Lygaeus saxatilis (vraag aan Berend)

Gestart door Bertus, december 31, 2009, 16:18:38 PM

Vorige topic - Volgende topic

Bertus

Vandaag liep deze wants in de woonkamer op de muur. Mijn vrouw had net bloemen gekocht, dus ik denk dat ze uit het boeket afkomstig waren. Met mijn gidsjes kom ik er niet uit. Is dit een Lygaeus saxatilis???

Met vr.gr.,

Bert

roelandlibeer

Lijkt inderdaad heel erg op Spilostethus saxatilis maar ik durf geen andere 'exotische' gelijken uit te sluiten daar ik die niet ken. Waar komen zo'n bloemen immers vandaan?

Arp

Citaat van: roelandlibeer op december 31, 2009, 18:27:04 PM
Lijkt inderdaad heel erg op Spilostethus saxatilis
Toegegeven, als ik er verplicht de naam van een Europese soort op zou moeten plakken, dan zou het die worden, maar echt lekker zittie toch niet vind ik, dus ik zou dan nuanceren tot "lijkt er wel wat op".

Wat me niet lekker zit is:
- gebrek aan rood op de punt van de kop (wangen aan weerszijden van de clypeus)
- toch wel ongewoon patroon op corium  :-\
- het wittige in de zwarte vlekken op het pronotum (haren?)
- plus dat de habitus me niet echt lekker zit - is saxatilis niet breed-ovaler, c.q. achteraan breder over het connexivium? Of is dat sexueel dimorfisme? Anyway, bij deze copula vind ik ze allebei toch wat breder achteraan ....

Maar ik vind ook geen plaatjes van andere soorten die beter overeenkomen ....  :rolleye: :huh:
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Bertus

Heren, bedankt voor de uitgebreide reactie en een prettige jaarwisseling  :duim:

Met vr.gr.,

Bert

roelandlibeer

#4
Stel het is een Afrikaanse soort (er worden planten en bloemen geïmporteerd uit Zuid-Afrika) dan kom ik met de sleutel (p. 25, voor zover die kan gebruikt worden) uit http://research.amnh.org/pbi/library/0564.pdf tot S. lemniscatus. Ik vind echter nergens een plaatje om mee te kunnen vergelijken.
Met enige verbeelding kun je een lemniscaat zien in de tekening van de hemelytra.....

't Wordt voer voor specialisten....

Bertus

Om het allemaal nog wat spannender te maken... We hebben een dag eerder een in India geknoopt tapijt (geen kinderarbeid) binnen gekregen. Bij het uitrollen bleek het kleed vol te zitten met grote mieren ( zie foto's) die gedeeltelijk nog leefden. Het zou dus ook mogelijk zijn dat de wants eveneens is meegelift.

Met vr.gr.,

Bert

Arp

Toffe link Roeland, die had ik nog niet  :duim:

Opvallend ook is deze opmerking over S. rivularis meleagros ssp.n.:
CiteerAn interesting form, having the pronotal pattern as
in S. crudelis, but differing in the Y-shaped median
spot on the head. This spot is squarish in crudelis, no
variability is known in this respect.
Waardoor je ook nieuwsgierig wordt naar S. crudelis - op het internet waarschijnlijk Lygaeus crudelis. Ik heb wat oude beschrijvingen gevonden, maar helaas ook geen plaatjes ...

@Bertus: Om een oplossing te vinden zul je idd de hele wereld open moeten houden - niet simpel  :rolleyes:
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Arp

Half off-topic:

Laatst was er ook zo'n dwaalgast hier (Nezara viridula), wel van wat dichterbij maar toch. Ik had een beetje verwacht dat de Nederlandse Wantsensectie het wel aardig zou vinden om dit soort beesten op naam te krijgen en ergens in een dwaalgastencollectie te duwen zodat er een beetje gedocumenteerd is wat er zoal met bloemen, vakantiegangers en andere import binnen komt waaien in Nederland. Of is dat met al het "ecomomisch verkeer" van tegenwoordig zoveel dat het onbegonnen werk is?

Anders geformuleerd: Is het, bij (hopelijk tijdelijke) minder frequente aanwezigheid van de Berenden van deze wereld, wenselijk dat we mensen adviseren zulke beesten te bewaren, of heeft dat geen zin?
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

JohnvR

Dat zat ik me ook al af te vragen voor die mieren. Ik heb Peter Boer er op geattandeerd via een PM.

Berend Aukema

Een aparte groep "import" lijkt mij een goed idee. Er wordt heel wat aangesleept en er vindt geen centrale registratie plaats. Het ministerie van LNV heeft sinds januari vorig jaar een "Team Invasieve Exoten", dat is ondergebracht bij de Plantenziektenkundige Dienst (PD) in Wageningen. Het team adviseert het ministerie over potentiële schadelijkheid van invasieve exoten en over de mogelijkheid om dat te voorkomen. Om dat te kunnen doen moeten ze wel eerst gesignaleerd worden en daarbij kan waarneming.nl een belangrijke rol vervullen. Hetzelfde geldt voor de registratie: er is geen (centrale) registratie van alles wat ons land binnenkomt. De PD registreert een zeer beperkt deel van de ingevoerde plantenaantasters en het Kennis en Adviescentrum Dierplagen (KAD) registeert incidenteel soorten die in huis of op bedrijven worden aangetroffen, maar ook dat is slechts een zeer beperkte "selectie"!

Overigens: deze soort is inderdaad Spilostethus saxatilis, een soort die waarschijnlijk niet meer inheems is: één vondst in Maastricht van vóór 1884 ... De waardplant is herfsttijloos.

Arp

Citaat van: Berend Aukema op januari 06, 2010, 17:40:06 PMEen aparte groep "import" lijkt mij een goed idee.
Je bedoelt op waarneming.nl? Dan moeten we dat eens langs de admins fietsen, maar het lijkt een goed idee - zeker als er aan de "wetenschapskant" behoefte aan is.

Mijn vraag betrof eigenlijk of het wenselijk is waarnemers te vragen de dieren fysiek te verzamelen voor jou of voor één van de genoemde instituten of voor museumverzamelingen - dus min of meer of bij de genoemde instanties inderdaad referentieverzamelingen van importdieren zijn waar men ten behoeve van de "bewijslast" zulke dieren graag fysiek aan toe wil voegen. Maar ik krijg uit het antwoord een beetje het gevoel dat er niet in die zin verzameld wordt?

CiteerOverigens: deze soort is inderdaad Spilostethus saxatilis
Wow, dat verbaasd me toch wel enigszins - vond hem eigenlijk wel afwijkend genoeg voor een vermoeden van andere soort.

Voor beginners is het toch altijd weer bepaald onhandig dat de "echte" publicaties vrijwel nooit afbeeldingen van hele beesten bevatten, zelfs met zo'n publicatie als die van Rauno Linnavuori erbij blijft het voor mij heel erg gissen hoe al die behandelde beesten er nou uiteindelijk echt uitzien.  :rolleyes:

Overigens had ik, naar aanleiding van de link van Roeland, de stoute schoenen aangetrokken en Rauno Linnavuori aangeschreven. Hij is inmiddels 82 en werkt alleen nog aan de fauna van Iran, zijn collectie referentiemateriaal uit zijn Afrikaanse periode is niet meer in zijn bezit (afgegeven aan museum) en hij kon (dus) niet helpen.
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Berend Aukema

Het zou natuurlijk het beste zijn als alle gefotografeerde dieren verzameld worden, zodat ook alle foto's op verantwoorde wijze van een correcte naam voorzien kunnen worden. Dat laatste wil iedereen, maar tegen het verzamelen bestaat bij velen weerstand. De fotograaf zal doorgaans niet weten of het gefotografeerde dier al of niet inheems is. In voorkomende gevallen informeer ik vaak of het betreffende dier verzameld is en onder welke omstandigheden, zeker als het soorten betreft die nog niet eerder zijn gemeld. Zo ja, dan wordt het geprepareerd en bewaard, uiteindelijk in Leiden (NCB). Wel is van belang dat zulke vondsten goed gedocumenteerd worden, omdat ze anders in de toekomst voor verwarring kunnen zorgen (verzameld in Nederland, dus op de Nederlandse lijst)!

Ik bedoelde een importgroep op waarneming.nl voor exoten uit alle groepen ...

Arp

#12
Okay, dat bedoelde ik dus. Ik vermoed dat het verzamelen van dit soort "exoten" op minder weerstand zal stuiten. Ze "horen" hier niet thuis en zullen waarschijnlijk toch niet overleven en/of als ze het wel zouden overleven is dat wellicht onwenselijk voor de Nederlandse flora en fauna.

Dan ga ik voortaan mensen vragen zulke beesten (inclusief goede gegevens) aan je op te sturen.

@Bert: Had je'm bewaard?  ;D 
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Bertus

Ja ik heb hem nog en wil hem met alle plezier opsturen.

Met vr.gr.,

Bert

Arp

Top!

Mag ik 'm eerst even lenen dan?  ;D Vind het wel leuk om er eigen foto's van te maken - toch een beetje een speciale uitvoeringsvorm. Dan stuur ik'm daarna meteen netjes door naar Berend, okay?

Ik stuur je even een PM ;)
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

David Tempelman

er is een categorie 'incidentele import' is dat niet voldoende ?
met vriendelijke groet,
David

Arp

Citaat van: David020 op januari 08, 2010, 10:18:40 AM
er is een categorie 'incidentele import' is dat niet voldoende ?
Ah, die lijkt me inderdaad passend  ;D
:duim:
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

David Tempelman

Citaat van: Pudding4brains op januari 08, 2010, 11:28:27 AM
Citaat van: David020 op januari 08, 2010, 10:18:40 AM
er is een categorie 'incidentele import' is dat niet voldoende ?
Ah, die lijkt me inderdaad passend  ;D
:duim:
staat nu voor NL op 'incidental import'  :)
met vriendelijke groet,
David

Arp

Hoi saampies,

Ik trap hem nog even omhoog. Heb ondertussen het beest van Bert ontvangen (dank!) en ben er verder mee aan het puzzelen, maar loop toch vast op gebrek aan goede documentatie.

Berend - weet je heel zeker dat het saxatilis moet zijn? Ik vind de tekening toch behoorlijk afwijkend en nu vond ik ook toevallig op deze pagina een foto van volgens mij precies dezelfde "kleurvorm":

- kleine rode vlek op neus
- witte vlekken op zwart van pronotum
- zelfde "afwijkende" patroon op corium
- zelfde habitus

Ik zeg: Dat is dezelfde  B)

Het lijkt daarmee dan voor de hand te liggen dat het beest van Bert inderdaad uit die hoek van de wereld komt (Zuid-Afrika). Op de betreffende site wordt het dier S. pandurus genoemd, maar dat lijkt me vrijwel zeker fout (nóg afwijkender dan saxatilis).

Ook leuk: Op pagina 130-131 van de "Field guide to insects of South Africa" (Picker et al., 2004) staat ook een Zuid-Afrikaanse Spilostethus "pandurus", die wéér anders is. Neus en halsschild een beetje zoals onze pandurus (maar ook niet 100%), maar vleugels dan weer meer zoals het beest van Bert  :rolleye:  ;D

Blijft de vraag of het dan een "typsiche" Zuid-Afrikaanse morf van S. saxatilis is, of misschien toch iets anders (crudelis? lemniscatus?). Is er iets bekend over afwijkende vormen van saxatilis? En hoe zien die andere Afrikaanse Spilo's er precies uit? Zijn daar überhaupt ergens afbeeldingen van gepubliceerd? Kent iemand wat dat betreft deze?:

Slater, J.A. (1964) Hemiptera (Heteroptera) Lygaeidae. -- South African Animal Life, Vol.10, pp.15–228. Stockholm: Swedish National Research Council.

Heeft het nut die op te sporen? Of zijn er betere suggesties voor?
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Arp

Hallo saampies,

Oeps ...

Ik zie net dat ik hier zwaar in gebreke gebleven ben  :-X

Ongeveer een jaar geleden is het raadsel opgelost: Het is (of was) Spilostethus crudelis (Fabricius, 1781)

Destijds heb ik zeker weten ook aan een antwoord zitten schrijven, maar er moet iets fout zijn gegaan - verkeerde knop, PC-crash ... ik weet het niet meer.

Chronologisch overzichtje:

Eerst heb ik Rauno Linnavuori aangeschreven. Kreeg een vriendelijke mail terug dat hij (uiteraard) al "op leeftijd" was en zich alleen nog bezig hield met de fauna van Iran. Zijn Afrikaanse collectie had hij al afgestaan aan een museum in Cardiff.

Ook contact opgenomen met Gavin Lawson die deze pagina beheert, waar we al een 100% lookalike hadden gevonden (destijds als pandurus benoemd). Hij kon ook niet helpen.

Daarna opzoek gegaan naar de reeds genoemde Slater (1964) en uiteindelijk in een bibliotheek in Hamburg gevonden en kopietjes getrokken. Maar ik kwam er niet eenduidig uit - het leek bijna een soort tussenvorm te zijn, dus ik kon de knoop nog steeds niet doorhakken.

Na nog wat omzwervingen (hoekje, gooien ... etc) kwam ik op een goed moment bij het South African Museum uit. Toen ik contact met ze op wilde nemen voor wat anders heb ik ook meteen maar gevraagd of ze wat met deze konden. Simon van Noort was zo vriendelijk het beest aan enkele van hun contacten voor te leggen.

De eerste reactie kwam van Michael Stiller. Op basis van de Slater en vergelijking met collectiemateriaal kwam hij uit op "probably Spilostethus crudelis" met een kleine slag om de arm t.a.v. rivularis omdat niet alles goed herkenbaar was op mijn foto's. In Z.-A. kennelijk een aantal soorten die dankzij verschillende vormen van mimicry erg op elkaar lijken. Hij gaf ook wat verspreidingsgegevens voor crudelis waaruit blijkt dat de soort wel wijd verspreid is, maar slechts zelden gevonden wordt.

Een paar dagen later kwam uitsluitsel van Dawid H. Jacobs die het beest ook als crudelis wegzet, maar aantekent dat deze soort beperkt lijkt te zijn tot de regio's south-west Cape en Drakensberg en dat meldingen uit andere gebieden vermoedelijk op verwisseling berusten. Ook meldt hij dat er wel wat discussie is over de soortstatus. Kennelijk heeft Slater al in 1973 (Ann. Transvaal Mus. 28(10): 117-201) opgemerkt dat de genitalia niet van rivularis te onderscheiden zijn en Dawid merkt op dat hij veel overgangsvormen gezien heeft en dat crudelis dus mogelijk inderdaad slechts een kleurvorm of ondersoort van  rivularis is.

Hij stuurde een PDF mee met prachtige vergelijkingsfoto's van een aantal Zuid-Afrikaanse soorten (o.a. rivularis, maar niet crudelis) en Gavin is zo vrij geweest die PDF op hun site aan te bieden.

Met excuses voor het late doorgeven van de resultaten  :-\

@Berend: Is er een goede plek waar het beest met passend naamkaartje als incidentele import voor Nederland ter referentie kan worden bewaard ?

Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Arp

P.S. Aangezien die hier ook ter sprake kwam: Dawid vertelde ook dat alle Zuid-Afrikaanse S. pandurus behoren tot de var. "elegans" (Wolff 1802), zoals afgebeeld in de hierboven al ergens gelinkte Field Guide van Picker et al. en in de PDF van Dawid. Inderdaad behoorlijk verschillend van de Europeese pandurus en volgens Dawid zou het geen kwaad kunnen om de taxonomische status eens onder de loep te nemen ;)
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Arp

Kom deze net weer tegen bij het verschuiven van topics naar de nieuwe "buitenland" afdeling.

@Berend: Is het zinvol om voor deze op wrn de soort Spilostethus crudelis als "incidentele import" aan te maken en de waarneming in te voeren zodat deze gedocumenteerd is? Misschien zijn ze vaker te verwachten met bloemenimport?

En moet de wants nog een keer ergens heen voor een verzameling waar men dit soort importbeesten voor NL bijhoudt?
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Berend Aukema

Lijkt me zeker zinvol. De beste plek om het beestje te bewaren is de collectie van NCB Naturalis in Leiden: NCB Naturalis, Entomologie, t.a.v. B. Aukema, Postbus 9517, 2300 RA Leiden.

Arp

De soort is aangemaakt en de waarneming is ingevoerd.

Bedankt Bert!  :duim:
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

Bertus

Beste Arp,
Ik heb de waarneming inmiddels ingevoerd met de juiste vermelding en een link naar dit forumtopic.
Met vr.gr.,
Bertus