Anatomie, terminologie

Gestart door Anne Hueber †, augustus 18, 2010, 13:29:34 PM

Vorige topic - Volgende topic

Anne Hueber †

Anatomie, terminologie van libellen en juffers is te vinden in onderstaande posts.

Weia

#1

Het achterlijf van een libel heeft tien segmenten. Het tellen van de 10 segmenten is niet altijd eenvoudig, vooral omdat segment 1 en segment 10 heel klein zijn. Maar meestal hoef je niet nauwkeurig te tellen.
Het gaat bij de determinatie vaak om segment 2 (juffers, glazenmakers) en dat is simpelweg het eerste goed zichtbare en redelijk grote segment. Ook de segmenten 8 en 9 worden vaak genoemd (roodogen, heidelibellen, lantaarntje), dat zijn dus de laatste twee segmenten van fatsoenlijke grootte.
Segment 10 is het segmentje waar de aanhangsels aan zitten, tussen de aanhangsels zie je overigens nog een minuscuul restant van een elfde segment.
Hierbij foto's van juffers (vuurjuffer en azuurwaterjuffer, beide vrouw), glazenmakers (glassnijder, man en vrouw), korenbouten (gewone oeverlibel vrouw, viervlek man en platbuik vrouw) en heidelibellen (bruinrode vrouw en steenrode man). Met gele lijnen zijn de segmentgrenzen aangegeven en als er tussen de lijnen plek genoeg is staat daar het segmentnummer.
De segmenten zijn soms bij vrouwtje en mannetje niet precies even groot, zie segment 10 bij mannetje en vrouwtje glassnijder. Ook interessant is segment 3 van de viervlek waarvan je zou zweren dat het 2 segmenten zijn. Maar vergelijk met de andere korenbouten (bij de platbuikvrouw staan geen streepjes, tel zelf).
Tel ook de aanhangsels bij de ongelijkvleugeligen: 3 voor mannetjes en 2 voor vrouwtjes.
(Copy-left, je mag de plaatjes pikken.)
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

Weia

#2
Aanhangsels van heidelibellen, verschil mannetje/vrouwtje. Vrouwtje twee rechte aanhangsels, bij mannetjes zit daaronder nog een derde breed aanhangsel.
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

Weia

Dit was het plaatje van de libellenstudiedag.

Eerste segment boven heup/coxa 1 heet pronotum (pro=voor), noemen wij hals.
Tweede segment boven coxa 2 loopt tot de groene stippellijn en alles heet daar meso=midden.
Derde segment vanaf de stippellijn en alles heet meta=achter.

Middenop segment 2 en 3 loopt een duidelijke naad, pleurale naad.
Links van de naad heet het episternum, rechts ervan epimeron. (de vleugelaanhechting zit in het verlengde van het epimeron).

Kata=onder zit ook nog iets. Bij juffers is dat één ding en het heet katepisternum met meso- of meta- ervoor. Wij noemen het heupschildje. Ik stel voor: heupschildje 2 en heupschildje 3.

Op de foto zie je dat er een dikke streep loopt in het verlengde van de pleurale naad. Ik zou denken dat het dan onder het episternum katepisternum heeft en onder het epimerom katepimeron. Die term katepimeron bestaat bij vliegenanatomie maar ik kom bij libellen niet tegen dat dat zo heet. Misschien heet dat hele ding katepisternum?

Ipv katepisternum kom je ook infraepisternum tegen, maar omdat infra Latijn is en epi Grieks is dat rommelig. In de atlas staat correct katepisternum, dus als je per se dure woorden wilt gebruiken dan wordt het metakatepisternum (driemaal woordwaarde).

Het dingetje met een rood vraagteken heeft vast ook een naam...
Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0

Weia

#4
Meer anatomie, bij een glassijder en een vuurjuffer. Bij een juffer zijn de segmenten 2 en 3 nog veel meer gekanteld dan bij een ongelijkvleugelige:

Groen gestippeld is de grens tussen segment 2 (meso = midden) en segment 3 (meta = achter)
Blauw gestippeld is de pleurale naad die middenover de segmenten loopt. De mesopleurale naad en de metapleurale naad.
Het voorste deel van het segment heet episternum, het achterste deel epimeron (met die naad er dus tussenin).
Heupen 1, 2 en 3 zijn met een cijfer aangegeven.
Boven de heup en onder (= kata) het segment zit het katepisternum. Bij een heidelibel meende ik dat dat in tweeën gedeeld zou kunnen zijn, maar dat denk ik niet meer. Bij een heidelibel is dat ding bij poot 2 en 3 ongeveer even groot, bij een glassnijder helemaal niet! Ik heb ze met B (= mesokatepisternum) en C (metakatepisternum) aangegeven. A is dan hetzelfde ding bij poot 1, maar dat staat nog niet goed op de foto, al zie je bij de glassnijder een heleboel structuurtjes.



Groeten, Weia
rode bosmieren: https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,342651.0.html
pagina over variatie bij een paar lastige libellensoorten: www.at-a-lanta.nl/weia/LibellenVariatie.html
motmugjes van foto determineren: http://www.at-a-lanta.nl/weia/Motmuggen.html
familie motmuggen systematisch http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=378882.0