Invasie Kleinste jagers?

Gestart door Bastiaan van de Wetering, augustus 22, 2012, 17:48:38 PM

Vorige topic - Volgende topic

Adri Clements

Van Christian Brinkman vernam ik dat er in Ammarnas (noord Zweden) dit jaar geen broedsel is groot gebracht, terwijl er vorig jaar nog 25 zijn gezenderd en 75+ zijn geringd. Een -indirect- verband met de lemmingen lijkt me voor de hand liggend. Vraag is waar de juveniele Kleinste de afgelopen dagen vandaan komen, en waarom in deze aantallen etc.
Groeten, Adri Clements
Telpost Schor van Sint-Annaland
Mijn waarnemingen + Foto's

HPM

Citaat van: Adri Clements op augustus 24, 2012, 17:43:23 PM
Van Christian Brinkman vernam ik dat er in Ammarnas (noord Zweden) dit jaar geen broedsel is groot gebracht, terwijl er vorig jaar nog 25 zijn gezenderd en 75+ zijn geringd. Een -indirect- verband met de lemmingen lijkt me voor de hand liggend. Vraag is waar de juveniele Kleinste de afgelopen dagen vandaan komen, en waarom in deze aantallen etc.

Op Falsterbo zijn er de afgelopen vier dagen vijf doorgekomen en vorig jaar in deze periode niets. Het lijkt er dus op dat ze daar vroeg zijn. Vorig seizoen waren het er in totaal maar 15.

Herman van der Meer

jaapbird

wellicht omdat er weinig voedsel is dat er sneller wordt doorgetrokken ?

HPM

Citaat van: jaapbird op augustus 24, 2012, 20:42:04 PM
wellicht omdat er weinig voedsel is dat er sneller wordt doorgetrokken ?

Het hangtv ewr natuurlijk ook van af wat ze eten. Op zee zullen dat geen lemmingen zijn en in Nederland ook niet..
Herman van der Meer

jelmerpoelstra

Citaat van: Adri Clements op augustus 24, 2012, 17:43:23 PM
Van Christian Brinkman vernam ik dat er in Ammarnas (noord Zweden) dit jaar geen broedsel is groot gebracht, terwijl er vorig jaar nog 25 zijn gezenderd en 75+ zijn geringd. Een -indirect- verband met de lemmingen lijkt me voor de hand liggend. Vraag is waar de juveniele Kleinste de afgelopen dagen vandaan komen, en waarom in deze aantallen etc.

Dit had ik al eerder in het Jager over zweefvliegveld Malden 20/8/2012.-topic geplaatst hierover:

Van de Zweedse FB-groep Vår Skådarvärld (met google translate kom je een heel eind):"Det är intressant att notera att det ses en hel del unga fjällabbar längs våra kuster trots att det varit en usel häckningssäsong i de svenska fjällen. Detta styrker antagandet att höstarnas fjällabbar kommer från den ryska/sibiriska tundran och inte från våra fjäll. Jag har ansvaret för fjällabben i nationella rapportkommittén och skriver så här i fågelrapporten för förra året (kommer i höst i Fågelåret 2011): "Den goda reproduktionen i fjällvärlden 2011 gav möjligen förväntningar om ett rikt höstuppträdande, men antalet höstfynd var snarare färre än ett normalår för 2000-talet. Detta antyder att de fjällabbar som ses längs södra Sveriges kuster under sensommar/höst snarare kommer från ryska tundran än den skandinaviska fjällvärlden." Alltså: Förhållandevis få unga fjällabbar i fjol efter ett gott häckningsår, men så här långt ganska många i år efter ett uselt häckningsår. Troligen är det väl så att våra häckande fjällabbar drar direkt ut till norska kusten när sommaren är slut. De som ses längs våra kuster under sensommar/tidig höst kommer från häckningar längre österut och har nog länkats av via Vita havet och/eller de stora ryska sjöarna Onega och Ladoga."

De strekking is dat de Kleinste Jagers die nu in Zweden (en ook NL) worden gezien idd wrs van verder oostelijk komen - broedsucces en waarnemingen in het najaar correleren vaak slecht.

frankneijts

Citaat van: HPM op augustus 24, 2012, 22:11:40 PM
Citaat van: jaapbird op augustus 24, 2012, 20:42:04 PM
wellicht omdat er weinig voedsel is dat er sneller wordt doorgetrokken ?

Het hangtv ewr natuurlijk ook van af wat ze eten. Op zee zullen dat geen lemmingen zijn en in Nederland ook niet..

Dat kan verrassend zijn: een juveniele Kleinste Jager die in aug. 1980 gedurende ca. een week verbleef op het Goorven/Neterselsche Heide (mijn eerste 'jager' in de Kempen) heb ik diverse malen als een grote, dikke 'franjepoot' zien rondjes draaien om zich vol te proppen met muggenlarven/poppen....
Groeten,

Frank

"When logic and proportion have fallen sloppy dead...
Remember what the dormouse said: feed your head!"
Grace Slick in 'White Rabbit'

HPM

Citaat van: frankneijts op augustus 24, 2012, 23:46:30 PM
Citaat van: HPM op augustus 24, 2012, 22:11:40 PM
Citaat van: jaapbird op augustus 24, 2012, 20:42:04 PM
wellicht omdat er weinig voedsel is dat er sneller wordt doorgetrokken ?

Het hangtv ewr natuurlijk ook van af wat ze eten. Op zee zullen dat geen lemmingen zijn en in Nederland ook niet..

Dat kan verrassend zijn: een juveniele Kleinste Jager die in aug. 1980 gedurende ca. een week verbleef op het Goorven/Neterselsche Heide (mijn eerste 'jager' in de Kempen) heb ik diverse malen als een grote, dikke 'franjepoot' zien rondjes draaien om zich vol te proppen met muggenlarven/poppen....

Er zal in augustus toch geen gebrek aan muggenlarven zijn in het herkomsatgebied?
Herman van der Meer

Ben Wielstra

Wat ik begrepen heb is dat de lemmingenpopulatiefluctuatie varieert in de ruimte. Dus een slecht jaar in Zweden betekent niet noodzakelijk een slecht jaar over het hele broedgebied.

Ben Wielstra

Wat een heerlijke rakkers zijn het toch, vandaag drie stuks.

HPM

#39
Ik zag net dat er gisteren op Falsterbo 16 Kleinste Jagers zijn doorgekomen. Tot nu toe was dat dit seizoen maxiaal 2 op een dag. Alleen gisteren al waren het er meer dan in het hele vorige seizoen.
Hun topjaar was 2007, met 68 exemplaren. Zie grafiek.
v

In Waarneming was 2007 ook een goed jaar maar vorig jaar was een topper en dat was vorig jaar op Falsterbo zeker niet. Voorzover de gegevens in Waarneming iets zeggen zou het kunnen betekenen dat de onze niet uit Scandinavie komen.


Herman van der Meer

Adri Clements

Nou Herman dat is duidelijk een stationnetje te ver geredeneerd. Als je de waarnemingen van vorig jaar erbij pakt (wrn.nl) dan ligt het aantal gevallen een factor 4 á 5 lager dan het aantal waarnemingen. Veel dubbelwaarnemingen rond Westkapelle, Lauwersmeer, en vergeet de tp'er bij Schipluiden (tracé A4) niet.
Groeten, Adri Clements
Telpost Schor van Sint-Annaland
Mijn waarnemingen + Foto's

psoer

Citaat van: Ben Wielstra op augustus 25, 2012, 14:20:34 PM
Wat ik begrepen heb is dat de lemmingenpopulatiefluctuatie varieert in de ruimte. Dus een slecht jaar in Zweden betekent niet noodzakelijk een slecht jaar over het hele broedgebied.


Hallo Ben,

Ken jij misschien iemand die dit elk jaar bijhoud over het gehele gebied waar Kleinste en Middelste Jagers broeden?

Groetjes, Peter Soer

HPM

Citaat van: Adri Clements op augustus 28, 2012, 11:22:28 AM
Nou Herman dat is duidelijk een stationnetje te ver geredeneerd. Als je de waarnemingen van vorig jaar erbij pakt (wrn.nl) dan ligt het aantal gevallen een factor 4 á 5 lager dan het aantal waarnemingen. Veel dubbelwaarnemingen rond Westkapelle, Lauwersmeer, en vergeet de tp'er bij Schipluiden (tracé A4) niet.

Ja, het onoplosbare probleem van Waarneming. Vandaar dat ik schreef: "Voorzover de gegevens in Waarneming iets zeggen ..."
Herman van der Meer

Ben Wielstra

CiteerHallo Ben,

Ken jij misschien iemand die dit elk jaar bijhoud over het gehele gebied waar Kleinste en Middelste Jagers broeden?

Groetjes, Peter Soer

Ha Peter,

Nee zo iemand ken ik niet en ik denk eigenlijk ook niet dat er zo iemand is.

Ben

Vincent Hart

Citaat van: HPM op augustus 28, 2012, 13:24:36 PM
Citaat van: Adri Clements op augustus 28, 2012, 11:22:28 AM
Nou Herman dat is duidelijk een stationnetje te ver geredeneerd. Als je de waarnemingen van vorig jaar erbij pakt (wrn.nl) dan ligt het aantal gevallen een factor 4 á 5 lager dan het aantal waarnemingen. Veel dubbelwaarnemingen rond Westkapelle, Lauwersmeer, en vergeet de tp'er bij Schipluiden (tracé A4) niet.

Ja, het onoplosbare probleem van Waarneming. Vandaar dat ik schreef: "Voorzover de gegevens in Waarneming iets zeggen ..."
Het zal met zo'n schaarse soort toch niet meer dan een paar minuten per jaar duren voor je de dubbeltellingen (t.g.v. meerdere invoerders per geval) eruit gefilterd hebt? Blijft nattevingerwerk natuurlijk (was de vogel van 7.25u langs Zuiderhavenhoofd dezelfde als die van 7.30u langs ZHH, als de vogel 7.30u langs Pretpier als de vogel zonder tijdstip langs ZHH??) maar dan heb je in elk geval cijfers die je enigzins per jaar kunt vergelijken.
Groet, Vincent


Als je goed om je heen kijkt
zie je dat alles gekleurd is                    K. Schippers

HPM

Citaat van: Vincent Hart op augustus 28, 2012, 17:40:47 PM
Citaat van: HPM op augustus 28, 2012, 13:24:36 PM
Citaat van: Adri Clements op augustus 28, 2012, 11:22:28 AM
Nou Herman dat is duidelijk een stationnetje te ver geredeneerd. Als je de waarnemingen van vorig jaar erbij pakt (wrn.nl) dan ligt het aantal gevallen een factor 4 á 5 lager dan het aantal waarnemingen. Veel dubbelwaarnemingen rond Westkapelle, Lauwersmeer, en vergeet de tp'er bij Schipluiden (tracé A4) niet.

Ja, het onoplosbare probleem van Waarneming. Vandaar dat ik schreef: "Voorzover de gegevens in Waarneming iets zeggen ..."
Het zal met zo'n schaarse soort toch niet meer dan een paar minuten per jaar duren voor je de dubbeltellingen (t.g.v. meerdere invoerders per geval) eruit gefilterd hebt? Blijft nattevingerwerk natuurlijk (was de vogel van 7.25u langs Zuiderhavenhoofd dezelfde als die van 7.30u langs ZHH, als de vogel 7.30u langs Pretpier als de vogel zonder tijdstip langs ZHH??) maar dan heb je in elk geval cijfers die je enigzins per jaar kunt vergelijken.

Dat valt een beetje tegen denk ik, ook bij slechts een kleine 1800 waarnemingen (90 pagina's). Het samenvoegen van dubbele zal toch op het oog moeten gebeuren en per dag. En dan heb ik het nog niet eens over verdubbelngen tussen telposten.
Herman van der Meer

HPM

Ik heb een klein proefje gedaan met 2011, maar alleen de waarnemingen van aug, sep en okt.

355 meldingen
513 'exemplaren'
61 gebieden
235 waarnemers

Grootste aantal meldingen per gebied
Westkapelle - telpost zeedijk [ZL]    116
Schipluiden - Negenhuizen / Zouteveen e.o. [ZH]    29
A4 (tracé) - Midden-Delfland [ZH]    24
Vlieland - Strandhotel [FR]    18
Scheveningen - Pretpier [ZH]    10

Schipluiden en A4 (15 en 16 september) zullen wel hetzelfde zijn en dan is het er dus maar 1 en geen 53. Dat ruimt lekker op maar dat is dan ook een gemakkelijke. Maar dan de rest van de 302 waarnemingen uit 59 gebieden nog. Dat is minder eenvoudig.
En dat is nog maar een seizoen.


Herman van der Meer

Corstiaan Beeke

Ehmm... Als ik in de database van trektellen.nl kijk, kom ik op slechts 37 Kleinste Jagers langs Westkapelle in 2011...

HPM

Citaat van: Corstiaan Beeke op augustus 28, 2012, 23:32:36 PM
Ehmm... Als ik in de database van trektellen.nl kijk, kom ik op slechts 37 Kleinste Jagers langs Westkapelle in 2011...

Die zijn dan gemiddeld ruim drie keer ingevoerd.
Er is er ook nog eentje ingevoerd op de zeedijk maar niet op de telpost.
Herman van der Meer

Hans Schekkerman

#49
Citeer- Wat ik begrepen heb is dat de lemmingenpopulatiefluctuatie varieert in de ruimte. Dus een slecht jaar in Zweden betekent niet noodzakelijk een slecht jaar over het hele broedgebied.
- Ken jij misschien iemand die dit elk jaar bijhoud over het gehele gebied waar Kleinste en Middelste Jagers broeden?
- Nee zo iemand ken ik niet en ik denk eigenlijk ook niet dat er zo iemand is.

'Zo iemand' is Michael Soloviev, een Moskouse ornitholoog. Die houdt een waardevolle database bij die op het web is aan te vullen en te raadplegen: http://www.arcticbirds.net/. Voor 2012 is er nog niet veel informatie ingevuld, maar door onder 'rodent abundance' eens door de jaren heen te klikken krijg je een heel aardig beeld van de ruimtelijke en temporele variatie in de aantallen lemmingen (en aanverwante knagers). Die variaties vertonen wel synchronisatie op een regionale schaal (waarbij je bij 'regio' moet denken aan Fennoscandinavie, NW-Rusland, Taimyr-schiereiland e.o., O-Siberie etc), maar niet op circumpolaire (wereld) schaal.

Voor Kleinste (en Middelste) Jagers behelst het effect van goede/slechte lemmingenjaren veel meer dan een vroege of late doortrek of iets meer of minder jongen. In lemmingendaljaren (vaak het jaar na een piek) komen er doorgaans vrijwel of helemaal geen jongen groot. Middelste Jagers houden het dan meestal al na enkele weken op de toendra voor gezien (als er nog wel wat lemmingen zijn blijven ze soms langer in groepen rondhangen) en keren terug naar zee, Kleinste lijken 'trouwer' aan hun broedterritoria en blijven die vaak verdedigen of ondernemen toch een broedpoging, maar op muggenlarven en/of steltlopereitjes is het moeilijk om een jong groot te krijgen.

Dus het feit dat er nu ongewoon veel juveniele vogels Nederland lijken te passeren suggereert dat ergens in het broedareaal de lemmigsituatie goed of ten minste matig goed moet zijn geweest. In Scandinavie was dat in ieder geval niet, de enige opgave uit Rusland (Jamal) tot dusver geeft 'intermediate' aan voor het Jamal schiereiland, dus dat is nog afwachten. In Groenland was het wel een erg goed jaar, en de mogelijkheid dat de vogels daar vandaan komen is intrigerend, maar zou je bij een noordwestelijke herkomst ook zo veel binnenlandwaarnemingen verwachten? Ik ben dus heel benieuwd naar verdere berichten uit de Russische broedgebieden. Die valt trouwens niet alleen van genoemde website af te lezen, maar ook aan de aantallen juveniele Krombekstrandlopers nu in Nederland en straks van het jongenpercentage onder de terugkerende Rotganzen.

psoer

Bedankt Hans, lijkt mij een geweldige bron van informatie, hier ben ik wel een tijdje zoet mee.


Groetjes, Peter Soer

HPM

Dank je voor je link naar  Arctic Birds en je uitleg, Hans.
Verwarrend veel informatie in die rodent-database.
Herman van der Meer


HPM

Ik ben wat aan het bladeren en vergelijken geweest in de Rodent-abundance-database van Arctic Birds en het is niet gemakkelijk interpreteren, bijvoorbeeld omdat er betrekkelijke dicht bijelkaar grote verschillen zijn en omdat er niet van elk jaar van elk gebied gegevens zijn.
Ik ga uit van duidelijke pieken van Kleine en Middelste jager in Nederland in 2007 en 2011. Als die het gevolg waren van knaagdierpieken zou misschien het gebied ten westen van de Witte Zee de bron kunnen zijn.
Afwachten wat dit jaar ons zal kunnen leren.

Herman van der Meer

psoer

Het zien of niet zien van Kleinste en Middelste Jagers aan de Nederlandse kust lijkt me meer afhankelijk van de windrichting die er staat.
Een goed of slecht Lemmingen jaar is volgens mij erg regionaal bepaald, de Middelste Jager maakt altijd een zoektocht naar een geschikt gebied.
De site geeft iig een houvast waar veel lemmingen in een bepaald jaar zijn. Wellicht valt er op den duur een lijn te zien en kan je voorspellen waar en in welk jaar Middelste Jagers gaan broeden.

Ben Wielstra

Ha Peter,

Was er nu sprake van goede wind? Ik heb niet opgelet. Maar dan moet die wind nog steeds Kleinste Jagers hebben om mee te spelen en verschillende populaties verschillen misschien weer in timing en route. Het is een combinatie van factoren denk ik, zo'n influx.

Ben

HPM

Herman van der Meer

psoer

Hallo Ben,

Een influx in Nederland is erg leuk maar daar ligt niet mijn interesse.
Ik probeer ahv dit onderwerp  :angel: meer informatie te krijgen over het broedgebied wat me wonder boven wonder lukte.
Hoe het komt dat we nu veel Kleinste Jagers zien, blijft giswerk, je zou de weerkaart van de afgelopen dagen van Noorwegen erbij kunnen pakken, een WNW-wind langs de kust helpt wel.

Groetjes, Peter Soer


HPM

Sinds 29 aug verblijven er op het Bodenmeer 10-13 Kleinste Jagers. http://www.bodensee-ornis.de/beobachtungen/
Vorig jaar was daar al een invasie van tenminste 7 vogels. Alle eerstejaars, het grootste deel donker. Toen was er ook sprake van honderden exemplaren aan de Spaanse kust. Op één dag. (Dat zal dan wel op 7 of 8 oktober geweest zijn)
"Von der deutschen Küste und den Westschweizer Seen wurden keine erhöhten Nachweiszahlen bekannt"
Ornithologischer Rundbrief für das Bodenseegebiet Nr. 203 via
http://shorebirder.wordpress.com/2012/03/02/ornithologischer-rundbrief-fur-das-bodenseegebiet-nr-203-erschienen/

Wat ik me steeds afvraag of die jagers grote afstanden over land trekken.



Herman van der Meer

HPM

Citaat van: HPM op september 01, 2012, 16:49:36 PM
[...]

Wat ik me steeds afvraag of die jagers grote afstanden over land trekken.

Als je naar de waaremingen in Duitsland vanaf augustus kijkt is het wel duidelijk dat ze ver in het binnenland komen. Dat kan grotendeels via de rivieren zijn.
http://www.ornitho.de/index.php?m_id=30088

Hierbij een paar grafiekjes van het aantalsverloop van Kleinste Jagers in augustus en september in Noorwegen, Zweden en Finland, vergeleken met die uit Waarneming. De noordelijke cijfes zijn afkomstig van http://www.artportalen.se/fennoscandia_birds.asp

Het eerste wat opvalt is dat de aantallen en het aantalsverloop in augustus weinig zeggen over dat in september.
Het tweede wat opvalt is dat er weinig overeenkomst is tussen de meldingen in Waarneming en die in Fennoscandinavie (Artportalen).
In Waarneming zien we op jaarbasis duidelijke pieken in 2007 en 2011. In het noorden is die van 2011 in augustus overal zichtbaar maar die van 2007 in Zweden niet. In september is het andersom: de piek van 2007 is overal zichtbaar maar die van 2011 in Zweden niet.

Waarom in Zweden die pieken niet en in Noorwegen en Finland wel?

Herman van der Meer