Ilperveld (NH) per roeiboot (3 juni 2005)

Gestart door Pim, juni 04, 2005, 11:21:26 AM

Vorige topic - Volgende topic

Pim

In de loop van de ochtend (3 juni 2005) kwamen mijn pa en ik aan op het parkeerterrein van het Ilperveld. Dit natuurterrein staat onder beheer van het Landschap Noord-Holland (www.landschapnoordholland.nl) en heeft een zeer fraai vormgegeven bezoekerscentrum waar een expositie over het gebied te bekijken is, maar het hoogtepunt (letterlijk en figuurlijk) is wel de uitkijktoren in hetzelfde gebouw die je via een wenteltrap bereikt. Je hebt een weids uitzicht over het poldergebied.
"Het Ilperveld is bij uitstek een vaargebied. Paden zijn er bijna niet in dit gebied. Rondvarend kan het niet anders of je ontmoet kieviten, tureluurs, watersnippen, grutto's, kiekendieven of een roerdomp. Schilderachtige Soay-schapen begrazen hier en daar het land. Een vaartocht door het Ilperveld is een belevenis. Het is niet eenvoudig om al dat moois in stand te houden. De oude petgaten, restanten van de turfwinning hier, groeien dicht en moeten opengehouden worden om veenheideplanten nieuwe kansen te geven. In de trektijd is deze stille polder een toevluchtsoord voor duizenden passanten, zoals smienten, wulpen en ganzen. In het voorjaar komen hier kemphanen langs op doorreis naar het noorden. Vroeger broedden ze hier ook, maar om allerlei redenen doen ze dat tegenwoordig liever ergens anders".   (bron: www.natuurkaart.nl).
Als begunstiger van het Landschap Noord-Holland kun je hier op vertoon van je ledenpas gratis een robuuste roeiboot meekrijgen en een geplastificeerde routebeschrijving. Allereerst moest ik even hozen om het regenwater uit de boot te verwijderen. Vele visdiefjes vlogen roepend boven mijn hoofd. Vanaf het bezoekerscentrum kun je ook in minder dan een kilometer een fraaie vogelkijkhut (zie: www.vogelkijkhut.nl) bereiken.

Het gebied is niet alleen bekend om zijn vogelrijkdom, maar ook vooral om zijn flora. Met de boot kun je aanleggen bij een stuk trilveen. Als je hier loopt voel je de grond onder je golven. Door turfwinning zijn hier ook petgatten ontstaan die weer kansen bieden voor unieke planten. De meest opvallende vond ik wel het vleesetende plantje ronde zonnedauw. Het trilveen heeft veel onderhoud nodig anders groeit het dicht en verdwijnt de karakteristieke vegetatie. De ronde zonnedauw is (nog) algemeen te vinden op de juiste groeiplaatsen in Nederland, maar door zijn sterke achteruitgang staat hij toch op de rode lijst voor planten. Zijn bladeren zijn voorzien van klierharen en op het uiteinde zit een kleverige afscheiding. Een nonchalant vliegje of spinnetje zal hieraan vast blijven plakken en langzaam verteren. Het plantje is afhankelijk van stikstofarme grond, door zure regen en andere zaken is dit een biotoop dat in razendsnel tempo aan het verdwijnen is.

Boven het riet vloog een prachtige roerdomp die lang met de verrekijker te volgen was en vloog in de richting van het Noordhollands kanaal. Voor deze rode lijst soort is een aaneengesloten gebied als het Ilperveld zeer belangrijk. Er zijn de laatste jaren veel maatregelen genomen (plan roerdomp) om het de roerdomp naar de zin te maken. O.a. het uitgraven van verscheidene petgaten, plaggen van verdroogde rietoevers, verbetering van de waterkwaliteit en het uitbaggeren van een aantal ondiepe voedselrijke sloten. De roerdomp beloont al deze inspanningen met een hoog aantal broedparen, namelijk acht!

Diverse algemene rietvogels waren druk aan het zingen/roepen, o.a. rietgors, kleine karekiet en rietzanger. Boven het gebied maakten enkele veldleeuwerikken hun opvallende baltsvluchten. De bruine kiekendief is hier ook een algemene verschijning (ik zag twee heren ter plaatse), de schrik van elke meerkoetenouder.

In de kade zaten soms gaten, dit zijn de holletjes van de Noordse woelmuis. Deze muis van de ondersoort woelmuizen zit in Nederland aan de zuidwestgrens van zijn verspreidingsgebied. Er zijn nog enkele eilandjes natuur te vinden waar deze woelmuis te vinden is in Nederland. Hij is afhankelijk van moerasachtige gebieden. Een medewerker van het Ilperveld vertelde me dat als ze in de wintermaanden het riet snijden (of maaien) in het laatste deel hele groepen Noordse woelmuizen alle kanten opvliegen. Voor deze soort is een natuurlijke verbindingszone tussen diverse natuurgebieden een zegen. De Noordse woelmuis eet de kruiden tussen het riet en is een strikte vegetariër. In droge gebieden moet deze soort het aflegen tegen andere muizensoorten, zoals de veldmuis. De concurrentieslag valt alleen positief uit in natte gebieden.

De grutto (gevoelige soort op de rode lijst) weet het Ilperveld met zijn voedselrijke graslanden ook nog steeds te waarderen. Leuk dat ze altijd hekken en palen uitzoeken als uitkijkpost. De (grote) Canadese gans is ook al algemeen te noemen in Waterland, voor je het weet willen de jagers alweer gaan knallen. Uit een klein moerasbos klonk een roepende koekoek.

Vervolgens reden we verder naar het Noordhollands duinreservaat waar ik mijn weg alleen vervolgde. Bij de Karpervijver (zie: www.vogelkijkhut.nl) vloog een roerdomp boven het riet. Niet echt de meest geschikte biotoop voor deze soort, maar zeer waarschijnlijk weet minimaal één paar zich hier te handhaven. Een andere soort die hier al enkele jaren tot broeden komt is de ijsvogel. Een volwassen exemplaar zag ik dan ook al binnen enkele minuten op een takje boven het water zitten, soms verdween hij tussen de wortels waar zeer waarschijnlijk zijn nestingang was. Ook hoorde ik de schele roep van meerdere ijsvogels.

Dit jaar zie ik opvallend weinig ijsvogels bij mijn thuisbasis Almere. Vorig jaar struikelde je er bijna over (meestal wel 2-5 exemplaren per fietstocht), maar wellicht heeft de eerste week van maart ze de das omgedaan. Er zijn mij bij de Lepelaarplassen en het Wilgenbos geen broedparen bekend terwijl hier vorig jaar wel vier paar gebroed hebben, maar wat niet is kan nog komen. Gelukkig heeft een ijsvogelfamilie in de Noorderplassen dit jaar wel succes gehad en is het Kromslootpark zeer waarschijnlijk ook succesvol geweest voor deze prachtvogel.

Bij het ijsbaanterrein zag ik diverse dodaarzen, ook enkele juveniele exemplaren. De koekoek verzorgde de achtergrondmuziek op diverse plaatsen. Het bezoekerscentrum "De Hoep" langs de Zeeweg is echt een aanrader, al is het maar om de vele mossensoorten op het dak. Bij de vogelkijkhut "Het winterkoninkje" (zie: www.vogelkijkhut.nl) riepen diverse nachtegalen en gedroeg een kleine plevier zich verdacht, er zat vast een wijfje op haar nest.

Gisteravond, 2 juni 2005, stond ik nog even op de uitkijkheuvel van het Jan van den Boschpad (zuidgrens Oostvaardersplassen – Almere). Vermeldingswaardig vond ik o.a.:

-   Het vrouwtje Monniksgier (Carmen) zat prins(es)heerlijk op het kunstnest bestemd voor een (ooit) broedende visarend.

-   Ik telde twaalf man zomertaling, maar verwacht dat dit cijfer nog iets hoger ligt. Door de vegetatie waren niet alle eenden goed te bekijken.

-   Een man kemphaan was aanwezig in pracht (bruids)kleed.

-   Bij een plasje richting Markermeer liep een bontbekplevier met drie pullen.

-   Diverse vossen waren weer te aanschouwen, enkele kluivend aan een gansje. Eén vos liep in een draf over het fietspad.

-   Ik telde 62 overzomerende (volgens mij niet broedende) brandganzen, een kolgans, twee Indische ganzen, twee Casarca's en 13 (grote) Canadese ganzen.

-   Bij de Lepelaarplassen te Almere liep een oude vos.

-   Bij de Noorderplassen hoorde ik al van ver een juveniele ransuil zijn klagende bedelroep verkondigen. Hoewel ik onder de bewuste boom stond kon ik geen glimp opvangen van de w.s. al flink gegroeide uilskuiken.


met vriendelijke groet,

Pim Julsing

natuurverslaving.nl