Welke schorpioenvlieg?

Gestart door frits_b, juni 27, 2012, 16:13:54 PM

Vorige topic - Volgende topic

frits_b

Zat in de trein. Ik had hem eigenlijk gevangen als voer voor mijn huisspin (Tegenaria). Mijn spin had 'm vast en ik was er al van overtuigd dat ie 'm zou verorberen; toen ik vijf minuten later keek, had de vlieg zich losgeworsteld en mijn spin had zich bangig in een hoekje teruggetrokken.

Is de soort te bepalen? Waar moet je op letten bij het determineren van dit soort insecten?

[2012-06-27-z]
Frits Broekhuis

welokee/spinnen

Henri van Dodeweerd

Hoi Frits,

Dit is mannelijke Panorpa vulgaris. Bij het determineren van panorpa's moet je altijd letten op het vlekken patroon op de vleugels. Al is dat soms lastig, omdat ze vrij variabel zijn.

Aan het einde van het achterlijfje kun je zien of het een mannetje of vrouwtje is. Bij een vrouwtje eindigt het in een punt en bij een mannetje in een verdikking. Vandaar dat dit een mannetje is.
Met vriendelijke groet,
Henri van Dodeweerd

frits_b

Bedankt voor de determinatie en uitleg, Henri!
Frits Broekhuis

welokee/spinnen

thijsdegraaf

#3
Hoi Frits,
Voor een spinnenman is de panorpa een interessant insect. Het wil nog wel eens snoepen van wat er in het web zit. Ik heb dat ook gezien. Het kan fout aflopen natuurlijk.
Hier zie je een mooi voorbeeld.

Henk Soepenberg

Vriendelijke groeten,
Henk

thijsdegraaf

CiteerWaarom is dit vulgaris?
Goeie vraag Henk. In m'n ijver om het gedrag in een spinnenweb te vertellen, had ik niet op de naam gelet. Vulgaris heeft een brede basaal vlek. Een vlek bovenin de vleugels. Die zie ik hier niet. Dus volgens mij valt die af.
Verder kunnen we beter op Arp wachten.  :)

Henk Soepenberg

Zonder Arp zijn we nergens.  :blink:
Vriendelijke groeten,
Henk

thijsdegraaf

CiteerZonder Arp zijn we nergens.  :blink:
Zo is het. Al zal hij wel weer tegensputteren.  ;D

frits_b

Citaat van: thijsdegraaf op juni 27, 2012, 23:23:16 PM
Hoi Frits,
Voor een spinnenman is de panorpa een interessant insect. Het wil nog wel eens snoepen van wat er in het web zit. Ik heb dat ook gezien. Het kan fout aflopen natuurlijk.
Hier zie je een mooi voorbeeld.

Leuk, dat wist ik niet. Ik al wel gemerkt dat spinnen respect hebben voor dergelijke beesten ;-)
Frits Broekhuis

welokee/spinnen

Arp

Hoi allemaal,

Het is inderdaad communis, behalve de vleugeltekening is dit van belang:



maar dat zou nu juist tussen vulgaris en communis niet helpen ;)

Henk en Thijs hebben de basaalvlek al uitgelegd. Heb nu geen tijd om te zoeken maar bij één van de recente waarnemingen staat een commentaar met wat meer uitleg (als voorbereiding voor soortinfo) ...
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Arp

Hallo,

ik bedoelde het commentaar bij deze waarneming:
CiteerHet is niet makkelijk. Beide soorten zijn heeeeeel lang met elkaar op een hoop gegooid. Pas in 1975/77 hebben Sauer en Hensle aangetoond dat het toch twee soorten zijn.
Ze zijn ook niet altijd eenduidig uit elkaar te houden, zelfs genitaal niet - de vleugeltekening is echter grofweg even betrouwbaar als het genitaal, zolang je voorzichtig blijft in een overlapgebied.

Gemiddeld is vulgaris zwarter getekend dan communis. De twee door jou gelinkte beesten (ed: deze en deze) zijn behoorlijk typische communis (iets aan de lichte kant - er zijn ook duidelijk zwartere) en deze van jou is een (erg) licht getekende vulgaris - qua totaalbeeld is er echter heel veel overlap. Er zijn nog een paar eigenaardigheden (allemaal ook variabel), maar het door Sauer en Hensle duidelijkst gedocumenteerde verschil zit in de basaalvlek (de vlek die het dichst bij de vleugelbasis ligt). Bij communis is deze veel minder duidelijk dan bij vulgaris. Het komt bijna niet voor dat deze bij communis breder is dan een cel (tussen twee lengteaders in de vleugel), en als het al een keer gebeurt (zeldzaam!) dan is de tweede cel niet geheel gevuld. Bij vulgaris zijn bijna altijd twee of meer cellen geheel gevuld. Heel zelden is de basaalvlek daar maar 1 cel breed - dit is het hachelijke overlapgebied.

De grootte van alle vlekken varieert door de bank genomen grofweg gelijkmatig over de hele vleugel. Het komt bijna niet voor dat 1 vlek relatief veel groter/zwaarder is dan alle andere. Anders gezegd: Een relatief grote basaalvlek komt bij communis vooral voor bij exemplaren die over het geheel zwaar getekend zijn. Een relatief kleine basaalvlek komt bij vulgaris vooral voor bij exemplaren die in het geheel dun getekend zijn.

Jouw exemplaar is relatief dun getekend en heeft toch een basaalvlek die meer dan 1 cel breed is (typisch vulgaris). De twee gelinkte exemplaren zijn grofweg even zwaar getekend maar hebben helemaal geen herkenbare basaalvlek meer (typisch communis). Ook de tekening in de vleugelpunt heeft in alle drie de gevallen het typische patroon voor de respectievelijke soort, maar dit is veel variabeler/hachelijker.

Verder bij deze waarneming van John nog een commentaar dat betrekking heeft op hetzelfde:
CiteerQua soort durf ik deze niet. Ik zie de basaalvlek niet lekker, zou wat aan de grote kant kunnen zijn voor communis, maar zelfs als dat niet zo is zou het ook heel goed vulgaris kunnen zijn. Het probleem is dit: De basaalvlek hoeft bij vulgaris niet per se over twee cellen verspreid te zijn (als dit wel zo is, valt communis af en is het dus vulgaris). Exemplaren met een relatief lichte vleugeltekening en toch een duidelijke basaalvlek zijn veelal vulgaris met kleine basaalvlek (wat dus aansluit bij de rest van de vleugeltekening) - communis heeft in dat geval veelal geen zichtbare basaalvlek meer.
Deze ligt wat mij betreft in een grijs gebied waar het heel hachelijk wordt om een beslissing te nemen, zeker als je er niet goed op kijkt. Ze zijn helaas niet altijd van foto op naam te brengen. Dat het ueberhaupt toch vaak kan is eigenlijk al heel mooi.
Ik zou voor deze een licht voorkeur hebben voor onzekere vulgaris boven onzekere communis - ook al vanwege het kennelijk open weiland op de foto's (?) - maar van deze twee foto's hoe dan ook niet zeker. Zekere "spec." mag natuurlijk ook.

Tot zover de aanvulling die ik (eer?)gisteren niet op kon zoeken ;)
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)