Kringloop van het leven (4 december 2005)

Gestart door Pim, december 04, 2005, 19:13:47 PM

Vorige topic - Volgende topic

Pim

Vanmorgen (4 december 2005) ondanks het grauwe weertype op pad gegaan met mijn automobiel van Almere richting Lelystad. Deze weg heb ik de laatste weken diverse malen gereden en ik kies altijd voor de toeristische route via de Ibisweg. Op de A6 kan je namelijk lastig stoppen als je opeens schattige herten op een weiland ziet lopen. Langs de Ibisweg die grotendeels in de gemeente Zeewolde valt scharrelden koperwieken en nabij de natuurcorridor "De grote trap" (Flevolands landschap) foerageerden op een akker tientallen witte kwikstaarten.  Een eenzaam heerschap nonnetje zwom tussen de wilde eenden.

Bij de Grote Praambult (Oostvaardersplassen – Lelystad) waren, zoals gebruikelijk vanaf dit punt vele honderden edelherten te aanschouwen. Tussen de imposante herten lag een opgerolde vos te slapen. Aan de horizon was veel tumult onder de vele kieviten en brandganzen. Op zeer grote afstand zaten de volwassen en vierde kalenderjaar zeearend vriendschappelijk naast elkaar op een verhoging in het landschap. Hoogstwaarschijnlijk ging het om het Duitse wijfje Anna en haar aanstaande bruidegom, een niet geringde mannetjes adulte vogel. Samen met de kieviten vloog soms ook een wolk van 500-600 goudplevieren op.

Vanaf de Kleine Praambult was het liefdeskoppel zeearend een stuk beter te zien. Over de gehele vlakte telde ik tweeëntwintig grote zilverreigers, deze waren ook grotendeels vanaf de Grote Praambult te zien (daar waren drie exemplaren aanwezig die alleen vanaf dat punt te zien waren). Op de grasvlakte zaten buizerds in diverse kleuren en kleurencombinaties, sommige buizerds waren bijna geheel wit, andere exemplaren weer meer donkerbruin en alles er tussen in. De buizerd is in heel Nederland de meest algemene roofvogel, maar in Flevoland kom je deze vogel in enorme aantallen tegen. Vooral in de winter lijkt elke boom of verkeersbord wel een buizerd te bevatten.

Eén buizerd was goed in beeld en kon ik na enige observatie afmaken als ruigpootbuizerd. De vogel was allereerst continu aan het bidden (doen gewone buizerds ook), maar vooral zeer opvallend was de witte staart met zwarte eindband. Uitstekend te zien tijdens de vlucht. De vogel lijkt ook een slagje groter dan de buizerd, maar dit is moeilijk te zien.

"De ruigpootbuizerd (Buteo lagopus) is een vogel uit de familie van arendachtigen (Accipitridae). Een volwassen examplaar is circa 55 centimeter groot. In de winter zijn de vogels te vinden in moerassen, open vlakten en landbouwgebieden. In de zomer trekken ze naar gebergten. Ruigpootbuizerds broeden op rotsranden of op de grond in Arctica. Het dier jaagt op kleine zoogdieren en vogels. Ze hebben een donkere buik en een witte staart met een zwarte eindband.

Ruigpootbuizerds komt in de winter in een groot deel van Europa voor, met uitzondering van het zuiden en uiterste noorden. In Nederland en België zijn ze 's winters ook aan te treffen. In de zomer trekken de vogels naar de Noorse fjorden"

Bron: www.wikipedia.nl

Minimaal drie vossen liepen op het "droog grasland". Plotseling had ik een bonte kraai in de kijker die overvloog, toen de vogel ging zitten zag ik dat hij naast een soortgenoot zat.

Op geringe afstand van de Kleine Praambult lag een kadaver van een edelhert, in de vijftien minuten dat ik hier stond kwamen o.a. zwarte kraaien, buizerds en een enkele vos aan deze gedekte maaltijd snuffelen, maar ook knabbelen. Staatsbosbeheer laat een deel van de dode edelherten gewoon liggen en terecht, ze maken immers onderdeel uit van een complex ecosysteem. Zo'n kadaver dient vele vogels, maar ook insecten en enkele zoogdieren tot voedsel. Zo worden er zelfs raven gezien die komen foerageren in de Oostvaardersplassen. Ook zal een zeearend niet vies zijn van een stukje verrot vlees.

De publieke opinie staat nog steeds huiverig tegenover dode dieren, alles moet opgeruimd worden en het is toch heel zielig zo'n dood hert. Zeker met dat stel geitenneukers in Denhaag (Kabinet) is het een groot gevaar dat ze van de Oostvaardersplassen een soort veredelde kinderboerderij maken. Gelukkig zijn er ook mensen die er anders over denken en zelfs ervoor pleiten om ook de overleden Konikpaarden en Heckrunderen te laten liggen.

"Het lot van nagenoeg alle grote vrij levende dieren in de Nederlandse natuurgebieden wordt door de mens bepaald. In veel gevallen worden de grotere dieren door middel van jacht om het leven gebracht. Zodoende brengen deze dieren slechts een zeer onvolledige levenscyclus in de natuur door. Als ze vitaal en gezond zijn mogen ze blijven, als ze ouder worden of ziek zijn, dan zijn we geneigd om ze te verwijderen. Preventief afschot is dan ook eerder regel dan uitzondering in onze natuurgebieden. Allereerst is het bij levende wilde dieren net als bij mensen helemaal niet ongewoon als een 'griepje' zich vanzelf herstelt, maar ook als ze zich niet meer herstellen geldt dat ze óók na hun dood in de natuur thuishoren.

Het is voorts een fabeltje dat in ongestoorde wildernisgebieden grote roofdieren als wolven en lynxen alle zieke prooidieren voortijdig opruimen. Globaal genomen blijkt dat in buitenlandse natuurgebieden waar deze grote predatoren nog voorkomen, zelden meer dan twintig procent van de grotere oude, zieke of gebrekkige dieren door dergelijke roofdieren worden gedood. Het bewijs voor dit mechanisme is ook achteraf te leveren door te wijzen op het fenomeen dat in de evolutie vele soorten zijn ontstaan die zich hebben gespecialiseerd in het verwerken van dode dierenlichamen (kadavers en aas). Immers, hoe zouden deze gespecialiseerde soorten zich evolutionair zo hebben kunnen ontwikkelen als ieder dier in de maag van een predator verdween?

Natuurbescherming betekent óók de verplichting om bij het beheer te streven naar het behoud van een zo volledig mogelijke natuurlijke biodiversiteit: van aaskever tot monniksgier. Al deze soorten zullen echter werkloos blijven als wij maar doorgaan met het klinisch zuiveren van onze natuurgebieden. En soorten die in de natuur werkloos blijven gaan ècht dood: zij zullen dan gedoemd zijn tot uitsterven. Onze bemoeienis met wilde dieren in natuurgebieden gaat nog steeds veel te ver. Een natuurlijke dood staan wij meestal niet toe, zelfs als ecologisch onderzoek laat zien dat ook na hun dood de dieren in de natuur een zeer belangrijke rol hebben ten gunste van veel andere organismen en processen".

Bron: Stichting Kritisch bosbeheer – boek "Dood doet leven" KNNV uitgeverij.

Ook Staatsbosbeheer zou graag de kadavers van alle grote grazers laten liggen, maar de Heckrunderen en Konikpaarden vallen momenteel nog onder de veewet en moeten na overlijden worden afgevoerd naar een destructiebedrijf.

Bij het Oostvaardersveld, de etalage van de Oostvaardersplassen genoemd, zat een ruigpootbuizerd bovenin een struik, dit was bij het opvliegen zeer duidelijk te zien. Het was mogelijk hetzelfde individu als eerder op de dag, maar een tweede exemplaar valt niet uit te sluiten. Ook waren nog twee grote zilverreigers ter plaatse. De klapekster die erg trouw is aan dit gebiedje liet zich helaas niet zien.

Vanuit het bezoekerscentrum heb je een magnifiek uitzicht over de Keersluisplas. Hier zwommen vele slob-, krak- en wilde eenden. Maar ook een paartje grote zaagbek en bijna veertig nonnetjes. De zwanen die dichtbij zwommen waren kleine zwanen. Eindelijk zag ik ook weer eens de roze pelikaan die volgens een medewerker van het bezoekerscentrum steeds meer zijn draai binnen het gebied weet te vinden. De roze pelikaan is ook wel eens te vinden bij de niet vrij toegankelijke aalscholverkolonie. De vogel oogde gezond en was druk aan het vissen met zijn bek open door het water.

Tenslotte besloot ik deze vrijwel zonloze dag met een bezoek aan het uitkijkpunt bij het Jan van den Boschpad (Oostvaardersplassen – Almere). Boven het riet waren twee blauwe kiekendieven (beide vrouwtjes) aan het jagen. Verder ter plaatse: twee grote zilverreigers, minimaal 75 opvliegende watersnippen, negentien grote zaagbekken, zeven nonnetjes en een zwarte ruiter (winterkleed).

Op 3 december 2005 was ik kortstondig bij het Jan van den Boschpad (zuidelijke kant Oostvaardersplassen – Almere). Van een andere natuurliefhebber vernam ik dat de eerste edelherten al waren gesignaleerd in het Fluitbos. De mannelijke edelherten brengen hier de winter door en kunnen de bast van vele bomen afknagen. Ik hoop dat iedereen afstand zal bewaren tot de edelherten want ze hebben hun energie de komende maanden hard nodig.

Vanaf de uitkijkheuvel telde ik 176 edelherten, allen met gewei. Achter een groep van ruim vijfhonderd brandganzen zat een slechtvalk op de grond. Verder op de vlakte zag ik in een dode boom nog twee slechtvalken! Ook was een vrouwtje blauwe kiekendief aan het jagen.



met vriendelijke groet,

Pim Julsing

natuurverslaving.nl

jesse zwart

leuk stukje pim ! Ik ga ook proberen verslagen neer te zetten hier.Ik zag dat je ook weleens in de a'damse waterleidingduinen in Zandvoort komt ! Eindelijk iemand op waarneming die daar ook komt.Ik ben er vandaag nog geweest tegen de schemering aan al.Zal straks misschien nog een klein verslag schrijven.

Jesse Zwart

Pim

De Amsterdamse Waterleidingduinen is mijn lievelingsgebied, hoewel het eigenlijk een industrieterrein is van de gemeente Amsterdam (voormalige drinkwatervoorziening), is de natuur hier nog erg spannend en kun je op een korte wandeling van alles tegenkomen. Tevens zit er bij elke ingang een pannenkoekenhuis (niet bij de Zilk) en dat is ook een pluspuntje!

Succes met je verslagje, ik vind het altijd leuk als iemand zijn enthousiasme voor de natuur op papier zet (cyberpapier is ook goed).

gegroet,

Pim Julsing

p.s.
Jesse ik zag dat je driemaal kuifeenden had ingevoerd op dezelfde lokatie, waarom tel je ze niet bij elkaar op?
met vriendelijke groet,

Pim Julsing

natuurverslaving.nl

jesse zwart

Ik loop zelf zo vaak mogelijk in de a'damse waterleidingduinen.Alleen de combi met school is soms helaas moeilijk te maken.De kuifeenden zaten rechts van de brug in het kanaal.Daarna in het kanaal dat loodrecht op dit pad staat.Hier zat overigens een prachtige grote zaagbek man.De andere kuifeenden zaten bij de aalscholverkolonie.Verschillend ingevuld om aan te geven dat ze niet in een groep zaten.Eigenlijk de eerste keer dat ik dit deed.Ook omdat verder de gebieden binnen de A'damse waterleidingduinen niet gedetailleerd in het rijtje staan.Ik ga even aan mijn verslagje.
Jesse Zwart