Wolven in Nederland (met kenmerken & tips voor herkenning)

Gestart door maurice.lahaye, maart 02, 2012, 11:51:12 AM

Vorige topic - Volgende topic

ruut

Wolf doodgereden op A67 bij Aalst
Vandaag om 15:41

NL
Foto: BIJ12
Foto: BIJ12

Op de A67 bij Aalst is maandag een mannelijke wolf doodgereden. Hij wordt voor sectie overgebracht naar het Dutch Wildlife Health Center (DWHC) van Universiteit Utrecht. Het is nog niet duidelijk of het gaat om de wolf die in de omgeving van de Strabrechtse Heide veel schapen doodbeet.
Profielfoto van Malini Witlox
Geschreven door
Malini Witlox
In de omgeving werden de laatste maand op verschillende plekken schapen aangevallen, onder meer bij Someren, Lierop en Someren-Eind.

Het Wageningen Environmental Research (WenR) verricht na de sectie een dier-ecologisch onderzoek. Hierbij wordt onder meer de leeftijd, maaginhoud en conditie in kaart gebracht, zo meldt BIJ12 dat onder meer verantwoordelijk is voor faunazaken bij de provincie.

In het Interprovinciaal Wolvenplan is afgesproken hoe met wolven omgegaan moet worden en hoe aanrijdingen met wolven worden afgehandeld. Het onderzoek zal naar verwachting medio februari worden afgerond.

LEES OOK: Wolf slaat meerdere keren toe, dierenarts en bewoners maken zich zorgen

https://www.omroepbrabant.nl/nieuws/4026043/wolf-doodgereden-op-a67-bij-aalst


Merel

Kan de tekst helaas niet lezen. Kan je wellicht de tekst knippen en plakken in een bericht hieronder? Ben wel erg benieuwd naar het artikel!
Vriendelijke groet,
Merel Zweemer

Matthijs Molenaar

Doden honden echt veel meer schapen dan wolven, zoals ecologen beweren? 'Gegoochel met statistieken'
'Honden doden jaarlijks veel meer schapen dan wolven.' Dat wordt steeds vaker gezegd om te benadrukken dat het met de overlast door wolven in Nederland allemaal nog wel meevalt. Wolven hebben afgelopen jaar minder schapen (rond de 200) dan in 2020 (bijna 300) gedood, maar honden zouden jaarlijks verantwoordelijk zijn voor 4000 tot zelfs 13.000 dode schapen. Is dat wel zo? Waar komen die getallen vandaan? Een reconstructie.

Floris Brandriet 27-01-22, 19:01
1 REACTIE
Een boer die in zijn weiland geëmotioneerd vertelt hoe een wolf zijn schapen aan stukken scheurde; sinds er weer wolven in Nederland leven, komen die verhalen steeds vaker in de media. Ze zijn voorstanders van de wolf  een doorn in het oog. Zeker als zo'n boer roept dat er in Nederland geen ruimte is voor wolven, of dat ze moeten worden doodgeschoten (wat is verboden).

Ecologen maken dan geregeld de vergelijking met honden. Die zouden veel meer schapen doodbijten dan wolven. Het zou zelfs gaan om 4000 tot 13.000 schapen per jaar, een aantal waarbij de 'wolvenschade' in het niet valt. Maar waar halen ze die getallen vandaan? Het wordt immers nergens in Nederland geregistreerd.

800.000 schapen
De getallen zijn voor het eerst genoemd in het Interprovinciaal Wolvenplan (IPO 2019), dat in opdracht van provincies is geschreven. Het moet ze houvast bieden bij het maken van wolvenbeleid. De getallen worden daarin toegeschreven aan twee onderzoeken, uitgevoerd in Drenthe en Limburg. 'Het gaat hier om globaal een orde van grootte te duiden.' In een voetnoot staat dat de twee onderzoeken zijn doorberekend naar het totaal van de pakweg 800.000 schapen die er in Nederland zijn: het ene onderzoek voor de ondergrens van 4000, het andere voor de bovengrens van 13.000.

Wetenschappelijk?
Die twee onderzoeken zijn echter enquêtes, uitgevoerd door studenten. Schapenboeren hebben daarvoor vragen beantwoord, vanuit hun herinnering. Is dat betrouwbaar? Taxateur Johan Wesselink vindt van wel. Hij schreef mee aan IPO 2019 en verdedigt de enquêtes: ,,Ze hadden daar wel de categorie mensen te pakken die er wat van weten.''

Is het een wetenschappelijk? Nee, zegt hij: ,,Maar dit krijg je ook niet wetenschappelijk, want er wordt nergens aangifte gedaan van aanvallen door honden.''

Van wolven wordt exact bijgehouden hoeveel schapen ze doden. Maar hoeveel schapen door honden worden doodgebeten, wordt nergens geregistreerd.
Van wolven wordt exact bijgehouden hoeveel schapen ze doden. Maar hoeveel schapen door honden worden doodgebeten, wordt nergens geregistreerd. © Gezienus Bruining
'Bagatelliseren'
Schapenhouder Gijsbert Six begeleidde in 2016 het onderzoek in Drenthe. Bijna 900 collega's deden mee. ,,Maar de schade door honden en vossen is daar opgeteld'', legt hij uit. ,,En ook gaat het om vermoedelijke schade.'' Als je een dood schaap in de wei vindt, hoe weet je dan hoe die aan zijn einde is gekomen?

De getallen zijn na de vermelding in het Wolvenplan een eigen leven gaan leiden, vindt Six. ,,Om de schade door wolven te bagatelliseren.'' Six is afgevaardigde van het Platform Kleinschalige Schapen- en Geitenhouders (KSG) en zit in de Gelderse wolvencommissie die de provincie adviseert.

Op de website van de provincie Overijssel wordt het maximum zelfs als een feit vermeld, zonder enige duiding. In het digitale wolvendossier staat over door wolven gedode schapen: 'Deze slachtoffergetallen lijken groot, maar het aantal schapen dat jaarlijks door loslopende honden en vossen wordt (dood)gebeten is een honderdvoud hiervan (circa 13.000).'

'Kán niet kloppen'
Zelfs wetenschapper Hugh Jansman doet het, vindt Six. Jansman publiceerde vorig jaar met anderen een zogenaamde factfinding study: De wolf terug in Nederland. Een kennisrapport dat 'kan worden ingezet voor het maken van wetenschappelijk onderbouwde beleidskeuzes ten aanzien van de wolf'.

Jansman doet namens de universiteit in Wageningen onderzoek naar (het dna van) wolven. Onder meer om vast te stellen of schapen door wolven zijn gedood, zodat de eigenaar een schadevergoeding krijgt van de provincie. In het kennisrapport staan dezelfde getallen: 4000 en 13.000. Er wordt alleen niet meer verwezen naar de studentenenquêtes, maar naar IPO 2019.

Six: ,,Zo krijgt het ineens een wetenschappelijke status en blijven de cijfers rondzingen.'' Hij noemt het 'gegoochel met statistieken'.

De cijfers kúnnen niet kloppen, want dan zou het gaan om 35 schapen per dag

Bart van Ekkendonk, herder
Bart van Ekkendonk is herder en bestuurslid wolf van de Vereniging Gescheperde Schaapskudden Nederland (VGSN) en windt zich er ook over op: ,,De cijfers kúnnen niet kloppen, want dan zou het gaan om 35 schapen per dag (minimaal 10 en maximaal 40, red). Als dat zo was, hadden wij wel aan de bel getrokken. Dat zou ongehoord zijn.''

Wolf Billy doodde in 2020 zeker 49 schapen in Nederland, voordat hij doortrok naar België. In Vlijmen filmde een beveiligingscamera een van zijn aanvallen.
Wolf Billy doodde in 2020 zeker 49 schapen in Nederland, voordat hij doortrok naar België. In Vlijmen filmde een beveiligingscamera een van zijn aanvallen. © Videostill
'Zorgelijke ontwikkeling'
Jansman zegt dat de cijfers in het rapport expres zijn opgenomen in de paragraaf Wolf en beleving. ,,We schrijven bewust dat het gaat om schapen die gebeten worden door honden óf vossen. En we gebruiken het woord circa.'' Hij stelt ook: ,,De cijfers bagatelliseren het probleem met de wolf niet. Daar zijn we ook niet op uit geweest.''

Wat ze hebben willen illustreren, zegt Jansman, is dat de wolf niet het enige probleem is voor schapenhouders. ,,Dat is waarom we deze cijfers hanteren. Maar hadden wij toen geweten dat dit een terugkerend item zou worden, dan hadden we misschien wel die studies in de voetnoten geplaatst.'' Jansman noemt het een 'zorgelijke ontwikkeling' dat de schattingen steeds vaker als feiten worden gebruikt.

Een wolf op de Veluwe bij een elektrisch raster. De schapen lijken niet onder de indruk. Nadat de wolf enkele schokken heeft gehad, druipt-ie af.
Een wolf op de Veluwe bij een elektrisch raster. De schapen lijken niet onder de indruk. Nadat de wolf enkele schokken heeft gehad, druipt-ie af. © Zoogdiervereniging
Goede buren
Hij vraagt zich tenslotte af of een gedegen studie - hoeveel schapen worden door honden gedood? - nog wel mogelijk is, ,,nu een deel van de maatschappij al zo gekleurd is.'' Alleen door elk gedood schaap individueel te laten onderzoeken, zou je een feitelijk beeld kunnen krijgen. Maar dat is zo kostbaar dat het waarschijnlijk niet gaat gebeuren.

,,Wij willen best leren samenleven met de wolf'', zegt Van Ekkendonk op zijn beurt, ,,maar we voelen ons niet begrepen. We zeggen echt niet dat alle wolven weg moeten, maar deze cijfers dragen niet bij aan de dialoog.''

Met vriendelijke groet,
Matthijs Molenaar.

Levenslijst Waarneming.nl

When nothing goes right, go left (Martha Cecilia)

Matthijs Molenaar

Met vriendelijke groet,
Matthijs Molenaar.

Levenslijst Waarneming.nl

When nothing goes right, go left (Martha Cecilia)

jva

En als aanvulling op mijn vorige post:

https://www.gelderlander.nl/home/hoge-veluwe-uit-scherpe-kritiek-op-wolvenonderzoekers-rapport-over-de-wolf-moet-overnieuw~add5948b/

Citaat van: Matthijs Molenaar op februari 02, 2022, 12:59:13 PM
Voor als Jelle het niet zou lezen  ;D

Dank Matthijs..😁
Overigens kan het best zijn dat Merel verwijst naar de link van het oorsponkelijke artikel uit de Volkskrant uit 2018 waarnaar ik verwijs (zie citaat). Dat zit inmiddels afgeschermd en kom ik zelf ook niet meer bij (een zoektocht op internet zal overigens waarschijnlijk wel een leesbaar alternatief opleveren).
Jelle

tekenaar

Volgens het bureau van de statistiek zijn er 848.406 schapen in Nederland (gevonden door te Googlen). Daar zullen er weinig bij zijn waar niet mee wordt gefokt. Wel zijn er rammen en ooien. Ooien krijgen vaak twee lammeren. Maar dat kan er ook eentje zijn.Het is niet verkeerd te stelen dat het aantal schapen zou verdubbelen wanneer er gene enkele naar de slacht gaat. Ik denk dat het een onderschatting is als ik zeg dat er minstens 800.000 schapen per jaar naar de slacht gaan.

Natuurlijk doden wolven nu net die schapen die niet voor de slacht bestemd waren, maar toch ...
Paul Veenvliet
dieren en planten tekeningen: https://paulveenvliet.art/
excursies in Slovenie: https://www.slovenia-nature-guide.si/

Merel

Vriendelijke groet,
Merel Zweemer

tekenaar

Paul Veenvliet
dieren en planten tekeningen: https://paulveenvliet.art/
excursies in Slovenie: https://www.slovenia-nature-guide.si/



tekenaar

https://www-gld-nl.cdn.ampproject.org/c/s/www.gld.nl/amp/nieuws/7660282/spectaculaire-beelden-van-jagende-wolven-ik-stond-te-shaken-van-spanning

Filmpje: Wolven die achter Edelherten aan zitten! (Typisch wolvenweer overigens, mistig en schemerig. Schapenhouders hier in Slovenie zeggen dat wolven op zulke momenten het meest actief zijn.)
Paul Veenvliet
dieren en planten tekeningen: https://paulveenvliet.art/
excursies in Slovenie: https://www.slovenia-nature-guide.si/

Jacobjager2020@gmail.com

Ik zou graag willen weten welke soort dit is.
Het gaat om deze waarneming: https://waarneming.nl/observation/260239585/.
1 Wolf - Canis lupus onbekend, prenten
datum: 2022-11-23
locatie: Drents-Friese Wold - Bovenloop Vledder Aa (DR)

foto's:


Doorsnee prent: 10 cm.

Norman

Citaat van: Jacobjager2020@gmail.com op december 02, 2022, 15:00:07 PMIk zou graag willen weten welke soort dit is.
Het gaat om deze waarneming: https://waarneming.nl/observation/260239585/.
1 Wolf - Canis lupus onbekend, prenten
datum: 2022-11-23
locatie: Drents-Friese Wold - Bovenloop Vledder Aa (DR)

foto's:


Doorsnee prent: 10 cm.

99% zeker hond. Voor 100% wolf zou ook de pas over een lengte van 100 mtr gedocumenteerd moeten worden.

Arjan V

Nederlandse natuur kan opbloeien als we leren samenleven met de wolf

Door Rolf Schuttenhelm

6 - 8 minutes

Zondag 4 december 2022 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl

04 dec 2022 om 04:59Update: 4 minuten geleden

Meer bloemen, bijen, gezondere herten en een kans voor bos om zich te verjongen. Als we leren samenleven met de wolf, kan de natuur daarvan opbloeien. Dat vraagt verbonden natuurgebieden, flexibeler natuurbeleid en een beetje creativiteit, zeggen ecologen tegen NU.nl.

De herten zijn waakzamer. Op sommige plekken grazen ze meer, en op andere minder. Hierdoor verandert de begroeiing: in het gras ontstaan voedselarme plekken waar zeldzame bloeiende kruiden opkomen. Verderop kan het bos juist verjongen.

Ook de vossen moeten op hun hoede zijn. Daar profiteren vogels en ook bijvoorbeeld de bever van. En door extra beverdammen ontstaan meer poeltjes, met ijsvogels, amfibieën en libellen.

In gedachten zouden we de Oostvaardersplassen zo kunnen zien veranderen. Maar dit beroemde voorbeeld gaat over een ander natuurgebied: Yellowstone National Park in de Verenigde Staten.

Zonder wolf sterven herten 's winters massaal hongerdood

De wolf keerde daar 27 jaar geleden terug. Al snel begon de natuur er te herstellen, en inmiddels is er in het gebied weer steeds meer sprake van een oud ecologisch evenwicht, met een hogere soortenrijkdom.

De laatste soort die er van de terugkeer van de wolf profiteerde is opmerkelijk genoeg z'n belangrijkste prooidier: de wapiti. Die lijkt in de verte op het Nederlandse edelhert. De wapiti's die er nu leven zijn sterk en gezond, en het aantal is stabiel: rond de zevenduizend herten.

Dat was voor de terugkeer van de wolf heel anders. De hertenpopulatie in Yellowstone ging hard op en neer. En dat doet weer denken aan de Oostvaardersplassen. Ook daar explodeert de populatie 'grote grazers' elke paar jaar, waarna ze tijdens een koude winter massaal verhongeren.

Die explosies doen het gebied ook geen goed: als je er met de trein langs rijdt, zie je een grote, kaalgevreten grasvlakte. Ook door het hek eromheen doet het ergens denken aan een hertenkamp.

 

Protest in 2018 tegen het gepland afschieten van duizend edelherten in de Oostvaardersplassen, om te voorkomen dat deze verhongeren. De demonstranten willen dat de herten 's winters worden bijgevoerd.Foto: ANP

Oostvaardersplassen en Veluwe worden 'robuuster' met smalle bosverbinding

De oplossing voor de Oostvaardersplassen is niet zozeer dat de wolf erin kan, maar dat de herten eruit moeten kunnen, zeggen ecologen. Ooit bestond er een ambitieus plan om versnipperde natuurgebieden in Nederland te verbinden: de ecologische hoofdstructuur.

De meest iconische schakel: het Oostvaarderswold - een smal strookje bos door de Flevopolder, tussen de Oostvaardersplassen en de Veluwe, aangevuld met een ecoduct over de A6.

Met de komst van het kabinet-Rutte I verdween een groot deel van dit natuurplan in de papierbak. De verbinding tussen de Oostvaardersplassen en de Veluwe kwam er nooit. Terwijl zulke verbindingen juist kunnen helpen om mensen en grote dieren naast elkaar te laten samenleven.

Onder andere het Wereld Natuur Fonds wil het plan daarom levend houden. "Grote natuurgebieden aaneenschakelen is de beste manier om problemen met wilde dieren te voorkomen", zegt Elke van Gils van het WNF. Zij is expert in het voorkomen van conflicten tussen mens en dier, onder andere in tropische landen.

"Zulke verbindingen zijn ook nodig om robuustere natuur te krijgen, die beter bestand is tegen klimaatverandering."

 

De Veluwe voor de welpen, de Oostvaardersplassen om te jagen

Robuuste verbindingen zijn voor de wolf vooral belangrijk voor zijn voedselaanbod, zegt ecoloog en wolvenexpert Glenn Lelieveld van de Zoogdiervereniging. "In de huidige situatie kunnen edelherten de Oostvaardersplassen niet uit, maar wolven er in principe wel in, onder andere via kleine gaten in het hek die bedoeld zijn voor reeën."

Maar Lelieveld denkt dat het gebied niet heel geschikt is voor wolven. Er is wel eens een wolf gezien in de Flevopolder, maar die bleef er niet. Dat komt door de ondergrond, die uit klei bestaat.

Wolven die een roedel starten hebben het liefst hoge zandgrond, waar ze een hol in kunnen graven. Die vinden ze op de Veluwe. Maar als de gebieden beter verbonden zijn, kunnen ze wel hun voedsel halen in de Oostvaardersplassen.

Op de Veluwe is de wolf sinds 2018 terug en werden in 2019 de eerste welpjes geboren. Voor natuurherstel is veel geduld nodig, maar ecologen verwachten ook op de Veluwe een verrijking van de natuur door de terugkeer van het roofdier. Zo zouden zeldzame heidevlinders ervan kunnen profiteren.

Ze vinden wel dat er op de Veluwe betere keuzes gemaakt moeten worden tussen recreatiegebieden en rustgebieden voor wilde dieren.

Nachtelijke bescherming schapen blijkt heide te verrijken

En dan zijn er nog de schaapskuddes. Ook die lopen al vele eeuwen over de heide rond. Overdag werkt bescherming met honden, maar 's nachts gingen de schapen vroeger naar de schaapskooi. Die oude houten stallen waren eeuwenlang de spil van de landbouw in Oost-Nederland, met het potstalsysteem: heideplaggen met schaapskeutels maakten kleinschalige akkerbouw rond 'esdorpen' mogelijk.

Ook nu moeten schaapskuddes in heidegebieden 's nachts weer worden beveiligd. Dat gebeurt in de lammertijd in schaapskooien, maar daarbuiten ook door de schapen 's nachts af te rasteren achter schrikdraad. Voor bescherming tegen wolven is dat heel effectief, zegt ecoloog Annemieke Ouwehand van Natuurmonumenten.

 0:40

Maar er ontstaat nog een voordeel, ontdekte ze op de heide van de Sallandse Heuvelrug: er ontstaan verschillen tussen gebieden die sterk worden begraasd en plekken waar veel schaapskeutels op de grond vallen. Die kunnen onder andere helpen tegen verzuring door stikstofvervuiling. "In de nachtvakken trappen de schapen de moslaag open. En we zien nu op verschillende plekken waar we nachtvakken hebben gehad al planten terugkeren die van vrijwel de hele heide waren verdwenen."

Het zijn een paar voorbeelden van hoe samenleven van mens, landbouw, natuur en de wolf er in de praktijk uit zou kunnen zien. Maar volgens Lelieveld is het uiteindelijk ook een mentale kwestie. "Wolven doen veel minder gekke dingen dan sommigen denken."

https://www.nu.nl/klimaat/6239767/nederlandse-natuur-kan-opbloeien-als-we-leren-samenleven-met-de-wolf.html
Met vriendelijke groet,

Arjan

tekenaar

Da's wel een erg fantazievol stuk.

Hoe kunnen in Nederland voedselarme plekken ontstaan alleen wanneer begrazing wegvalt? De stikstofverrijking vanuit de lucht gaat immers wel door. 

Hoeveel wolven heb je nodig om het aantal herten te gaan reguleren? Ze eten mischien 2 herten/reeen per roedel per week.

En wat te denken van rasters zoals om de OVP? Weghalen betekend dat wolven er beter in kunnen, maar ook dat de grote grazers eruit kunnen. Is dat wel wenselijk? Ze lopen dan door de gekoesterde landbouwgebieden. Rasters laten staan betekend dat wolven de herten kunnen opdrijven tegen de rasters aan, is dat wat we voor ogen hebben?

Een smalle verbindingszone tussen de OVP en de Veluwe? Zouden de wolven zich niet net daarin gaan vestigen, omdat tussen die rasters herten heel eenvoudig te vangen zijn (door ze tegen de rasters te drijven)? En dan effectief de verspreiding van herten blokkeren? (Zijn genetische aspecten geen aanleiding om dit juist NIET te willen, omdat de OVP herten een mengvorm zijn van edelherten uit heel Europa terwijl de Veluwse populatie van oorsprong west Europees is?

Vossen en wolven, tja, er sneuvelt vast wel eens een vos. Ik woon in een gebied met wolven en vossen (Slovenie) en ken geen regio's waar de stand aan vossen zo hoog is als hier. Ik denk niet dat deze soorten elkaar erg beinvloeden. Wolven kunnen wel voorkomen dat jakhalzen zich ergens vestigen.

Overigens zie ik die interactie tussen bevers en vossen ook niet zo (bever is wel een heel forse prooi voor een vosje, al zal het vast in uitzonderlijke gevallen kunnen gebeuren). Eerder zal een versterkte predatie van bevers optreden door wolven. Door de komst van wolven komen er eerder minder bevers dan meer. Wil je overigens wel beverdammen in heel Nederland? Worden waterschappen vast niet blij van.

Conclusie: mooi geschreven stukje, maar de auteur mag nog een tijdje doorsturderen.
Paul Veenvliet
dieren en planten tekeningen: https://paulveenvliet.art/
excursies in Slovenie: https://www.slovenia-nature-guide.si/

peterv

Citaat van: tekenaar op december 04, 2022, 08:54:25 AMEn wat te denken van rasters zoals om de OVP? Weghalen betekend dat wolven er beter in kunnen, maar ook dat de grote grazers eruit kunnen. Is dat wel wenselijk? Ze lopen dan door de gekoesterde landbouwgebieden. Rasters laten staan betekend dat wolven de herten kunnen opdrijven tegen de rasters aan, is dat wat we voor ogen hebben?
Ik ken de rasters om de OVP zelf niet maar zouden poortjes voor reeën zijn (bron: https://www.boswachtersblog.nl/oostvaardersplassen/2015/09/17/voorbereidende-werkzaamheden-voor-komst-edelherten-in-hollandse-hout-van-start/). Dergelijke poortjes worden wel vaker toegepast bij grofwildrasters om herten binnen te houden maar kleinere dieren gewoon door te laten lopen. Wolven kunnen uiteraard ook door dergelijke poortjes.
Peter Venema

Arjan V

Op de pechstrook van de Nederlandse snelweg A67 ter hoogte van Ekenrooi, niet ver van Eindhoven, is maandagochtend vroeg een dode wolf gevonden. Vermoedelijk is het mannetje aangereden en om het leven gekomen, aldus een woordvoerster van snelwegbeheerder Rijkswaterstaat.

                                                 

          HR        17-01-22, 14:45           Laatste update:       17-01-22, 16:06               Bron:       ANP    
Rond middernacht kreeg Rijkswaterstaat een tip dat er een dode vos langs de snelweg zou liggen. "Toen onze weginspecteur ging kijken trof ze er een dode wolf aan", aldus de woordvoerster. De wolf is meegenomen naar het Dutch Wildlife Health Center (DWHC) van Universiteit Utrecht voor verder onderzoek.

                                                                                                                     

Ook 'Wageningen Environmental Research' doet onderzoek, waarbij leeftijd, maaginhoud en conditie van het dier in kaart worden gebracht. Dit soort onderzoeken maken deel uit van het Interprovinciaal Wolvenplan. "Daarin staat hoe we omgaan met de wolf en hoe aanrijdingen met wolven worden afgehandeld", aldus de woordvoerster. Midden februari is het onderzoek naar verwachting klaar.

                                                          

Het is de zevende keer dat er een wolf wordt doodgereden sinds het roofdier in 2019 in Nederland terugkeerde. Boerenbelangenorganisatie ZLTO vraagt zich af of Nederland "met zijn hoge bevolkingsdichtheid en intensieve infrastructuur" geschikt is voor de wolf. Nog los van de schade aan landbouwhuisdieren, aldus de organisatie. Wolvenkenner Hugh Jansman van de Wageningen Universiteit denkt van wel, al zal het verkeer de belangrijkste doodsoorzaak voor wolven blijven, erkent hij. "Dat hoeft een gezonde populatie echter niet in de weg te staan", aldus Jansman.

                                                                                                                      

De Zoogdiervereniging wil dat er haast gemaakt wordt met maatregelen om de wolf te beschermen tegen verkeer. Dit jaar verschijnt naar verwachting een nieuw Interprovinciaal Wolvenplan met maatregelen om het roofdier, maar ook landbouwhuisdieren en mensen te beschermen.

                                                          

DNA-onderzoek moet uitwijzen of de maandag doodgereden wolf een zwerver uit Duitsland was op zoek naar een nieuw territorium. Het kan ook gaan om de mannetjeswolf uit zuidelijk Europa, die sinds 2020 een territorium heeft afgebakend in de buurt van de plek van de aanrijding.

https://www.hln.be/dieren/dode-wolf-gevonden-langs-snelweg-vlakbij-eindhoven~a18b7425/211728226/
Met vriendelijke groet,

Arjan


Arjan V

Stand van zaken van de wolf: 'Mogelijk verdubbeling van roedels'

5 januari 2023
UDDEL - Er zitten drie wolvenroedels op de Veluwe, maar dit jaar worden dat er mogelijk vijf of zelfs zes. Ook in de rest van het land komen er roedels bij. Wat is de huidige stand van zaken en waar komen de 'nieuwe' roedels? Wij vroegen het de wolvenexperts, en wat blijkt? De optelsom is zo makkelijk nog niet.

Er is in Nederland dna gevonden van achttien verschillende wolven, blijkt uit een optelsom van natuurorganisatie BIJ12 in oktober vorig jaar. Het dna van deze dieren is aangetroffen in drollen en bij schadegevallen, zoals aangevallen vee. Negen van deze wolven waren zwervende wolven. Zij waren korter dan zes maanden in Nederland. De andere negen zijn gevestigde wolven of nakomelingen van de roedel van de Noord-Veluwe. Andere wolven die wel in ons land waren, maar waar geen dna van is gevonden, zijn niet meegenomen in deze telling. Daarom spreekt BIJ12 van 'minimaal 18 wolven'.

De roedel op de Hoge Veluwe

Om te bepalen hoeven wolven er daadwerkelijk in die periode in Nederland zaten, moeten we een paar wolven erbij optellen. Een roedel waarvan geen dna is verzameld, is de roedel van Nationaal Park de Hoge Veluwe. In het Park zijn geen officiële tellingen, maar via een livestream zijn vier welpen en hun ouders waargenomen. Volgens het park zijn er echter vijf welpen aanwezig. Het aantal wolven dat dus aanwezig was in Nederland, lijkt dus uit te komen op zeker 25 stuks.

Welpen niet meegeteld

Een ander deel van de wolvenpopulatie dat niet bij deze 25 zit, zijn de welpen waar nog geen dna van is gevonden. Christian Jansen van BIJ12 vertelt dat hun sporen lastiger te vinden zijn, omdat de welpen van dit jaar nog niet mee zijn geweest op de jacht. Glenn Lelieveld van het Wolvenmeldpunt beaamt dit, maar voegt toe: ''Eigenlijk geldt dit voor alle welpen die nog 'thuiswonen'." Het is dus ook lastig om dna te vinden van welpen die vorig jaar geboren zijn en die nog in de roedel zitten. Om deze reden verwacht Jansen dat er bij de volgende rapportage meer wolven worden aangetoond.

Volgens BIJ12 zijn er dit jaar minimaal achttien welpen geboren, waarvan vijftien op de Veluwe. Een deel van deze welpen kunnen we dus bij het totaal aantal wolven optellen, maar mogelijk zijn een paar welpen dood gegaan. Welpen zijn namelijk tot hun eerste levensjaar het meest kwetsbaar.

Totaal aantal wolven

Experts weten dus niet zeker hoeveel wolven er daadwerkelijk rondlopen. Ook waren er misschien nog meer wolven waarvan geen sporen zijn gevonden. Hoeveel wolven denkt Lelieveld dat er nu rondlopen? Hij schat dat er nu ongeveer 30 tot 35 wolven in Nederland zijn. Hij telt dan niet de zwervende wolven mee, maar telt alleen de wolven die al een territorium hebben en hun jongen. ''Als we hier een zwervende wolf tellen die over de grens gaat naar Vlaanderen, dan kan die wolf dubbel worden geteld. Daarom focussen we vooral op wolventerritoria. Wel zijn de migratieroutes van wolven interessant, hier kunnen beleidsmakers bijvoorbeeld de kans op schade door wolven verminderen door preventieve maatregelen te bevorderen.''

Hij vindt dus dat die rondzwervende wolven niet meegeteld zouden moeten worden in het aantal nu aanwezige wolven. Wel kan het zijn dat een wolf langere tijd, bijvoorbeeld langer dan een maand, zich in één regio ophoudt. Formeel is deze dan nog niet gevestigd, dat geldt pas bij zes maanden, maar dit kan natuurlijk wel een voorbode zijn voor wat kan gaan komen.
Hier leven de wolven

Lelieveld geeft een overzicht van de huidige locaties van wolven: de drie roedels in Gelderland zitten op de Noord-Veluwe, Midden-Veluwe en Hoge Veluwe. Hij vermoedt dat er een wolvenpaar op de noord-west Veluwe zit. Op de zuid-oost Veluwe zit een paartje waarvan hij verwacht dat het een roedel gaat worden. Ook lijkt er een wolf te zitten op de zuid-west Veluwe.

Buiten Gelderland huizen ook een paar wolven. Op de grens van Friesland en Drenthe zit een roedel van vijf wolven en in midden-Drenthe zit een wolvenpaar. In het oostelijk deel van Overijssel zit al vijf maanden een wolf en op de grens van Noord Brabant en Limburg zit een solitaire wolf.

Dit jaar acht roedels

Lelieveld verwacht daarom dat er later dit jaar acht roedels in Nederland leven. Drie van de vier nieuwe roedels komen waarschijnlijk op de noord-west Veluwe, op de zuid-oost Veluwe en in midden-Drenthe. Volgens hem krijgt een wolvin gemiddeld vier tot vijf welpen en bestaan roedels gemiddeld uit acht tot tien wolven. Het aantal wolven in Gelderland en de rest van het land zal dus aardig stijgen. Op de vraag wat Lelieveld verwacht van het aantal roedels en het aantal wolven in de toekomst, reageert hij: ''Dat is zo zinvol als voorspellen wanneer er een Elfstedentocht is. Niet te doen.''

Hoe de wolvenpopulatie zich gaat ontwikkelen, is dus nog onduidelijk. Wolvenexperts houden de aantallen goed in de gaten. Je kunt ze helpen door waarnemingen van wolven door te geven aan het Wolvenmeldpunt van de Zoogdiervereniging.

https://www.gld.nl/nieuws/7828990/stand-van-zaken-van-de-wolf-mogelijk-verdubbeling-van-roedels

Met vriendelijke groet,

Arjan



Arjan V

Hoge Veluwe mag wolven niet weren voor moeflons

Stichting Het Nationale Park De Hoge Veluwe krijgt geen toestemming om het roedel wolven dat in het park leeft te vangen of doden. En daarmee uit het park te verwijderen. Dat besloten Gedeputeerde Staten van Gelderland.
Gepubliceerd op: 23-november-2022

Stichting Het Nationale Park De Hoge Veluwe vroeg in de zomer om toestemming om de wolven binnen het park te kunnen verjagen, vangen of doden. Met als doel om de moeflons te beschermen, die in het park leven en die bijdragen aan het gezond houden van de natuur. De wolf is echter een beschermd wild dier, waardoor het vangen of doden van het roedel in het park niet is toegestaan. Dat betekent dat het park een andere oplossing moet vinden.

Meer mogelijkheden nodig om in te kunnen grijpen

Gedeputeerde Staten maken zich zorgen over de ontwikkeling van de wolvenpopulatie. Gelderland, en in het bijzonder de Veluwe, is sinds 2019 in trek bij wolven die zich hier ook hebben gevestigd. De terugkeer van de wolf vraagt dat we opnieuw moeten leren samenleven met wolven. Dat zorgt op dit moment voor maatschappelijke onrust. GS hebben vorige week in een brief aan Minister van der Wal aangedrongen op een aanpassing van het huidige beschermingsniveau van de wolf. GS willen ruimere mogelijkheden om in te kunnen grijpen als dat nodig is. Daarmee willen GS er voor zorgen dat inwoners zich veilig kunnen voelen.

Wet Natuurbescherming

Sinds 2019 leven er weer wolven op de Veluwe. Wij hebben de taak vanuit de Wet Natuurbescherming om de wolf te beschermen. Net zoals andere wilde dieren als de das. Dat betekent dat verstoren, verjagen of doden niet is toegestaan. Dat mag alleen in uitzonderlijke gevallen. Dat geldt bijvoorbeeld voor de zorgen die er zijn over ten minste één jonge wolf die weinig mensenschuw is en moet leren om bij mensen weg te blijven. Daarover is ongeveer twee weken geleden een afzonderlijk besluit genomen. Dat staat los van het besluit dat nu is genomen.

https://www.gelderland.nl/nieuws/hoge-veluwe-mag-wolven-niet-weren-voor-moeflons

Met vriendelijke groet,

Arjan

Arjan V

Citaat van: H.J. Tromp op januari 16, 2023, 18:32:01 PMhttps://nos.nl/artikel/2460100-zestien-dode-schapen-gevonden-in-weiland-bij-boer-in-friesland

DNA-onderzoek bewijst dat schapen Hallum zijn gedood door hond

30 januari 2023 ANP

Een of meer honden hebben aan het eind van het jaar huisgehouden onder schaapskuddes in het noordoosten van Friesland. In Hallum beet een hond in december vorig jaar zestien schapen dood. Even daarvoor waren in hetzelfde dorp al twee schapen doodgebeten en raakten zes dieren gewond door een aanval van een hond. In het naburige Hijum doodde een hond zeven schapen en verwondde er vijf.Dat blijkt uit de maandelijkse rapportage van DNA-onderzoek dat BIJ12 laat doen na een mogelijke aanval van een wolf. BIJ12 handelt voor de provincies wolvenzaken af. Uit de cijfers komt naar voren dat de hond of honden ook in andere dorpen in het noordoosten van Friesland toesloegen. De goudjakhals die al maanden in Friesland verblijft zit overigens ook nog steeds in die buurt, want hij doodde op oudejaarsdag een schaap in Paessens.
Verder bleek uit het onderzoek dat in december vorig jaar een wolf verantwoordelijk was voor 23 dode en 15 gewonde schapen in het Limburgse Wellerooi. De dieren werden in de nacht van 26 op 27 december gevonden op Landgoed de Hamert. Ook werden op 8 december 14 schapen gedood door een wolf in Grolloo in Drenthe, zo blijkt uit het onderzoek.

In het noorden van Arnhem zit sinds december ook een wolf. Dat dier heeft in de decembermaand twee pony's en twee schapen gedood in Schaarsbergen (gemeente Arnhem) aan de rand van de Veluwe. Het is niet bekend of de wolf nog aan de Veluwerand zit of inmiddels verder is getrokken. Op de Veluwe zijn vier wolvenparen gevestigd, die allemaal ook een of meer nesten met jongen hebben gehad. Maar die roedels zitten allemaal noordelijker dan de wolf die in Schaarsbergen is geweest.

https://m.noordhollandsdagblad.nl/cnt/dmf20230130_55085028?utm_source=t.co&utm_medium=referral&utm_content=/
Met vriendelijke groet,

Arjan

ruut

Job filmt overstekende wolf bij Gilze: 'Wist het meteen, heel bijzonder!'
Gisteren om 23:06 • Aangepast gisteren om 23:22

NL
De wolf steekt voor Job zijn auto de weg over (beeld: Job van der Veeken).

Job van der Veeken (22) had zondagochtend een bijzondere ontmoeting die hij nooit meer zal vergeten. Toen hij van Chaam naar zijn woonplaats Gilze reed, zag hij ineens een wolf in het weiland, die voor zijn auto overstak. Hij bedacht zich geen moment en zette de achtervolging in. "Ik moest het filmen, anders zou niemand mij geloven."
Profielfoto van Collin Beijk
Geschreven door
Collin Beijk
Eerst dacht Job nog even aan een Duitse herdershond toen hij het dier in het weiland zag. "Alleen was die zonder baasje en was-ie echt groter dan een volwassen herder. Ik wist eigenlijk meteen dat het een wolf was."

"Ik wilde het filmen, omdat anders niemand mij zou geloven."
Hij zag het roofdier vlakbij eetcafé D'n Brooy aan de Chaamseweg in Gilze. De wolf ging er zo snel vandoor dat Job het dier niet meer kon filmen. "Dat wilde ik wel, anders zou niemand mij geloven. Dus ben ik er achteraan gegaan."

Job reed naar de Bavelseweg, maar verloor 'zijn' wolf uit het oog. Enigszins teleurgesteld wilde hij terug naar Gilze rijden, totdat hij de wilde viervoeter ineens in het weiland zag staan. "Hij stond even stil en daardoor had ik tijd om mijn telefoon te pakken en te filmen." Het leverde bijzondere beelden op.

"Het gebeurde vlak voor mijn auto."
"Vlak voor mijn auto stak de wolf via de sloot de weg en het fietspad over en daarna sprong hij over de sloot een ander weiland in." Het dier snelde daarna in de richting van Molenschot.

"Hij keek mij ook echt nog aan, maar zat volgens mij niet echt op mijn aandacht te wachten", lacht de 'wolvenspotter'. Hij nam daarna vlug de benen. "Binnen een minuut was hij uit het zicht."

"Bijzonder om mee te maken."
Spannend vond Job het niet, maar 'leuk en heel bijzonder om mee te maken' wel. Hij stuurt het filmpje naar zijn schoonmoeder, die schapen houdt. Zij deelde het op Facebook om andere veehouders te waarschuwen. Het bericht wordt in de regio van Gilze en Chaam flink gedeeld op sociale media.

Via via weet Job dat zo'n veertig kilometer verderop in België een roedel wolven zit. "Misschien is deze uit die roedel afkomstig en voor zichzelf begonnen."

"Het past in het seizoen dat je nu deze wolf zo ziet."
Die uitleg is helemaal niet zo gek, zegt Glenn Lelieveld van het Wolvenmeldpunt van de Zoogdiervereniging. "Het past in het seizoen, zo in de winter vertrekken de meeste wolven die dan anderhalf jaar oud zijn uit hun ouderlijke roedel op zoek naar nieuw leefgebied. Eind februari is namelijk de paartijd, dus dan wil je op de plek van bestemming zijn."

Lelieveld bevestigt Jobs vermoeden dat het om een wolf gaat. "Het ziet er qua gedrag en uiterlijk uit als een wolf, maar DNA-onderzoek kan uiteindelijk uitsluitsel geven. Bijvoorbeeld wanneer in de omgeving een drol van dit dier of een kadaver van een ree wordt gevonden."


Copyright © 2023 Omroep Brabant
Omroep Brabant
Job filmt overstekende wolf bij Gilze: 'Wist het meteen, heel bijzonder!'

https://www.omroepbrabant.nl/nieuws/4226495/job-filmt-overstekende-wolf-bij-gilze-wist-het-meteen-heel-bijzonder

Arjan V

Drenthe, Friesland en Overijssel: wij zijn niet geschikt voor wolven

14 februari 2023

De provincies Drenthe, Overijssel en Friesland vinden hun natuurgebieden niet geschikt voor wolven. Dat schrijven ze in een brief aan minister Van der Wal voor Natuur. Ze willen dat er in Europees verband leefgebieden worden aangewezen.

Volgens de provincies zijn er in hun gebieden niet genoeg uitgestrekte bosgebieden waarin de wolf zich kan verschuilen en te weinig dieren waarop ze kunnen jagen. "Nederland heeft zich tot nu toe niet echt geroerd in het Europees Parlement", zegt de Drentse gedeputeerde Henk Jumelet (CDA) bij RTV Drenthe. "Ondertussen veroorzaakt de wolf onrust en verdriet in ons land."

De provincies willen daarom dat de minister bij de Europese Commissie bepleit dat de zwaar beschermde status van de wolf wordt aangepast. De wolf mag nu niet verstoord, verjaagd of gedood worden. Ook zijn leefgebied moet met rust worden gelaten, terwijl de wolf zelf mag bepalen waar hij zich vestigt. "Er komen steeds meer wolven en het draagvlak onder Drenten is klein. Daarom vragen wij de minister met nadruk het beschermingsniveau naar beneden te halen", aldus Jumelet.

De brief is niet ondertekend door Gelderland, waar verschillende wolvenroedels op de Veluwe zitten. Toch zitten ze ook daar met de wolf in hun maag: de provincie wilde een tamme jonge wolf verjagen met een paintballgeweer, maar de rechter stak daar een stokje voor, onder meer vanwege de strenge Europese beschermingsregels.

https://nos.nl/artikel/2463820-drenthe-friesland-en-overijssel-wij-zijn-niet-geschikt-voor-wolven
Met vriendelijke groet,

Arjan

Arjan V




Meer of juist minder ruimte voor de wolf? Roofdier verdeelt provinciale politiek

7 - 9 minutes

Lastpak of verrijking?

25 februari 2023 17:24 Aangepast 25 februari 2023 17:27

Volgende maand gaat Nederland naar de stembus voor de Provinciale Statenverkiezingen. Een onderwerp dat sommige provincies splijt, is de wolf. In de provincie Gelderland lopen de meningen over het dier misschien wel het meest uiteen.

Voor Eric Kemperman van de BoerBurgerBeweging (BBB) is het duidelijk: zijn provincie Gelderland moet liever vandaag dan morgen aan de slag met de populatie wolven. "Er is te weinig plek in Nederland voor het dier", is zijn standpunt. "We moeten niet wachten tot de wolf mensen gaat aanvallen, zoals het dier dat nu al met kleinvee doet."

Kemperman staat op plek zes voor zijn partij bij de komende Provinciale Statenverkiezingen. Lijnrecht tegenover hem in het debat staat Charlotte de Roo, lijsttrekker van GroenLinks Gelderland. Zij vindt dat de provincie juist de wolf moet helpen in hun bestaan. "Als we meer natuur hebben, meer natuurgebieden die aan elkaar zijn verbonden, zal het dier wegblijven uit de dorpen en steden."

Een beschermde en bedreigde diersoort

De wolf is volgens de Europese en Nederlandse wet een beschermde en bedreigde diersoort. Je mag hem eigenlijk geen strobreed in de weg leggen. De Rijksoverheid schrijft op haar site: de wolf mag niet verstoord of gedood worden. Voor individuele probleemwolven is een uitzondering mogelijk. Bijvoorbeeld als de wolf lijdt aan hondsdolheid of agressief is naar mensen. 

Ook mag je de voortplantingsplaatsen niet beschadigen of vernielen. Op het doden van een wolf staat zelfs een gevangenisstraf tot drie jaar of een boete van maximaal 21.750 euro.

De bescherming van de wolf is een taak van de provincie. Hoe ze dat doen, welke vergoeding een boer krijgt voor bijvoorbeeld dode schapen en hoeveel subsidie er is voor middelen als wolfwerende hekken, staat in het Wolvenplan van de 12 provincies samen.

Vier provincies, waaronder Gelderland, hebben minister Christianne van der Wal (Natuur) gevraagd om minder bescherming voor de wolf. Zij willen dat het sneller mogelijk is een wolf te verjagen, of om erop te jagen.

Dat is ook precies hoe Kemperman erover denkt. De BBB'er, zelf ook jager, noemt het een 'prachtig dier', maar: "Als er aanleiding voor is, dan kan je juridische vrijstelling aanvragen en de wolf verjagen of afschieten. Wij vinden dat die aanleiding er is."

Omgekeerde wereld

"Mensen in de provincie durven soms niet meer het buitengebied in om hun hond uit te laten", zegt Kemperman. "Het is de omgekeerde wereld om deze wolf maar zijn gang te laten gaan, terwijl het voor zoveel ellende zorgt. Als het zo doorgaat, is het wachten op meer ellende en excessen."

Voor GroenLinks Gelderland gaan de plannen van Kemperman veel te ver. "We zijn niet de enige bewoners van dit land, of van de planeet. Ook anderen hebben het recht om hier te leven", zegt De Roo. 

De Roo ziet ook voordelen van juist het met rust laten van de wolf. "Het zorgt ervoor dat zwijnen en edelherten weer een natuurlijke vijand krijgen. We hoeven er dan niet meer op te jagen."

Aanvallen verwaarloosbaar

De aanvallen op schapen zijn volgens De Roo in verhouding 'verwaarloosbaar als je het vergelijkt met loslopende honden'. "Maar om die aanvallen tegen te gaan is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de wolf vrij kan bewegen naar zijn voedsel. Dat betekent wat ons betreft dat we meer verbinding tussen natuurgebieden moeten maken, dan zal het dier ons en het vee niet meer lastigvallen."

De boeren die zich zorgen maken over de opkomst van de wolf, wil De Roo wijzen op de bestaande schadevergoedingen voor zowel dode dieren als voor het aanbrengen van hekwerk. "We willen hekken zetten om de landbouwdieren en niet om de wolf."
Wat betreft De Roo betekent dat ook dat er kritisch moet worden gekeken naar bestaande autowegen in de provincie. "Op sommige plekken doorkruist een weg een groot natuurgebied. Daar zouden we overdag zachter kunnen rijden, 60 kilometer per uur in plaats van 80."

Zij vervolgt: "En in de nacht zouden we dan het verkeer daar helemaal kunnen laten stoppen. Op die manier kan een wolf veilig binnen de natuur bewegen en minder vee aanvallen."

Wolvenplan

Voorlopig is het zo dat veehouders in eerste instantie zelf verantwoordelijk zijn voor de bescherming van hun vee. Dat is bepaald in het Wolvenplan. 

Een nieuwe versie van dat plan wordt momenteel vastgesteld door verschillende partijen, waaronder de 12 provincies. In 2024 wordt de oplevering daarvan verwacht.

Het zijn goede beelden van een wildcamera. Een roedel van negen wolven is gespot op de Veluwe. Het zou om twee volwassen wolven gaan, met hun welpen en 'pubers'.

Waar de regels voor het jagen op en verjagen van wolven erg streng zijn, worden er in andere landen wel degelijk uitzonderingen gemaakt op die regels. Onder meer Frankrijk, Zweden en Kroatië hebben zulke uitzonderingen met succes aangevraagd in Europa. 

Volgens Kemperman zit daar ook de oplossing voor zijn provincie. "We hebben de Oostvaardersplassen gehad, waarbij de hertenpopulatie zo erg uit de hand liep. Willen we opnieuw zo'n situatie?"



https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5367736/wolven-provincies-provinciale-statenverkiezingen-bbb-groenlinks
Met vriendelijke groet,

Arjan

Jan Mudde

Zijn wolven van invloed op wildbeheer op de Veluwe?

ARK Rewilding Nederland

26-FEB-2023 - In 2015 keerde de wolf terug in Nederland. Mens én natuur moesten wennen. Wolven hebben, alleen al door hun aanwezigheid, grote invloed op het gedrag van hoefdieren. Het landschapsgebruik van wild verandert als gevolg van de komst van de wolf. De mens is niet langer als enige van invloed op de aantallen zwijnen en herten. Ruim 70 betrokkenen wisselden recente kennis uit op Kroondomein Het Loo.
Deel deze pagina   
Berichten en discussie over wolven spitsen zich in de media meestal toe op incidenten met gedode landbouwdieren. Hoewel die slachtoffers zeker vallen (en vaak met preventiemaatregelen voorkomen kunnen worden), leven de meeste wolven in natuurgebieden en jagen op daar levende herten, reeën, zwijnen en kleiner wild zoals hazen. ARK Rewilding Nederland, de Zoogdiervereniging en Faunabeheereenheid Gelderland bespraken op Kroondomein het Loo met 70 betrokkenen recente kennis en inzichten. Hun hoofdvraag? Hoe laten we het natuur- en faunabeheer op de Veluwe meegroeien met de aanwezigheid van wolven.

Complexer dan gedacht
Tijdens de kennisdag werd duidelijk dat ecologen, natuurbeheerders en wildbeheerders invloed denken te zien van wolven op gedrag en aantallen van herten, zwijnen en reeën. Naast sterfte door afschot en incidenten zoals aanrijdingen, is er predatie door wolven bij gekomen. Iets om in het wildbeheer rekening mee te houden. Dat is complexer dan we denken. Bart Beekers van ARK Rewilding Nederland geeft als voorbeeld: "Aaseters maken dankbaar gebruik van de prooidieren die wolven achterlaten in het veld om later weer van te kunnen eten; een gedekte tafel voor tientallen soorten als raven, buizerds, zwijnen en vossen, die mee-eten van het aas. Vanwege die extra gasten aan zijn tafel zal een wolf mogelijk vaker op jacht moeten. Er moeten dan nog wel voldoende prooien beschikbaar zijn. Hoe de interactie tussen wolf, aas en aaseters precies zit, moeten we de komende jaren goed volgen."

Te kort door de bocht
Ook Glenn Lelieveld van de Zoogdiervereniging benadrukt dat het belangrijk is om goed te kijken in het veld wat er gebeurt en dit ook goed vast te leggen: "Ik hoor de meest wilde verhalen, zowel dat wolven alles wat aanwezig is opeten als dat wolven de haast heilige oplossing voor alles zijn. Beide zijn veel te kort door de bocht en met dat soort uitspraken krijg je alleen maar verdere polarisatie, in plaats van dat we samenwerken aan een gezond ecosysteem waar wijzelf en de wolf onderdeel van zijn. Belangrijk daarbij zijn juist die verschillende perspectieven, inzicht in wat er in het veld gebeurt en afstemming over de prioritering van de, soms conflicterende, belangen."

Integraal kijken
Erik Koffeman, secretaris van de Faunabeheereenheid Gelderland, benadrukt het belang van meerdere aanvliegroutes naar de vraag hoe je je faunabeheer inricht. "We komen er niet als we alleen maar kijken naar de wolf, óf alleen maar naar de staat van instandhouding van herten en zwijnen, óf alleen maar naar de vraag of het Veluwse bos wel kan verjongen onder de vraatdruk van hoefdieren. We moeten integraal kijken. Juist het feit dat we hier met een breed gezelschap van faunabeheerders, ecologen, overheden, natuurorganisaties en kennisinstituten bijeen zijn, is een van de belangrijkste resultaten van deze dag. ARK, Zoogdiervereniging en de Faunabeheereenheid gaan dit gesprek samen met allerlei partijen voortzetten en al lerend het faunabeheer inrichten op wat natuur, landschap, mens en dier nodig hebben."

Wolven spelen een sleutelrol in het gedrag van hoefdieren op de Veluwe
Wolven spelen een sleutelrol in het gedrag van hoefdieren op de Veluwe (Bron: Jeroen Helmer)

BETROKKENEN BUIGEN ZICH OVER DE VRAAG HOE FAUNABEHEER VELUWE MEEGROEIT MET DE AANWEZIGHEID VAN WOLVEN
Verdiepende samenvatting kennisdag
Dagvoorzitter Martin Drenthen (Radboud Universiteit) opent met de stelling dat de wolf zo'n maatschappelijke onrust veroorzaakt omdat hij de heldere scheiding tussen natuur en cultuur ter discussie stelt. Zijn wij mensen eigenlijk wel bereid het landschap te delen met andere soorten, wanneer dat met ongemak gepaard gaat, vraagt hij zich af. Drenthen constateert dat er hoe dan ook meer aandacht nodig is voor de kennisvragen die de komst van de wolf oproept.

Glenn Lelieveld van Zoogdiervereniging schetst de meest recente inzichten over hoeveel wolven waar op de Veluwe leven én deelt met het publiek de eerste resultaten uit onderzoek naar het dieet van wolven in Nederland. Wanneer we meer weten over de voedselbehoefte van wolven in het Nederlandse landschap, kunnen we ook in relatie tot het beheer inschatten of en zo ja hoeveel je rekening je zou moeten houden in het faunabeheer met de aanwezige wolven.

Arie Trouwborst (universitair hoofddocent natuurbeschermingswetgeving in Tilburg) neemt de toehoorders mee in de juridische randvoorwaarden voor faunabeheer die voortvloeien uit de beschermde status van de wolf. Als gevolg van de strikte bescherming is onder meer het 'opzettelijk verstoren' van wolven verboden, en zijn overheden verplicht actief 'instandhoudingsmaatregelen' voor wolven te treffen. Concreet: faunabeheer in wolvengebied moet zó gebeuren dat voldoende rust en voedselaanbod gewaarborgd zijn.

Faunabeheereenheid Gelderland-secretaris Erik Koffeman betoogde dat zijn verwachting niet is dat de wolf het beheer alleen kan. Beheer door mensen blijft ook nodig. Bovendien is de wolf slechts een van de soorten die vanuit Natura 2000-richtlijnen aandacht behoeven. Voor een goed leefgebied voor de wolf is het ook belangrijk dat de natuur gezond en vitaal is. Die natuur op de Veluwe staat onder druk. Het grote aantal hoefdieren – de belangrijkste prooi voor de wolf – maakt dat gemiddeld 58 procent van de natuurlijke boom- en struikverjonging wordt begraasd. Het bos verliest zo zijn vitaliteit, met alle gevolgen van dien. Het is dan ook belangrijk de doelen en de doelstanden na te streven zodat de Veluwe vitaler wordt. Wolf en jager kunnen elkaar daarbij helpen.

Gerrit Jan Spek (Adviseur Grofwild Faunabeheereenheid Gelderland) bepleit een nog bredere focus. De grote aandacht voor wilde hoefdieren, bosverjonging en wolven op de Veluwe is slechts een klein deel van het verhaal. De ecologische uitdagingen van de Veluwe beginnen in de bodem en de oplossing zit in de planten. Wolven en jagers kunnen er samen voor zorgen dat zoveel mogelijk inheemse plantensoorten weer hun plek vinden op de Veluwe. Samen kunnen zij het aantal grazers op een niveau brengen dat een gezonde en vitale Veluwe mogelijk maakt. Een soortenrijke Veluwe, bovengronds én ondergronds. Ook ruimtelijk dienen we breder te kijken: verbind de droge, schrale Veluwe met de mineraalrijke, natte Veluwe. Verbind de Veluwe met de gebieden tot aan de Randmeren, de IJssel, de Rijn en de grens met Utrecht.

Bart Beekers van ARK Rewilding Nederland benadrukt de cruciale rol van de wolf als aasleverancier voor andere soorten. Een wolvenprooi vormt een goed gevulde dis voor grote en kleine soorten. Die mee-eters maken dat wolven zélf wellicht meer prooidieren nodig hebben dan alleen voor hun eigen voedselbehoefte. Daarnaast is aas tijdens verschillende levensfasen en omstandigheden belangrijk voor wolven.

Dick Klees en Glenn Lelieveld gaan verder in op de interactie tussen wolf, mens, dier en vegetatie. Het is duidelijk dat de Nederlandse natuur anders in elkaar zit dan bijvoorbeeld het Amerikaanse Yellowstone park, maar welke aspecten zijn wél relevant voor de Nederlandse situatie? Die aspecten kun je vertalen in getallen en met deze getallen kun je vervolgens rekenen. Met elke extra parameter groeit de betrouwbaarheid en tegelijkertijd de onzekerheid van een model. Daarmee geeft de modellering van de te verwachten invloeden van wolven op (hoef)dieren en vegetaties geen absolute kennis, maar wel een denkrichting.

Tekst: Lars Soerink, ARK Rewilding Nederland
Foto: Vaclav Sebek
Illustratie: Jeroen Helmer, ARK Rewilding Nederland



https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=30418
 

Jan Mudde

"Gutta cavat lapidem non vi sed saepe cadendo" (Ovidius)

Favoriete soortgroepen; Korstmossen, Nachtvlinders, Vogels en verder eigenlijk zeer breed natuurgeïnteresseerd. https://waarneming.nl/users/50310/observations/?advanced=on

Bart van Hoogstraten

Ik kan er eigenlijk niet bij dat deze discussie over wolven überhaupt gevoerd moet worden. Bijgaand de verdeling van de biomassa aan zoogdier in Nederland. Wilde zoogdieren nemen 0,3% in. Dat zijn onze ratten, muizen, konijnen, hazen, reeën, wat vossen en hier en daar een wolf. (Of komt het omdat ik vegetariër ben en die hele koeien-, (en kippen-!) en varkensstapel me sowieso een doorn in het oog is?)
Vriendelijke groet! Bart van Hoogstraten

De toekomst van Waarneming is onzeker. Draag bij aan het voortbestaan en betaal gewoon jaarlijks € 25,- abonnementskosten!
https://waarneming.nl/donate/

tekenaar

Wat ik niet snap, is dat het zo'n probleem is dat wolven schapen, geiten en ja, af en toe een kalf (of veulen) eten terwijl die dieren zowieso voor de slacht bestemd zijn.
Paul Veenvliet
dieren en planten tekeningen: https://paulveenvliet.art/
excursies in Slovenie: https://www.slovenia-nature-guide.si/