Parasitaire wespjes uit Knikkergal; >> 2* Eurytomidae, Cynipoidea, Torymidae

Gestart door John Bouwmans, februari 17, 2016, 15:09:19 PM

Vorige topic - Volgende topic

John Bouwmans

Ik zou graag willen weten welke soort dit is. Vandaag uitgekomen uit een gal van Knikkergalwesp. Lengte circa 2,5 mm. Opvallende behaarde "bultjes/verdikkingen" op de antennes. Iemand een idee in welk genus ik deze moet zoeken?

EDIT: Ben inmiddels een vergelijkbaar wespje tegengekomen: male eurytomid, via deze link. Uitgekomen uit een Blueberry gall. Er zijn zo'n 40 soorten Eurytomidae in NL. Benieuwd of ik nog verder kom dan Eurytomidae indet.

Het betreft deze waarneming: http://waarneming.nl/waarneming/view/114730029
Parasitaire wesp onbekend - Parasitica indet. gezien op 2016-02-17 Veenendaal - West
Foto's:







bij voorbaat dank
Vriendelijke groet,
John Bouwmans

Link Topic-selectie (kweekresultaten, metamorfoses, etcetera). https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=352513.msg1937618#msg1937618

John Bouwmans

#1

Dit is de gal van de Knikkergalwesp waar bovenstaand wespje is uitgeslopen. Lijkt nog een 2e uitsluipopening aanwezig. Weet niet of die er al was toen ik de gal verzamelde. De larve in het midden is/lijkt nog gezond. (Had deze gal overigens aantal dagen terug al eens geopend om inhoud te checken)


Meer info over Eurytomidae, o.a. hier. (in het Spaans, evt vertaalfunctie browser gebruiken  ;) )

Status gal 17 februari 2016:


Vriendelijke groet,
John Bouwmans

Link Topic-selectie (kweekresultaten, metamorfoses, etcetera). https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=352513.msg1937618#msg1937618

Henk Soepenberg

John, misschien kom je wat verder met Oak-galls in Britain van John Williams?

Zie hier: https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=251880.msg1498587#msg1498587

In het tweede deel worden ook inquilinen en parasitoïden beschreven.
Vriendelijke groeten,
Henk

John Bouwmans

#3
Bedankt Henk, daar kom ik waarschijnlijk wel verder mee. Ogenschijnlijk voor de handliggend zou zijn Eurytoma cynipsea, maar daar ben ik nog weinig concrete info over tegengekomen. Ik ga met de Oak-galls aan de gang.

Als het inderdaad een Eurytoma is, dan wijzen de vondsten in de Oak-gall publicatie richting Eurytoma brunniventris (gerelateerd aan o.a. Andricus kollari). Pootkleur lijkt redelijk overeen te komen, maar ik haal niet het detail van gelinkte foto.
Vriendelijke groet,
John Bouwmans

Link Topic-selectie (kweekresultaten, metamorfoses, etcetera). https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=352513.msg1937618#msg1937618

arpwifi

Je moet natuurlijk wel oppassen om de larve aan het wespje te koppelen. Er zijn vaak secundaire gebruikers van de gallen (zoals bijvoorbeeld de Snuitkever Curculio villosus die zijn eitjes in een aardappelgal legt) en/of parasieten van de oorspronkelijke galveroorzaker of zelfs hyperparasieten ... 
Groetsenzo, Arp (via onbeveiligde WiFi)

You know the state of computer security is dire when Qubes OS, arguably the world's most secure operating system, makes only modest claims. ("a 'Reasonably-Secure' Operating System") [J.M. Porup]

John Bouwmans

#5
Citaat van: arpwifi op februari 19, 2016, 00:01:20 AM
Je moet natuurlijk wel oppassen om de larve aan het wespje te koppelen. Er zijn vaak secundaire gebruikers van de gallen (zoals bijvoorbeeld de Snuitkever Curculio villosus die zijn eitjes in een aardappelgal legt) en/of parasieten van de oorspronkelijke galveroorzaker of zelfs hyperparasieten ... 

Ik koppel de larve niet aan het wespje Arp. De larve ziet eruit als een normale/gezonde Andricus kollari-larve. Niet anders dan ik in andere Knikkergallen heb gezien. Waar ik nog niet uit ben, is hoe de relatie Eurytoma en de Knikkergal in dit geval is. Lijkt mij "inquiline", dus meer als symbiose en alleen onderdak en voedsel uit de gal. Lees van andere Eurytoma-soorten dat ze juist parasitoïde zijn en dus de larve van de gastheer als voedselbron gebruiken en deze uiteindelijk doden. Lijkt of de Eurytoma is de buitenste schil heeft geleefd en niet in het centrum van de gal.

Maar ik koppel het wespje dus niet aan de larve, maar in feite wel aan de galmaker.

Heb mijn oude foto's van deze gal nog even doorgelopen. Heb de gal verzameld op 25 januari (deze waarneming). Deze Knikkergal was wat kleiner en heb ik daarom opengemaakt. Bevatte gewoon een levendige larve (nu, 24 dagen later nog steeds levendig), maar ik zie nu ook 3 rode bolletjes. Helaas niet helemaal scherp. Dacht toen aan vocht of schimmel en heb er verder geen acht opgeslagen. Zijn me bij latere inkijkjes ook niet meer opgevallen. Zouden dit eitjes geweest kunnen zijn?

EDIT: Misschien toch wat te kort door de bocht met conclusie "Als het inderdaad een Eurytoma is, dan wijzen de vondsten in de Oak-gall publicatie richting Eurytoma brunniventris (gerelateerd aan o.a. Andricus kollari)." omdat ook andere Eurytomidae, met name sommige soorten uit genus Sycophyla, met name S. bigutatta, veel lijken op Eurytoma (al zijn veel Sycophyla-soorten meer geelbruin). Er worden ook 3 Sycophyla-soorten genoemd (zie bijlage, dl I blz 75) in relatie tot Oak-galls; En de Eurytomidae worden aangemerkt als parasitoids; maar zoals opgemerkt, gastheerlarve lijkt okay. :-\ 
Vriendelijke groet,
John Bouwmans

Link Topic-selectie (kweekresultaten, metamorfoses, etcetera). https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=352513.msg1937618#msg1937618

John Bouwmans

#6

Vandaag, 23 februari, is uit de gal van Knikkergalwesp (Andricus kollari) weer 'n Eurytoma-wespje uitgekomen.  De Knikkergal-larve is nog steeds "alive and kicking". Dit wespje is kleiner dan het eerste wespje van hierboven en is nog geen 2 mm en is ook weer 'n man. In de gal zijn nu 3 uitsluipgaten en mogelijk 4. Het uitsluipgat waar ik niet helemaal zeker van ben is in het "groeipunt" waar de gal aan de twijg zat. Op de foto rechtsonder zit het 3e gat (?)in de bovenste helft van de galop loodrecht boven het gat op de onderste galhelft. (Als je de 3 punten verbindt vormen ze een hoek van circa 90 graden.)
Beestje helaas te klein om fatsoenlijk te fotograferen.





Vriendelijke groet,
John Bouwmans

Link Topic-selectie (kweekresultaten, metamorfoses, etcetera). https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=352513.msg1937618#msg1937618

arpwifi

Foto's vallen me niks tegen hoor John - kleingrut inderdaad  :blink:

Erg leuk verslag zo  :duim:
Groetsenzo, Arp (via onbeveiligde WiFi)

You know the state of computer security is dire when Qubes OS, arguably the world's most secure operating system, makes only modest claims. ("a 'Reasonably-Secure' Operating System") [J.M. Porup]

John Bouwmans

Bedankt voor het compliment Arp  :) . Voor dit kleine grut zou ik eigenlijk iets nodig hebben zoals jouw macro-uitrusting die je bij de Caliroa-serie hebt gebruikt. Maar zo'n larve is een reus vergeleken met dit friemeltje. Misschien dat ik nog een keer voor het kweekspul een macro-uitrusting aanschaf. In het veld blijf ik gewoon mijn mini-compact gebruiken. Lekker handzaam  ;)
Vriendelijke groet,
John Bouwmans

Link Topic-selectie (kweekresultaten, metamorfoses, etcetera). https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=352513.msg1937618#msg1937618

Henk Soepenberg

Citaat van: john.bouwmans op februari 19, 2016, 09:48:58 AM
EDIT: Misschien toch wat te kort door de bocht met conclusie "Als het inderdaad een Eurytoma is, dan wijzen de vondsten in de Oak-gall publicatie richting Eurytoma brunniventris (gerelateerd aan o.a. Andricus kollari)." omdat ook andere Eurytomidae, met name sommige soorten uit genus Sycophyla, met name S. bigutatta, veel lijken op Eurytoma (al zijn veel Sycophyla-soorten meer geelbruin). Er worden ook 3 Sycophyla-soorten genoemd (zie bijlage, dl I blz 75) in relatie tot Oak-galls; En de Eurytomidae worden aangemerkt als parasitoids; maar zoals opgemerkt, gastheerlarve lijkt okay. :-\ 

Hoi John, 

Sinds vorig jaar is er de werkgroep Chalcidoidea, opgericht door Sandrine Ulenberg. Iets voor jou misschien?  :blink:
http://www.eis-nederland.nl/tentakel/tentakel24#werkgroep
Vriendelijke groeten,
Henk

John Bouwmans

#10
Citaat van: Henk Soepenberg op februari 25, 2016, 10:30:17 AM
Hoi John, 

Sinds vorig jaar is er de werkgroep Chalcidoidea, opgericht door Sandrine Ulenberg. Iets voor jou misschien?  :)
http://www.eis-nederland.nl/tentakel/tentakel24#werkgroep

Hoi Henk,

Wel boeiend zoiets, maar werkgroepdeelname zit er helaas niet in. Mijn fysieke conditie staat dat helaas in de weg. Ben al blij als ik op af en toe 'n uurtje op wat leuke plekjes in de buurt kan rondsnuffelen. Verzamelde gallen uitkweken is een leuke bezigheid voor thuis en levert soms aardige verrassingen op. Probeer nu ook bladwesplarven uit te kweken en daar wil ik me komend seizoen nog meer op toeleggen. Is nog genoeg over uit te zoeken, o.a. op internet voor alle dagen dat het veld ingaan er niet in zit. Maar misschien dat ik nog wel eens met Sandrine contact opneem over uitgekweekte Chalcidoidea; had begin vorig jaar ook Theo Gijswijt nog gemaild, maar nooit meer iets van gehoord. Kwam er pas recent achter dat Theo overleden was. Maar leuk dat je voor zoiets aan me dacht. :)
Vriendelijke groet,
John Bouwmans

Link Topic-selectie (kweekresultaten, metamorfoses, etcetera). https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=352513.msg1937618#msg1937618

Henk Soepenberg

Vriendelijke groeten,
Henk

John Bouwmans

Het eerste ("grote") wespje heeft 5-6 dagen geleefd, het 2e ("kleine") maar 2 dagen. Kan zijn dat ik moment van verschijnen niet direct heb opgemerkt, want met name de 2e zag je amper met het blote oog. Ik heb nog even beide naast elkaar op de foto gezet. Lengte verschil valt misschien nog wel mee, maar de eerste is veel robuuster. Benieuwd of er nog meer uit deze gal komt.
Vriendelijke groet,
John Bouwmans

Link Topic-selectie (kweekresultaten, metamorfoses, etcetera). https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=352513.msg1937618#msg1937618

John Bouwmans


Uit een andere Knikkergal is inmiddels een Knikkergalwesp uitgekomen (deze waarneming). Verzamelde vanmiddag een ander klein galwespje en heb ze samen op de foto gezet. De Knikkergalwesp heeft een lichaamslengte van circa 6 mm, het andere galwespje van circa 3 mm. Dit illustreert nog meer wat lichaamslengte betekent voor het volume  van zo'n beestje.


Vriendelijke groet,
John Bouwmans

Link Topic-selectie (kweekresultaten, metamorfoses, etcetera). https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=352513.msg1937618#msg1937618

JohanvantBosch

Erg gaaf weer, John. Wat een reus lijkt die Knikkergalwesp zo.  O0
Die andere ben ik gisteren volgens mij ook tegengekomen.

John Bouwmans

Ik had jouw galwespje gisteren al gezien Johan. Dat was voor mij aanleiding om te kijken of ze hier ook al actief waren. Kwam er slechts een tegen en die heb ik met het takje waar hij opzat even verzameld om 'm beter op de foto te krijgen. Heb ze toen maar even bij elkaar gezet en ben zelf ook wel tevreden met het resultaat  8) .
Vriendelijke groet,
John Bouwmans

Link Topic-selectie (kweekresultaten, metamorfoses, etcetera). https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=352513.msg1937618#msg1937618

John Bouwmans

Vanmorgen weer een klein wespje uit de Knikkergal waar al eerder de 2 Eurytomidae zijn uitgekomen. Weet niet of dit vrouwtje Eurytomidae is. Ga ik nog naar op zoek. Wel een verdikking en soort van knik bij het begin van de antennes. En erg vliegbereid. Heb 'm al een keer terug gevangen. Was al blij dat ik 'm nog vond, want ook maar iets van 2,5 mm-3 mm groot. Suggesties en tips welkom.  De knikkergallarve beweegt nog steeds, maar wel trager nu. Misschien prepop-stadium?

Het betreft deze waarneming: http://waarneming.nl/waarneming/view/115242066
Parasitaire wesp onbekend - Parasitica indet. gezien op 2016-03-09 Veenendaal - West
Foto's:


Vriendelijke groet,
John Bouwmans

Link Topic-selectie (kweekresultaten, metamorfoses, etcetera). https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=352513.msg1937618#msg1937618

Henk Soepenberg

Vriendelijke groeten,
Henk

John Bouwmans

Als het een Galwesp is Henk, dan denk ik dat het een mannetje is. (zie deze foto). Achterlijf duidelijk anders van vorm (slanker) dan de andere die ik heb gehad de laatste tijd. Ga ik zoeken of ik Galwespen vind met zo'n antenne-vorm. Heb zelf het gevoel dat het toch iets anders is.

Vermoed wel in de ruimere familie van de Cynipoidea, zie o.a. hier en dit plaatje met vleugeladering.
Vriendelijke groet,
John Bouwmans

Link Topic-selectie (kweekresultaten, metamorfoses, etcetera). https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=352513.msg1937618#msg1937618

Henk Soepenberg

Weet hier veel te weinig van, maar wellicht een mannetje Synergus?
Vriendelijke groeten,
Henk

John Bouwmans

#20
Ik heb inmiddels een beestje met vergelijkbare antennes gevonden.  Dat is een Figitidae, deze site. Naam die er bij wordt gezet is Melanips opacus. Plaatjes die ik daarvan zie op o.a BOLD systems, komen in de buurt. Ga nog even verder zoeken of die een relatie hebben met Knikkergallen. Kan ook Kees van Achterberg nog benaderen; die staat als expert bij deze soort vermeld op NL-soortenregister.

The Figitidae, sister group to the gallwasps, are parasitoids of a diversity of hosts, mostly of fly larvae but also cynipids (e.g., Ronquist and Nieves-Aldrey, 2001).

EDIT: Heb inmiddels contact opgenomen met Kees en al bericht terug; hij geeft aan dat ik met Figitidae goed zit, maar dat hij er niet veel meer over kan zeggen. Zet ik deze weg als Figitidae indet.

Voor Inquilinen bij Andricus kollari volgens Bladmineerders, zie hier: http://www.bladmineerders.nl/gallen/hymenoptera/andricus/kollari/kollari.htm
Worden vooral Synergus-soorten aangegeven.

Deze Synergus op BOLDsystems heeft  vergelijkbare antennes. (meest linker foto in rij "lateral")
En dit (Italiaanse) topic over S. cf reinhardi
En deze waarneming van S. cf clandestinus

Zal dan misschien toch in de Synergus-hoek zitten Henk
Vriendelijke groet,
John Bouwmans

Link Topic-selectie (kweekresultaten, metamorfoses, etcetera). https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=352513.msg1937618#msg1937618

John Bouwmans

#21
Heb hetzelfde bericht al gepost op het Gallenforum, maar daar kijken vast niet alle wespenliefhebbbers. Daarom ook hier verslagje. Ik neem aan dat het een Torymidae betreft. In "British Oak-galls" worden 2 Torymidae genoemd die zijn aangetroffen: Torymus geranii en T. auratus (=nitens).
Verzamelde Knikkergal geopend. Uit een gal was al een parasiet uitgeslopen (klein gaatje, veel kleiner dan van Andricus kollari). Deze gal geopend en die was verder leeg. Was droog en brokkelig en dacht al aan een overjarige gal. Toen ook de andere geopend, zonder uitsluipopening. In de galkamer lag nog dit groene wespje. Lijkt ook nog verschimmeld restant van de gastheerlarve in te zien. Opvallend dat de legboor van de Torymidae achterwaarts over het lijf gebogen is. Niet eerder gezien.
Het betreft deze waarneming: http://waarneming.nl/waarneming/view/115508337
Torymidae onbekend - Torymidae indet. gezien op 2016-03-18 Veenendaal - Kwintelooyen
Foto's:
Vriendelijke groet,
John Bouwmans

Link Topic-selectie (kweekresultaten, metamorfoses, etcetera). https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=352513.msg1937618#msg1937618

Rayan Majoor

erg interessant altijd om jouw 'documentaires' te volgen van insecten die je uitkweekt. Je kweekt er echter zo veel uit dat ik ze helaas niet allemaal kan volgen. Heb je anders niet ergens een site of een document met linkjes van alle insecten die je opgekweekt hebt? Ik zou het in ieder geval erg leuk vinden als je dat hebt, zodat ik overal van mee kan genieten, want het is erg mooi en leerzaam :blink:
Mvg Rayan Majoor

Wil je meer zien van mijn uit de hand gelopen hobby, kijk dan eens op www.LepiSpot.nl

John Bouwmans

Citaat van: r.majoor op maart 29, 2016, 13:23:54 PM
erg interessant altijd om jouw 'documentaires' te volgen van insecten die je uitkweekt. Je kweekt er echter zo veel uit dat ik ze helaas niet allemaal kan volgen. Heb je anders niet ergens een site of een document met linkjes van alle insecten die je opgekweekt hebt? Ik zou het in ieder geval erg leuk vinden als je dat hebt, zodat ik overal van mee kan genieten, want het is erg mooi en leerzaam :)

Heb geen eigen website Rayan. Ik gebruik waarneming.nl als een logboek. Wil me dit seizoen vooral toeleggen op wespen, vooral blad- en galwespen. Het uitkweken van gallen plaats ik eigenlijk steeds op het gallenforum, zoals deze Knikkergalwesp, Colanootgalwesp en Rozenmosgalwesp.
Van een aantal bladwespen heb ik hier het prepopstadium vastgelegd. (Alleen van bladwespen waar ik >3 cocons van heb). Als ze uitkomen dan vermeld ik het in principe in dat topic. Verder zet ik bij mijn waarnemingen standaard een link naar het forum (vaak is dat een determinatievraag, maar kan ook ontwikkeling zijn dus).

Zal je een mail sturen met links van wat ik zelf mijn leukere topics vind.
Vriendelijke groet,
John Bouwmans

Link Topic-selectie (kweekresultaten, metamorfoses, etcetera). https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=352513.msg1937618#msg1937618

Rayan Majoor

Enorm bedankt! Ik vind het altijd erg leuk om te zien wat jij allemaal tegenkomt en hoe het zich ontwikkelt. In ieder geval veel succes met de volgende dieren de je gaat opkweken!
Mvg Rayan Majoor

Wil je meer zien van mijn uit de hand gelopen hobby, kijk dan eens op www.LepiSpot.nl