Hoofdmenu

Zeer druilerig...

Gestart door Weia, januari 14, 2011, 14:11:37 PM

Vorige topic - Volgende topic

Weia

Hoe grijs ende grauw het buiten ook is, binnen is er ook nog wel iets te zien. Het is een uithoekje van 'De marskramer' van Jeroen Bosch, rond 1500 geschilderd en hangende in Rotterdam. Die koolmees is toch met een paar penseelstreken heel aardig getroffen, zie dat vleugelstreepje bijvoorbeeld. Meneer heeft duidelijk goed gekeken naar een levend danwel dood diertje. Het uiltje zal een steenuil zijn, toch? Iets minder duidelijk. Bovendien in de onderschildering eerst een stuk groter geschilderd.
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

j.steenbergen

Had onder het kopje determinatie gemoeten... ;)  Ach, laten we het maar houden op 'elck meent seijn uyl een valck te sijn'...
Jeroen Steenbergen

KorHaan

Leuk!

Lijkt me ook een Steenuil. Koolmees is heel herkenbaar.
Wat me trouwens bijstaat van dit schilderij, is dat die marskramer wel heel veel leek op de acteur die hem in `Floris` speelde....

Vriendelijke groet,

Ronald Sinoo

Jan vH

Die uil lijkt inderdaad het meest op een Steenuil.
Jan van Harten
Validator Plantengallen

Wouter van der Ham

steenuil, Kleed : Afwijkend ;)
Wouter van der Ham

Tussen de 11 en 25 jaar? www.JNM.nl

UtrechtsVogelNet

Leuk opgemerkt Weia, een leuk detail dat niet direct opvalt in het bekende schilderwerk hangende in het Boymans te R'dam.
Ik heb het schilderij diverse keren gezien (kunstgeschiedenis etc is een andere passie van me, dus als het buiten regent verveel ik me binnen niet  :) ).

Voor de liefhebber hier het hele schilderij: http://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Jheronimus_Bosch_112.jpg

Phil

laatvlieger

Zou de uil geen jonge ransuil zijn? Met die donkere vlekken rondom de ogen? Hoewel steenuil op zo'n plak natuurlijk het meest voor de hand liggend is.
Groet,

Wouter Teunissen


Mijn Weblog: http://birdboredom.blogspot.com/

Weia

Op schilderijen zoek ik natuurlijk eerst naar libellen, daar kom je heel wat ondetermineerbaars tegen, of een niet kloppend aantal segmenten! Door de natuurgetrouwheid viel dit meesje me extra op. Rechtsonder zit ook een prima ekster.
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

GijsB

er staan trouwens meer vogels op het orginele schilderij, ook ekster, knobbelzwaan en gierzwaluw(?)
Gijs

UtrechtsVogelNet

#9
Op heel veel schilderijen die onze mooie musea hangen, ook van latere periode dan Jeroen Bosch, staan veel dieren afgebeeld. Soms zeer natuurgetrouw maar ook vrij vaak afwijkend. Soms is dit het geval omdat het exotische dieren zijn die de schilder zelf nooit heeft gezien maar slechts kent uit schetsen en verhalen, maar ook omdat het waarschijnlijk niet zo belangrijk was voor de afbeelding om het exact na te schilderen. Als je een uurtje daarop gaat letten in een museum, zie je vele voorbeelden. Kan het je aanraden, erg leuk. Soms staan er foute determinaties bij, en die geef ik gewoonlijk door. Of ze er echt wat mee doen, zoeken de musea dan maar uit (maar soms is het aangepast).

Een van de bekendste schilderijen waar de afbeelding enkel een dier betreft is de het Puttertje van Carel Fabritius, een van de leerlingen van Rembrandt, zie http://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Carel_Fabritius_002.jpg of beter nog: ga eens kijken in het Mauritshuis te Den Haag.
Een ander heel bekend schilderij dat natuurgetrouw lijkt te zijn, maar het helemaal niet is, is het bekende werk van Paulus Potter: de Stier van Potter. Dat is namelijk een samenstelling van diverse schetsen van verschillende stieren, echter van heel verschillende leeftijd. http://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Paulus_Potter_-_De_Stier.jpg  (hangt ook in het Mauritshuis). Een boer die koeien hield, merkte dat direct op toen hij eens het museum bezocht en het schilderij eens goed bekeek. Kortom, er is altijd wel wat te ontdekken op een regenachtige middag  :) Have fun.

Gr, Phil

Jurjen Postma

Ik heb menig uur in musea gespendeerd op zoek naar aanwijzingen van vogels uit de nieuwe wereld op schilderijen van vóór 1492.

Nooit kunnen vinden overigens....
Groet,

Jurjen

Follow me on Twitter!

j.steenbergen

Zonder me er nu even in te verdiepen vraag ik me af wat er bekend is over de betekenis van de afgebeelde vogels. Bij bijv. stillevens en bloemen zijn er veel betekenissen bekend van specifiek afgebeelde soorten, in hoeverre gaat dit ook op voor vogels? Ik weet dat bijv. de vele exotische (waterwild)vogels op de schilderijen van Hondecoeter een uiting zijn van de rijkdom van de opdrachtgevers, maar ik kan me ook voorstellen dat er nog veel (al dan niet bijbelse) symboliek zit aan soorten als bijv. roerdomp, pelikaan, uil. Zeker bij Jeroen Bosch kun je eigenlijk geen schilderij bekijken zonder je te realiseren welke onderliggende boodschappen/verwijzingen er in verstopt zitten. Is vast al meer over uitgeplozen.
Jeroen Steenbergen

Weia

Daar vraag je zo wat... De marskramer loopt op een schoen en een slof, dat betekent vast ook wat. En de pissende man, en het stelletje in de deuropening. Die marskramer staat er overigens gek bij, zo loopt niemand, zeker geen geoefende loper. Des te opmerkelijker vond ik de natuurgetrouwheid van de koolmees.
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

UtrechtsVogelNet

Over symboliek en het voorkomen van vogels is van alles bekend. Zelf vind ik de symboliek (en iconografie) erg leuk. Het leert je oa. goed waarnemen en niet even vluchtig kijken. Net zoals bij de echte vogels dus.  ;)

Om het even bij de uil te houden: Minerva, de Griekse godin van de wijsheid heeft als attribuut vaak een uil bij zich (soms wel en soms niet gezeten op een stapel boeken). Daarom wordt de uil hier vaak in verband gebracht met wijsheid. Omdat het een nachtvogel is, werd de uil ook vaak als symbool van de nacht gezien of van de slaap. En omdat de uil overdag slecht zou zien, is de uil ook wel als symbool van blindheid, dwaasheid of bedrog gezien. Dat laatste werd in de Middeleeuwen i.h.a. in verband gebracht met het Jodendom, ook door Nederlandse schilders in de periode 15-17de eeuw. En soms zit de uil naast een brandende kaars: dat slaat terug op het gezegde dat een blinde ook met de hulp van licht niets kan zien.

Een overbekend symbool van de Heilige Geest wordt weergegeven met een (witte) duif.

Een eindeloos leuk onderwerp (vind ik dan).

Phil

UtrechtsVogelNet

#14
Nog wat aanvullende info dat ik op het www vond:

Citaat uit http://www.cubra.nl/brabantslandschap/vogelsjeroenbosch.htm
" ...De uil        is het symbool van de een of andere zonde die het daglicht niet kan        verdragen; of van de lichtschuwe mens. Volk dat niet deugt heette volc dat        met den ule vliegen en lopen by nacht. Soms werd de uil als lokvogel        gebruikt, dat maakte hem tot de verzinnebeelding van de verleidelijke        zonde of van de tot een zonde verleidende mens. De stuntelige, fladderende        bewegingen van de uil in het daglicht maakten hem voor de Middeleeuwers        tot een zinnebeeld van de dwaasheid, de zotheid en de daaraan verwante        domheid. In de Zuid-Nederlandse uitdrukking iemand bekijken gelijk een        uil, betekent het laatste woord 'dwaas'. Het gezegde de uil kijkt uit        de mouw betekende 'de dwaasheid treedt aan het licht', nu zeggen we        'de aap komt uit de mouw'. De aap als schoolvoorbeeld van een mal dier        werd dus voorafgegaan door de uil. Doch, van de andere kant stond de uil        voor een gewiekst, lang niet dom dier. Immers, een andere zestiende-eeuwse        uitdrukking, sijnen huyben weten betekende 'sluw, geslepen zijn'.        Langs een merkwaardige weg werd de uil in de Middeleeuwen tevens het        symbool van de ijdelheid. Dat had het arme dier te danken aan een        verkeerde vertaling van het woord 'uilenspiegel'. Dat ging als volgt.        Vanouds was het achterwerk, de blote kont, de tegenpool of de karikatuur        van het hoofd. Toen Uilenspiegel het publiek wilde duidelijk maken dat hij        de boel voor de gek gehouden had, liet hij de mensen zijn ontbloot        achterwerk zien. Daarbij zou hij, in het Nederduits, gezegd hebben 'houl'        en 'spiegel', wat        betekent 'zie, een spiegel'. Via 'Oulenspiegel' zou        'Ulenspiegel' en tenslotte 'Uilenspiegel' ontstaan zijn. Met        spiegel bedoelde Tijl zijn achterwerk. Ook in het Nederlands heeft        'spiegel' deze betekenis nog altijd. De plek met afwijkende beharing        op de achterdelen van herkauwende dieren, de ree bijvoorbeeld, heet bij        ons nog altijd spiegel. Bosch kende de uil tevens als erotisch symbool.        Ook de volkstaal kende en kent de uil in geslachtelijke zin. Heuheu, huben        en huybert zijn oude woorden voor 'roede' en de Zuid-Nederlandse        spreekwijze die meid heeft haar uil laten vliegen wil zeggen dat ze haar        maagdelijkheid heeft verloren. Dat hij, een nachtdier, als onkuis symbool        werd gebruikt, komt natuurlijk omdat de nacht het gunstige getij is voor        het bedrijven van de erotiek...."

En nu ga ik lekker eten,
Gegroet,
Phil

Weia

Daar ook een stukje over de koolmees en de uil, wat je er al niet achter kunt zoeken, danwel ingestopt hebben...:

In de boom naast het hek loert een steenuil op een koolmees. Het nachtdier loert op het kantelende vogeltje: de wankele zwakheid wordt belaagd door de verlokkingen van het nachtleven. De mees was in de zestiende eeuw het zinnebeeld van iets 'dat licht te verschalken is'. De uil moet men beschouwen als een symbool van het kwade, het boze. Bosch bedoelt met de beide vogels dat de marskramer een gemakkelijke prooi is van het kwaad, dat hij makkelijk valt voor de zonde. Bosch zag de koolmees echter niet enkel als een weerloos slachtoffer. In de 'Tuin' duidt hij hem als iets van zeer geringe waarde. Verder betekende plakker zowel koolmees als iemand die gewoon is lang in herbergen te zitten, zeg maar een kroegtijger. Het is welhaast zeker dat Bosch ook die betekenis in gedachten had. De man is een marskramer die arm is geworden door zijn drankzucht.
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

UtrechtsVogelNet

Leuk om te lezen Weia ; het grappige van die symboliek is dat het soms (voor ons dan) wat ver gezocht overkomt, maar in die tijd was die symboliek algemeen bekend. Het werd toen vooral ook gebruikt om de "kijker" de voorstelling te verduidelijken, terwijl we er nu, zoveel eeuwen later, vaak erg naar moeten zoeken. Juist daarom (vind ik dan) is die symboliek zo leuk; vaak is het weer terug te vinden in allerlei spreekwoorden of gezegden. De schilderijen van Jan Steen bv. zitten er vol van, echt geweldig. Kan er eindeloos naar kijken, en hoe vaker je kijkt, hoe meer je ziet.

Grtz, Phil