Leuk, goed bezig Jan en Henk-Jan!
Ik ben zelf ook altijd blijelijk verbaasd als ik een Matkop buiten moerasgebieden e.d. aantref.
Ik kom eigenlijk veel te weinig midden op de Veluwe om er iets zinnigs over te zeggen, maar Glanskop lijkt ook mij (in elk geval in de laatste ca. 10 jaar, en aan de ZW-kant) tig keer algemener op de Veluwe dan Matkop.
Op de soortinfo-pagina van Vogelbescherming/Sovon staat een interessante mogelijke oorzaak van de achteruitgang:
In bosgebieden is het mogelijk dat grote bonte spechten vaker nesten van matkoppen prederen dan voorheen. Door natuurlijker bosbeheer is het aantal grote bonte spechten namelijk toegenomen.
Inderdaad is Glanskop veel en veel algemener als Matkop op de Veluwe. Ik blijf dan ook de soortaantallen/bespreking in de vogelatlas opmerkelijk vinden:
Glanskop: 12.000-15.000 broedpaar
Matkop: 20.000-30.000 broedpaar
Als je naar de kaartjes kijkt zie je voor Matkop 'rode vlekken' liggen op de Veluwe, dat moeten dus gebieden zijn waar deze soort gewoon algemeen zou moeten voorkomen, gezien de 20-30 duizend paar in heel NL. De uiterwaarden langs Rijn en Waal (om een voorbeeld te noemen) zijn lichtblauw aangegeven terwijl ik het idee heb dat juist dat de gebieden zijn waar aaneengesloten populaties Matkoppen voorkomen.
Het meest opmerkelijke vind ik nog steeds dat in de atlas staat dat Matkoppen midden op de Veluwe in een hogere dichtheid voorkomt dan Glanskoppen. Dat is natuurlijk dan wel 10 jaar geleden geschreven, maar dat in 10 jaar tijd de Matkoppen op de Veluwe 90% zijn achteruitgegaan?
De spechtentheorie zou kunnen kloppen, maar je zou dan ook een afname van Glanskoppen verwachten (min of meer dezelfde broedlocaties). Ik denk niet dat de verhouding Matkop/Glanskop daardoor heel veel verandert.
Voorlopig blijf ik in ieder geval nog goed zoeken naar Matkoppen

!