Een beetje een late reactie, maar toch nog even wat opmerkingen over de uitspraak van wetenschappelijke namen, omdat ik het zo fascinerend vind. Misschien zijn er wel meer die net als ik puristen zijn op dit gebied

. Zie ook
dit topic.
De plaats van de klemtoon is in Latijnse woorden niet altijd op de voor-voorlaatste lettergreep. De stelregel is dat de klemtoon op de voorlaatste lettergreep valt, tenzij de klank in die lettergreep kort is. In dat geval schuift de lettergreep één plaats naar voren. Het is helaas lastig om te achterhalen of zo'n lettergreep kort of lang is, waardoor je het vaak niet weet. Het is daarom handig om een woordenboek te hebben waarin de lengte van een lettergreep met lettertekens (macron en breve) wordt aangegeven, zoals op wiktionary.com.
Omdat dit vaak niet duidelijk is, zijn er veel wetenschappelijke namen die 'verkeerd' worden uitgesproken. Een voorbeeld van een naam die bijna iedereen fout doet:
Buteo buteo, de Buizerd, wordt vaak uitgesproken als
Butēo butēo (Butéo butéo), maar dit moet zijn
Būtĕo būtĕo (In International Phonetic Alphabet: ['Bu.te.o 'bu.te.o], de apostrof geeft aan dat de eerstvolgende lettergreep beklemtoond is). De klemtoon valt dus op de eerste lettergreep.
Een ander voorbeeld is:
Ardea cinerea. Velen zeggen
Ardēa sīnerēa, maar in 'klassiek' Latijn is het Ardĕa cinerĕa (IPA: ['Ar.de.a ki.'ne.re.a]). Bij
Ardea valt de klemtoon dus op de eerste lettergreep, en bij
cinerea op de voor-voorlaatste lettergreep.
Velen zullen zeggen dat het niet zo veel uitmaakt hoe we de namen uitspreken, omdat we niet weten hoe de Latijnse en de Griekse talen in de oudheid werden uitgesproken. Dit is echter een misvatting, want er is een vrij goed beeld van de uitspraak van 'klassiek' Latijn en Oudgrieks. De boeken
Vox Latina en
Vox Graeca van Sidney Allen geven een duidelijk beeld van de uitspraak van beide talen. Beide boektitels zouden in de eerste eeuw voor Christus overigens uitgesproken worden als '
Woox Latīna' en '
Woox Graika (in IPA als [Wo:ks la'ti:.na] en [Wo:ks 'Grae.ka], waarbij de dubbele punt de uitspraak van de voorgaande klinker verlengt).
Wel zijn er namen die wat moeilijker uit te spreken zijn, bijvoorbeeld omdat ze persoonsnamen bevatten. Zelf kijk ik altijd raar op van de manier waarop soms de naam van de oostelijke ondersoort van de Stormmeeuw
Larus canus heinei wordt uitgesproken. Omdat het wetenschappelijke onderzoek naar deze vogels vaak in het Engels wordt gecommuniceerd, spreekt men vaak van (Nederlands fonetisch geschreven):
hiénié-ai (IPA: ['hi:.ni:.aɪ]). De beste man, waarnaar de vogel vernoemd is, was echter een Duitser met de naam
Heine (IPA: ['hɛi̯.ne], en
Larus canus heinei wordt dan 'La.rus 'ca:.nus 'hɛi̯.ne.i:).
Het Latijn heeft echter niet stil gestaan, en je zou kunnen zeggen dat de uitspraak van het zogenaamde Kerklatijn tegenwoordig de modernste uitspraak is. Deze uitspraak lijkt op het moderne Italiaans. Er zijn m.i. echter redenen om het Kerklatijn niet als het echte Latijn te beschouwen. Het komt voort uit een poging om de taal te blijven gebruiken in een beperkte kring, waarbij het beïnvloed is door het Italiaans. De taal was toen meer een symbolische taal dan een echt levende taal die veelvuldig gesproken werd. Daarnaast heeft de 'klassieke' uitspraak voor elke letter (min of meer) één manier van uitspreken (zoals c, die in het Kerklatijn als k en als s uitgesproken kan worden, maar in het 'klassiek' Latijn alleen maar als k). Maar toegegeven, het is moeilijk hard te maken dat de uitspraak van het Kerklatijn fout is, dus beide is mogelijk. Moderne uitspraken (zoals de Nederlandse uitspraak, waarbij eu als ui klinkt, of de Engelse uitspraak) zijn echter vermoedelijk tot stand gekomen door gebrek aan kennis of misinformatie. Je zou ze eventueel kunnen beschouwen als een dialect?
De wetenschap lijkt zich er niet druk over te maken, terwijl de juiste spelling van een persoonsnaam juist wel heel serieus wordt genomen. Dit komt natuurlijk door het feit dat de wetenschap voornamelijk in geschreven taal wordt uitgedrukt, en niet zo zeer in gesproken taal. In dit opzicht kun je een naam dus uitspreken zoals je wilt, maar ik prefereer de 'klassieke' uitspraak. Voor persoonsnamen en topografische namen kun je eventueel de uitspraak gebruiken die in de taal van de betreffende persoon of van het betreffende land gebruikt wordt (denk bijvoorbeeld aan Terek Ruiter, vernoemd naar rivier de Terek (in het Russisch zoiets als Tjèrik ruiter, IPA: [ˈtʲerʲɪk]).