verstand van exuviae?

Gestart door JohnvR, december 16, 2006, 14:29:11 PM

Vorige topic - Volgende topic

JohnvR

In m'n verzameling foto's van dit jaar die ik aan het sorteren ben kwam ik deze tegen. Datum: 23 juni 2006. Locatie: Poeltje ten noorden van Alkmaar. Gezien de aldaar aanwezige libellen vermoed ik Geelvlekheidelibel Sympetrum flaveolum of Bloedrode heidelibel Sympetrum Sanguineum. Is dat aan de foto's te zien?

N.B. Sinds kort zijn mijn waarnemingen van de 2e helft 2006 ook op waarneming.nl ingevoerd, met dank aan Hisko de Vries. Staat een stukje van Noord-Holland ook weer wat beter op de kaart.




Groeten,

marcel123

De doornen die je ziet op het achterlijf van 1, zitten die op zijn rug of zijn het zijdoorns?

JohnvR

Beide foto's zijn van hetzelfde exemplaar. Het kan daarom volgens mij niet anders zijn dan dat het rugdoorns zijn.

Weia

#3
Met een tabel kom ik er niet uit omdat niet alle gevraagde kenmerken er op staan, zoals een close-up van de kop van voren. Kan je ook vertellen hoe lang het huidje is?
Waar ik met wat gokken op uitkom is het trio Bruinrode, steenrode en bloedrode heidelibel. Voor de geelvlek lijken me de zijdoorns van segment 9 wat te lang. Maar als ik van een geelvleklarve foto's zie zijn de doorns toch ook best wel lang... Oftewel: op mij moet je niet afgaan, ik weet er niet veel van.
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

JohnvR

Ik heb dit exemplaar nog in de schuur liggen. De grootte is ca. 15 a 16 mm. Hoe je zoiets moet vervoeren en bewaren heb ik nog niet veel ervaring mee, waarbij helaas juist de kop het zwaar te verduren heeft gekregen. Ik heb er zojuist nog wat foto's van gemaakt.

Ik denk dat Steenrode en Bruinrode het niet zijn. Op die locatie heb ik die pas op 7 juli en 10 september voor het eerst gezien, respectievelijk. De waarneming zelf was van 23 juni. Tussen 23 juni en 7 juli ben ik alleen op 28 en 29 juni ter plaatse geweest, maar toen dus nog geen Steenrode of Bruinrode. Ik vond nog een foto (zie onder) van een jonge bloedrode van die dag (23 juni) en plaats, dus het zou kunnen.

N.B. Heeft het zin nog wat huidjes te posten? Ik heb er nog een klein aantal in de schuur liggen, in de loop van het jaar verzameld. Ik heb echter zelf geen determinatieboekje, dus mijn eigen bijdrage is dan nihil.







Weia

#5
Zo, dat helpt! De geelvlek valt nu echt af, blijven toch weer dezelfde drie over. Ik heb even niet een tabel met de kleinste details bij de hand en kom dus niet verder dan deze drie soorten. Zo uit het hoofd dacht ik dat de kleinste daarvan de bloedrode was, en die zou het dan kunnen zijn.
Overigens kan ik één ding nog niet goed op de foto's zien: heeft segment 8 nu wel of niet een rugdoorn? (Segment 9 is het segment met die heel grote zijdoorn, segment 8 heeft een minizijdoorntje.) Het lijkt me van wel, en daarom de drie soorten. Indien niet: zwarte heidelibel.

Vervoer van larvenhuidjes: filmbusjes, pillendoosjes, luciferdoosjes, glazen potjes. Ze blijven daar meestal heel in, ook als je een hele zwik huidjes bij elkaar doet.
Als je door het huidjesvirus gegrepen wordt, leg dan zelf een referentiecollectietje aan, heel leerzaam. Ze zijn natuurlijk variabel... Soms is trouwens een sterke loep of liever nog een binoculairmicroscoop onontbeerlijk.
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

Weia

De data: na het uitsluipen zijn de dieren vaak een hele tijd niet bij het water. Dus op de 23e juni een huidje en 7 juli imago's, dat kan juist heel goed.
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

JohnvR

Hallo Weia,

Bedankt voor de hulp en de leuke info. Ik vond bij dit poeltje vaak kort geleden uitgeslopen exemplaren op weg van de poel naar de omringende bomen en de daarvoor staande hogere planten. Maar dat betekent natuurlijk inderdaad niet dat ik er geen gemist kan hebben.

Segment 8 heeft inderdaad een rugdoorn. Volgens mij kun je dit zien op de allerbovenste foto en op de bovenste foto van de tweede serie.

Als ik het goed begrijp zijn Zwarte Heidelibellen zwervers en kun je ze in principe overal tegenkomen. Ik dacht eigenlijk eerst dat ze hier in de buurt niet voorkwamen, maar Harm Niesen vertelde dat ze zich in de duinen voortplanten. Veel waarnemingen zijn er echter niet van ingevoerd. Vrij laat in het seizoen kwam ik ze echter toch nog tegen: een mannetje en een vrouwtje in de duinen bij Egmond en een mannetje in de duinen bij Petten. Het larvehuidje in kwestie kwam uit recreatiegebied Geestmerambacht, ten noorden van Alkmaar, hemelsbreed een km of 4 a 5 van waar de duinen beginnen. Het lijkt me wel leuk als ik daar ook nog eens een Zwarte heidelibel tegen zou kunnen komen.

Nu weer back on topic: Het meest waarschijnlijk lijkt dus een Bloedrode, maar zekerheid is er nog niet. Het huidjesvirus heeft mij nog niet helemaal te pakken, maar ik heb het afgelopen seizoen wel de huidjes die ik toevallig vond meegenomen.

Groeten,

Weia

Bloedrode: 13-16mm
Bruinrode: 14-18mm
Steenrode: 15-19mm
Dit komt uit Heidemann & Seidenbusch 'Die Libellenlarven Deutschlands und Frankreichs'.
Ik weet eerlijk gezegd niet of die aanhangsels meetellen, want het huidjesvirus heeft mij ook nooit te pakken weten te krijgen. Ik vermoed dat ze niet meetellen en dan is jouw huidje bij alle drie de soorten in de range... Ik zal nog wat details proberen te bekijken.
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

Weia

Die huidjes van heidelibellen vind ik erg lastig. Om je een indruk te geven van de vragen uit de tabel, en om dus een indruk te geven van wat je zou moeten fotograferen:

Reiken de zijdoorns van 9 wel of niet voorbij de cerci? (De cerci zijn de korte aanhangsels aan de zijkant ven het zwikje aanhangsels, de 'anaalpyramide'.)

Is de zijdoorn van 8 eenderde van de lengte van 8 of meer of minder?

Reikt de rugdoorn van 8 tot eenderde van 9 of meer of minder?

Je moet dus recht van boven de achterste segmenten fotograferen, zodanig dat zijdoorns van 9 en cerci in 1 vlak liggen...
En een foto recht van opzij zodat je de rugdoorn van 8 goed kunt beoordelen...
En dat moet nog scherp zijn ook.

Ook is er nog een vraag naar de achterranden van 7 en 8 van onderen, of daar miniborsteltjes op zitten of niet. Is onder een binoc meestal wel te zien, maar of het fotografeerbaar is?

Iets voor donkere winteravonden, veel plezier!

Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

JohnvR

Hallo Weia,

Bedankt voor al je moeite. Lijkt me inderdaad beter om de kenmerken een voor een met een binoculair proberen te duiden dan het allemaal op foto proberen vast te leggen. Alles scherp er op krijgen is inderdaad erg lastig. Op het paddenstoelen subforum waren laatst een aantal goede posts over microscopen. Ik heb nog geen binoc, maar o.a. nog wel een aantal heidelibellenlarvehuidjes van een poeltje uit Castricum en ik heb ook nog een aantal jufferlarvehuidjes liggen. Ik moet nog wel even nadenken of ik een binoc ga aanschaffen en een huidjesdeterminatietabel lijkt me dan ook wel handig.

Groeten,