Pelagische tocht Golf van Biscaje

Gestart door Mark van Veen, september 08, 2006, 11:41:58 AM

Vorige topic - Volgende topic

Mark van Veen

Pelagische tocht over het Kanaal en de Golf van Biskaje, 1-4 september 2006

De ferry van Portsmouth naar Bilbao, de Pride of Bilbao, is een uitgelezen mogelijkheid zeedieren op het Kanaal en de Golf van Biscaje te bekijken. Met een groep van 14 personen uit de vogelwerkgroepen van Amsterdam en Utrecht vertrokken we vrijdachtochtend richting Portsmouth, om daar de ferry te pakken. Vier dagen later zouden we weer terug zijn.

Verslag van Jeroen Steenbergen en Mark van Veen, met dank aan Martijn de Jonge voor diverse foto's, en dank aan Bart de Knegt en Merijn van Leeuwen voor de organisatie.


Sloep 13 op de Pride of Bilbao (Mark van Veen).

Heenreis
Het weer viel behoorlijk tegen. Er stond erg veel wind, waardoor de kans op zeezoogdieren flink afnam. Daarnaast regende het af en toe. Het zicht was beperkt en de hele dag was het lenzen poetsen... Kijken vanaf het helicopterdek was absoluut onmogelijk, je woei er weg... Toch leverde deze dag (vooral op het eind) leuke zeevogels op: erg veel Jan van Genten, een tiental Grote Jagers, ca. 5 Grauwe en enkele Noordse Pijlstormvogels en 2 mooi zichtbare Vale Pijlstormvogels. Daarnaast enkele groepjes (adulte) Vorkstaartmeeuwen (5, 2, 1). Later op de dag werd het erg leuk met de eerste Grote en Kuhls Pijlstormvogels (2). We passeerden een groep van ca. 15 Grote Pijlen, die dichtbij de boot kwamen. Daarnaast vlogen er (vaak onvindbare) groepen Stormvogeltjes, waar we er enkele van zagen. Nog een leuke soort was een langszwemmende Tonijn.


grauwe pijlstormvogel (Martijn de Jonge)

Hoogtepunt van de dag was een groep van ca. 350 Gewone Dolfijnen die voor de boot langs zwommen en doken. In die groep een flink aantal (meespringende) kalfjes. Iedere keer kwam er weer een nieuw deel van de groep de kant van de boot op. Erg indrukwekkend. Opvallend was vooral de enorme snelheid waarmee de dieren zwommen. Later bleek dit te verklaren uit de weersomstandigheden. Grotere zeezoogdieren beperkten zich tot een viertal 'blows'van een groter dier. Waarschijnlijk zijn dit Gewone Vinvissen geweest.


Gewone Dolfijn (Mark van Veen)
groet,

Mark van Veen

Mark van Veen

#1
Bilbao
Op zondag 3 september, 8 uur 's ochtends meerde de ferry in Bilbao aan en hadden we 4 uur de tijd om te passagieren. Die tijd heeft een deel van de groep gebruikt om het Guggenheim-museum te bezoeken, terwijl een ander deel (waaronder wij) een heuvel opgingen om vogels, planten en andere zaken te bekijken. Hier prachtig weer (ca. 25 graden) en veel leuke soorten waaronder Vale Gier (7), Dwergarend (1), Europese Kanaries, Cetti's Zangers, Grauwe Klauwieren, een langsvliegende (en kort t.p. zijnde) Ortolaan, Graszanger en enkele Orpheusspotvogels. De algemeenste soort was wel de Roodborsttapuit. Aan vlinders zagen we de oranje variant van Bont Zandoogje, een Geraniumblauwtje, bleek blauwtje, enkele Klein Tijgerblauwtjes en Gele- en Oranje Luzernevlinders.


Grauwe Klauwier op de heuvel in Bilbao (Mark van Veen)

Langs de weg stond Dauwnetel te bloeien en op één plek kwamen we Spartium junceum tegen, een mediterrane 'brem'. De heuvel werd begraasd door koeien, waardoor vooral stekelplanten overleefden. Richting de top stond er veel Driedistel (Carlina corymbosa) te bloeien, tezamen met een mediterrane gaspeldoorn Ulex parviflorus. Er tussen stonden planten als Erica vagans, een dopheide, en Kalketrip (Centaurea calcitrapa). Ook een mooie Herfstschroeforchis zien staan. De mooiste plant was wel een minuscuul hyacintje, de Herfststerhyacint (Scilla autumnalis). Deze is een paar centimeter hoog. In de stekelbossen werden door een groep Vlamingen ook bidsprinkhanen ontdekt. Een luid roepende sabelsprinkhaan kwam helaas niet tevoorschijn, zodat we niet te weten kwamen welke soort het kon zijn.


Herfststerhyacint in de kalkrijke droge graslanden op de heuvel (Mark van Veen).

Daarnaast met koffie en tapas kennisgemaakt met de Baskische cultuur in een plaatselijk barretjes. In de haven veel Breedlipharders.
groet,

Mark van Veen

Mark van Veen

#2
terugreis


Whalewatching met in de lucht de Steenloper die als verstekeling meereisde (Martijn de Jonge)

Aan het begin van de middag weer vertrokken voor een indrukwekkend vervolg. Al vrij snel enkele 'blows' ontdekt, waarna een aantal Gewone Vinvissen zich prachtig lieten zien op een vrij gladde zee. Uiteindelijk zijn er ca. 25 dieren gezien. Eén Vinvis sprong onverwachts dicht naast de boot uit het water en viel terug: een en ander ging zo snel dat de meeste mensen slechts het resterende schuim of een zwarte wegzakkende rug zagen. Vlak langs het schip dreef/zwom een Maanvis, die ik zelf miste omdat ik even elders was... Een stuk of drie Stormvogeltjes lieten zich dankzij de kalmere zee goed zien. Er vlogen er waarschijnlijk tientallen, maar ze waren erg lastig te ontdekken. Twee Kuhls Pijlstormvogels vlogen voorbij, evenals twee Kleine Jagers en zelfs een tweetal Zwarte Sterns. Op een gegeven moment passeerde een groepje van ca. 10 Grampers het schip, op korte afstand bovenkomend en zelfs springend. Ook hier zaten enkele kalfjes tussen (ook springend). Van deze soort was prachtig de ronde kop te zien. Qua dolfijnen was dit de dag van de Gestreepte Dolfijn, die zich met enkele tientallen lieten zien.


Gramper (Martijn de Jonge)


Gewone Vinvis (Martijn de Jonge)


Gestreepte Dolfijn (Martijn de Jonge)

Een volgende hoogtepunt diende zich aan (veel nerveus heen en weer geren op het helicopterdek): een tweetal Potvissen dobberde vrij dicht bij het schip. Eentje maakte een 'deep dive', waarbij ook de staart uit het water kwam. Beide dieren lieten zich langdurig zien. Op een gegeven moment kwam een vrij groot beest dichtbij de boot kort aan de oppervlakte en dook snel (zonder blow) weer onder. Te zien was een donkere rug met spuitgat, waarachter een klein haakvormig vinnetje op het achterlijf. Dit dier liet zich niet nog een keer zien en uiteindelijk maar de boeken in laten gaan als 'spitssnuitdolfijn spec.'. Redelijk ver op zee, maar goed herkenbaar zwom een 3-tal Cuviers Spitssnuitdolfijnen langs. In deze groep zat een wit mannetje. Enkele groepjes Noord-Atlantische Grienden zwommen traag voorbij (en doken ook erg traag), eenmaal was een groep van ca. 10 Grienden erg dicht onder de boot. Ook hier zaten kleinere dieren tussen en ook een drietal Tuimelaars. Een Steenloper vloog paniekerige rondjes boven de boot en een Vale Pijlstormvogel vloog langs. Opmerkelijk was ook nog een Vliegende Vis die vlakbij de boot uit het water opsprong en enkele meters zweefde.

Een ander 'spektakelstuk' was een enorme 'blow'die Jeroen, en slechts enkele anderen, in de verte zag. Deze 'spuit' was enorm krachtig en hoog en bleef lang 'staan' (i.t.t. wat ik eerder van Gewone Vinvis zag). Het dier zat erg ver weg (aan de horizon), blies een 4-5 keer en liet zich verder niet zien. De meereizende wildlife officer' heeft dit dier ook gezien en heeft 'm de boeken in doen gaan als 'probable Blue Whale', omdat alleen via vin-waarneming definitief vast te stellen is om welke soort het gaat, en dit dus niet mogelijk was.

Nog meer spektakel was er rondom een enorm aantal Grote Pijlstormvogels. Op een gegeven moment bevonden zich groepen zittende vogels op het water met aantallen van resp. 250, 40, 20. Daarbij ook veel rondvliegende vogels, die zich soms erg dicht bij de boot lieten zien. Uit een groepje Noordse Pijlstormvogels maakte een kleinere vogel zich los die door een aantal mensen goed werd herkend als Kleine Pijl.


Grote Pijlstormvogel (Martijn de Jonge)
groet,

Mark van Veen

Mark van Veen

#3
tweede dag terugreis: kanaal

Na een enerverende derde dag begon de vierde met mist. Deze trok later wel op maar ondanks de vrij gladde zee was er erg weinig te zien. Enkele groepjes Bruinvissen trokken langs, Stormvogels werden een aantal keren gezien en Jan van Genten bleven wel goed langsvliegen. Hoogtepunt was nu een Papegaaiduiker die voor de boot langs vloog, een vogel die we weliswaar hebben gezien maar niet als zodanig hebben kunnen herkennen (van de boot afvliegend). Na enkele hele stille uren waarbij zelfs de meest doorgewinterde vogelaar niet langer over zee keek en, waarempel, rustig op dek zat, weer gearriveerd in Portsmouth, waar in de haven een Dwergstern aanwezig was.


Noordse Stormvogel in het Kanaal (Mark van Veen)

Conclusie: veel gezien, memorabele momenten en buiten dat, heerlijk genoten van het varen.

Jeroen Steenbergen en Mark van Veen, met dank aan Martijn de Jonge voor diverse foto's, en dank aan Bart de Knegt en Merijn van Leeuwen voor de organisatie.
groet,

Mark van Veen

Mark van Veen

#4
Verslag van het Biscay Dolphin Research Programme
Bron op website Biscay Dolphin Research Programme

WLO Report: Portsmouth-Bilbao ferry 2 - 4 September 2006 - Emma Webb, BDRP Relief Wildlife Officer, Pride of Bilbao
Weather: Southbound SW 6-7 Poor Visibility, Northbound NE – NW 1 – 2 Residual Swell from north
Fin Whale Balaenoptera physalus/Large Rorqual 19, Very Large Rorqual (possible Blue Whale*) 1, Medium Rorqual 1, Sperm Whale Physeter macrocephalus 3, Cuvier's Beaked Whale Ziphius cavirostris 9, Long-finned Pilot Whale Globicephala melas 50, Large Whale Sp. 2, Common Dolphin Delphinus delphis 394, Risso's Dolphin Grampus griseus 6, Striped Dolphin Stenella coeruleoalba 157, Bottlenose Dolphin Tursiops truncatus 48, Harbour Porpoise Phocoena phocoena 16

Ocean Sunfish Mola mola (Breaching) 1, Flying Fish 1

*sighted northbound - extremely large blow sighted several times, at distance. Verified by 3 independent observers who saw a very large animal, pale in colour, but no dorsal fin.
groet,

Mark van Veen

redmar_woudstra

leuk verhaal mark! (ook al lees ik het wat laat), ik denk dat ik dat toch ook eens ga doen. Dit jaar voor het eerst walvissen (Southern Right Whales, Zuidkapers geloof ik) gezien bij Kaapstad en dat smaakt echt naar meer! En niet te vergeten, al die pijlstormvogels! Vooral die kleine pijl is erg tof....  
groet,
Redmar

j.steenbergen

Vooral als je 'm net mist omdat iedereen naar een ander beest staat te wijzen die een 'gewone' Noordse Pijl blijkt te zijn. Ook mooi, denk je dan maar...
Jeroen Steenbergen