IJsvogelfestival Almere (11 augustus 2005)

Gestart door Pim, augustus 12, 2005, 00:38:59 AM

Vorige topic - Volgende topic

Pim

Van maandag 8 augustus t/m woensdag 10 augustus 2005 was ik met mijn werk (binnen de jeugdhulpverlening) op de jaarlijkse kampweek te Bakkum (Noord-Holland). Ik stond ingeroosterd voor het tweede deel. Ik kan natuurlijk pagina's lang schrijven over de vele activiteiten die we deden en alle pedagogische hoogstandjes, maar ik beperk me tot de minuscule natuurbelevenissen tijdens deze dagen.

De eerste dag (maandag 8 augustus 2005)  namen we vanuit Hoorn (NH) de stoomtram naar Medemblik. Dit voertuig rijdt het grootste deel van de rit stapvoets door het Westfriese landschap, maar toch leken alle kinderen zich prima te amuseren. Op de weilanden renden hazen elkaar achterna. In de vele fruitboomgaarden waren torenvalkkasten opgehangen waar gretig gebruik van gemaakt wordt. Fazanten leken soms een stuk mee te rennen met de stoomtram en éénmaal zag ik een trotse moeder met haar goed gecamoufleerde kroost.

Te Medemblik namen we een stoomboot naar Enkhuizen. Achter de boot aan vloog een gemengde groep visdiefjes en zwarte sterns mee. De zwarte stern is duidelijk een slag kleiner. Ook vlogen er langs de boot veel zwarte sterns voorbij, minimaal honderd exemplaren.

De vele visdiefjes en zwarte sterns zijn voornamelijk afkomstig van het kunstmatig aangelegde eiland De Kreupel (Staatsbosbeheer), ongeveer acht kilometer uit de kust van Enkhuizen.

De Kreupel is aangelegd op een bestaande ondiepte. Toen de vaargeul Amsterdam Lemmer uitgediept moest worden, is het zo vrijkomende slib gebruikt om een gebied met zandplaten te maken waar watervogels als het visdiefje, dwergstern, zwarte stern en meeuwen een veilige haven te geven in deze visrijke wateren.
(Bron: www.wikipedia.nl)

Natuurlijk waren vanaf de fraaie boot ook vele aalscholvers en diverse meeuwensoorten te bewonderen. Het IJsselmeer, het grootste meer van Nederland, is gelukkig nog zeer visrijk.
In de avonduren vlogen boven de kampeerboerderij enkele dwergvleermuizen. Zij zullen het zwaar hebben met het relatief koude weer van de laatste week/weken.

Op dinsdag 9 augustus 2005 zijn we naar het Ilperveld (Landschap Noord-Holland) gereden en hebben hier drie roeiboten gehuurd, het eerste exemplaar was kosteloos omdat ik begunstiger ben van het Landschap Noord-Holland. Het bezoekerscentrum geeft al enige informatie over het laagveengebied en beschikt over een uitkijktoren met telescoop.

Vanuit de roeiboot zagen we zeven lepelaars overvliegen. Soms vlogen groepjes watersnippen op die dan langdurig boven het gebied bleven cirkelen. Ook een paartje bruine kiekendief was aan het jagen boven de rietvelden. Erg spannend voor de kinderen was een korte rondwandeling over het trilveen. De grond golft hier onder je voeten en je zou er zelfs doorheen kunnen zakken.

Veen is een ophoping van plantenresten die al min of meer tot humus zijn omgevormd. Als de afgestorven delen van planten zich ophopen op de bodem van een waterplas spreken we van laagveen. Uiteindelijk kan het veen de waterspiegel bereiken en zal de plas helemaal dichtgroeien. Dit proces noemen we verlanding.
(Bron: www.natuurinformatie.nl)

Rond middernacht (woensdag 10 augustus 2005) een wandeling gemaakt in een deel van het Noordhollands duinreservaat, in de buurt van de Zeeweg gebleven om verstoring zoveel mogelijk tegen te gaan. De kinderen waren muisstil en vonden het erg spannend om in het aardedonker door het bos te lopen, mijn handen werden zowat fijngeknepen.

Door het koude en soms natte weer was het erg stil in het bos, niet echt een oase van zomergeluiden. Plotseling hoorden we vlak boven ons hoofd een luid geroep: "Kewiek". Het was de bekende roep van een bosuil. De uil zat zeer dichtbij, maar was niet te zien. Plotseling hoorden we in de verte een tweede bosuil zijn klassieke horrorfilmroep maken: "Hoe hoe hoe". Dat maakt een nachtwandeling echt compleet. De eerste uil zat plotseling een stuk verder, niemand had hem horen of zien wegvliegen. Om zo geruisloos te kunnen vliegen heeft een bosuil op zijn vleugelveren een laagje dons en aan de rand zit een fijne franje. Zo kan hij geruisloos zijn prooi verrassen en dus ontkomen aan een stel nachtwandelaars.

Op donderdag 11 augustus 2005 een vrije dag doorgebracht in de nabije omgeving van Almere (Flevoland). De eerste pauze was in de Lepelaarhut bij de Lepelaarplassen (zie: www.vogelkijkhut.nl). Er zitten hier momenteel veel eenden, voornamelijk tafeleenden (circa 170 exemplaren), smienten, slobeenden, kuifeenden en wilde eenden. Ook honderden meerkoeten kozen voor de veiligheid van de plas. Een moederdodaars was haar piepkleine jong aan het voeren, het is echt een nakomertje. Een ijsvogel vloog voor de hut langs, maar besloot om niet te gaan zitten, er stond waarschijnlijk iets te veel wind om makkelijk visjes te vangen. Boerenzwaluwen foerageerden laag boven de plas om de broodnodige insecten te bemachtigen voor de grote reis naar het Zuiden.

Bij het Trekvogelgraslandje (Lepelaarplassen) was het uitermate rustig, een grote zilverreiger slokte de ene na de andere kikker naar binnen. Vervolgens stak ik de brug over (Bij het Blocq van Kuffeler) en betrad bij de Grote Vaartweg het Wilgenbos (Flevolands landschap). Op diverse plekken (ook bij beide vogelkijkschermen) zaten ijsvogels op een uitkijkpost te vissen.

Na een hoop geglibber door de modderige paden van het Wilgenbos fietste ik terug over de Oostvaardersdijk naar de Kwelzone en Kwelplas (Lepelaarplassen). In de Kwelplas foerageerden tien lepelaars. Iets verderop waren de eerste baardmannetjes van de dag vanuit het dichte riet te horen. Bij de Kwelzone kwamen vier kleine zilverreigers aangevlogen die op een rijtje aan de dagelijkse maaltijd begonnen. Een grote zilverreiger verkoos ook deze plek om te foerageren. Enkele puttertjes speelden verstoppertje tussen de rietstengels.

Boven de Natte graslanden vloog een roerdomp enkele honderden meters alvorens hier te landen. De begroeiing (jong riet en ruigte) staat erg hoog, de roerdomp was meteen verdwenen in de vegetatie. Ik zag ook nog een zestal grote zilverreigers, vier lepelaars en een kleine zilverreiger. Waarschijnlijk waren het meer exemplaren, maar het was erg moeilijk te zien door de hoge begroeiing.

Een boomvalk zat op een hekje en een halve kilometer verder richting Lepelaarplassen deed een tweede exemplaar zijn naam eer aan door in een dode boom te zitten. De runderen waren erg nieuwsgierig en kwamen polshoogte nemen toen ik bij het hek kwam staan. Drie torenvalken en een evengroot aantal buizerds maakten de Natte graslanden voor muizen onveilig.

Ik nam het fietspad om de Lepelaarplassen heen en zag onderweg een zoveelste ijsvogel op een takje in het water van de Noorderplassen zitten. Het blijft een leuk spelletje om er zoveel mogelijk te vinden, vandaag was een goede dag met minimaal acht exemplaren alcedo atthis. Bij de Galjoottocht (grens Lepelaarplassen/Noorderplassen) zat ook een ijsvogeltje. Twee motorboten voeren naast elkaar door de smalle Galjoottocht, het wordt tijd dat ze deze "vaart" afsluiten voor gemotoriseerde boten. De natuurwaarde van dit water is namelijk erg groot en er is in de buurt meer dan genoeg open water waar deze adrenalinefreaks hun pathetische hobby kunnen botvieren.

In de avonduren bleek het toch nog een hele fraaie "herfstdag" te worden en brak zelfs de zon door (het moet niet gekker worden). Voor een tweede maal maakte ik een korte ronde. Bij de verbindingszone (tussen Lepelaarplassen en Oostvaardersplassen) zat langs een rietkraag een juveniele purperreiger, deze kun je gerust bruine reiger noemen. De vogel zat in elkaar gedoken en deed me een seconde aan een roerdomp denken. Een wulp vloog over.

De zon was al bijna onder toen ik door het muggenrijke Wilgenbos fietste, vanaf een brug zag ik een volwassen bever langs het riet zwemmen, wat een enorm groot dier is dit toch. Aan de andere kant van de brug zag ik een muskusrat zwemmen. Behalve in uiterlijke kenmerken te verschillen leek het zwemgedrag van de muskusrat actiever. Bij een plas zwom in de avondschemer een tweede bever op enkele meters voorbij. Het dier zag mij, maar bleef stoïcijns doorzwemmen. Van verschillende kanten werd deze belevenis vocaal begeleid door roepende ijsvogels. Genietend van al dit moois was ik snel weer terug in de grote mensenwereld toen plotseling een man met een groot blik bier in zijn hand achter me stond, tijd om huiswaarts te keren.

Over de Lage Vaart, ter hoogte van het gemaal hoorde ik wederom een ijsvogel roepen. Enkele jongeren waren gewoon met hun auto's het natuurreservaat (Wilgenbos) binnengereden en hadden hun visserskamp opgebouwd inclusief kampvuur en andere natuuronvriendelijke activiteiten. Het was me gelijk duidelijk waar de bergen afval vandaan kwamen. In Flevoland is zeker honderd kilometer prima viswater, waarom moeten ze dan juist een kwetsbaar gebied uitkiezen om hun "sport"  (ha ha) te beoefenen? Ik hoop dat het Flevolands landschap maatregelen zal treffen om het minder aantrekkelijk te maken voor dit soort activiteiten.



met vriendelijke groet,

Pim Julsing

natuurverslaving.nl