Nachtvlinders in Bornia (Zeist)

Gestart door Mark van Veen, april 02, 2006, 18:14:11 PM

Vorige topic - Volgende topic

Mark van Veen

Zaterdag 1 april hebben we met de insektenwerkgroep van de KNNV Heuvelrug de nachtvlinderlampen opgezet in Bornia. Bornia is een gebied met gemengd voedselarm bos. De plek die wij uitkozen lag dicht tegen het heideterrein van Heidestein aan. Jeroen Voogd en Sifra Corver kwamen ons assisteren en Jeroen had ook zijn eigen nachtvlinderlamp meegenomen. Als insektenwerkgroep hebben we weinig ervaring met nachtvlinders en we waren zeer benieuwd wat we te zien zouden krijgen (en ook blij met de assistentie van Jeroen en Sifra, beiden via waarneming.nl).

Het weer werkte op een onvoorstelbare manier mee: waren de voorspellingen nog slecht genoeg om te twijfelen aan het nut van vangen, aan het eind van de middag klaarde het geheel op en 's avonds was het onbewolkt. Wat koud, maar geen regen.

Ik had om half negen in de avond met Mark Grutters, Jeroen Voogd en Sifra Corver afgesproken om de lampen op te zetten. Mark had voor die tijd al stroop gesmeerd op de bomen. Jeroen gaf aan dat in de buurt van zomereiken en op een wat meer open plek de beste vangsten te verwachten waren. Jeroen en Mark zochten voor hun lampen een mooie plek uit, ongeveer 100 meter uit elkaar. Even schroeven, doek ophangen en lampen monteren en klaar. Al gauw scheen op twee plekken het witte licht tegen de bomen op. Jeroen smeerde ook zijn stroop en toen was het afwachten: op de vlinders en de rest van de excursie die om 10 uur zou aankomen.

De stroop leverde al snel diverse Bosbesuiltjes (C. vaccinii) en    Tweestreepvoorjaarsuil (Orthosia cerasi) op, terwijl de lampen nog niets deden. Ook zagen we enkele wat grotere, wittige vlinders fladderen in de donker-schemer. Crepuscularia was de uitroep dan: Gewone spikkelspanner. Jeroen wist op onnavolgbare wijze in het donker een rups van het Huismoedertje te vinden (N. pronuba).

Nadat ik de rest om 10 uur bij de lampen had gebracht begon het vangen daar. Ondertussen waren vele Lente-Orvlinders (Achlya flavicornis) aangekomen, met een Gewone Spikkelspanner. Die laatste heeft op de basis van het achterlijf een 'mensenkop'-tekening: heel treffend als je het eenmaal gezien hebt. Ook streken vele kleine vlinders neer, die als micro's door onze club als ondetermineerbaar werden betiteld.


Gewone Spikkelspanner, zoek de twee streepjes op het begin van het achterlijf als de twee 'ogen'.


Lente-Orvlinder op het doek. De latijnse naam flavicornis schijnt te verwijzen naar de gele antennen van de soort, op de foto goed te zien.

Later kwamen enkele grote vlinders naar het doek: de Vroege Spanner (Biston strataria). Op het ene doek vingen we mooi getekende exemplaren als op de foto, het andere doek leverde een aantal zeer donkere exemplaren op. Toch dezelfde soort werd ons verzekerd.


Vroege Spanner (Biston strataria), de mooi uitgetekende vorm die we tegenkwamen.

Tegelijkertijd zijn ook een aantal soorten Orthosia op het licht afgekomen. Naast cerasi, die eerder al op stroop afkwam, vingen we Variabele Voorjaarsuil O. incerta, Nunvlinder O. gothica, helaas zelf niet gezien, Dubbelstip Voorjaarsuil O. munda en Kleine Voorjaarsuil O. cruda. Het was erg goed kijken om de verschillen tussen deze soorten te zien. Jeroen wees ons op de verschillen en vooral op de vormenrijkdom binnen de soort.


Klein maar fijn: de Variabele Voorjaarsuil (O. incerta) is prachtig getekend.

Op stroop kwam tegen deze tijd, half 12, niets meer af. Het begon ook beduidend kouder te worden, wat ik vooral aan de voeten kon merken. De vlinders op het doek waren ook niet meer actief, ze zaten gewoon op het doek. Even voor 12 uur besloten we op te breken en huiswaards te gaan. Het was een avond vol vroege vlinders: voorjaarsuil zus, lente-dinges zo.

Dank aan Mark Grutters voor het halen van de Vlinderstichtinglamp (dank aan de Vlinderstichting!) en dank aan Jeroen Voogd en Sifra Corver voor de determinatiehulp en de tweede lamp. De waarnemingen zijn onder Bornia (prov. Utrecht), op 1-4-2006 te bekijken.
groet,

Mark van Veen

Elachista

#1
......En die micro's? Als je een foto genomen had dan was de lijst misschien ook kompleter....

Bij de waarnemingen zie ik overal "1 adult ter plaatse" terwijl je zegt dat er meerdere waren.

:P
Groet,
Tymo

marcel123

Hoe kom je aan aankondigingenv an iwg excursies? die website
Citeerinsektenwerkgroep van de KNNV Heuvelrug
is nog niet beschikbaar...+

Mark van Veen

#3
Citeer......En die micro's? Als je een foto genomen had dan was de lijst misschien ook kompleter....

Bij de waarnemingen zie ik overal "1 adult ter plaatse" terwijl je zegt dat er meerdere waren.

:P
Van harte welkom de volgende keer  B) . Voor mij was het 100% nieuw, zeer leerzaam en een prachtige nacht. Ik ben blij als ik deze soorten de volgende keer een beetje herken.
groet,

Mark van Veen

Mark van Veen

CiteerHoe kom je aan aankondigingenv an iwg excursies? die website
Citeerinsektenwerkgroep van de KNNV Heuvelrug
is nog niet beschikbaar...+
Aanmelden bij de club: Margriet Hartman, mooibos op msn punt com (verhaspeld, maar adres makkelijk af te leiden).
groet,

Mark van Veen

acherontia

Ach alle micro's fotograferen of meenemen is veelal onbegonnen werk bij dergelijke excursies, beginnende nachtvlinderaars moet je niet overstelpen met waslijsten met namen..... De namen van de 10? waargenomen macro-soorten zijn al lastig genoeg en eigenlijk in het begin overbodige ballast.... Hoewel een naam de basis vormt kan je beter proberen mensen enthousiast te krijgen door leuke wetenswaardigheden over de biologie en ecologie te vertellen.

Daarbij komt dat je je moet beprken tot het deel waarin men expertise heeft, kortom micro's, sluipwespen, kevers en andere vliegen laat ik lekker buiten beschouwing als ik macro-nachtvlinders ga vangen...... Hoewel ik tegenwoordig op de Veluwe de sluipwespen wel meeneem, maar die gaan naar een ander!

Jeroen