tengere pantserjuffer

Gestart door JohanvantBosch, juli 25, 2005, 14:46:22 PM

Vorige topic - Volgende topic

JohanvantBosch

Afgelopen weekend zag ik een tengere pantserjuffer, duidelijk herkenbaar aan de kleur van de pterostigma. Aan de vorm van de achterlijfsaanhangsels te zien een mannetje. Maar het lichaam was nog niet op kleur. Wat opviel was dat de achterlijfsaanhangsels licht/wit waren. In de boekjes staat dat die donker zijn (en wit bij zwervende). Toen ik de foto's van anderen op waarneming.nl aan het doorkijken was, kwam ik veel van dit soort exemplaren tegen.

Ik trek dan voor mezelf de conclusie dat dit normaal is voor exemplaren waarvan het lichaam nog niet op kleur is.
Kan iemand dat bevestigen? Of er iets anders zinnigs over zeggen?
Dank!
Groeten,
JOhan

AvanderHeijden

Houtpantserjuffers hebben ook lichte aanhangselen.
Gewone pansterjuffers hebben vaak ook lichte randadertjes bij de pterostigma's.

Met andere woorden; gebruik deze kenmerken nou niet om een soort op naam te brengen! De VORM van de achterlijfsaanhangselen (onderste tangen mannetje) is wel bruikbaar. En de kleur van het achterhoofd (duidelijk tweekleurig) is een betrouwbaar hulpmiddel om Tang-, Gewone en Houtpantserjuffer af te laten vallen.

JohanvantBosch

Antoine,
Dank voor je reactie! Hoop echter nog op meer.... Eigenlijk op te splitsen in twee delen
1 het voorkomen van lichte achterlijfsaanhangsels bij niet volledig uitgekleurde (tengere) pantserjuffers
is dit normaal bij nog niet volledig uitgekleurde (tengere) pantserjuffers?
Of is het zowiezo al raar dat een pantserjuffer wel al een uitgekleurd pterostigma heeft, maar het lichaam nog groen geel is (bij een mannetje)


2 De determinatie van pantserjuffers (en dan vooral deze)
Ik weet dat de houtpantserjuffer dit heeft. Maar aangezien hij:
- geen licht pterostichma had, maar bruin met aan beide zijkanten zeer duidelijk wit (veel duidelijker dan ik ooit bij gewone heb gezien en overeenkomstig wat ik eerder bij tengere heb gezien)
- en op borststuk niet de gebruikelijke uitstulping van het donker in het licht (ik zeg het misschien wat krom, maar je begrijpt neem ik aan wat ik bedoel).
Neem ik aan dat ik houtpantserjuffer mag uitsluiten. Of gelden deze beide kenmerken ook niet meer? Bovendien leek hij slanker dan de aanwezige houtpantserjuffers.

Dan kan het volgens jou dus ook nog tang- of gewone pantserjuffer zijn.
Achterhoofd leek mij licht, maar vond ik niet zo overtuigens als op sommige foto's. Bovendien ken ik dit kenmerk pas sinds kort.....

Groeten,
Johan

AvanderHeijden

#3
Johan,

Allereerst wil ik zeker niet zeggen dat ik denk dat je wat anders gezien hebt! Alleen maakte ik uit je eerste bericht op dat je alleen op dingen als de kleur van het pterostigma was afgegaan en dat vond ik een eng idee:

"Afgelopen weekend zag ik een tengere pantserjuffer, duidelijk herkenbaar aan de kleur van de pterostigma"

Ja die lichte randaders zijn behoorlijk typisch voor Tengere. Maar ja, ik heb dus ook vaak genoeg sponsa's (of foto's ervan) gezien die zulke randaders hadden (of gewoon lichte randjes in de pterostigma's zelf?). Vaak gaat het dan om individuen waarvan de pterostigma's nog niet helemaal zijn uitgekleurd.
Het hebben van donkere pterostigma's sluit inderdaad de Houtpantserjuffer uit, en het ontbreken van het donkere 'schiereilandje' natuurlijk ook. Alleen op basis van de lichte randjes van de pterostigma's mag je m.i. de gewone en tang niet uitlsuiten, maar dat kan dus wel met de kleur van het achterhoofd.

Voor wat betreft de achterlijfsaanhangselen, die zijn inderdaad vaak licht bij virens. Mooi voorbeeld van Andre den Ouden:
http://www.waarneming.nl/foto_overzicht.php?wrn_id=295727

Of ze donker worden als het diertje uitkleurt weet ik niet maar het zou heel goed kunnen, hoewel poten en achterlijfsaanhangselen bij de meeste soorten de eerste dingen zijn die uitkleuren. Ik moet bekennen dat ik er nooit echt op gelet heb, uitgekleurde virensen herken ik aan de berijping (ontbreekt op s2), aan de afmetingen (veel kleiner dan de andere deels berijpte soorten dryas en sponsa) en aan het tweekleurig achterhoofd. Maar ik zal er zeker eens op letten, conclusies volgen later dit jaar!

Tenslotte op je vraag: "Of is het zowiezo al raar dat een pantserjuffer wel al een uitgekleurd pterostigma heeft, maar het lichaam nog groen geel is (bij een mannetje)"
Nee dat is niet raar hoor. Pterostigma's kleuren vaak al binnen de eerste paar uur uit, de kleur op het borststuk en achterlijf kan dagen duren.

JohanvantBosch

Antoine,
Ik snap het ik snap het. Dank voor je toelichting. Allemaal erg leerzaam.
Voelde me verder niet aangevallen of zo hoor. Vind een beetje discussie en kritische blik op de zaken altijd wel gezond.
De foto's van André den Ouden hoorden bij de foto's waar ik op doelde.
Ik zal er de komende tijd ook nog eens goed op letten.
Groeten,
Johan

AvanderHeijden

Goed zo! Ik vind het ook leuk als zulke kenmerken onder de aandacht worden gebracht, want zeker bij het determineren van foto kan dat handig zijn. Ben benieuwd! Nu nog lekker virensweer. Hier in de omgeving van Hoogeveen zitten ze op ieder ven dus materiaal genoeg. Tot nu toe heb ik dit jaar bijna alleen maar onuitgekleurde dieren gezien maar binnenkort zitten er juist alleen maar uitgekleurde.

grunsven

De lichte streepjes naast het pterostigma, de tekening op het borststuk en het formaat zijn handige kenmerken om je alert te maken. Maar dan moet je nog wel naarhet achterhoofd kijken (strak afgetekend geel) en/of de vorm van de onderste achterlijfaanhangsels (recht en vrij kort).
Pantserjuffers zijn ook zeker niet de makkelijkste groep maar als je weet waar je op moet letten goed te doen. Helaas zijn er in het verleden veel slechte kenmerken in de literatuur terecht gekomen die alleen gelden voor mooi uitgekleurde beesten.

Groet Roy
Roy van Grunsven
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)

JohanvantBosch

Na jullie opmerkingen over determinatie van pantserjuffers ben ik niet meer helemaal zeker. Dacht licht achterhoofd te zien, maar niet volledig overtuigend. Aangezien ik niet zeker ben van achterhoofdskleur en onderste achterlijfsaanhangsels, denk ik dat ik deze waarneming niet als zeker kan laten staan, helaas. Erg leerzaam allemaal.

Zag ook bij de foto's ook een niet uitgekleurd mannetje tangpantserjuffer met lichte achterlijfsaanhangsels (er even vanuitgaande dat die goed gedetermineerd is, foto Harm Alberts, 21/06/05), dus blijkbaar komt dit ook bij andere soorten voor.

Beiden bedankt!
Johan


AvanderHeijden

Die Gewone pantserjuffer van Harm is wel juist gedetermineerd ja, maar pas op: de lichte achterlijfsaanhangselen zie ik daar alleen bij de foto's van vrouwtjes, dat zegt nog niets over de mannetjes hoor!

JohanvantBosch

Ik bedoelde een foto van een niet uitgkleurd mannetje tangpantserjuffer op 21/6 van dit jaar bij de Hatertse vennen - eendenven te Heumen.
Het lukt me niet om hetm hierbij te laten zien (als dat al zou mogen).

Dit was de enige foto op waarneming.nl van een mannetje met lichte achtelijfsaanhangsels die ik kon vinden van tang- of gewone pantserjuffer.
Bij vrouwtjes inderdaad wel, maar daar heb ik verder niet teveel aandacht aan geschonken.

Groeten, Johan

- Mijn doel is overigens om wat meer over die lichte achterlijfsaanhangsels te weten te komen, niet om andermans waarnemingen ter discussie te stellen -

AvanderHeijden

Woeps, je hebt gelijk, nu zat ik volledig niet op te letten!!! Verkeerd gelezen dus.  :blink: sorry

Ik heb hem opgezocht:
http://www.waarneming.nl/foto_overzicht.php?wrn_id=282984

En helaas voor harm Alberts is dit dus weer een Tengere pantserjuffer en geen Tang! Zie het gele achterhoofd met de scherpe scheiding. En natuurlijk de pterostigma's  :duim:

Ik zal hem wijzigen.

JohanvantBosch

Is OK, kan natuurlijk gebeuren.

Hmm, toch tengere, misschien is er toch een trend wat betreft lichte achterlijfsaanhangsels bij niet uitgekleurde mannetjes....  :)
Laten we het in de gaten blijven houden.
Groeten,
Johan

JohanvantBosch

Even iets heel anders Antoine, ik keek net op je website, met name naar foto's en dergelijke uit het buitenland. Erg leuk. Naar aanleiding daarvan heb ik een vraag. Weet jij waar ik informatie kan vinden over libellen in Brazilie en determinatie ervan? Op je site kwam ik niet zo snel iets tegen over Zuid-Amerika.
Ik ga namelijk vanaf eind augustus 5 weken naar Brazilie, in eerste instantie voor de zoogdieren, maar we houden onze ogen natuurlijk ook open voor andere dingen, waaronder libellen. Waarschijnlijk zullen we proberen ze te fotograferen en dan thuis proberen te determineren.
Als je iets weet hoor ik het graag.
Alvast bedankt,
Johan

AvanderHeijden

Ik ben jaloers! Brazilie is waanzinnig soortenrijk. Maar dat maakt het meteen lastig want er is geen goede veldgids ofzo. Anyways, voor wat tips, zie je aparte onderwerp over libellen in Brazil.