Dit is het verslag wat mijn vader heeft geschreven voor de vogelwerkgroep het Gooi over onze reis naar bulgarije, voor foto's, zie mijn observado.org ( http://observado.org/user/photos/44497?q=&from=2011-06-02&to=2011-06-10&g=0&sort=date&sex=)Tekst Juun de Boer, foto’s Folkert de Boer Het moest er gewoon van komen. Nadat ik met drie oud-collega’s bij Natuurmonumenten vorig jaar lente van het Naardermeer naar de Zwarte zee was gefietst (Zie Korhaan oktober 2010, Fietsen naar de keizerarend; of website VWG) werden de kriebels dit voorjaar zó sterk dat ik besloot opnieuw te vertrekken. Deze keer een week met zoon Folkert en niet per fiets maar “gewoon” met vliegtuig en huurauto. En het was weer zo geweldig die cultuur en natuur dat ik m’n mede VWG-érs daar graag in wil laten delen. Én misschien wel zo ver krijg om ook die kant eens op te trekken, want natuurvriendelijke recreatie is van groot belang voor deze economisch nog zwakke EU-partner!
An early bird catches the fly. Op Hemelvaartsdag 2 juni kwamen we om 09.00 uur aan op het vliegveld van Burgas aan de Zwarte Zee. En precies een uur later konden we de eerste buidelmees noteren…. Het toeristische Burgas spreekt vogelaars minder aan maar de Zwarte Zeekust en de zoute en brakke meren rond deze drukke stad des te meer. Samen met onze vrienden Gradi en Mitko van Green Balkans- de club die verantwoordelijk is voor het keizerarendenprojekt, sponsordoel van onze fietstocht vorig jaar- gingen we er meteen stevig tegen aan. Eerst het voor ons nog wat “gewonere” werk: lepelaars, kleine zilverreigers, bruine kiek, slobeenden e.d.. Maar toen we via rommelige industrie en wegen vol gaten bij de rietoevers van Lake Burgas kwamen, werden we echt opgewonden: wat een rijkdom aan moerasvogels! Purperreigers, kwakken, wouwaapjes, je hoeft er nauwelijks moeite voor te doen: om de haverklap zie je weer zo’n moerasgabber in een rietkraag of vliegt er een voor je neus langs…. Neem daar bij de witte pelikanen - nu kleinere groepjes maar in de herfst kunnen het er wel tienduizend zijn- en de dwergaalscholvers en je realiseert je dat je ver van huis bent. Meteen ook maar twee bezoekerscentra deze eerste dag. Dat van de Bulgaarse Vogelbescherming in Podi, zeer strategisch gelegen dus heel veel waar te nemen. En niet alleen vogels maar ook vuistdikke parende(?) dobbelsteenslangen
Natrix tessellata en landschildpadden. En het splinternieuwe, mooi opgezette centrum van Green Balkans in Pomorie waar we die nacht redelijk comfortabel achter de balie mochten slapen nadat we toegekeken hadden bij het ringen van grote sterns uit de grote kolonie op 100 meter afstand.
De echt andere wereld begint zo’n 50 km zuid-westwaarts van Burgas. Na het ongelofelijk deprimerende Sredec, een voormalige garnizoensstad uit de Koude oorlog rij je een waar natuurparadijs binnen als je de kleinere weggetjes opzoekt. Een groene oase van zeer bloem- en vlinderrijk, kleinschalig en hier erg extensief agrarisch cultuurlandschap, met op elke struik wel een mooie vogel. Zwartkop- en grauwe gors, grasmussen, nachtegalen, roodborsttapuiten en drie klauwiersoorten. En dan moet je ook nog de lucht boven je in de gaten houden want zeker nog wat meer naar het westen komen de steeds meer gevederde vrijbuiters voor: buizerd, wespendief en, ja hoor, dankzij Gradi, een bezoekje (op afstand uiteraard) van een keizerarendennest. Een eenzame eik op een prachtige, wat drogere maar bloemrijke oneindig golvende hoogvlakte. Een schaapherder met z’n kudde. Schitterend decor voor het nest met één jong van deze imposante vogels.
Verder westwaarts gaat dit nog steeds vriendelijke landschap met kleine dorpen en gehuchten vol met ooievaarsnesten waar de Spaanse (!) mus onderhuurder is, over in het Sakargebergte. Niet hoger dan zo’n 800 meter, plaatselijk een steppeachtig karakter en een eldorado voor roofvogels. Wij zagen hier een paar uur, naast nog een keizerarend de slangenarend, dwergarend, arendbuizerd en schreeuwarend, prachtig tegen de achtergrond van een reusachtige onweerslucht. Op de grens met Turkije hier het bijzondere gehuchtje Matochina. Eind van de wereld in onze ogen, hier in de voormalige militaire zone. Maar nu een geweldige natuurstek. Van de heuvel met de ruïne van een 11
e eeuws kruisridderkasteel heb je hier zicht op de grote moskeeën van de oude hoofdstad van Turkije, Edirne. De kleine Kortteen- en de veel grotere kalanderleeuweriken, roodstuitzwaluwen en in de latere uurtjes de steen-, kerkuil, ze laten zich hier allemaal eenvoudig bekijken.
Kader: voor de wat avontuurlijk ingestelde vogelaars is Matochina , 35 km oostelijk van Svilengrad (grensovergangen met Turkije en Griekenland) een niet te versmaden oord. Zeker in de lente of herfst, zomers kan het er wel erg heet zijn. Heb je ideeën in deze richting dan kunnen we je aanradeneen mailtje te sturen aan ggradev@greenbalkans.org die voor accommodatie (schoon, sfeervol en goedkoop) en desgewenst een gids kan zorgen. Website Green Balkans: greenbalkans.org Verder naar het westen komen we achtereenvolgens in het liefelijker Sartagebergte rond Ivaljograd en in de oostelijke Rodopen, het imposante bergmassief op de grens met Griekenland. Beide gebieden bewoond door een Turks-Bulgaarse minderheid en ook nog door de Pomaken, Bulgaren die van oudsher een Turks dialekt spreken. Arm maar zoals zo vaak in dit soort landen heel gastvrij. En dol op lange, blonde Hollanders: Folkert is een dankbaar object om mee op de foto te gaan….
In de Sartaregio en later rond de prachtige Ardarivier zwarte ooievaars, ijsvogels, blonde en isabeltapuiten, sperwer- en baardgrasmussen én : gieren! We zien na een tocht waar ons huurautootje stevig op de proef wordt gesteld hoog in de heuvels met zicht op hoge rotswanden vale, aas- en monniksgier. De lijkenlucht van enkele paardenkadavers trotseren we graag voor deze belevenis…..
Het toetje deze week treffen we nog wat oostelijker in de rotskloven rond het bergdorp Trigrad. Heel prozaïsch, waar een kleine weg een tunnel in gaat, ligt een nest waar veel vogelaars uit heel Europa/de wereld hun telescopen opstellen. Het nest van een rotskruiper, één van de wonderen uit de vogelwereld, soms meer een reusachtige vlinder dan een vogel. En bepaald niet schuw, zich niets aantrekkend van de gigantische telelenzen met motordrive en superflits van een paar Duitse vogelcollega’s. Je moet wat geduld hebben maar elke tien minuten is er kans op hun unieke vogelshow waarbij ze met hun lange nagels tegen de rotswand geklemd voedsel overdragen om vervolgens weer in de smalle rotsspleet te verdwijnen. Of voor een nieuwe voedselvlucht op pad te gaan. Een voorrecht daar naar te mogen kijken.
Op 9 juni en 160 vogelsoorten verder zit het er weer op, een vol vliegtuig richting Schiphol.
En twee dagen later, om half zes in de ochtend –Kortenhoef-oost, bootje met Dirk en Rijszard – vliegt er een purperreiger voor ons uit waar ik deze keer toch wat anders naar kijk…..