De Nederlandse bijen (Apidae s.l.): uitnodiging boekpresentatie

Gestart door Theo MJP, november 28, 2012, 21:30:36 PM

Vorige topic - Volgende topic

Theo MJP

Ook jullie zijn bij deze allemaal uitgenodigd....

Groetjes Theo:))

Weia

Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

Jorgen

Ja, zie bv hier en hier. Theo, wordt de opsplitsing van Apidae sl eigenlijk breed ondersteund?
------------------------------------------------
Jorgen Ravoet
http://picasaweb.google.nl/Jorgen.Ravoet

Theo MJP

#3
Wij hebben (in navolging van onze eerdere publicaties b.v. Peeters & Reemer 2003, Peeters et al. 2004) gekozen voor Apidae s.l., maar je kunt de (monofyletische) groep van de bijen ook Apiformes of nog mooier Anthophila noemen.
In het boek worden 358 bijensoorten uit Nederland behandeld.

Groet Theo


Henk Wallays

Ik zie er echt naar uit THeo en heb me al vooringeschreven , ben zeker dat dit er eentje wordt die ik veel zal gebruiken . Ookandere Belgische bijen liefhebbers kijken met intersse uit naar de publicatie.

Een mooie tip voor de kersman ;-)))
Henk Wallays

Pietsje

Ik ben erbij morgen in Leiden en hoop dit prachtige boek te kunnen bemachtigen (=kadootje voor mezelf) ;D
Bedankt voor je reactie
Pietsje
Als je naar iets op zoek bent, vind je vaak iets anders!
waarnemingen in het buitenland: https://observation.org/users/50326/photos/?advanced=on

wilde

Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

wilde

Nou ja Pietsje, het was druk en ik zag of herkende je niet. Het was wel heel gezellig. Het is leuk om gelijkgestemden te ontmoeten en ervaringen uit te wisselen. Het is een fraai boekwerk geworden en men was er trots op bij de presentatie.

Ik sprak met een collega-insectenfotograaf die het boek als medewerker al kende qua inhoud en die vond het ook een mooi boek, maar het aantal foto's bij de soortbeschrijvingen erg mager. Ik was met de trein en had wat gegeten, zo'n kant en klare salade die Albert Heijn verkoopt op stations, en mijn handen waren niet brandschoon. Ik heb daarom pas thuis het boek bekeken. Ik ben het helaas met mijn collega eens. Het aantal foto's is erg mager. Ik meen onthouden te hebben dat het er 267 zijn en dat had voor mij wel het dubbele mogen zijn. Zeer veel soorten zijn niet geïllustreerd en dat is gewoon jammer, want er was fotomateriaal voldoende. Ook het gebruik van tekeningen voor bepaalde soorten, waarvan goede (gratis) foto's beschikbaar zijn, hoe fraai ook uitgevoerd, zou niet mijn keuze zijn, maar ja ik ben geen opmaker of uitgever en smaken mogen verschillen. Het beperkte gebruik van foto's zal te maken hebben met het budget bij deze uitgave, waarvoor ook nog subsidies nodig waren. Daar moeten we dus maar mee leven. Het boek is al redelijk dik (en zwaar) geworden door relatief veel gebruikte ruimte voor tabellen en overzichten op het eind die bijna niemand zal lezen vrees ik, maar ja, dat hoort er ook bij als je het tevens op een wetenschappelijk verantwoorde wijze vorm wilt geven.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

blaauw7

Dag Theo.
Mooi boek hoor. Na twee dagen bijen mensen..... ;D vandaag het boek eens goed doorgenomen. Er is 1 figuur wat ik mis! In het biodiversiteit boek (deel 10 NF) staat op pagina 279 een prachtig figuur van de aantal waargenomen soorten bijen per uurhok. Waarom niet opgenomen, met bijgewerkte data, in deel 11?
Groeten,
Dick Belgers

wilde

Op pagina 228 staat een foto van een vrouw Andrena rosae. Die foto is van een exemplaar van die soort in mijn tuin van 13 juli 2011. Juist deze waarneming zou in de tabel aardig zijn geweest om als rode punt te zien (Koudekerke, Walcheren). Die plek ligt immers geheel buiten de bekende van rondom de Biesbosch en Zuid-Limburg. Onder de tabel staat dat het waarnemingen betreft t/m 2011, maar dat moet je dus met wat korrels zout nemen, niet alleen hier, maar waarschijnlijk in het gehele boek. Waarnemingen worden dikwijls pas later ingevoerd, zeker als het zoals hier een verzameld exemplaar is, wat naar een expert gestuurd is voor determinatie. In het algemeen moet je waarschijnlijk bij de verspreidingstabellen lezen: t/m 2010 want dat zal eerder de lading dekken.
Bij deze bijensoort is er echter ook in de tekst nog nadrukkelijk iets gezegd over de verspreidingsgebieden en dan was een recente andere plek toch wel leuk geweest om te vermelden. Ja, ik weet het, dat kan nauwelijks anders bij zo'n omvangrijk project.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Pietsje

Ik vind het een prachtig boek en heb een aantal mensen gesproken ter plekke, een aantal helaas ook niet want het was druk (Albert, jammer dat het niet gelukt is). Tsja die foto's. En ik snap je punt van Andrena rosae. Ik heb een goedgekeurde waarneming gedaan 27-06-2011 in Huis Ter Heide, Tilburg (en zag er ook nog een goedgekeurde in Udenhout staan). Ik meen daar wel een puntje te zien staan ter hoogte van Tilburg maar de tekst gaat alleen over de Biesbosch. Afijn, een kniesoor die daar op let met dit mooie boek. Het was een Titanenwerk heb ik wel begrepen! Chapeau Theo en anderen. En ja, ik wil ook altijd meer foto's, lekker plaatjes kijken en daarvan genieten ;D Ik ga in ieder geval door met ze zelf te schieten mooi of niet mooi ;) (Ja niet zo mooi als die van jou Albert, wow, wat kan je dat toch goed).
Bedankt voor je reactie
Pietsje
Als je naar iets op zoek bent, vind je vaak iets anders!
waarnemingen in het buitenland: https://observation.org/users/50326/photos/?advanced=on

wilde

#11
Op pagina 309 worden de Halictus-groefbijen besproken. De tweede zin onder de titel is qua stijl niet correct. Er lijken wat lidwoorden te zijn weggevallen. Ik denk dat de aanduiding 'tergiet 6' ook niet juist is. Het betreft mijns inziens tergiet 5, ook voor Lasioglossum, zie onderstaande links.

http://www.ahw.me/img/halictus_tumulorum353_04b_fe.html

http://www.ahw.me/img/lasioglossum_sexstrigatum015b_fe.html
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

wilde

Sommige teksten hadden voor mij duidelijker gekund.
Bijv. de tekst over de broedparasitaire vlieg Brachicoma devia op pag. 75. Daar wordt nadrukkelijk vermeld dat larven worden geproduceerd en dat er geen eieren worden gelegd. Dat is een productiewijze die ook bekend is van luizen in het zomerseizoen (in het najaar leggen ze wel weer eieren en die overwinteren). Het wordt bij het aquariumvisje 'Guppy' ook wel 'eierlevendbarend' genoemd, dus in plaats van een ei wordt een larve gelegd. Die schijnt uit het ei te komen direct voorafgaand aan het 'leggen'. Het is een uitzondering op de regel. Is dat hier ook zo bedoeld of moet ik me er iets anders bij voorstellen?
Het zijn overigens fraaie vliegen die ook in mijn tuin voorkomen:

http://www.ahw.me/img/brachicoma_devia04b.html
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Theo MJP

#13
Dag Albert,

Ik heb Wijnand Heitmans op je bovenstaande commentaar gewezen en kreeg vandaag de volgende reactie van hem:

Sommige teksten hadden voor mij duidelijker gekund.
Ik ben toch duidelijk.
Daar wordt nadrukkelijk vermeld dat larven worden geproduceerd en dat er geen eieren worden gelegd.
Dit geldt voor alle Sarcophagide vliegen. Bijzonder is wel dat als de eieren niet gelegd worden, en dus in het vrouwtje blijven zitten, ze niet uitkomen en dat de jonge larven inactief blijven. Zodra er wordt gelegd worden ze direct actief (larvipaar is hiervoor een gebruikelijke term).
Het is een uitzondering op de regel. Is dat hier ook zo bedoeld of moet ik me er iets anders bij voorstellen?
De meeste vliegen leggen eieren, maar larviparie is niet uniek en komt ook voor bij horzels (Oestridae) en tse-tse vliegen (Glossinidae) en luisvliegen (Hippobescidae). Ovoviviparie of larviparie wordt gezien als een pre-adaptatie korststondig bestaande (efemere) voedselbronnen te capitaliseren of gastheren te parasiteren die zich anders kunnen ontdoen van de gelegde eieren. De larven klampen zich actief aan hun gastheren vast. Anders dan bij sluipwespen kunnen vliegen hun gastheren niet immobiliseren door middel van een giftige steek.
WH.

Als je meer wil weten over zijn teksten kun je direct met hem contact opnemen.
GroeTheo

wilde

CiteerBijzonder is wel dat als de eieren niet gelegd worden, en dus in het vrouwtje blijven zitten, ze niet uitkomen en dat de jonge larven inactief blijven.
Wijnand blijft voor mij als leek wat onduidelijk, maar beseft het kennelijk zelf niet. Nu heeft hij het zowel over eieren als over larven. Iedere larve zal eerst een ei geweest zijn. Dat zal toch niet anders kunnen. Ik vroeg mij alleen af wanneer het ei larve wordt bij deze larvipare dambordvliegen. Nu denk ik uit zijn antwoord te begrijpen dat niet direct voorafgaand aan het leggen van de larven de larven uit het ei komen, maar al eerder uitkomen en als inactieve larven in het vrouwtjeslichaam zitten tot de gelegenheid zich voordoet om een larve te leggen (produceren), maar misschien is het toch anders.
Dat bedoel ik dus met 'onduidelijk', maar je moet het hem maar niet opnieuw vragen, want hij heeft al genoeg moeilijke (voor mij onbekende) imponerende woorden gebruikt, die ik ook niet alle ga opzoeken. In ieder vakgebied komt vakjargon voor, ook in het mijne, maar dat is dan eigenlijk alleen bedoeld voor vakgenoten en helaas ben ik dat niet op vliegengebied.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Arno van Stipdonk

Deze week heb boek binnengekregen, helaas kon ik niet naar Leiden komen.
Geweldig mooi en uitgebreid boek voor een zeer schappelijke prijs. (bij de paddenstoelen heb je vaak veel minder boek voor veel meer geld)
Een must voor iedereen die bijen leuk vind.  :duim:



Stijn Schreven

zeker een mooi boek, complimenten aan alle auteurs!

Ik heb 1 foutje ontdekt, op pagina 274, foto bovenaan toont mijns inziens een mannetje van Bombus lucorum/magnus, gezien de duidelijke gele haren op kop en clypeus, en niet van B. terrestris zoals genoemd in het bijschrift. Amiet noemt juist voor B. terrestris/cryptarum dat de kop alleen zwart behaard is.
Ow, zie nu dat de betreffende foto ook al genoemd staat in de post van Theo (reactie #8).
Groeten en bedankt,

Stijn Schreven.

wilde

#17
Op p. 304 staat dat viltbijen in Nederland 5-8 mm lang zijn. Daar heb ik ernstige twijfels bij. Mogelijk worden de dieren opgeprikt opgemeten en dan zou je wellicht tot kortere lengtes kunnen komen.
Op p. 306 staat dat Epeolus tarsalis 6-8 mm meet. Dat is gewoon onjuist. Ik heb relatief veel mannetjes en vrouwtjes gezien en de gemiddelde maat die ik van zowel mannen als vrouwen zag was 8 -11 mm.

Hetzelfde geldt ook voor E. variegatus, maar in iets mindere mate. Daarvan zegt het boek dat de maat 7-9 mm (vr.) en 6,5-8 mm (mn) zou zijn.

Ik maak foto's van dieren in studiosetting meestal ook op millimeterpapier. Dan zijn ze meestal redelijk te meten.
Bijgaand een foto van een vrouw E. tarsalis naast een duimstok. Dat is een dood exemplaar en iets gekromd, waardoor de  'levende' lengte nog iets langer is. Het beestje is minstens 10,5 mm lang. In sept. 2013 fotografeerde ik een vrouwtje van 11,3 mm lengte, zie laatste foto.
Bijgaand ook een foto van een vrouw en man E. variegatus. Die zijn resp. 9,4 en 9,3 mm lang.

De in het boek genoemde lengtes wijken dus sterk af van de werkelijkheid. Bij andere genera heb ik niet gekeken, maar daar is er misschien iets soortgelijks bij vermelde afmetingen. Hoe wordt er gemeten?
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Theo MJP

#18
Hoi Albert,
goede verbeteringen!
Ik kan hier alleen voor mezelf spreken. Ikzelf heb niet of nauwelijks gemeten maar de meetwaarden in de literatuur overgenomen, waarbij ik meestal geen onderscheid heb gemaakt tussen man en vrouw omdat die elkaar vaak (deels) overlappen, alleen als dat echt duidelijk is zoals bijvoorbeeld bij Anthidium manicatum. Bij de genustekst heb ik de variatie in grootte binnen het genus (dus niet alleen in Nederland) weergegeven.

GroeTheo

wilde

#19
Dag Theo,
Scheuchl geeft voor E. tarsalis aan: 6-8 mm. Dat is echter niet de ondersoort rozenburgenzis, maar de hoofdsoort die bij de Kaspische Zee voorkomt. Die is dus waarschijnlijk kleiner. Misschien is die literatuur gebruikt, maar dan is dat dus niet juist.

Ik meld nog dat foto 054 van een vrouw E. tarsalis met een 100 mm macrolens is gemaakt met een Canon 30D, dus met een APS-C sensor. De eigenlijke brandpuntsafstand is dan geen 100 maar 160 mm. Daarbij is er weinig vertekening. Bij gebruik van een korter brandpunt en een full frame camera kan er wel iets vertekening zijn bij een dergelijke opstelling van bij en meetlat. Dan is het beter om op millimeterpapier te fotograferen voor het bepalen van een afmeting.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

H. Meijer

Heb vandaag een exemplaar gekregen voor bewezen diensten. Ziet er prachtig uit, mijn complimenten!

Hoofdstuk 9 (landschapstypen, bijen en hun biotopen), vind ik hier en daar wel wat te kort door de bocht. In grote lijnen zal dat wel kloppen, maar voor een aantal soorten die ik zelf ken, geldt dat zeker niet.

Enkele voorbeelden: Op nog geen 200 meter van mijn huis (midden in een woonwijk in Drachten, op een voormalig speelterrein) bevindt zich een populatie van Andrena strohmella. Het afgelopen voorjaar heb ik ze daar nog bij bosjes zien vliegen. Als je dat beest eenmaal kent is ie ook in het veld goed herkenbaar. Waar plaats je dan zo'n soort?
Lasioglossum fratellum (samen met b.v A. lapponica en A. ruficrus), is in het bosgebied van Olterterp/Beetsterzwaag een vrij gewone verschijning. L. fratellum vang ik daar op zeer veel verschillende plaatsen, maar berkenbroekbos komt daar bijna niet voor.

Kortom, we weten nog lang niet alles van veel soorten en enige terughoudendheid voor wat betreft uitspraken over bijen en hun biotopen lijkt mij dan ook een goede zaak.


Uitwisseling van kennis zou een goede start kunen zijn.

Groet,

Hilco

Theo MJP

#21
Dag Hilco,

ben 't eens met je dat we nog veel moeten leren over biotopen (habitats) en bijen.
Mag ik van je een man en een vrouw van Andrena strohmella uit Drachten zien?

GroeTheo


H. Meijer

Theo,

Heb je een mailtje gestuurd.

Gr.

Hilco

wilde

CiteerTheo, Heb je een mailtje gestuurd.
Wordt het nu ineens geheimzinnig?
Andrena strohmella lijkt een interessante soort die maar op enkele plekken in Nederland is waargenomen. Dan is het toch voor de handliggend dat er dieren verzameld zijn en in (openbare) collecties zijn terechtgekomen, zodat de waarnemingen controleerbaar zijn? Drachten zit daar niet bij, maar dat hoeft natuurlijk niet te betekenen dat ze er niet voorkomen.
De opmerking dat je deze soort gemakkelijk in het veld herkent begrijp niet, maar dat zal wel aan mij liggen. Van dat kleine spul herken ik niets met zekerheid in het veld. Helaas moet ik dan altijd dieren vangen voor nader onderzoek door een expert als ik zekerheid wil hebben over de soortnaam van het beestje op mijn foto's.
In mijn omgeving (Walcheren) is ooit 1 mannetje A. strohmella gevangen. Ik weet waar dat was en zal dit voorjaar eens nader op onderzoek gaan, want dan moet daar toch een populatie aanwezig zijn geweest.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

H. Meijer

Albert,

Heeft niks met geheimzinnigheid te maken. Als ik iemand iets toezeg, dan vind ik het forum daarvoor niet het juiste medium. Natuurlijk heb ik dieren verzameld en die gaan nou gecontroleerd worden.
Dat ie niet in de bijenatlas is opgenomen, komt puur door het feit dat ik de waarnemingen niet heb doorgegeven, dat geldt b.v. ook voor Stelis minuta en nog een aantal andere soorten.
Wat betreft de herkenbaarheid (in het veld), die zit vooral in de bruine haarkleur in combinatie met de grootte. Daarvoor moet je  natuurlijk eerst wel een aantal beesten vangen en onder de binoc bekijken. Kenmerkend voor de soort is een kleine lijst op de zijkant van tergiet 1 en de lange kaaktasters. Die zie ik onder de binoc duidelijk, dus we zullen zien wie gelijk heeft.
Soort vliegt hier overigens op bloeiende wilgen, dus daar zou ik zoeken.

Gr.

Hilco

H. Meijer

Heb afgelopen avond het eerste gedeelte van De Nederlandse bijen grotendeels doorgenomen. Sommige hoofdstukken hadden misschien wat uitgebreider gekund, maar aan de andere kant is het boek daarvoor natuurlijk niet bedoeld. Al met al blijft het een heel mooi boek!

Ben zelf vooral ook geïnteresseerd in de stedelijke omgeving, omdat daar leuke ontwikkelingen zijn te zien. Ook liggen daar m.i. mogelijkheden voor bescherming en beheer, b.v. bij de inrichting van nieuwe bedrijventerreinen.

Bepaalde soorten vinden blijkbaar een optimum in de stedelijke omgeving. Wat ik zelf interessant vind is, of dat een recente ontwikkeling is. Zeg maar een nieuwe niche voor sommige (of meerdere) soorten. Dat het zo is, lijkt mij overigens duidelijk. Het hoe en wat is denk ik niet zo simpel. Een nieuwkomer is lang niet altijd een blijver!

Leuk voorbeeld is Andrena bicolor, ik zie ze hier de laatste jaren steeds meer. Nomada fabriciana zie ik pas sinds twee jaar in steeds grotere aantallen.
Uitkomst?

Hilco

paulhoekstra

Ik heb een klein foutje in het boek gevonden. Pagina 145, figuur 12, daar staat geen pijltje van het woord SM3 naar de bijbehorende submarginale cel.
groeten,
Paul

Stijn Schreven

kwam net een foutje tegen op p.262 foto van Boomhommel. Er staat dat het een werkster is, maar volgens mij is dit een mannetje: lange antennen, ronding achterlijf en geen korfje op de achterpoot, hoewel het dier bestoven is met stuifmeel.
Groeten en bedankt,

Stijn Schreven.


Martijn Dijkhuizen

Ik overweeg om van mijn zakgeld dit boek te kopen, maar staan zeer zeldzame soorten als de wadden- en de bolooghommel er ook in, en staan er genoeg veldkenmerken beschreven zodat je als je in het veld bent dit boek kan gebruiken om dpte beplen welke soorte het is, ik weet dathet geen zakgidsje is.
Met vriendelijke groeten van Martijn Dijkhuizen