hoewel ze volgens ons net zo hard zijn als die gele beadering theorie ;D ), maar combineer je dit om het makkelijker te maken met het egale borststuk. En that's it eigenlijk..Sinds kort kijken we dan ook nog naar de tweede en vooral de vierde gele ader, super handig voor als die met de rug naar je toe zit ;)

Het mooiste is dat zowel de twee losstaande stipjes als de gele beadering, ongeacht het stadium (vers of uitgekleurd) naar onze mening opgaat voor beide sexe.

De hamulus vinden wij persoonlijk te moeilijk voor in het veld. De poten te variabel (deze kunnen behoorlijk zwart zijn), de voorrandader en ogen idem.
Groetjes Es & Faz
Onze webstek: http://www.macromia.nl
Heidelibellen Determinatie Sleutel: http://macromia.nl/Info-contacts-links/determinatie.html

Weia

Citaat van: e.walstra op augustus 25, 2013, 22:32:21 PM
maar ik heb nog steeds moeite om jou zuidelijke en bijv. onderstaande steen uit elkaar te houden.

Ze zitten ook erg in elkaars buurt...

Om op de vraag van Picapica in te gaan, vroeger was het zo:
alleen twee streepjes bovenaan op de zij (maar dat blijkt wat meer te kunnen zijn)
geen snor (maar er blijkt wel een (halve) snor te kunnen zijn)
bij mannetje nauwelijks zwart op s8-9 (blijkt een heel slecht kenmerk)
onderaan de zij geen zwart (gaat vaak niet op, de twee puntjes zijn het laatste overblijfsel van dit kenmerk)
hamulus en eigootje
veel geel op alle poten (valt vaak erg tegen, vooral op poot 1 en 2)

De korte gele adertjes zijn er bijgekomen (maar zie ik niet op de Sexbierumster foto's).
Hamulus en eigootje zijn structuurkenmerken en dus beter dan al het andere, ware het niet dat het beweeglijke dingen zijn die ze zelden houden zoals in de boeken getekend. Die lange hamulus van Erwins steenrode had ik nog nooit gezien en dan stink je erin:-(
Ik hoop dat de twee stipjes een blijvertje zijn, maar de dieren kunnen opzij helemaal bruin worden en ik vrees dat je er dan weinig meer van ziet.
Wat het geel op de poten betreft: ik kijk eigenlijk alleen naar dij 3, waar een geel streepje óp de dij zit plus een gele streep langszij. Dat laatste doet het 'm dan, maar of een steenrode dat nooit heeft zou ik niet durven zeggen.
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

AvanderHeijden

#127
Citaat van: Weia op augustus 26, 2013, 00:40:08 AM

De korte gele adertjes zijn er bijgekomen (maar zie ik niet op de Sexbierumster foto's).

Maar ze zijn er wel! Ik heb een foto bijgeplaatst, ik kende dit kenmerk nog niet maar las er over in een ander topic hier op het forum. Leuk kenmerk!



Edit: Huh, ik dacht dat de waarneming al was goedgekeurd, of is dat teniet gedaan door het bijplaatsen van een foto?

Weia

Citaat van: AvanderHeijden op augustus 26, 2013, 00:50:05 AM
Edit: Huh, ik dacht dat de waarneming al was goedgekeurd, of is dat teniet gedaan door het bijplaatsen van een foto?
Is alweer OK. Inderdaad: als je een foto bijplaatst gaat ie weer vanzelf de keuring in.
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

Weia

Citaat van: AvanderHeijden op augustus 26, 2013, 00:50:05 AM
Citaat van: Weia op augustus 26, 2013, 00:40:08 AM

De korte gele adertjes zijn er bijgekomen (maar zie ik niet op de Sexbierumster foto's).

Maar ze zijn er wel! Ik heb een foto bijgeplaatst, ik kende dit kenmerk nog niet maar las er over in een ander topic hier op het forum. Leuk kenmerk!

Leuk, de adertjes worden dus rojig. Goed te zien de gekleurde streep langs dij 3. En ook deels langs dij 2. Nu steenrode zoeken die hetzelfde flikken.
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

e.walstra

Als ik het goed lees blijven er weinig harde kenmerken over, de gele adertjes, de stipjes, weinig zwart en de rest klink variabel.
Zou het kunnen dat er meer van deze soort zijn dan we denken, omdat hij zo lastig te herkennen is en er zo giga veel steenroden
(die er op lijken) vliegen dat je stopt te kijken naar ze?


JohanvantBosch

Citaat van: e.walstra op augustus 26, 2013, 08:44:26 AM
Als ik het goed lees blijven er weinig harde kenmerken over, de gele adertjes, de stipjes, weinig zwart en de rest klink variabel.
Zou het kunnen dat er meer van deze soort zijn dan we denken, omdat hij zo lastig te herkennen is en er zo giga veel steenroden
(die er op lijken) vliegen dat je stopt te kijken naar ze?


Ik denk zeker dat er meer zitten dan er gevonden worden. Ik denk ook dat de mannetjes later in het seizoen lastiger worden, omdat het borststuk donkerder wordt. Daarmee wordt de zwarte tekening minder gemakkelijk te zien en wordt het dus moeilijker om Steenrode en Zuidelijke te onderscheiden. M.a.w. ik denk dat je nu bij vrouwtjes door de grotere herkenbaarheid een betere kans maakt.


Volgens mij blijven er genoeg harde kenmerken over hoor.... Als bemoeizuchtige en zwaar geïnteresseerde niet-admin ook nog even waar ik naar kijk:
- ik kijk helemaal niet naar pootkleur (tenzij zwart, dat gaat niet lukken), snor (tenzij hele vette zwarte hangsnor). of achterlijf kleur.
- Bij vrouwtjes kijk ik naar een combi van borststuktekening en legschede.
- Bij mannetjes naar een combi van borststuktekening en indien mogelijk hamulus.
- Op het borststuk wil ik minimaal de twee vrij liggende korte zwarte streepje bovenaan het borststuk zien
- Dat in combi met verder geen zwart op de borststuknaden en zeer weinig ander zwart onderaan en vooraan. Dit laatste komt denk ik onbewust (deels)wel overeen met het stipjes kenmerk van Esther.


Het lichte adertjes-kenmerk heb ik nog niet gebruikt.

gevonny

#132
Vind het vreemd dat er door niemand over die karakteristieke snuit bij het ♂ van de zuidelijke gepraat wordt!

Bijgaande opnamen tonen dat de korte gele beadering ook bij andere libellen voor kan komen, de gele poten ook bij andere heidelibellen voor kan komen, de zuidelijke wel degelijk een duidelijke "snor" kan hebben.
De specifieke stippen (waarvan 1 een klein ringetje en 1 een stip) zijn wel kenmerkend voor de zuidelijke, zowel bij het ♂ als het ♀ evenals de snuittekening bij het ♂.
Natuur groeten,
Gé Driessen

http://www.flickr.com/photos/86388305@N04/

JohanvantBosch

Ha Gé,
Kun jij met woorden beschrijven wat er zo karakteristiek is aan de snuit van meridionale?
Of heb ik dat in bovenstaande of het andere topic al ergens gemist?




Zouden de twee Zuidelijke heide topics kunnen worden samengevoegd? Dat lijkt me een verbetering ten opzichte van nu.

gevonny

de snuittekening bij het  ♂ laat als het ware 2 rode "lippen zien, die vooral bij ex. die nog niet helemaal uitgekleurd zijn zeer duidelijk te zien is.
Natuur groeten,
Gé Driessen

http://www.flickr.com/photos/86388305@N04/

Weia

Dat hoort bij de zachte kenmerken. In het wild in het buitenland denk je ook vaak op jizz 'daar heb je een zuidelijke', maar probeer de jizz maar eens in kenmerken te vatten.
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

JohanvantBosch

Citaat van: gevonny op augustus 26, 2013, 10:52:11 AM
de snuittekening bij het  ♂ laat als het ware 2 rode "lippen zien, die vooral bij ex. die nog niet helemaal uitgekleurd zijn zeer duidelijk te zien is.


Pfoeh... lastig.... Bij deze foto en met de je beschrijving snap ik helemaal wat je bedoelt. Maar ben benieuwd hoe hard dat in alle gevallen te gebruiken is inderdaad. Ik kan me voorstellen dat goed op de snoeten studeren om verschillen in kleur of patroon op te merken en aan te scherpen geen kwaad kan.

Anne Hueber †

Citaat van: JohanvantBosch op augustus 26, 2013, 10:43:49 AM
Zouden de twee Zuidelijke heide topics kunnen worden samengevoegd? Dat lijkt me een verbetering ten opzichte van nu.

Gedaan.

Es en Faz

Citaat van: gevonny op augustus 26, 2013, 10:41:21 AM
Bijgaande opnamen tonen dat de korte gele beadering ook bij andere libellen voor kan komen.

Weet je het zeker dat dit een Steenrode heidelibel betreft Ge? Dan zie ik graag meer van deze Steenrode. Ik heb onze gele ader theorie namelijk alleen maar terug kunnen vinden bij de Zuidelijke en Bloedrode heidelibel en heb dit nog nooit in deze mate (vooral ader 4) gezien bij een Steen of Bruinrode...

Als ik tussen je foto's kijk van deze dag, zie ook alleen maar Zuidelijke heidelibellen. Alvast bedankt!
Groetjes Es & Faz
Onze webstek: http://www.macromia.nl
Heidelibellen Determinatie Sleutel: http://macromia.nl/Info-contacts-links/determinatie.html

JohanvantBosch

Misschien deze ook nog bij het zuidelijke heide gebeuren?
Kwam ik tegen bij het zoeken naar het tanglibel topic


Anne Hueber †



gevonny

#143
Citaat van: PicaPica op augustus 26, 2013, 11:19:13 AM
Citaat van: gevonny op augustus 26, 2013, 10:41:21 AM
Bijgaande opnamen tonen dat de korte gele beadering ook bij andere libellen voor kan komen.

Weet je het zeker dat dit een Steenrode heidelibel betreft Ge? Dan zie ik graag meer van deze Steenrode. Ik heb onze gele ader theorie namelijk alleen maar terug kunnen vinden bij de Zuidelijke en Bloedrode heidelibel en heb dit nog nooit in deze mate (vooral ader 4) gezien bij een Steen of Bruinrode...

Als ik tussen je foto's kijk van deze dag, zie ook alleen maar Zuidelijke heidelibellen. Alvast bedankt!

Ja, bijgaand ter verduidelijking, ook het achterhoofd is duidelijk anders als van de Zuidelijke overigens.
Natuur groeten,
Gé Driessen

http://www.flickr.com/photos/86388305@N04/

Es en Faz

#144
Die Steenrode met gele aders betreft een Bloedrode heidelibel Ge  :rolleye:  Dank voor de opheldering  :duim:

Pfewwww dacht ff dat ik iets over het hoofd had gezien  ;D
Groetjes Es & Faz
Onze webstek: http://www.macromia.nl
Heidelibellen Determinatie Sleutel: http://macromia.nl/Info-contacts-links/determinatie.html

gevonny

Haha, zal 't ff uitpluizen,.... blijft evengoed dat niet alleen de zuidelijke die gele aders heeft... :angel:
Natuur groeten,
Gé Driessen

http://www.flickr.com/photos/86388305@N04/

gevonny

Dank je, ind. een bloedrode.  had verzaakt naar de poten te kijken.
Natuur groeten,
Gé Driessen

http://www.flickr.com/photos/86388305@N04/

Es en Faz

#147
Dank voor al jullie informatie!  :D De vraag was uiteraard ook aan jou bedoelt Johan  :) Waanzinnig interessant en leuk om te zien dat een ieder toch weer ietsjes anders te werk gaat.  :duim:

Wat betreft de oudere exemplaren. Ik denk overigens dat deze afgevlogen Zuidelijke heidelibel man, zo ongeveer wel het uiterste aangeeft van de mate van vervaging van de stipjes; http://waarneming.nl/foto/view/1827278
Ik weet het...hij is niet 'helemaal' goedgekeurd,  maar in dit geval is het even een uitstekend voorbeeld.

Ook deze vond ik nog (genomen vanaf net een wat andere hoek, Zuidelijke heidelibel waarneming 22 september 2009); http://waarneming.nl/waarneming/view/44703832

Zien jullie de stipjes nog? Ze zijn er wel :angel:

Bij Vrouwtjes lijken de stipjes zelfs bij oudere exemplaren, goed zichtbaar te blijven. Ik vindt daarentegen wel dat hoofdzakelijk bij de vrouwtjes, de zwarte naden op het borststuk soms bijzonder ver door kunnen lopen...of dat het in ieder geval kan lijken alsof het doorloopt. Het ligt uiteraard ook aan de hoek, waarvandaan je zicht hebt op het borststuk. Bij een foto half van voren, neig je vaak eerder naar een doorlopende zwarte naad. Terwijl je die vanaf het zijaanzicht amper tot niet ziet.

Het blijft in sommige gevallen gewoon simpelweg lastig ??? (net die vleugels ervoor, tip; dan kun je als het goed is vaak net wel een blik werpen op de 'gele beadering' ;D ), tegenlicht, te verweg etc etc. waardoor zelfs de beste kenmerken niet altijd even makkelijker te zien zijn. Al met al lijken zowel de gele aders als de twee losstaande stippen, naar ons idee stiekem wel een blijvertje. Al dan niet, dan zijn ze gewoon mooi meegenomen! Benieuwd wat de toekomst ons brengt.  :micro:
Groetjes Es & Faz
Onze webstek: http://www.macromia.nl
Heidelibellen Determinatie Sleutel: http://macromia.nl/Info-contacts-links/determinatie.html

gevonny

Blijf overigens evengoed naar die gele beadering kijken i.c.m. andere kenmerken, bij deze ontbreken de andere gele aders wat je bij zuidelijke wel hebt.
Natuur groeten,
Gé Driessen

http://www.flickr.com/photos/86388305@N04/

Es en Faz

Citaat van: gevonny op augustus 26, 2013, 12:31:51 PM
bij deze ontbreken de andere gele aders wat je bij zuidelijke wel hebt.

Welke bedoel je Ge?
Groetjes Es & Faz
Onze webstek: http://www.macromia.nl
Heidelibellen Determinatie Sleutel: http://macromia.nl/Info-contacts-links/determinatie.html