Jeroen, wat gras betreft, de temperatuursom zoals hier berekend wordt juist in de landbouw gebruikt om te bepalen of het gras al voldoende is gegroeid voor de eerste bemesting:
http://www.boerderij.nl/Rundveehouderij/Achtergrond/2013/3/Temperatuursom-1195111W/Voor de rest zou je voor elke plant- of diersoort een aparte berekening kunnen maken. Er zullen vast wel diersoorten zijn die boven de 12 graden actief worden, of boven een andere drempelwaarde. Of boven een drempelwaarde in combinatie met zon. Voor planten werkt het anders, die groeien als het warm genoeg is (hier aangenomen: temperatuur boven het vriespunt) een stukje verder. Voor heel vroege soorten, zoals Hazelaar en Sneeuwklokje begint de ontwikkeling eigenlijk al voor 1 januari, dat zou je ook mee kunnen nemen in de temperatuursom.
Maar om het simpel te houden hou ik het bij één standaard berekening, met de kanttekening dat elke soort op zijn eigen specifieke manier reageert. Bij de Natuurkalender zijn daar z.g. voorspelmodules voor ontwikkeld, de temperatuursom is een onderdeel daarvan.
Er wordt veel geschreven over klimaatverandering, over de gevolgen daarvan en over het (gemiddeld gesproken) vroeger worden van het voorjaar (dit jaar merken we daar weinig van). We willen dan natuurlijk weten in hoeverre dat zo is. Gaat de verschuiving nog steeds verder, is er verschil tussen het vroege en het late voorjaar, en hoe meet je dat eigenlijk.
Je kunt elk jaar doorgeven wanneer planten beginnen te bloeien, wanneer vlinders vliegen en vogels gaan broeden. Sinds 2001 worden veel van die fenologische gegevens verzameld door de Natuurkalender, die is daar ook voor opgezet. Langere fenologische reeksen zijn zeldzaam, dat maakt een vergelijking met het verleden lastig. Ook dreigt er allerlei 'bias' (vertekening van de meetgegevens), bijvoorbeeld doordat er competitie kan ontstaan in het leveren van steeds vroegere waarnemingen, doordat gegevens uit verschillende delen van het land worden samengevoegd, doordat verschillende genetische vormen kunnen zijn aangeplant (planten zoals Sleedoorn), door invloeden van microklimaat. Een berekening op grond van puur meteorologische gegevens heeft het voordeel dat er lange reeksen van zijn, en dat de temperatuurmetingen volgens strakke richtlijnen plaatsvinden, zodat het allemaal goed vergelijkbaar is.
Als we de berekende temperatuursom en de bloeitijden (natuurkalender) in tijdbalken tegen elkaar afzetten krijgen we het volgende plaatje:

Er is een aardig verband tussen temperatuursom en eerste bloei, maar de verschillen in eerste bloei zijn minder groot dan de verschillen in de berekende temperatuursom.
Het wordt interessant wanneer we de temperatuursom niet over afzonderlijke jaren, maar over periodes van 30 jaar uitrekenen (30 jaar is in de klimatologie een gebruikelijke periode om normalen vast te stellen). Dan krijg je deze figuur:

Je ziet dan dat de temperatuursommen steeds vroeger in het jaar bereikt worden. Het scheelt ongeveer 12 dagen. Over een paar maanden weten we of het huidige koude voorjaar de lijntjes weer wat naar rechts weet te buigen. Maar meer dan een klein hobbeltje zal het niet opleveren.
Dat wordt anders wanneer we dezelfde figuur maken met gemiddelden over 10 jaar. Dan zien we dat de temperatuursommen de laatsen jaren weer wat later bereikt worden. De grootste verschuiving heeft zich voorgedaan tussen 1991 en 2000.
Meer hier over op
http://www.logboekweer.nl