Scandinavischachtige Tjiftjaffen Tsjiewup / Sweeoo

Gestart door HPM, april 06, 2011, 12:46:57 PM

Vorige topic - Volgende topic

HPM

Vanochtend ben ik twee keer een tjiftjafachtig beest tegengekomen met een voor mij onbekende roep. De eerste keer tussen 7:15 en 7:30 aan de rand van de vallei Meijendel, de tweede keer twee uur later op de Vlakte van Waalsdorp.
Meestal duidelijk tweelettergrepige roep waarbij de laaste lager was. "TSJIE wup" of zoiets. Ik heb geluidsopnamen maar die moet ik eerst uitzoeken en presentabel maken.

Ik heb ze niet echt goed in beeld kunnen krijgen en al helemaal geen foto's kunnen maken, maar ze leken geen bijzondere kenmerken te hebben, vergeleken met Tjiftjaf. De tweede leek wat bruiner dan Tjifjaf. Beide keren in de nabijheid van Tjiftjaf maar ik heb geen interactie gezien. Voortdurend druk fouragerend, vaak vliegenvangerachtig vanuit de struiken en bomen, maar ook laag bij en op de grond.

Ik ben naar geluiden gaan zoeken en vond eerst wat overeenkomst met Iberische Tjiftjaf, maar die lijkt niet tweelettergrepig genoeg. Grauwe Fitis lijkt beter te passen hoewel die van mij wat helderder en minder hard?) lijken dan op,bijvoorbeeld de opnamen op  Xeno-Canto http://www.xeno-canto.org/XCspeciesprofiles.php?species_nr2=9730.00&pagenumber=&order=taxonomy&view=3

Ik vraag me af of het om twee exemplaren ging of om een die zich een dikke kilometer naar het zuidwesten had verplaats.

Ik heb er nog geen waarneming(en) van ingevoerd omdat ik weinig heil zie in het invoeren van een zeldzaamheid waarvan ik niet zeker ben en terwijl ik het bewijsmateriaal nog niet kan tonen.
Voor het geval er toch nog mensen willen gaan zoeken:
1e waarneming (Meijendel/Oude Rijs) 52.121342509822256, 4.33994293212595
2e waarneming (Waalsdorp) 52.112619923989165, 4.329900741574193

De Waalsdorpervlakte is goed met de auto bereikbaar (parkeerplaats bij de schietbaan), de andere plek niet.
Herman van der Meer

BramtK

Iedereen is natuurlijk retebenieuwd naar je geluidsopname, Herman.
Groeten,

Bram ter Keurs

HPM

Ik ben er nu met een (voorlopige) opname bij elke waarneming bezig, Bram. Als ik die klaar heb zal ik Waarnemingen invoeren.
Ik ben ook heel benieuwd wat anderen er van denken.




Herman van der Meer

HPM

#3
Herman van der Meer

Thijs Fijen

#4
Lijkt mij meer te klinken als een roepje welke we in het najaar wel eens uitmaken voor abietinus.
Zie bijvoorbeeld: http://www.xeno-canto.org/browse.php?query=abietinus

Grauwe fitis is naar mijn weten en mening heel erg witte kwikstaart achtig

Edit: samenvoegen berichten
Thijs Fijen

Justin Jansen

Ga ook voor abientinus type, hoor hier geen Grauwe Fitis in helaas.
M.v.g., Justin Jansen


Marten Hornsveld

#6
Lijkt mij ook een tjif idd. Grauwe fitis is veel scherper, zoals Thijs al zei bijna witte kwik achtig. 

http://waarneming.nl/waarneming/view/4936220 ter vergelijking, staan de opnames bij van het beest dat ik een paar jaar geleden op vlieland vond

HPM

#7
Wat er op Waarneming aan geluid staat lijkt er niet op maar die opname van Jelmer Poelstra op XC heel erg (die andere opname ook niet). Op grond daarvan en op jullie mening zal ik het veranderen.
Ik schreef ook al dat ik niet helemaal overtuigd was van Grauwe maar kon niet bepalen of dat door de referentieopnamen kwam.

Ik vind het niet erg hoor. Het was een geluid waarvan ik mij niet kan herinneren het wel eens gehoord te hebben en kwam bij het zoeken op iets zeldzaams uit. Mijn excuses voor het ongemak, zal ik maar zeggen.  :)


PS. Het geluid is wel heel anders dan van gewone Tjiftjaf, wat op de eerste opname is te horen omdat daar een gewone tussendoor zit.


Herman van der Meer

BramtK

Opmerkelijke roep. Bijzonder ook dat je het op twee plekken hebt gehoord. Ik kende dit geluid in ieder geval niet. Gelijkenis met dat roepje op XC, is inderdaad groot.
Groeten,

Bram ter Keurs

Guus Peterse

Inderdaad een roepje dat me in de nazomer niet zou verbazen, roepje van jonge tjiftjaf denk ik dan altijd, zoiets is dan volop te horen, maar dat in het voorjaar misschien op abietinus wijst.
Guus Peterse

Nieuw op mijn weblog: Kaapverdië juli - augustus 2015

HPM

Citaat van: guusp op april 06, 2011, 16:11:14 PM
Inderdaad een roepje dat me in de nazomer niet zou verbazen, roepje van jonge tjiftjaf denk ik dan altijd, zoiets is dan volop te horen, maar dat in het voorjaar misschien op abietinus wijst.

Volop te horen? Zou mijn geheugen dan zo slecht geworden zijn? Wat eng!
Merk op dat Jelmer Poelstra het bij zijn Zweedse opname een "Interesting call" noemt. Een gangbare roep zal het dus bij P. c. abientinus niet zijn.

Ik overweeg trouwens sterk om er maar gewoon Tjiftjaf van te maken want na wat rondlezen denk ik dat er geen zekerheid kan zijn over een ondersoort. Het geluid zou kunnen wijzen op oostelijke P. c. abientinus, maar verwarring met andere roepen van Tjiftjaf (al dan niet ondersoort) is niet uit te sluiten. Men lijkt hier ook niet zeker te zijn en de meningen zijn gevarieerd.
En dat terwijl ik dacht dat het met zo'n ongebruikelijke roep wel een andere soort moest zijn.

Herman van der Meer

Guus Peterse

Nou ja, volop is misschien wat overdreven maar in augustus roepen natuurlijk veel (naar ik aanneem jonge) tjiftjaffen roepjes die afwijken van het standaardroepje. Die afwijkende roepjes kunnen ook sprekend lijken op de roepjes van deze opname. In het voorjaar hoor je dat veel minder, wat als het inderdaad jonge vogels zijn natuurlijk tamelijk logisch is.
Guus Peterse

Nieuw op mijn weblog: Kaapverdië juli - augustus 2015

Thijs Fijen

Lees ook The Sound Approach to birding A guide to understanding bird sound pagina 89 tot 91. Daar staat een en ander uitgelegd over de najaars 'variant'.

Wat ik nu heel interessant vind, is waarom deze tjif nog steeds zo roept. Misschien is dat wél een kenmerk voor abietinus?!?
Thijs Fijen

jelmerpoelstra

In het zeldzaamheden in NL topic was afgelopen najaar ook een discussie over dergelijke roepjes n.a.v. deze opname:
http://waarneming.nl/waarneming/view/50208079

Ook daar werd aan Grauwe Fitis gedacht, en ik stipte mijn opname op xeno-canto aan die ook hier genoemd wordt. Maarten Wielstra zei toen het volgende:

"Van de echte kenners (ik doe me soms alleen voor als kenner), heb ik begrepen dat de 'Jelmer-roep' van tjiftjaf abientinus/collybita, een van de tjiftjafroepjes is die verspreid over europa kunnen worden gehoord. Er was echter eens een tjif in abientinus-contreien die deze roep aan de microfoon heeft laten horen, om vervolgens op een beruchte cd terecht te komen met toenaam abientinus (en terecht). Hierdoor is een beeld geschetst waardoor deze opname als eikpunt is geworden voor de abientinus-roep."

HPM

#14
Ik heb mijn twee waarnemingen veranderd in Tjiftjaf, met verwijzing naar dit topic.

De Bird Aproach heb ik niet. Misschien toch maar eens aanschaffen, ook al is wat er over P.c. abietinus gezegd wordt dan misschien niet helemaal betrouwbaar/up-to-date.  :)

Door het verschil in kwaliteit is dat geluid van Jan-Kees Bossenbroek niet goed vergelijkbaar maar wat hij schrijft is helemaal van toepassing op  mijn waarnemingen.

Hier spectrogrammen van de twee Tjiftjaffen die op een van de geluidsopnamen samen te horen zijn. Leuk om te zien dat ook die 'normale' tweelettergrepig is, ook al is dat niet echt te horen. Duidelijk is dat de tweede lettergreep zeer overheersend is (te zien aan de kleurintensiteit), terwijl bij die "abietinus" de klemtoon op de eerste ligt en de tweede er veel minder duidelijk uitziet dan hij klinkt. De toonhoogte is ook verschillend.

Dit zijn de bijbehorende opnamen
Normaal http://waarneming.nl/sound/8/11418.mp3
Afwijkend http://waarneming.nl/sound/7/11417.mp3
Herman van der Meer

BramtK

Ik hoor in het najaar ook vaak afwijkend roepende Tjiftjaffen (de term plastic speelt door mijn hoofd!?), maar die klinken toch niet als deze vogel van Herman. Bovendien hoor je dan vaak variatie tussen verschillende roepjes van een en dezelfde vogel, terwijl de vogel op de opname van Herman steevast dezelfde afwijkende roep laat horen. Hoe dan ook, interessant.
Groeten,

Bram ter Keurs

jelmerpoelstra

Citaat van: BramtK op april 06, 2011, 22:57:13 PM
Ik hoor in het najaar ook vaak afwijkend roepende Tjiftjaffen (de term plastic speelt door mijn hoofd!?), maar die klinken toch niet als deze vogel van Herman. Bovendien hoor je dan vaak variatie tussen verschillende roepjes van een en dezelfde vogel, terwijl de vogel op de opname van Herman steevast dezelfde afwijkende roep laat horen. Hoe dan ook, interessant.


Daar kan ik me niet echt in vinden. Ten eerste heb ik in NL in het najaar ook enkele malen gelijkend roepende tjiffen gehoord. Ten tweede riepen dergelijke beesten, inclusief de Zweedse van mijn opname, consistent op die wijze. Het Zweedse beest liet bv ook de volgende dag nog uitsluitend deze roep horen.

BramtK

Ha Jelmer, best grappig dat jij je niet kan vinden in wat ik in het najaar meen te horen. Ik zal mijn ervaring bijstellen. ;) Misschien moet ik nogmaals uitleggen wat ik in mijn vorige post probeerde te zeggen: ik hoor in het najaar afwijkende roepjes van Tjiftjaf. Volgens mij wordt van die vogels wel verondersteld dat het 1kj vogels zijn. Die roepjes lijken in mijn beleving niet op de "TSJIE wup"-roep van de vogel op de opname van Herman (en die ook op jouw opname uit Zweden te horen is). Van die 1kj-vogels is mijn beleving dat die niet alleen afwijkend roepen ten opzichte van wat we gewoon zijn van Tjiftjaf, maar dat de roepjes onderling van een en hetzelfde individu ook verschillen. In mijn vorige post schreef ik dat de "TSJIE wup"-vogels juist consistent "TSJIE wup" roepen. Dat jij of anderen wel "TSJIE wup" in Nederland hebben gehoord, doet daar niet aan af. Ik denk wel dat we kunnen concluderen dat een "TSJIE wup" roepende Tjiftjaf in Nederland een stuk zeldzamer is dan 1kj-vogels die in het algemeen afwijkend roepen.
Groeten,

Bram ter Keurs

HPM

Ik heb een vergelijkbaar spectrogram gemaakt van dat Zweedse beest van Jelmer. Hier is de tweede syllabe (de 'wup') veel beter zichtbaar dan op die van mij.


Herman van der Meer

HPM

Vandaag ben ik opnieuw twee van die Tsjiewuptjiftjaffen (Phylloscopus tsjiewuppianus) tegengekomen. Deze lieten alleen enkele van die roepjes horen tussen enkelvoudige roepen door, en dus niet vrijwel exclusief zoals bij die twee van vorige week. De enkelvoudige roepjes weken in klank wel wat af van de normale hwiet-roep zoals de partners die naast het zingen wel lieten horen.

In een geval was de vogel met een nest bezig (waarvoor vezels van kamperfoeliebast werden verzameld), en het zal dus een vrouwtje geweest zijn. De afwijkende klank is misschien wel geslachtsgebonden. wie weet  geldt dat ook voor die dubbelroep. Ook die twee van vorige week waren in de nabijheid van een zanger.

Het lijkt me in ieder geval duidelijk dat bij zo'n TSJIEwup-roepende Tjiftjaf niet gelijk aan een (oostelijke) abientinus moet worden gedacht. Ze broeden hier gewoon.

Doordat er teveel andere vogels doorheen zaten te schetteren heb ik dit keer geen bruikbare geluidsopnamen kunnen maken. (Teveel ambiance dus, Bram)

Herman van der Meer

HPM

Citaat van: HPM op april 11, 2011, 14:30:19 PM
[...]
Doordat er teveel andere vogels doorheen zaten te schetteren heb ik dit keer geen bruikbare geluidsopnamen kunnen maken. (Teveel ambiance dus, Bram)

Ik vond een geluidsopname waar ik toch nog wel wat bruikbare fragmenten tussen een Zwartkop uit kon peuteren.
Het gaat om dat wijfje wat een nest aan het bouwen was. Het mannetje is ook nog even zingend te horen, voorafgegaan door zachte 'tret'roepjes.
http://waarneming.nl/sound/1/7131.mp3
Herman van der Meer

HPM

Ik kwam deze opname van Michel Klemann tegen http://waarneming.nl/sound/view/3040
'Contactroep Fitis' maar het lijkt toch wel verdacht veel op de tiftjafroep waar dit topic over gaat.

Herman van der Meer

Karel Hoogteyling

Deze had ik dit voorjaar in Schiedamse omgeving, lijkt er ietwat op, maar verderop in de opname als Tjiftjaf ook zingend. Ik heb de vogel beide geluiden ZIEN maken…
http://waarneming.nl/sound/view/9443

vriendelijke groet,
Karel Hoogteyling

HPM

Citaat van: karel hoogteyling op juni 24, 2011, 16:52:10 PM
Deze had ik dit voorjaar in Schiedamse omgeving, lijkt er ietwat op, maar verderop in de opname als Tjiftjaf ook zingend. Ik heb de vogel beide geluiden ZIEN maken...
http://waarneming.nl/sound/view/9443

Leuk,  dat is inderdaad hetzelfde geluid. Ik zie dat je hem net hebt ingevoerd. Zou je er nog 'contactgeluid van willen maken? Dan is het als zodanig terug te vinden.

Herman van der Meer


HPM

Citaat van: jelmerpoelstra op juli 23, 2011, 19:35:08 PM
Ook weer dezelfde roep: http://birdingfrontiers.com/2011/07/23/swee-oo-calling-chiffchaffs/

Interessant. En net als die ene van mij een waarschijnlijk broedgeval.
De poster heeft het over 'the much discussed 'swee-oo call'. Weet jij waar dat much discussed is?
Herman van der Meer

adriaens


HPM

Herman van der Meer

HPM

Citaat van: HPM op juli 23, 2011, 22:03:40 PM
Citaat van: adriaens op juli 23, 2011, 20:40:29 PM
Hierzo, zou ik zo zeggen:
http://www.surfbirds.com/forum/showthread.php?t=8612

(Een topic van 5 pagina's al!)

Dank je. Ik ga het zo lezen.

Zeer interesante discussie. Waar het om gaat (of ging) is dat die roep aanvankelijk beperkt was tot juvenielen in zomer/najaar (en ook als zodanig in dit topic genoemd) maar sinds de negentiger jaren in toenemende mate ook in het voorjaar en dit voorjaar opvallend algemeen.

Deze pagina van Alan Dean is ook de moeite waard
'Alternative' calls in Common Chiffchaff http://www.deanar.btinternet.co.uk/general/articles/chiffchaffcalls.htm

Herman van der Meer

sam

#29
Misschien leuk om deze opname toe te voegen van een duidelijk twee-lettergrepige contactroep van ene tjiftjaf: http://waarneming.nl/waarneming/view/55898167

Magnus Robb (Sound Approach) reageert hierop:
"The call you recorded is a sllght variant of a common call of colybita and abietinus chiffchaffs, sometimes described as 'sweeoo'. The only difference from the more common variant of this call is that in your recordings the first note is more noticeably rising. In all variants of this call, the first syllable is higher pitched than the second.
There has been much discussion of the sweeoo call over the years, including in our book The Sound Approach to birding. We believe that the call is typical of young birds from about mid-August onwards, but sometimes retained into adulthood. If you recorded it recently, then I think it is more likely to have been an adult than a juvenile, as the date is a bit early for juveniles to be using this call. Sometimes birds using this call also give wobbly sounding, barely recognisable song, in which case they are certainly juveniles."

groeten Sam