Wat kan/mag wel/niet op je foto? (Auteursrecht, portretrecht, privacy)

Gestart door Botervlieg, december 12, 2011, 10:12:14 AM

Vorige topic - Volgende topic

Botervlieg

Hallo allemaal,

Naar aanleiding van een studie-periode van school waarbij we het hadden over "recht en ethiek in de ICT" hadden we het ook over auteursrechten en privacy recht.

Zelf probeer ik zoveel mogelijk (het schiet er wel eens bij in) op te letten wat er op de achtergrond van de foto staat. Bijvoorbeeld auto's of mensen. Wanneer het kenteken of de persoon herkenbaar in beeld is, pas ik de foto aan. Ik knip bijv een deel van de foto af of maak de kentekenplaat wazig oid. (Geen idee of kentekenplaat op een of andere manier een privacy-probleem kan vormen, maar toch). Punt is wel dat de foto's op waarneming wereldwijd te bekijken zijn...

Hoe zit dat met jullie foto's of de andere foto's op waarneming? Wat mag nu eigenlijk wel of niet.

Van mijn docent heb ik geleerd dat als er mensen op je foto staan, en je de foto publiceert, je toestemming moet hebben van de betreffende persoon (portretrecht). En dan wel schriftelijk. Want áls er ooit gedoe van komt, is dat je "enige" bewijs van toestemming.

Zo'n vaart zal het niet heel snel lopen, maar die wet is er niet voor niets. Dus je kunt er altijd op "gepakt" worden. Nou was er ook iets met publieke ruimte, dat de regels dan anders zijn.

Maar het lijkt me geen kwaad kunnen om dit eens "in de groep" te gooien.

Wie kan mij er meer over vertellen? En hoe gaan jullie zelf met dit soort zaken om?

Groetjes, Marleen

Melchior van Tweel

Hallo Marleen,
Volgens mij interpreteert je docent het te nauw. Het gaat erom of de mensen bewust op de foto zijn gezet. Bij portretten moet je dus altijd toestemming vragen. Als mensen "per ongeluk" op de foto staan (straatfotografie/achtegrond) is dat dus niet zo. Het is dan niet nodig (en ook onmogelijk) om toestemming te vragen. Een uitzondering geldt voor BN-ers. Zij leven feitelijk van hun portret en dergelijke foto's moet je dus maar gewoon nooit publiceren.
Groet, Melchior
www.melchiorvantweel.nl

Botervlieg

Hallo Melchior,

Bedankt voor je reactie. Nou, het ging meer om foto's met mensen algemeen, niet zozeer "mensen op je achtergrond". Dus de docent heeft (denk ik) niets verkeerd gezegd.

Maar toch... kijk foto van vogels in de sloot en door de straat achter de sloot lopen wat mensen... die mensen zijn dan vaak toch niet goed in beeld.

Maar wanneer je vogels fotografeerd in de sloot terwijl moeder met kind (voorbeeld) aan de overkant brood staat te gooien en die komen er ook op (want dan zitten de eendjes lekker dicht bij elkaar passen ze goed op de foto). Tja, dan zijn ze wel goed in beeld, maar dan doe je dat ook wel enigsinds bewust. (Vind ik althans). Al fotografeer je dan niet om die mensen te fotograferen, ze staan er wel (waarschijnlijk) duidelijk in beeld op en als je dat via internet (via waarneming bijv) verspreid...

Bij het portretrecht mogen mensen die daar reden voor hebben dat "aanvechten". Weet ik veel of de moeder in bovengenoemd voorbeeld een stalker heeft gehad of bedreigd is in het verleden of wat dan ook...

In hoeverre mag dat dan? (Of niet?). In hoeverre mogen die mensen dat dan evt aanvechten? (Al zullen ze hopelijk/waarschijnlijk eerst gewoon een mail sturen met de vraag het te verwijderen.)

Nogmaals het is een voorbeeld, ik zou die mensen sowieso niet zo snel fotograferen en anders in elk geval niet op waarneming publiceren. Maar gewoon als uitwisseling van kennis van wat kan/mag wel of niet.

Groetjes, Marleen

Melchior van Tweel

Je fotografeert de eendjes en neemt de moeder en kind per ongeluk mee in de foto. Volgens mij is dat een typische geval van: mag wel zonder toestemming. Overigens is het wel netjes om direct even op die vrouw toe te stappen en met haar een praatje te maken. Ik laat de foto's vaak even zien op mijn schermpje. Soms geef ik haar mijn visitekaartje (ecoloog) en beloof zo iemand dan een foto te e-mailen. Maar volgens mij móet het dus niet.
Het is natuurlijk niet altijd zo duidelijk. Er is een breed grijs gebied in het portretrecht. Bij problemen moet de rechter dan uitspraak doen. Maar volgens mij kan je meestal zelf wel inschatten of de persoon ermee benadeeld kan zijn (boerenverstand).
Groet, Melchior
www.melchiorvantweel.nl

Botervlieg

Citaat van: Melchior van Tweel op december 12, 2011, 15:25:51 PM
Je fotografeert de eendjes en neemt de moeder en kind per ongeluk mee in de foto. Volgens mij is dat een typische geval van: mag wel zonder toestemming. Overigens is het wel netjes om direct even op die vrouw toe te stappen en met haar een praatje te maken. Ik laat de foto's vaak even zien op mijn schermpje. Soms geef ik haar mijn visitekaartje (ecoloog) en beloof zo iemand dan een foto te e-mailen. Maar volgens mij móet het dus niet.
Helder, zo zou ik het ongeveer ook doen ja. (Ben geen ecoloog, heb wel een visitekaartje met link naar de waarnemingen)

Citaat van: Melchior van Tweel op december 12, 2011, 15:25:51 PM
Het is natuurlijk niet altijd zo duidelijk. Er is een breed grijs gebied in het portretrecht. Bij problemen moet de rechter dan uitspraak doen. Maar volgens mij kan je meestal zelf wel inschatten of de persoon ermee benadeeld kan zijn (boerenverstand).
Het is inderdaad niet altijd zo duidelijk en wat ik al schreef, meestal zal de persoon in kwestie waarschijnlijk eerst mailen met de vraag de foto te verwijderen. Maar zoals ik ook zei: Sommige dingen kun je niet zien, zoals stalker/bedreiging en vergelijkbare zaken. Zal niet vaak voorkomen, maargoed, je foto staat wel wereldwijd toegankelijk op internet. Verder idd boerenverstand.

Bedankt Melchior voor je reacties.

Margreet Kwh

Ik zou de grens leggen bij het punt of de mensen op de foto staan op een foto waarmee de maker geld gaat verdienen.
Dat is moeilijk, want dat kun je niet altijd voorzien.
Foto's voor een officiële folder bijvoorbeeld, zou ik persoonlijk voorzien van toestemming van de gefotografeerden, tenminste als ze er herkenbaar op staan, BN'ers of ON'ers (onbekende Nederlanders).
met vriendelijke groet, Margreet Kouwenhoven

Robert Heemskerk

#6
Ja, niet iedereen is of wordt altijd blij als je er een foto van maakt.
En als je het vooraf gaat vragen, dan ben je vaak al snel de spontaniteit of verrassing kwijt.
Ikzelf zou het niet altijd vragen, probeer je in de situatie in te leven als dat mogelijk is.
Een kleine motivatie of uitleg achteraf (indien nodig) kan vaak helpen.
Als je goede intenties hebt met een foto zijn mensen vaak (sneller) overtuigd en willen dan soms de foto ook hebben!

Zelf ben ik één keer geïntimideerd door iemand die aangaf dat hij absoluut niet op de foto mocht.
Dat was op een plek waar soms dingen gebeurden die het daglicht niet verdragen kon. Ik was daar overigens niet om mensen te fotograferen maar de omgeving.

Ook een keer een folder gemaakt waar iemand op stond, die achteraf niet gelukkig was dat hij in deze folder stond.
Dat ging ten koste van zijn imago als advocaat, hoe mooi en goed de folder ook was..
De man is eruit ge-photohopt, daarna is de folder gedrukt.

Dus goed kijken in welke context je de foto maakt en ik zelf zou het nadat je de foto gemaakt hebt vragen en toelichten.
Dan kun je alsnog de foto deleten mocht het nodig zijn.

Mocht je gebouwen/winkels/bedrijven etc. fotograferen, van binnen of buiten, meestal toestemming vragen!

groeten Robert

Botervlieg

Hoi Robert,

Bedankt voor jou visie.

Wat betreft...
Citaat van: Robert Heemskerk op december 13, 2011, 12:07:47 PM
Ikzelf zou het niet altijd vragen, probeer je in de situatie in te leven als dat mogelijk is.

Vind ik wel een lastige.
Want de privacy-redenen die iemand kan hebben om niet op de foto te willen, die kun je niet "inschatten" of aan iemand zien.
Zoals je al noemde, bijv een advocaat.

Punt is wel dat via waarneming het gelijk op internet staat en wereldwijd verspreid is, terwijl de persoon in kwestie het niet weet als jij het niet zegt. Maar het kan dan wel schade geven of gegeven hebben. Toestemming vragen is dan te laat, en het kwaad is mogelijk dan al geschied.

Robert Heemskerk

#8
Je kunt vaak niet aan mensen zien wie ze zijn en om wat voor reden ze ergens zijn.

Maar als je daar dus rekening mee wilt houden betekend het dat je vaak geen foto kunt maken.
Denk aan de elfstedentocht waar je een groep met schaatsers wilt fotograferen, ze hebben er denk ik allemaal geen moeite mee(vinden het zelfs prachtig om op een foto te staan). Een enkeling misschien niet (omdat ie eigenlijk niet mocht schaatsen van zijn vrouw  ;D )

De context lijkt me belangrijk om naar te kijken als je ergens een foto maakt (de totale omgeving waarin iets zijn betekenis krijgt)
Het is soms lastig geef ik toe maar maak het voor jezelf ook weer niet te moeilijk.
En denk na over waar je iets publiceert.

Verder probeer ik meestal zo min mogelijk aanwezig te zijn als de maker van een foto.
Als mensen merken dat je ze wilt fotograferen of zelfs volgt met een camera dan schept dat duidelijk afstand.
Probeer het fototoestel maar eens weg te denken in jouw situatie(s).
Ik fotografeer ook wel eens met een zelfontspanner met de camera hangend om mijn nek(zonder flitser).
Dat geeft soms hele 'natuurlijke' en 'ongedwongen' foto's.

Margreet Kwh

Ooit leerde ik dat mensen fotograferen uit andere culturen gevaarlijk kan zijn. Sommige mensen menen dat een fotograaf iemands ziel steelt.
Als je iemand fotografeert die met illegale praktijken bezig is, kan fotograferen ook gevaarlijk zijn. Bovendien is het fotograferen van militairen of politieagenten ook af te raden, zeker in landen met een dictatoriaal regime.

Foto's publiceren waar mensen herkenbaar op staan, kan die mensen in de problemen brengen: omdat bij een waarneming vaak ook de plaats en soms zelfs de tijd, naast de datum, gegeven worden, kunnen zulke foto's iemands privacy schaden. Ook een nummerbord van een auto kan de privacy schaden.

Mensen uit wat vroeger Derde Wereldlanden heetten, zijn soms dankbare objecten van westerse fotografen. Als die fotografen met die foto's hun brood verdienen (bijvoorbeeld omdat ze voor National Geografic werken) vind ik het verantwoord om die mensen voor hun portret te betalen en zeker om hen om toestemming te vragen, alvorens te publiceren, tenminste indien dat mogelijk is.
met vriendelijke groet, Margreet Kouwenhoven

RamonVerstraaten

Beste Margreet,

dat bedoelde ik ook: ook al is juridisch veel toegestaan in de openbare ruimte, het is niet altijd verstandig om dat dan ook te doen. Je kunt hierbij trouwens ook denken aan moderne technieken waar op dit moment aan gewerkt wordt, zoals gezichtsherkenning. Die zetten de privacy nog meer onder druk. Het kan ook zijn dat mensen die toestemming geven voor een foto helemaal niet aan dit soort consequenties hebben gedacht.

groeten

Ramon
met vriendelijke groeten, Ramon Verstraaten

Margreet Kwh

Citaat van: RamonVerstraaten op december 15, 2011, 14:11:27 PM
Beste Margreet,

dat bedoelde ik ook: ook al is juridisch veel toegestaan in de openbare ruimte, het is niet altijd verstandig om dat dan ook te doen. Je kunt hierbij trouwens ook denken aan moderne technieken waar op dit moment aan gewerkt wordt, zoals gezichtsherkenning. Die zetten de privacy nog meer onder druk. Het kan ook zijn dat mensen die toestemming geven voor een foto helemaal niet aan dit soort consequenties hebben gedacht.

groeten

Ramon

Dat is een goede toevoeging, Ramon. Ik vergat nog te vermelden dat ook in ons eigen land nog niet zo lang geleden (en misschien nog steeds?) bepaalde dorpen niet gediend waren van mensenfotografen: bijvoorbeeld Staphorst.
met vriendelijke groet, Margreet Kouwenhoven

Norman

Gezichtsherkenning is juist heel veilig als het gaat om privacy. Doorgaans gaat het om data niet om foto's.
Ik heb veel met deze materie te maken gehad in mijn werk en privacy is niet een drempel voor de toepassing, het rendement en de kosten wel.


RamonVerstraaten

norman, het ging juist om gezichtsherkenning toegepast op foto's

groeten,

Ramon
met vriendelijke groeten, Ramon Verstraaten

Norman

Je hebt het over moderne technieken, de fototechniek is van rond het jaar 1800.
Gezichtsherkenningsystemen voor civiel gebruik pas een sinds einde 21ste eeuw.

Gezichtsherkenning vanaf foto's kan pas sinds een paar jaar. Hier spelen geen privacy issues bij omdat er alleen ruwe data verwerkt word.

Robert Heemskerk

Gelukkig kennen de meeste beestjes nog geen portretrecht, auteursrecht of privacy.
Anders kon waarneming.nl een flinke 'claim aan zijn broek' verwachten  :police:



Henri van Dodeweerd

Inderdaad.
Ik probeer een dier/plant/paddenstoel of ander organisme altijd op de foto te zetten zonder mens.
Vind ik persoonlijk leuker.
Heb ik ook geen last van portretrechten e.d.
Met vriendelijke groet,
Henri van Dodeweerd

SlechtValk

Relatief oud topic maar dit onderdeel van het forum is niet zo heel actief dus denk dat het wel moet kunnen.

Arnoud Engelfriet heeft ooit een duidelijk artiekel geschreven over portretrecht http://www.iusmentis.com/auteursrecht/nl/foto/portretrecht/ waarbij vooral het verschil tussen "Portretten in opdracht" en "Portretten zonder opdracht" uitvoerig behandeld wordt.

Citeer
"De meeste portretten zijn niet in opdracht. De wet is dan iets minder strikt: er is geen toestemming nodig van de geportretteerden om de foto te mogen publiceren. De fotograaf moet dan zelf inschatten of publicatie nadelig zou zijn voor de mensen op de foto (art. 21 Auteurswet). Als dat zo is, dan mag hij niet publiceren."

In de meeste gevallen, van toepassing op dit forum, zal er vermoedelijk geen "redelijk belang" zijn tegen publicatie en kunnen foto's over het algemeen wel gepubliceerd worden.

Uiteraard kan het geen kwaad om mensen er net af te knippen of subtiel onherkenbaar te maken.
Met Vriendelijke Groeten,
SlechtValk (a.k.a. Stefan)


Na de paartijd gaan de vogels trekken.