Enkele puntjes ivm met microscopie:
1. Een microscoop is iets heel anders dan een stereomicroscoop (wat wij ook wel 'binoculair' noemen). Stereomicroscopen kan je gebruiken om loopkevers en zweefvliegen te determineren, ze vergroten een driedimensionaal object.
Microscopen hebben enkel een lichtbron onderaan zit en je kan slechts preparaatjes van minuscule dingen bekijken. Coupes van mossen of enkele vierkante millimeters van de plaatjes van een zwam.
2. Een deftige microscoop bezit verschillende lenzen, de meest gebruikte zijn die van 40x en 100x. Aangezien de microscoop zelf sowieso 10x vergroot bekijk ik dus sporen onder een vergroting van resp. 400 en 1000x. Bij deze laatste vergroting moet je altijd immersie-olie gebruiken.
3. De betere merken zijn Olympus, Zeiss en Kyowa. Dat zijn zeker geen goedkope dingen. We hebben hier zelf een Olympus uit 1967, tip top in orde, tweedehands gekocht (via universiteitsmedewerker) voor ca. 700 EUR. Voor een nieuwe microscoop van iet of wat degelijke standaard moet je toch al snel 2000-2500 EUR voorzien. En dan moet je nog geen planachromatische lenzen nemen...
4. Microscopie is niet zaligmakend. Het is iets dat je moet leren. Bovendien lijken heel veel soorten microscopisch ook heel erg op elkaar. Bijv. de gordijnzwammen van het geslacht Telamonia. Die laat ik nog steeds staan.
Ik weet niet of het in Nederland bestaat, maar best kan je bij een mycologische vereniging een soort cursus 'microscopie voor beginners' volgen. In Vlaanderen wordt die soms in Antwerpen georganiseerd. Zoek maar eens naar gespen als je dat nog nooit gedaan hebt. Raak maar wijs uit de terminologie (zijn de cheilocystiden lageniform, smal lageniform, utriform, lecythiform, sublecythiform, clavaat, subclavaat, ...?).
Je moet bovendien goede sleutels hebben. Die staan in standaardwerken zoals de Flora Agaricina Neerlandica (Noordeloos e.a.) of in monografiën zoals "The Genus Pholiota" (Holec) of "Die Gattung Inocybe in Bayern" (Stangl). Dat zijn allemaal geen goedkope boeken. Breitenbach (op zich ook al niet goedkoop) is goed, maar niet volledig en bevat soms onnauwkeurigheden.
5. Een laatste tip die ik wil geven: de paddenstoelenwereld is zo overweldigend dat je niet alles onmiddellijk kan determineren. Ook als je een microscoop hebt, kan je je best beperken tot een aantal genera. Ik doe zelf wel eens dingen zoals Inocybe, Galerina, Lepiota, Coprinus, Pholiotina, etc. maar van kleine ascomyceten (Orbillia, Hymenoscyphus, ...) of van kernzwammen (Hypoxylon etc) blijf ik af. Om te beginnen heb je voor die genera weer heel andere boeken nodig (dure toestanden!) en ten tweede gebruikt men bij die groepen ook weer andere terminologie. Ik begin nu zowat thuis te geraken in de sleutel van 100+ vezelkopsoorten, dat heeft me toch wel enkele weken gekost (heel wat avonden microscopie).
Dit klinkt allemaal nogal overweldigend misschien, maar ik ben er zelf toch al tevreden van dat ik dit jaar wel de Spitse spleetvezelkop (Inocybe flavella) en het Kristalmosklokje (Galerina nana) met zekerheid gevonden heb, terwijl je daar in het veld helemaal niet uitraakt. Zo maken we stillletjesaan vooruitgang.
Volgend jaar staan ondermeer Psathyrella en Entoloma op het programma.
Groetjes,
Wim