glazenmakers aan de hand van larvenhuidjes

Gestart door JohnvR, augustus 26, 2006, 20:15:29 PM

Vorige topic - Volgende topic

JohnvR

Ik weet dat het mogelijk is soorten te onderscheiden aan de hand van de exuviae (larvenhuidjes), maar hoe, dat weet ik niet. Ik vond er tot nog toe geen goede bronnen over.

In een bostuinvijver op de Veluwe, Beekbergen vond ik meer dan 30 larvehuidjes (op verschillende dagen) die er voor mij allemaal hetzelfde uitzagen. Ook had ik het geluk er nog drie uitsluipende blauwenglazenmakers op aan te treffen (maar de pech dat ze om 's ochtends 8 uur al volledig opgepompt waren), waardoor ik ze kon determineren.

Nu moest vanwege lekkage de tweede vijver ontruimd worden en daarin trof ik nog wat levende larven aan. Een ervan was nogal groen, terwijl de meeste die ik tot nog toe gezien heb donkerder zijn. Ik vroeg mij af of dit dan ook een blauwe glazenmaker is en of er onderscheidend verschil tussen de larven van verschillende glazenmakers zit. Behalve blauwe glazenmakers vliegen er ter plaatse ook paardenbijters en een bruine glazenmaker rond. Paardenbijters zijn natuurlijk kleiner, maar de bruine glazenmaker heeft als imago ongeveer hetzelfde formaat als de blauwe. Een andere larve was wel donker, maar kleiner. Ik ga er van uit dat dit een nog onvolgroeid exemplaar is.

Een aantal van de verzamelde larvenhuidjes van de blauwe glazenmaker.


De kleine donkere en de volgroeide? groene larve:




Groeten,

Stippen

#1
Dat gaat ongeveer zo: (Tirion libellengids 2001)
Groet,
Kees van der Krieke | stippen.nl

Jeroen Nagtegaal

Volgens mij zijn de levenden niet van glazenmakers maar van korenbouten,
Groet, Jeroen Nagtegaal
Moderator subforum Ringen

Een geringde vogel gezien of gevonden.
Meld het hier of mail naar ringonderzoek@gmail.com

marcel123

#3
CiteerIk weet dat het mogelijk is soorten te onderscheiden aan de hand van de exuviae (larvenhuidjes), maar hoe, dat weet ik niet. Ik vond er tot nog toe geen goede bronnen over.
De beste boeken zijn duitstalig.

CiteerLibellenlarven en exuviae
De determinatie van libellenlarven is tamelijk lastig. De beste determinatieboeken voor larvenhuidjes zijn Heidemann & Seidenbusch (1993) en Gerken & Sternberg (1999). Ook Norling & Sahlén, (1997) is een aanrader. Daarin staan echter niet alle Nederlandse soorten vermeld. Daarnaast staan beschrijvingen van huidjes in de reeds genoemde Askew (1988), Bellmann (1987) en Geijskes & van Tol (1983) en er bestaat een (prijzige) cd-rom met een determinatiesleutel voor de Nederlandse soorten door Visser (1997). Tot slot is er bij de NVL Nederland een speciale larvenhuidjesbank, die een vrij grote referentiecollectie bevat voor uitwisseling en als hulp bij de determinatie van libellenhuidjes.
Internet, e-mail, video en cd-rom's

Viv Anch

ik ken wel iemadn die op huidjes kan determineren. Ik zal haar proberen te strikken om eens hier te kijken.  
was getekend Vivianne

JohnvR

Citeerik ken wel iemand die op huidjes kan determineren. Ik zal haar proberen te strikken om eens hier te kijken.
De respons van Jeroen maakt me wel nieuwsgierig omdat hij denkt dat het korenbouten kunnen zijn, omdat ik die ter plaatse tot nog toe niet heb waargenomen. Ik dacht een keer een platbuik te zien, maar dat was slechts in een paar tellen, te kort voor determinatie.

AvanderHeijden

CiteerVolgens mij zijn de levenden niet van glazenmakers maar van korenbouten,
Nee dat lijkt me niet hoor, die zijn veel korter en breder gebouwd. Dit zijn echt wel glazenmakerlarven. En aan de vleugelstompjes te zien moeten ze nog wel een tijdje doorvreten voordat ze uitsluipen.

Viv Anch

#7
Met toestemming zet ik de mening van iemand hierop die al jaren kijkt en zelfs determineert op huidjes (ik weet er niks van). Zij heet Milly en ziet geenmogelijkheid om hier iets op te zetten; geen pc fannaat zeg maar (hopelijk doe ik je hierme eniet tekort milly  :D )
Hier is haar reactie op mijn vraag aan haar om ernaar te kijken:

CiteerDank voor je mail. De foto's op de site heb ik bekeken. Hoe dat allemaal verder werkt met zo'n site weet ik niet, daarom stuur ik mijn bevindingen naar jou.

De larvenhuidjes zijn volgens mij van de blauwe glazenmaker. Het sigaarvormige lijf en de vlakke onderkant van het vangmasker duidt op familie glazenmakers (Aeshnidae).  De onderkant van het vangmasker heeft een duidelijke insnoering, een soort taille; duidelijk te zien bij de onderste larve op het deksel.

Andere kenmerken die niet duidelijk te zien zijn op de foto zijn:
- aan segment 6-9 zitten zijdoorns
- bij de aanhangsels aan het achterlijf zijn de cerci korter dan of even lang als de helft van de buitenste anaaldoorns.
- de larven zijn langer dan 36 mm.
In tuinvijvers komt deze soort wel vaker massaal voor.

Op de foto's van de levende larven zijn de kenmerken niet duidelijk te zien.Het lijken me glazenmakers. Het verschil tussen rombouten en glazenmakers is aan de vorm van het vangmasker te zien. Bij glazenmakers is het vlak en bij rombouten is het vangmasker komvormig.
Kleur van larven is volgens mij geen betrouwbaar kenmerk.
Vivianne, dit is wat ik ervan vind. Je mag het op de site zetten.

Groetjes Mily
was getekend Vivianne

JohnvR

#8
Hoi Vivianne en Milly,

Hartelijk dank voor deze moeite, erg leuk! Ik heb veel meer huidjes verzameld (meer dan 30 uit een vijver van ruim twee bij drie meter) dan er Blauwe glazenmakers vliegen. Die hebben zich denk ik in de weide omgeving verspreid. Ik las ergens (ik denk de atlas) dat larven van de Blauwe glazenmaker niet kannibalistisch zijn en dat dichtheden van wel 5 stuks per vierkante meter gehaald kunnen worden, dus dat klopt aardig hier. Ik zag inmiddels (shame on me) dat ook de heidelibellen tot de familie van de korenbouten behoren en daar vliegen er ook een paar van rond, maar de larven daarvan zijn volgens mij veel kleiner en hebben niet van die lange achterlijven.

Zoals zo vaak als je niet weet waar je op moet letten fotografeer je ook niet de juiste kenmerken, in dit geval het vangmasker (van de levende exemplaren dan). Ik zal de komende jaren de ontwikkelingen bij deze vijvers in de gaten houden en zo mogelijk huidjes verzamelen en dan betere foto's maken (en hopelijk zelf meer kennis verzamelen).

Groeten,

Goyatlah

Ben zelf geen huidjesverzamelaar, maar larven van Glazenmakers zijn veel langwerpiger (torpedo-achtiger) dan alle andere Anisoptera. Juffer-larven zijn altijd erg tenger, met 3 kieuwbladen daan het achterlijf.
En inderdaad voelt de Blauwe Glazenmaker zich thuis in thuis (stads) vijvers. Een vriendin van mij had vorig jaar 20 huidjes in haar vijver in de binnenstad van Groningen van 1 bij 1,5 m. (Heb een net uitgeslopen beestje gefotografeerd, dus id is zeker). Worden dan wel gepredateerd door allerlei vogeltjes (merels, huismus, etc)
Moi, Dolf

Bezoek ook eens Libellen in Nederland met de enige interaktieve en op foto's gebaseerde libellentabel, veel info en heel veel foto's

Viv Anch

Hartelijk dank voor jullie aanvulling..Ik kom dan nog even met een vraag .. binnenkort moet ik de vijver voor een tijdje opdoeken....  Wat doe ik moet ik eerst leegvissen (bijna niet te doen door dichtgroeien met gele lis) of pompen en dan met wat rommelen de achtergebleven larven eruit halen en in een venhier in buurt strorten??  of is dat geen goed idee....  
was getekend Vivianne

JohnvR

Hoi Vivianne,

Succes met je vijver. Ik heb geen idee of het storten in een ven onnatuurlijke gevolgen heeft. Een andere optie is wellicht ze over te doen in een soortgelijke vijver van iemand in de buurt? Ik heb ook wel eens gehoord dat je libellenlarven op kunt kweken. Dat lijkt me wel gaaf, maar ook gecompliceerd. Als je zeker weet dat ze nog dit jaar uitkomen is het te overzien, maar als het overwinterende soorten zijn lijkt het me lastig. Bovendien moet je een goede bron van levend voer hebben, watervlooien of muggenlarven bijv.

Groeten,

Els

#12
Bij een goede dierenspeciaalzaak kun je voor je vissen witte muggenlarve en watervlooien kopen. Een voer probleem zou je dus niet hoeven hebben.

Of het voor de rest kan larve opkweken weet ik niet.
Els Ouwehand, Katwijk

Viv Anch

Ik ben niet zo'n ster in kweken van iets... hoewel ik in de tuin goed kan stekken. Echter dat opkweken zal er ook wel nmet van komen want het opruimen van de tuin heeftte maken met verbouwing... en dan staat mijn hoofd vast niet naar eten geven aanlarven. Ik zal eens vragen aan de buren..(vijver)
was getekend Vivianne

Jeroen Nagtegaal

#14
Je kan denk ik het beste eerts een deel laaeghalen en dan zoveel mogelijk palnten eruit gooien, Of andersom, Daarna ga je gewoon de larve on een emmer en dan drop je dat in een plasje wat toch niet natuurlijk is, en pas aangelegd is, en wel niet te ver van je huis,
Groet, Jeroen Nagtegaal
Moderator subforum Ringen

Een geringde vogel gezien of gevonden.
Meld het hier of mail naar ringonderzoek@gmail.com

Goyatlah

Moi Vivian

je weet ongetwijfeld wel plekken waar lissen groeien. Zou de hele handel (met planten en al, daar in neerpleuren. In een ven is niet zo'n goed idee, want ten eerste overleeft de helft van je plantjes en beestjes het niet (veels te zuur) en aan de andere kant zit je dan dingen te introduceren waar ze niet thuis horen - minder groot probleem want uiteindelijk komt alles waar het kan voortbestaan...
Moi, Dolf

Bezoek ook eens Libellen in Nederland met de enige interaktieve en op foto's gebaseerde libellentabel, veel info en heel veel foto's

Jeroen Nagtegaal

Waarschijnlijk zijn je planten kweek vormen, Niet uitzetten dus die planten!!! Maar gewoon bewaren in een bak water of weggooien,
Groet, Jeroen Nagtegaal
Moderator subforum Ringen

Een geringde vogel gezien of gevonden.
Meld het hier of mail naar ringonderzoek@gmail.com

Viv Anch

CiteerWaarschijnlijk zijn je planten kweek vormen, Niet uitzetten dus die planten!!! Maar gewoon bewaren in een bak water of weggooien,
Ik snap het.. bij de buurman in de vijver kan dan toch wel???
was getekend Vivianne

Jeroen Nagtegaal

Als hij het goed vind natuurlijk wel, en als hij niet te veel vis erin heeft kun je dd larve er ook bij doen,  
Groet, Jeroen Nagtegaal
Moderator subforum Ringen

Een geringde vogel gezien of gevonden.
Meld het hier of mail naar ringonderzoek@gmail.com

b.achterkamp

Die groene op de foto is deze keer wel degelijk iets anders. Zie de kopvorm, en vergelijk met de donkere dieren en met het plaatje uit de Tirion dat "Stippen" zo handig heeft toegevoegd.
Bart


JohnvR

Hier nog twee meer ingezoomde (gecropte) stukken van de groene. Op basis van de tekening zou ik op Aeshna komen. Wellicht bruine glazenmaker maar ik zie het eigenlijk niet zo goed? Op basis van wat er vliegt is de donkere wellicht een Paardenbijter? N.B. De foto's zijn van 6 augustus 2006.




Weia

CiteerHier nog twee meer ingezoomde (gecropte) stukken van de groene.
De vierkante kop en grote ogen maakt er een keizer van...
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

Goyatlah

Eens (ik zie ook geen laterale doorn op S6). Maar... dit is geen laatste instar, dus dan moet je wel erg voorzichtig met uitspraken zijn.
Moi, Dolf

Bezoek ook eens Libellen in Nederland met de enige interaktieve en op foto's gebaseerde libellentabel, veel info en heel veel foto's

Weia

Maar bij latere fases worden de ogen alleen maar groter en ze zijn nu al te groot voor andere soorten (behalve misschien vroege galzenmaker).
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0