Pluimzakdrager zakjes zoeken, grote kruimels op een tapijt zoeken!

Gestart door Elachista, maart 23, 2012, 19:35:34 PM

Vorige topic - Volgende topic

Elachista

Vanmiddag heb ik in hartje Overijssel gezocht naar zakjes van de pluimzakdrager (Ptilocephala plumifera).
Eerder kreeg ik foto's van iemand die mooie vlindertjes had gezien maar omdat het om een zeldzame soort zou gaan, wilde ze niet de locatie aanwijzen.
Hierna ben ik zelf de omgeving wezen afkammen, en als je weet dat de pluimzakdrager op heiden voorkomt met vooral veel mossen, dan kan je gericht zoeken!
Vorig jaar trof ik 16 zakjes aan maar ik vond ze vrij snel omdat er al enkele mannetjes waren uitgekomen: er staken pophulsjes uit. Dat viel op.
Later heb ik in "Hetty's terreintje" ook een zevental zakjes gevonden.

Dit jaar ben ik weer naar hetzelfde gebiedje gegaan en dacht, laat ik wat habitatfoto's nemen: meteen een tip voor iedereen die op zoek wil naar deze zakjes.
In vond er 26 stuks, maar het waren er mogelijk wel meer als ik ook wat andere duintjes had bezocht in de omgeving.

Gebieden waar de pluimzakdrager voorkomt worden gekenmerkt door warme heideterreinen, liefst een beetje beschut door struikheideplanten. Hiertussen moeten persé kleine zandplaten zijn die dichtgegroeid zijn met mossen en korstmossen. Vooral aan randen van oude of deels dichtgegroeide stuifzandgebieden (het zij kleinschalig) zijn super.
Zolang de ondergrond maar bestaat uit gortdroog geel zand.

Momenteel zijn de rupsen op zoek naar een verpoppingsplek. De meeste zakdragers doen dit vrij typisch, vrouwtjeszakken zitten wat hoger, mannetjeszakken lager (of in de vegetatie). Bij de pluimzakdrager is dit niet zo. Zowel de mannetjes áls de vrouwtjesrupsen spinnen hun zakjes gewoon vast op zo'n mostapijtje.

Wat je doet, is in de eerste plaats kleine polletjes (formaatje kippenei) gras op zo'n mosplaat bekijken. Rond deze tijd hangen hier af en toe zakjes in, van rupsen die nog wat willen knagen. In het andere geval vind je ze in de buurt van jonge schapenzuringplantjes. Spoedig kan je ook kleine spinsels aan de voet van de steel van deze plantjes vinden, waar roodbruine rupsen in zitten - van een palpmotje Aroga velocella (zuringpalpmot).
Heb je eenmaal zo'n 1 centimeter groot zakje dan herken je ze gemakkelijk als je op je knieën over zo'n mostapijtje gaat waggelen. De zakjes liggen er bovenop, zijn zacht (andere takjes en mosdeeltjes zijn duidelijk broos/zanderig/stevig). Ook zit de zak altijd aan één kant lichtjes vastgesponnen, om te voorkomen dat zakjes wegwaaien als er een windje opsteekt. Hieronder enkele ideeën.

De rupsen verpoppen mogelijk binnen één of twee weken al. De vlinders worden meestal zo rond 10-15 april voor het eerst gezien, prachtige tere ...onstabiele.. vliegertjes.
Groet,
Tymo

Elachista

vervolg
Groet,
Tymo

Elachista

laatste vervolg
Groet,
Tymo

Jan vH

Bedankt voor de uitgebreide zoektips.  :duim:

Ik ga morgen waarschijnlijk zoeken in de buurt van Kootwijk. Het zou bijna vreemd zijn als de soort daar niet voor komt, ook al is de soort nog niet in de buurt waargenomen. Dit soort plekken komen er namelijk redelijk wat voor.
Jan van Harten
Validator Plantengallen

Sjors

Zouden ze ook op het heideveldje in het Ritske Bosch bij Burgum zitten?

Ik zal binnenkort maar eens zoeken
Groet uit (natuurlijk) Leeuwarden, Sjors van het Strandje

Sjors

Groet uit (natuurlijk) Leeuwarden, Sjors van het Strandje

Sjoerd

Ik heb vandaag op een heideveld in de buurt van Amersfoort gericht gezocht naar deze soort, met de tips van Tymo, maar ik heb helaas geen zakjes kunnen vinden  :(  het gebied zag er toch vrij goed uit voor deze soort.

Elachista

Amersfoort moet wel lukken. Maar in het ene gebied is de soort talrijker dan de andere. In Friesland verwacht ik de soort alleen in de omgeving van Appelscha, in Noord-Friesland heb je geen oude stuifzandgronden (die in het verleden met andere delen van Nederland verbonden waren, Appelscha daarentegen stond heel vroeger in verbinding met grote delen van Drenthe, en P. plumifera zit bijv. ook op het Dwingelderveld - en misschien ook wel in Havelte - maar daar heb ik de soort nog niet kunnen vinden. Het is ook maar de vraag of vogels bijdragen aan de verspreiding, maar ik denk dat dit erg gering is).

Vandaag is het tweede mannetje uitgekomen, gisteren hing de eerste al aan een grasspriet.

Ik verwacht dat in de loop van volgende week, zodra het weer weer wat zonniger is, dat het in bepaalde oude stuifzandgebieden nog lastig is om P. plumifera NIET tegen te komen.
Groet,
Tymo

acherontia

Yep, op de Veluwe zit het beest eigenlijk overal (goed) is mijn ervaring zelfs de spoorberm in Ede wordt benut. Ik kreeg al foto's toegestuurd van boswachters.... Leuk topic Tymo, graag vaker meer tips op deze manier of via Twitter...

Groet,

Jeroen

Jan vH

Bij Kootwijk kon ik de soort toch niet vinden, ondanks goed zoeken. Maar ik sluit niet uit dat de soort er toch voorkomt, het is onmogelijk om het hele gebied in een dag af te zoeken. Vorige week zaterdag bij de Edese Heide wel een zak gevonden, maar ik zag al een waarneming van 500 zakjes in hetzelfde gebied! De zoektips hebben in ieder geval geholpen, en misschien ontdek ik de soort nog wel op meer plekken.
Jan van Harten
Validator Plantengallen

acherontia

Bij Kootwijk heb je dan toch niet goed gezocht  ;D
Groet,

Jeroen

Elachista

Tnx! Ik ga op wat ideeën broeden  ;D

Hier zo'n jongen:
Groet,
Tymo