Forum van Waarneming.nl

Soortgroepen => Spinachtigen => Topic gestart door: spinnenvrouw op oktober 08, 2009, 23:22:16 PM

Titel: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: spinnenvrouw op oktober 08, 2009, 23:22:16 PM
Dit is de vervanging en uitbreiding van het oude, verrommelde draadje determinatiesites (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=1486.0)
Laatst bijgewerkt op 18 december 2014

indeling:
kijken en vangen in het veld  (http://http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=93822.msg629563#msg629563) -> reactie #1
determineren aan de hand van foto's  (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=93822.msg629564#msg629564)  -> reactie #2
determineren met de binoc - sites  -> reactie #3
determineren met de binoc - boeken   -> reactie #4
soorten in Nederland  -> reactie #5
wat is een binoc (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=93822.msg629568#msg629568)   -> reactie #6
gereedschap bij de binoc   reactie #7
licht bij de binoc   -> reactie #8
moeilijk te zien met de binoc   -> reactie #9
fotograferen met de binoc (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=93822.msg652074#msg652074)  --> reactie #16
collectie: spinnen bewaren  -> reactie #10
chemicaliën en flesjes   -> reactie #11
spinnen kweken (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=91516.0)
spinnen versturen   -> reactie #12
vangapparatuur  -> reactie #13
weetjes: parasitisme   -> reactie # 14
weetjes: wanneer moet je zoeken?  -> reactie #
weetjes: regeneratie van poten  ->  reactie #
bouw en levenswijze  -> reactie #
jong of volwassen, man of vrouw (https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,93822.msg1446929.html#msg1446929) -> reactie #25
De tips en truucs richten zich vooral op huis-, tuin- en keukenoplossingen. Veel laboratoriumbenodigdheden kunnen met wat fantasie thuis in elkaar geknutseld  worden.  Diploma kleuterschool verplicht!

Verbeteringen en aanvullingen zijn van harte welkom en zullen eventueel worden verwerkt in al bestaande posts. Dank alvast aan John, Joost, Thijs, Arp, Niels Jan,  ...
Deelonderwerpen die te groot worden krijgen een eigen draadje.
Ik heb niet gezocht naar alternatieve leveranciers van nuttige producten, maar die zouden hier wel genoemd mogen worden.  Graag info!
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: spinnenvrouw op oktober 08, 2009, 23:23:02 PM
kijken en vangen in het veld
Bekijk de spin voordat je hem verstoort: microhabitat en gedrag kunnen bijdragen aan de determinatie, en zijn opzichzelf leuk om kennis van te nemen. Daarna kun je foto's maken, en het beest arresteren om details te bekijken.   Loeppotjes, maar ook potjes uit de supermarkt zijn daar bruikbaar voor. Je kunt potjes afsluiten met een deksel. Hoge deksels zijn onhandig, de spin verdwijnt uit het zicht. Maak dan een schuimplastic stop (schuursponsje).  Let niet alleen op morfologische kenmerken, maar ook op gedrag: loopt hij tegen glas? rust hij hangend of zittend?

Wielwebspinnen laten zich vallen, daar houd je eenvoudig  een potje onder.
Webspinnen laten zich uit hun schuilplaats lokken met een stemvork (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=92106.0). Daarmee imiteer je een zoemende prooi. Door buitengebruik kan de stemvork beschadigen en ontstemd raken. Spinnen vinden dat niet erg, musici wel.
Voor wolfspinnen leg je de pot op de grond, als je ze een beetje opjaagt lopen ze er zelf in.
Kleine spinnen zuig je op met een pooter of exhaustor.

Andere vangmethoden, zoals kloppen en slepen, leveren veel beesten op, maar je mist informatie over gedrag en microhabitat. .

Als je beschikt over een binoc kun je spinnen het beste levend meenemen. Met die extra vergroting kun je meer details zien dan in het veld, en beter beoordelen of het dier volwassen is, of geparasiteerd. Volwassen dieren kun je dan misschien levend determineren, of doden en later determineren. Onvolwassen en geparasiteerde dieren kun je desgewenst in kweek nemen (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=91516.0).

Spinnen zijn roofdieren, als je ze niet apart verpakt houd je er misschien maar één over. Als je veel levende spinnen mee naar huis neemt zijn buisjes handiger dan jampotten. Buisjes zijn te koop in grote hoeveelheden bij de glasfabriek (moet ik een handeltje beginnen?), je kunt ook werken met in stukjes geknipte plastic slang, aan weerszijden afsluiten met een wattenprop. 

Spinnen kun je op een humane wijze doden in de vriezer. Je kunt ze ook meteen in het veld in alcohol doen. Onaangenamer voor de spin, en je mist de mogelijkheid om alsnog het beest in kweek te nemen.
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: spinnenvrouw op oktober 08, 2009, 23:23:56 PM
determineren aan de hand van foto's
Hoewel veel grote of opvallende soorten aan de hand van foto's in het veld gedetermineerd kunnen worden, kom je bij andere niet verder dan het genus, en bij dwergspinnen is zelfs dat te hoog gegrepen. 
Een fotogids kun je meenemen in het veld, bijvoorbeeld
Thuis kun je je foto's vergelijken met foto's op de volgende sites:

lissner   http://jorgenlissner.dk/ (http://jorgenlissner.dk/)
Ed Nieuwenhuis  http://www.xs4all.nl/~ednieuw/Spiders/spidhomeNL.htm (http://www.xs4all.nl/%7Eednieuw/Spiders/spidhomeNL.htm)
Gardensafari   http://www.gardensafari.net/dutch/spinnen.htm (http://www.gardensafari.net/dutch/spinnen.htm)
franse springspinnen   http://yvanmontardi.perso.sfr.fr/salticidae/ (http://yvanmontardi.perso.sfr.fr/salticidae/)
engels: http://www.eurospiders.com/spider_family_gallery.php (http://www.eurospiders.com/spider_family_gallery.php)
nog een:  http://www.nicksspiders.com/nicksspiders/order.htm (http://www.nicksspiders.com/nicksspiders/order.htm)
lastig zoeken, engels  http://www.bioimages.org.uk/html/t360.htm (http://www.bioimages.org.uk/html/t360.htm)
nog een britse site   http://delta-intkey.com/britsp/ (http://delta-intkey.com/britsp/)
de site van Frits: welokee/spinnen (http://www.welokee.nl/spiders)
nog een franse site:  http://dipode-vie.net/Arachnides/S.Arachnides.html (http://dipode-vie.net/Arachnides/S.Arachnides.html)
De site van Pierre Oger, zeer veel erg goede foto's van zowel hele dieren als genitalia: http://arachno.piwigo.com/ (http://arachno.piwigo.com/)
De Site van nog een belgische Arachnoloog; Ludwig verbonden aan die van Pierre oger: http://ludwig.piwigo.com/index?/category/101-spinnen_van_belgie_en_omringende_landen

zie ook het oude draadje determinatiesites (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=1486.0)

Spinnennamen in oudere boeken kunnen verouderd zijn. Je kunt ze opzoeken in Platnick's Catalogus (http://research.amnh.org/entomology/spiders/catalog/INTRO1.html)
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: spinnenvrouw op oktober 08, 2009, 23:24:21 PM
determineren met de binoc - sites

Uitleg over lichaamsbouw  http://webs.lander.edu/rsfox/invertebrates/argiope.html (http://webs.lander.edu/rsfox/invertebrates/argiope.html)
termenlijst, duitstalig:  http://www.araneae.unibe.ch/glossar.php (http://www.araneae.unibe.ch/glossar.php)

http://www.araneae.unibe.ch/ (http://www.araneae.unibe.ch/) 
Het determineergedeelte volgt Heimer & Nentwig, met enkele aanvullingen. Inmiddels ook met foto's.  De site wordt nog steeds aangevuld.


veel microscoopopnames van palpen en epigynes, in combinatie met fotos van habitus van zeer veel soorten (duitse) spinnen:  http://www.spiderling.de/arages/ (http://www.spiderling.de/arages/)
voor de foto-site volg de link "fotogalerie midden op de homepage.

Veel publicaties van de Arachnologisches geselschaft (arachnologiche   mitteilungen) zijn vrij beschikbaar (tot 2006 vrij te downloaden). zie   de website http://www.arages.de (http://www.arages.de/)

Een site die snel aan het groeien is, is de duitse Spinnen Wiki. Hier zijn ook determinatie-hulp pagina's aangemaakt, die, geillustreerd met foto's handig zijn, voor in het veld maar ook voor onder de binoc.
http://wiki.spinnen-forum.de/index.php?title=Kategorie:Bestimmungshilfe (http://wiki.spinnen-forum.de/index.php?title=Kategorie:Bestimmungshilfe)

Alles over springspinnen van de wereld (http://salticidae.org/salticid/main.htm) met links naar andere sites; kies hier voor comparison of species (http://salticidae.org/salticid/diagnost/salticid.htm) als je palpen of epigynes wilt vergelijken.

Een paar moeilijke groepen als  Porrhomma, Dysdera, Tegenaria, Alopecosa en Zelotes (http://wiki.britishspiders.org.uk/index.php5?title=Difficult_Species)

Een oud determinatiewerk over de Wolfspinnen van Nederland van Wiebes (in engels) is op de site van Naturalis te vinden: http://www.repository.naturalis.nl/document/149018 (http://www.repository.naturalis.nl/document/149018) 

Trochosa-wijfjes: (pdf) :http://www.arages.de/aramit/pdf/Heft_31/AM31_01_07.pdf (http://www.arages.de/aramit/pdf/Heft_31/AM31_01_07.pdf)


zie ook het oude draadje

Spinnennamen in oudere boeken kunnen verouderd zijn. Je kunt ze opzoeken in   Platnick's Catalogus  (http://research.amnh.org/entomology/spiders/catalog/INTRO1.html).
Sites hebben niet het eeuwige leven. Bijtijds downloaden kan nuttig zijn.
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: spinnenvrouw op oktober 08, 2009, 23:25:09 PM
determineren met de binoc - boeken

Tirion Spinnengids (Roberts, 1998). Deze Nederlandse uitgave bevat alle Nederlandse soorten, alleen de familie van de Hangmatspinnen is incompleet. Die ontbrekende Hangmatspinnen zijn klein en moeilijk, en voor een beginner niet aantrekkelijk. Er zijn tabellen tot de families en tot de genera. De figuren van de genitaliën (het belangrijkste determineerkenmerk op soortniveau) zijn zeer fraai. Ruim 200 soorten zijn in kleur afgebeeld. Aanvullende soortkenmerken worden helaas maar weinig gegeven. Gegevens over habitat, fenologie en verspreiding zijn mede gebaseerd op Nederlandse gegevens. UItgebreide inleiding over bouw, levenswijze, webben, en ook over vangmethoden, bekijken en bewaren. Bruikbaar als basis voor een inventarisatie, mits de restrictie (geen hangmatspinnen) duidelijk in het verslag staat.

Roberts, Field Guide to the Spiders ofBritain and Northern Europe, van 1995 met een reprint in 2001. Op de nhbs site (http://www.nhbs.com/collins_field_guide_to_the_spiders_of_britain_tefno_13135.html) staat: Collins Field Guide to the Spiders of Britain and Northern Europe, Series:COLLINS FIELD GUIDES, Michael J Roberts, 383 pages, 32 col plates, 256pp line illus., Harper Collins. Major identification guide to 450species of spider, designed for easy use without any complicated keysor equipment. Each species is described in detail and illustrated incolour, including common colour variants and differences between thesexes.
Dit is de Britse versie van onze Tirion. Er staan minder soorten in, aan de Nederlandse vertaling zijn alle toen bekende  NL-soorten uit de behandelde families toegevoegd.  Met enige voorzichtigheid kan dit boek prima gebruikt worden.  Het is nu, december 2009, nog verkrijgbaar.


Heimer & Nenntwig, 1991. Spinnen Mitteleuropas. Ein Bestimmungsbuch. Verlag Paul Parey. Bevat alle Nederlandse soorten, op een paar zeldzaamheden na, dus ook alle hangmatspinnen. Goede tabellen, priegelige figuren, summiere aanduiding van habitat en verspreiding. Door de beknoptheid een vrij moeilijk boek.  Ook online (http://www.araneae.unibe.ch/Bestimmung/Familienschluessel/Familienschluessel_Ganz.htm) te raadplegen, als is de online versie niet helemaal identiek.

Wiehle 1956 Spinnentiere oder Arachnoidea. Fam. Linyphiidae-Baldachspinnen. Tierwelt Deutschlands 44. VEB Gustav Fischer Verlag, Jena,  en
Wiehle, 1960. Spinnentiere oder Arachnoidea. Fam. Micryphantidae-Zwergspinnen. Tierwelt Deutschlands 47. VEB Gustav Fischer Verlag, Jena
Deze delen behandelen de hangmatspinnen (toen nog verdeeld over twee families) van Duitsland. Minder soorten dan in Heimer & Nentwig, omdat er in de tussenliggende jaren nieuwe soorten bij gevonden zijn. Tabellen tot genera en soorten. Zeer uitgebreide soortbeschrijvingen, met veel grote, gedetailleerde figuren per soort, waarbij belangrijke onderdelen apart, en vaak uit verschillende hoeken worden weergegeven. Een goede aanvulling op de Tirion Spinnengids, maar ook heel bruikbaar naast Heimer & Nentwig. Alleen nog antiquarisch verkrijgbaar.

Locket & Millidge, 1953. British Spiders, Volume. I-II, en
Locket, Millidge & Merrett, 197 , British Spiders, vol.III.   Ray Society
Dankzij deze boeken nam de spinnenstudie op de Britse eilanden een grote vlucht, deel III is dan ook voor de helft gevuld met nieuwe soorten voor de fauna, voor de andere helft met verspreidingkaarten. Deel II behandelt de meeste webspinnende families, inclusief de hangmatspinnen , deel I de inleiding, tabel tot de families, de primitieve families en de jagende spinnen.  De familievolgorde is dezelfde als in de Tirion Spinnengids, deel I eindigt met de wolfspinnen, deel twee begint met de Trechterspinnen.  Het boek bevat minder soorten dan Roberts 1987, of Heimer & Nentwig, maar is nog steeds een redelijk determineerwerk met tabellen, beschrijvingen, en goede figuren.  Alleen nog antiquarisch verkrijgbaar.

Roberts 1985, 1987. The spiders of Great Britain and Ireland, Volume I-III. Harley Books.  Deel II behandelt de hangmatspinnen van de Britse eilanden en is voor Nederland incompleet.  De figuren zijn fraai, de beschrijvingen summier.  Deel I (overige families) is meer dan ingehaald door de Tirion Spinnengids.  Deel III bevat kleurplaten die mooi zijn maar waar je in de praktijk weinig mee doet.
Van deel I en II samen is in 1993 een goedkopere paperback uitgave (compact edition) uitgekomen, met enkele aanvullingen.  Het blijft duur, incompleet, en onhandelbaar groot op je werktafel.

Bellmann 2006. Kosmos Atlas Spinnentiere Europas. 304 blz, heel veel foto's, ook genitaalafbeeldingen (lijntekeningen). 

Spinnennamen in oudere boeken kunnen verouderd zijn. Je kunt ze opzoeken in Platnicks Catalogus. (http://research.amnh.org/entomology/spiders/catalog/INTRO1.html)

Veel publicaties van de Arachnologisches Geselschaft (Arachnologiche Mitteilungen) zijn vrij beschikbaar (tot 2006 vrij te downloaden). zie   de website http://www.arages.de (http://www.arages.de/)
Ook op Google Books is van alles te vinden, en soms kun je ook daarvan delen downloaden. Doen! voordat het niet meer kan.
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: spinnenvrouw op oktober 08, 2009, 23:25:37 PM
Soorten in Nederland

Welke soorten spinnen in Nederland voorkomen vind je in het officiele Soortenregister  (http://www.nederlandsesoorten.nl/get?site=nlsr&view=nlsr&page_alias=conceptcard&cid=0AHCXIYHQFRV)

In de catalogus van Van Helsdingen (http://science.naturalis.nl/media/171682/spinnencatalogus%202009.1.pdf) staan gepubliceerde vindplaatsen van Nederlandse spinnen,  er is ook een tabel met het voorkomen per provincie.  (http://science.naturalis.nl/media/171689/verspreiding%20provincies%202009.1.pdf)   Als deze links het niet doen, probeer het via
http://science.naturalis.nl/spinnen
Verspreidingskaarjes voor de Benelux (http://www.tuite.nl/iwg/Araneae/SpiBenelux/)  van Piet Tutelaers  (KNNV Eindhoven)

In de lijst van Fauna Europaea (http://www.faunaeur.org) vind je ook het voorkomen in andere Europese landen.   Zoek op Araneae, of tik een soortnaam in.

Spinnennamen veranderen nog al eens. Je kunt oude namen terugvinden in Platnick's Catalogus (http://research.amnh.org/entomology/spiders/catalog/INTRO1.html)
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: spinnenvrouw op oktober 08, 2009, 23:26:07 PM
Wat is een binoc

Een binoc is een veredelde loep, waarmee je handsfree met een vergroting van 8 tot 50 keer kleine voorwerpen kunt bekijken. Er is een afstand van ongeveer 10 cm tussen het object en de onderste lens, waardoor er ruimte is om te manipuleren.  Je kunt bijvoorbeeld met een pincet je beest omdraaien, pootjes opzij buigen, maar ook een splinter uit je vinger peuteren. Het apparaat wordt vooral gebruikt met opvallend licht, hoewel doorvallend licht tegenwoordig ook bijna standaard aanwezig is.  Andere namen voor een binoc zijn  binoculaire loep,  stereomicroscoop en dissectiemicroscoop.

Een klassieke microscoop haalt veel hogere vergrotingen, werkt met doorvallend licht en heeft een zeer korte afstand tussen onderste lens en object.  Het apparaat wordt gebruikt voor het bekijken van zeer dunne voorwerpen, zoals plakjes plant, sporen van paddestoelen, of uitgekookte kleine insecten, zoals bladluizen.

Insectenwerkgroepen van natuurverenigingen als de KNNV (http://knnv.nl/) - en misschien het IVN (http://www.ivn.nl/) -  beschikken vaak over binoc's.  Als lid van een afdeling kun je op werkgroepavonden van die apparatuur gebruik maken.  Ook als je zelf tot aanschaf wilt overgaan is dat een goede manier om warenkennis op te doen.
Als een vereniging nieuwe optiek aanschaft kun je je daarbij aansluiten. Vaak kun je dan korting bedingen, of heeft de vereniging dat al gedaan.
Als er op je werk een vertegenwoordiger van optiek langskomt kun je ook daar aanschuiven en een privé-exemplaar van een van de grote merken bestellen.
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: spinnenvrouw op oktober 08, 2009, 23:26:36 PM
gereedschap bij de binoc:
Dode spinnen bekijk je in bakje vloeistof (alcohol). De spin moet helemaal onder liggen, anders heb je last van hinderlijk reflecties.
Doppen van zuivelpakken zijn voor de meeste spinnen groot genoeg, en vragen weinig vloeistof. Een deksel van jampot eronder helpt tegen morsen.  Voor doorvallend licht heb je transparante bakjes nodig, bijvoorbeeld de bodem van een frisdrankflesje, of doordrukstrips van kauwgom of medicijnen. Het onregelmatig gebogen en gekreukelde materiaal veroorzaakt reflecties die erg handig kunnen zijn.
Om de spin in de gewenste stand te leggen kun je stukjes plastic (http://waarneming.nl/soort/photos/24190) gebruiken. Je kunt ook in een dieper bakje een dikke laag fijn zand leggen, en de spin daar in vastduwen.
Spinnen pak je vast met een slap pincet (te koop bij o.a. Vermandel (http://vermandel.com/index.php?cat=1&sub=&item=50.053)),  ook gebruik je fijne prepareernaalden. Plak daarvoor dunne insectenspelden aan saté-prikkers, en versterk de verbinding door er garen om te wikkelen. Geen insectenspelden? Sloop slap ijzerdraad uit bindstrips. Het uiteinde van je naaldje kun je ombuigen tot hockeystick, of platknijpen en bijslijpen tot een mesje. Voor heel fijn peuterwerk, zoals het schoonmaken van een epigyne, gebruik je minutienaaldjes en wenkbrauwharen.

In plaats van alcohol kun je ontkleurde spiritus gebruiken Zie verder bij reactie #11 flesjes en chemicaliën.
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: spinnenvrouw op oktober 08, 2009, 23:27:09 PM
licht bij de binoc:

Met veel licht zie je meer, een zwarte palp met glimplekjes blijkt dan toch opgebouwd te zijn uit bruinzwarte en zwartbruine onderdelen.
Om te beginnen kun je omgevingslicht reduceren. Werk verder na zonsondergang, doe overbodige lampen uit, en maak een schermpje om je oculairen zodat je geen last hebt van licht wat terugkaatst van de bodemplaat van je binoc. Voor niet-brildragers bestaan er oogschelpen.
Extra licht bijzetten, bijvoorbeeld een koudlichtbron (http://vermandel.com/index.php?cat=1&sub=Koudlichtverlichting). Glasvezelslang brengt een smalle maar sterke lichtbundel naar je object. Je kunt ook met een bureaulamp en een vergrootglas een brandpuntje maken. 
Entomologen gebruiken graag een spaarlamp, omdat het diffuse licht minder glimplekjes geeft.
Tenslotte kun je het beest ophelderen of bleken.  Dat kan met loog (een KOH of NaOH oplossing) of met natriumhypochloriet (bij de supermarkt te koop als bleekwater). Het proces is irreversibel, kleuren gaan verloren, palpen en epigynes kunnen expanderen waardoor onderdelen niet meer op hun plek liggen en vergelijken met figuren lastig wordt. Behandel alleen het onderdeel wat je wilt opbleken, bijvoorbeeld een palp of epigyne. Vooral bleekwater gaat razendsnel, daar moet je bij blijven. Met een hoge concentratie verloopt het proces sneller, en kan dus gemakkelijk te ver doorschieten. Traditioneel verwarmt  men een 10% loogoplossing, maar minder kan ook, dan kun je het beest zonder verwarmen een nacht laten staan.  Als het onderdeel bijna bleek genoeg lijkt kun je geleidelijk de concentratie omlaag brengen door water toe te voegen. Als je een spin meteen terugbrengt in water kun je osmotische problemen krijgen, de spin zwelt op en scheurt.
Oefen dit eerst met een algemene soort voordat je een zeldzaam exemplaar venielt.
Bleekwater veroorzaakt op kleding onherstelbare vlekken, draag een schort of oude todden.
NaOH is een bestanddeel van klassieke gootsteenontstopper. Of de zeep die er ook in zit problemen geeft weet ik niet, ik heb het niet uitgeprobeerd. 
Zie ook reactie # 11  chemicaliën en flesjes

Beetje niveau 'zit het snoertje er wel in':  heel zorgvuldig scherpstellen, bril poetsen, lenzen schoonvegen.  Controleer de onderste lens, het objectief, met een spiegeltje. Als je de binoc scheef houdt vallen de oculairen er uit.
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: spinnenvrouw op oktober 08, 2009, 23:30:33 PM
moeilijk te zien met de binoc

Pootbestekeling
Poten kunnen regenereren, een palp kan slecht uit de laatste vervelling komen. Vergelijking van links met rechts kan dan veel verhelderen.
Vormen de haren op tars IV een kammetje als bij Theridiidae, of toch niet? Vergelijk met poot III.
Trichbothrium op metatars I of IV niet te vinden? Vergelijk met poot II en III, het trichbotrium staat meestal op dezelfde positie.  Probeer ook eens doorvallend licht, of een zwarte ondergrond.
Tibiastekels bij Erigoniden: is dit een dunne stekel of een haar?  De stekels staan tussen de haarrijen, als er twee stekels zijn staat de tweede niet in dezelfde maar in de naastgelegen tussenruimte.
Pootstekels van Zora liggen vaak plat tegen de poot. 
Orientatie: een dorsale stekel staat op de bovenkant, een ventrale op de onderkant, een laterale op de zijkant. Prolateraal is voorzijkant, retrolateraal is achterzijkant. Ventrale stekels zijn vaak gepaard, ze staan dan twee aan twee, vaak ver naar opzij. Toch noemen we het dan geen laterale stekels, maar ventrale. 
De retrolaterale kant van een palp wordt ook wel buitenkant genoemd, in het engels 'ectal view'.

De epigyne kan bedekt zijn met een prop exudaat, het Begattungszeigen. Dat kun je losweken met loog of bleekwater, en dan voorzichtig wegpeuteren. Inwendige delen van de epigyne kun je ophelderen met loog of verdund bleekwater, of kruidnagelolie. Oefen eerst uitgebreid met een onbelangrijk beest. Agelenidae, Clubiona, Linyphiidae,  Lycosidae en Amaurobius zijn geschikt, ze hebben inwendige delen die van buitenaf slecht zichtbaar zijn. Bij grote spinnen kun je de epigyne gedeeltelijk losmaken door de verbinding boeklong/epigyne door te snijden, en dan langs de buitenrand van de boeklong omhoog, en onder de petiolus door naar opzij. Dan klap je de epigyne naar opzij zodat de loog ook vanaf de binnenkant kan inwerken. Zo wordt de rest van het beest enigszins gespaard, en blijven spin en epigyne aan alkaar vast zitten.  Bij spinnen zonder relevante kleurtekening zoals Erigoniden kun je het hele beest macereren, en de inhoud van het achterlijf verwijderen, zie foto.

Kruidnagelolie is traag, maar reversibel. Het maakt de lichaamsinhoud enigszins transparant.
Ophelderen met loog of bleekwater is irreversibel, dus eerst kleur vastleggen. Het klassieke recept gaat uit van enkele minuten verwarmen in 10% loog. Veiliger is om met een lagere concentratie te werken op kamertemperatuur,  het proces duurt langer, en kun je het een nacht laten staan. Een snel proces schiet gemakkelijk te ver door.
Met onverdund bleekwater is het secondenwerk, daar moet je bij blijven.
De blootstelling aan loog en bleekwater moet geleidelijk gestopt, om osmotische problemen te voorkomen: beetje afgieten of afpipetteren, beetje water er bij, wachten, verder verdunnen, wachten, enz.
Voor het bekijken van uitgeprepareerde epigynes gebruik je tegelijk op- en doorvallend licht.

Bleekwater veroorzaakt op kleding onherstelbare vlekken, draag een schort of oude todden. Zet op je werktafel een jampot voor afvalwater.

Meer over chemicaliën bij  reactie #11  chemicaliën en flesjes
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: spinnenvrouw op oktober 08, 2009, 23:32:00 PM
collectie
Spinnen worden bewaard in alcohol, bij voorkeur in glazen buisjes afgesloten met een wattenprop. Afsluiten met rubber is niet aan te raden, stoffen uit het rubber trekken in de alcohol en maken de spinnen bros. Afzonderlijke schroefflesjes zijn duur, en moeten vaak worden nagekeken op lekkage. Alcohol verdampt gemakkelijk.  Wattenproppen maak ik van zigzagwatten van de HEMA.  Een los genitaal kun je apart verpakken in een minibuisje (bijvoorbeeld een stuk van een rietje) en toevoegen aan de buis waar de spin in zit.

Buisjes met spinnen bewaar je in potten met een plastic deksel (pindakaas, honing, chocopasta).  Metalen deksels gaan na een jaar doorroesten. Maar bij de supermarkt vind je wel een keur aan kleine potjes met metalen deksel: kappertjes, sambal, gember, ....   Bij gebrek aan buisjes kun je dergelijke potjes ook gebruiken voor de vangst  van een week, of een gebied. 
Alle potten moeten jaarlijks worden nagekeken en zo nodig bijgevuld, metalen deksels moeten zo nodig worden vervangen.
Glazen buisjes zijn in grote hoeveelheden te koop bij de glasfabriek (moet ik een handeltje beginnen?) je kunt ook beginnen met improvisatiebuis. In elk huis slingert bruikbaar spul rond, zoals vulpeninktpatronen, ...

Op het etiket vermeldt je in elk geval datum en vindplaats, zo mogelijk ook de vinder, of er sprake is van kweek (bijvoorbeeld: twee maal verveld), en de soortnaam en de determinator. Beschrijf het etiket met potlood of oostindische inkt,  Rotringinkt of archiefinkt (kantoorboekhandel). Balpeninkt lost op in alcohol, viltstift ook.

In een referentiecollectie bewaar je per buisje 1 soort van 1 datum van 1 vindplaats. Dat is vooral handig als je iets wilt vergelijken met een eerdere vangst. Je kunt ook in bulk bewaren: alle soorten van 1 datum/vindplaats bij elkaar. In een database staat dan welke soorten er in dat buisje zitten. Je kunt dan nog steeds een exemplaar terugvinden, maar het neemt wat meer tijd.
In de pindakaaspotten houd je dezelfde indeling aan: in de referentiecollectie een pot per familie, of later per genus, in de bulkcollectie een pot voor 2009, een pot voor een speciaal project. Zolang aan de buitenkant van de pot te zien is wat er in zit, kun je alles terugvinden.

Een stevig pincet (drogist) is handig om buisjes uit de pindakaaspot te vissen

Alcohol koop je bij de drogist, een liter alcohol 96% kost  ca € 10,-.  Kleinere hoeveelheden zijn veel duurder.  Voor gebruik verdunnen tot 80 % met demiwater (ook te koop bij de drogist). Op je werktafel gebruik je geen literfles, maar een sausflesje met schenkdop, bijvoorbeeld een ketjapflesje.
Je kunt wat glycerine toevoegen als verzekering tegen uitdrogen, al wordt je  werktafel daar helaas wat plakkerig van. In plaats van alcohol kun je ook spiritus gebruiken.

Na een jaar moet je je eerste determinaties allemaal nakijken, je staat versteld van je fou ... pardon, van je ontwikkeling.

Ter aanvulling: Een andere mogelijkheid is het gebruik van Polypropyleen micro-tubes. Deze hebben een schroefdop met een O-ring van synthetisch rubber er in, en er zijn ook opbergrekken waar 100 buisjes in passen. op de dopjes kun je een klein rond labeltje plakken (te koop bij kantoorwinkels), erg handig om het overzicht in je collectie te houden.
Ik heb mijn collectie op een aantal te grote soorten na (vrouwtje mijnspin, grote panterspin en dolomedes fimbriatus passen niet in een 2ml potje) in deze buisjes zitten, en tot nu toe heb ik geen enkel buisje hoeven bijvullen. Ook geen problemen met bros raken van het rubber, of van oplossen van stoffen uit de rubber in de alcohol (dat is denk ik alleen met natuurlijk rubber, met zwavelbruggen het geval). Ter "beveiliging" heb ik standaard vijf buisjes boven de verwarming staan om te zien of er alcohol uit gedampt is. Dit vijftal staat nu al een jaar of vier boven de verwarming, en er is nog niets uit ontsnapt.

buisjes, dopjes en rekken kun je krijgen bij sarstedt:

https://www.sarstedt.com/en/home/

zoek op de codes:
buisjes: 72.664.711
dopjes: 65.716.725
opbergrek: 93.877
(https://www.sarstedt.com/en/products/laboratory/screw-cap-micro-tubes-reaction-tubes/screw-cap-micro-tubes/produktdetails-en/?tx_dmsarproducts_productheader%5Bproduct)
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: spinnenvrouw op oktober 08, 2009, 23:32:42 PM
chemicalien en flesjes
Alcohol koop je bij de drogist, een liter alcohol 96% kost  ca € 10,-.  Kleinere hoeveelheden zijn veel duurder.  Voor gebruik verdunnen tot 80 % met demiwater (ook te koop bij de drogist). Je kunt wat glycerine toevoegen als verzekering tegen uitdrogen. Helaas wordt je werktafel daar plakkerig van.
Op je werktafel gebruik je geen literfles, maar een sausflesje met schenkdop, bijvoorbeeld een ketjapflesje.
In plaats van alcohol kun je het veel goedkopere spiritus gebruiken. Spiritus kun je ontkleuren. is er behoefte aan een recept?

KOH koop je bij de apotheek, met 50 gram pellets kun je jaren vooruit.
NaOH is een bestanddeel van klassieke gootsteenontstopper. Ik verwacht niet dat de zeep die er ook in zit een probleem vormt, maar ik heb het niet geprobeerd. Gootsteenontstopper is te koop bij de supermarkt.

Chemicalieën als loog en bleekwater bewaar je op je werktafel in kleine flesjes, die zo mogelijk morsvrij schenken. In keuken, badkamer en medicijnkastje  is van alles te vinden. Ik maak bijvoorbeeld loog  (een paar pellets KOH met water) in een betadineflesje met een mooi druppeltuitje. 

Bij het overschenken van vloeistof haar een kleiner flesje kan een trechter handig zijn. Snijdt de achterkant van een tandpastatube of van een fles met klein spuitgaatje, zoals van afwasmiddel.   

Vloeistof afzuigen of pipetteren kan met een pipet, bijvoorbeeld deze (http://vermandel.com/index.php?cat=&sub=&item=11.840), met een druppelaar (vroeger bij neusdruppels), met een injectienaald (apotheek of diabeet), of met een knijpfles met dun tuitje.
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: spinnenvrouw op oktober 08, 2009, 23:33:26 PM
spinnen versturen
Een plat pakje kan door de brievenbus en dat heeft drie voordelen: het is goedkoop, de afzender hoeft er niet mee naar het postkantoor, en de geadresseerde hoeft er niet voor thuis te blijven.

Breekbare buisjes en doosjes moeten beschermd worden tegen druk, door ze tussen iets groters te leggen. Daarvoor kun je wijnkurken of WC-rolletjes op maat snijden, soms hebben doppen van flessen of sappakken de juiste hoogte. Plak alles op een kartonnetje tegen het rammelen en verschuiven, kartonnetje er op, envelop er omheen, klaar.

Je kunt ook een plat stuk piepschuim nemen en daar met een soldeerbout gaten in smelten waar een buisje in past. Geen soldeerbout? Neem een grote spijker (of een fietsspaak o.i.d) en een houten wasknijper. Klem de spijker in de wasknijper, verwarm de punt in een gasvlam, en houd de hete punt bij het schuimplastic. Herhalen tot het gat naar wens is.

Buisjes van plastic slang zijn bijna onbreekbaar, maar kunnen wel geplet worden.  Tictacdoosjes of platte kruidendoosjes zijn ook geschikt, maar kunnen wel breken onder druk.

Vooral bij het versturen van levende beesten is het goed eerst te overleggen met de ontvanger, opdat de reistijd zo kort mogelijk is.

Materiaal in alcohol moet zonder lekkage overkomen.  Balpen en viltstift lossen op in alcohol, lekkage kan de adressering van je eigen brief uitwissen, maar ook die van andere brieven. Daar is Tante Pos niet blij mee.
Afsluitbare buisjes, zoals epjes moet je onbreekbaar verpakken, ook mag de dop niet losraken.  Als je geen afsluitbare buisjes hebt kun je een natte spin in vochtig tissue of filtreerpapier in een geïmproviseerd buisje doen, bijvoorbeeld een stuk slang met aan weerskanten een wattenprop, en die goed afsluiten met plastic en plakband. Eventueel kun je het plastic dichtsealen, zoals bij diepvrieszakken.
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: spinnenvrouw op oktober 08, 2009, 23:33:46 PM
vangapparatuur
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: spinnenvrouw op oktober 08, 2009, 23:36:03 PM
ecto's  ofwel  sluipwespen  die  spinnen  eten.

Op de buitenkant van spinnen zitten soms ectoparasieten. Dat zijn interessante sluipwespen waar nog niet zo veel van bekend is. De larven kunnen maanden op de rug van de spin zitten wachten tot deze groot genoeg is, en zuigen haar dan in een paar dagen leeg, de zogenaamde Grote Slurp. De wespjes behoren tot de genera Acrodactyla, Polysphincta, Sinarachna, Zatypota, en andere.
Door geparasiteerde spinnen op te kweken komen we meer te weten over deze beesten. Nieuwe soorten voor Nederland, en onbekende sluipwesp/spin combinaties wachten op ontdekking!
Verslagen van kweekpogingen staan in de volgende draadjes:

Polysphincta rufipes op Larinioides sericatus wordt besproken in een artikel in het blad van de KNNV, Natura 2009 nr 1, pp 21-23.
Polysphincta boops op Araniella (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=68627&st=30)
Polysphincta (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=54640) op  Kruisspin, larve ingedroogd , larve op Araniella (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=73482.msg527601#new) ingedroogd
Acrodactyla degener  en  Polysphincta tuberosa (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=44776&st=0)
Acrodactyla (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=59233),  nog een Acrodactyla (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=44628&hl=ecto)
wielwebspin met larfje (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=53280), niet uitgekweekt
op Tetragnatha (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=72522&st=0#entry519389)
op Larinioides   http://www.nederpix.nl/album_page.php?pic_id=11064 (http://www.nederpix.nl/album_page.php?pic_id=11064)
op kogelspin (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=43633&hl=ecto)
op Tetragnatha en Theridion: http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=103261.0.html (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=103261.0.html)

Endo's; oftewel: parasieten die in spinnen leven
Naast een breed scala aan soorten die spinnen vangen, verdoven en er hun ei in leggen bestaat er ook een spectaculairdere groep endoparasieten. Vliegen van de familie Acroceridae leggen tot wel 5000 eieren per individu. Deze eieren worden gewoon vrij verpreid, de larve die hier uit komt moet vervolgens een spin tegenkomen en succesvol binnendringen. Vaak gaat dit via de boeklongen. Daarna leeft de parasiet in het achterlijf van de spin. De spin blijft voor langere tijd leven en legt pas het loodje als de larve uit de spin kruipt.

Een verslag van een toevallige ontmoeting met deze levensvorm, inclusief kweekproces kun je hier (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=167439.0) en ook hier (http://spinnen-forum.de/smf/index.php?topic=9143.0) nalezen.
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: Krekke op oktober 27, 2009, 15:44:25 PM
Misschien kan je dit eens posten op http://www.natuur-forum.be/phpBB3/viewforum.php?f=122 (http://www.natuur-forum.be/phpBB3/viewforum.php?f=122) ?
Zo leren de beginnende Belgische spinnenliefhebbers ook weer iets bij!

toegevoegd door Jacomijn: behalve op het Vlaamse forum (en op ons eigen!) kun je in Europa ook terecht op
http://spinnen-forum.de/ (http://spinnen-forum.de/)
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: spinnenvrouw op november 30, 2009, 22:24:29 PM
Fotograferen  met  de  binoc

Er zijn verschillende manieren om een beest onder de binoc op de foto te zetten.

Heel simpel is digibinocking of digimieking (analoog aan digiscoping). Houd een compactcamera tegen een oculair, en druk af. Je kunt werken met de automatische scherpstelling van de camera, maar ik zet de camera liever op oneindig, stel de binoc scherp op het gewenste detail, en maak dan een serie foto's rondom die scherpstelling.  Brildragers moeten de binoc daarbij scherp stellen met de veraf-bril.  Het is een beetje behelpen, maar het werkt wel.

Sommige binoc's hebben een derde tubus (oculair) waarop een fototoestel geplaatst kan worden. Dat toestel zit het gewone kijken niet in de weg, en kan daar permanent blijven zitten.  De leverancier weet welk toestel past, of welke adapter je nodig hebt.

Een digitaal oculair is een camera-oog wat je in een oculair schuift. Een snoertje naar de laptop brengt het beeld op het scherm. Het kan zowel in het derde oculair als in een gewoon oculair gebruikt worden. Zie voor details de ervaringen van Joost en anderen:
http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=97345.new.html#new (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=97345.new.html#new)

Met een USB-camera heb je geen binoc meer nodig. De camera zet meteen het beeld op het scherm. Voor een bespreking zie hier: http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=135523.0.html (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=135523.0.html)
en hier: http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=135881.0.html

Als het beest niet helemaal onder water ligt ligt het vloeistofoppervlak plaatselijk niet meer horizontaal. Dat geeft glimplekken waar je bij het determineren moeiteloos omheen kijkt, maar op foto's zijn ze storend.
De vloeistof kan troebel zijn, op de foto geeft dat een waas. Hoe dikker de vloeistoflaag, hoe erger. Verversen helpt ook. 
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: Anne Krediet op augustus 21, 2010, 09:41:35 AM
Hoi,

Een stukje nuttige info zou denk ik zijn; wat is de beste tijd om spinnen te zoeken en in welke periode zijn er überhaupt spinnen te vinden? Zijn die er ook in de winter?

Ik heb namelijk ook geen idee, en het is op internet niet 1,2,3 te vinden.

Anne
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: spinnenvrouw op augustus 24, 2010, 20:25:31 PM
Spinnen zijn het hele jaar door te vinden, zelfs volwassen spinnen.
De nazomer is een leuke tijd omdat veel grote webspinnen dan volwassen zijn. Die zijn van een foto of met het blote oog tot op de soort te determineren.
In de winter is bosstrooisel interessant, daar zijn ook in de winter dwergspinnen actief.  Een van de leukste dwergspinnen is het mannetje van de Periscoopspin (Walckenaera acuminata), alleen in de winter volwassen.
Vanaf het vroege voorjaar zijn er veel jagende spinnen zoals Wolfspinnen en Renspinnen aktief.
Je vind het meeste als je de tijd neemt om te zoeken. Ik zoek vaak takken af, blaadjes omdraaien enzo. Ergens te gaan zitten en afwachten wat er tevoorschijn komt levert bijvoorbeeld springspinnen op. Als je je installeert duiken ze weg, maar als je een poosje rustig bent gaan ze door met hun bezigheden. Daarom wordt er ook zoveel waargenomen in de tuin. Je zit rustig te lezen en opeens zie je naast je in de heg ...
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: spinnenvrouw op september 28, 2010, 20:48:58 PM
Regeneratie
http://waarneming.nl/waarneming/view/49820880?_popup=1 (http://waarneming.nl/waarneming/view/49820880?_popup=1)
http://waarneming.nl/waarneming/view/76877716
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: spinnenvrouw op december 26, 2010, 11:04:59 AM
algemene uitleg over bouw en levenswijze
(met dank aan Marleen, Joost e.a.)

Een klassieker is Foelix  Biologie der Spinnen, behalve in het Duits ook in het Engels als Biology of spiders. Zeer goed.
http://books.google.nl/books?id=XUgyqxNKhyAC&dq=biology+of+spiders&source=bl&ots=ChakaYg_uN&sig=qgpar5SrkJjwn-k-S5wunJCylIQ&hl=nl&ei=uTKVTLjxE-KdOLiV0LMP&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CCQQ6AEwAQ (http://books.google.nl/books?id=XUgyqxNKhyAC&dq=biology+of+spiders&source=bl&ots=ChakaYg_uN&sig=qgpar5SrkJjwn-k-S5wunJCylIQ&hl=nl&ei=uTKVTLjxE-KdOLiV0LMP&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CCQQ6AEwAQ)


http://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:Whcu4z2oWW0J:www.xs4all.nl/~harhiem/De_spin.pdf+hoe+oud+wordt+een+hooiwagen&hl=nl&gl=nl&pid=bl&srcid=ADGEESjgllDUFT64Ydrkej_bzSGmce-muFWurNcUTdHBPwnQ4ycXu54s5hOfKNjFDYMl2FYpe3I-MOn55ZeSlySQyDzja8h6KslOJFrsc05BpIZehP3I_59h0WTKQ5jmhdq36qhyao4m&sig=AHIEtbQojCuUDxc3jpqnlg_oYGQG4I7zcA (http://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:Whcu4z2oWW0J:www.xs4all.nl/%7Eharhiem/De_spin.pdf+hoe+oud+wordt+een+hooiwagen&hl=nl&gl=nl&pid=bl&srcid=ADGEESjgllDUFT64Ydrkej_bzSGmce-muFWurNcUTdHBPwnQ4ycXu54s5hOfKNjFDYMl2FYpe3I-MOn55ZeSlySQyDzja8h6KslOJFrsc05BpIZehP3I_59h0WTKQ5jmhdq36qhyao4m&sig=AHIEtbQojCuUDxc3jpqnlg_oYGQG4I7zcA)
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: Botervlieg op april 28, 2011, 09:46:10 AM
Hallo allemaal,

Ik weet niet of ik dit hier mag neerzetten. Maar deze link vond ik net tijdens het zoeken naar een spinnensite.

http://www.lampyris.be/spinnen%20bestanden/systematiek/Overzicht%20spinnenfamilies.pdf

In eenvoudig nederlands info met plaatje van de families.

Groetjes, Marleen
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: Stijn Schreven op september 30, 2011, 18:24:47 PM
ik kwam vandaag in de winkel een nieuw spinnenboek tegen van Heiko Bellmann: Spinnen van Europa (meer dan 400 Europese soorten), 2011 1e druk. Dit zijn vast niet alle soorten; zijn alleen de dwergspinnen weggelaten?
Misschien kan deze titel ook in de boekenlijst van reactie #2.

Hier is een link naar de titel: http://natuur.defonteintirion.nl/boeken/natuurgidsen/heiko-bellmann-spinnen-van-europa.html (http://natuur.defonteintirion.nl/boeken/natuurgidsen/heiko-bellmann-spinnen-van-europa.html) (ook op bol.com, kniphorst, selexyz etc).
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: jvogels op september 30, 2011, 21:33:38 PM
heb deze gids nog niet zelf bekeken, maar is misschien toch wel handig (met name voor admin-werk hier, waar ik met name naar foto's moet turen, ipv genitaal). 400 europese soorten lijkt me idd zonder de meeste linyphiidae, want in NL zitten we al op +/- 630 soorten.
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: frits_b op oktober 03, 2011, 14:21:05 PM
Ik heb de duitse versie van het boek van Bellmann. Het bevat zeer veel bruikbare informatie per soort, en schitterende foto's. Helaas zijn lang niet alle soorten  opgenomen, en het zijn zeker niet alleen de kleine hangmatspinnen die ontbreken.
Titel: volwassen stadium herkennen
Bericht door: spinnenvrouw op juli 29, 2013, 20:07:30 PM
Volwassen stadium herkennen

Volwassen mannen hebben een verdikking aan het uiteinde van de palp met daaraan ingewikkelde structuren. Als er alleen maar een (glazige) verdikking is, is er nog één vervelling te gaan, soms twee.
Volwassen vrouwtjes hebben een epigyne, een gesclerotiseerd orgaantje vooraan aan de onderkant van het achterlijf. Het bedekt de geslachtsopening. Bij sommige families is er aan de buitenkant niets te zien en ligt alles inwendig. Bij Argiope is de epigyne groot, en bestaat uit een naar achteren gerichte tong. Aan het uiteinde van de tong zitten omgebogen richels. Als er alleen een vormloze uitstulping is moet ze nog een keer vervellen.
Spinnen met een eipakket zijn volwassen wijfjes (uitzondering: soms eten ze andermans eieren op. wel even blijven kijken, wolfspinnen verzorgen hun eipakket met de monddelen, dat is geen eten).
Herenbezoek waarop een paring volgt is ook bewijs van volwassenheid. Herenbezoek zonder paring is dat soms niet, in sommige groepen woont het volwassen mannetje een tijdje samen met zijn nog niet volwassen verloofde, na de vervelling is hij er dan als eerste bij.

onvolwassen man, (http://waarneming.nl/waarneming/view/77715423?_popup=1) de palpen zijn wel dik maar nog niet gevormd
volwassen man (http://waarneming.nl/waarneming/view/62821786?_popup=1), nog een (http://waarneming.nl/waarneming/view/70746890?_popup=1)
volwassen vrouw, epigyne een smal tongetje (http://waarneming.nl/waarneming/view/76353471?_popup=1)
volwassen vrouw, epigyne inwendig maar van buitenaf zichtbaar (http://waarneming.nl/waarneming/view/43372788?_popup=1)
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: marcel123 op maart 22, 2014, 21:58:35 PM
Citaat van: Stijn Schreven op september 30, 2011, 18:24:47 PM
ik kwam vandaag in de winkel een nieuw spinnenboek tegen van Heiko Bellmann: Spinnen van Europa (meer dan 400 Europese soorten), 2011 1e druk. Dit zijn vast niet alle soorten; zijn alleen de dwergspinnen weggelaten?
Misschien kan deze titel ook in de boekenlijst van reactie #2.

Hier is een link naar de titel: http://natuur.defonteintirion.nl/boeken/natuurgidsen/heiko-bellmann-spinnen-van-europa.html (http://natuur.defonteintirion.nl/boeken/natuurgidsen/heiko-bellmann-spinnen-van-europa.html) (ook op bol.com, kniphorst, selexyz etc).


Hij lijkt hier http://www.natuurenboek.nl/details.aspx?lnPKID=20318 (http://www.natuurenboek.nl/details.aspx?lnPKID=20318) goedkoper dan elders, 15 euro en geen 34 euro


Net als bij de KD Libellengids zijn dit soort acties volgens mij tijdelijk, een paar dagen?
1, Wie kent dit boek? Bellman libellen en sprinkhanen waren wel goed..vond ik
2, Is het boek 15 euro waard?
3 Zijn de fotos goed?


------
Internet gekocht. Dik pocket met enorm veel goede foto's. Aangezien er geen alternatief is voor deze prijs een aanrader.
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: jvogels op maart 23, 2014, 00:38:22 AM
15 euro is het wel waard. Verwacht alleen geen volledig werk, en verwacht ook niet om alle soorten in het werk mbv dit boek op naam te krijgen (maw: veel soorten kennen dubbelgangers, die niet in het boek zijn opgenomen/niet zonder genitaal kunnen worden gedeterminteerd.
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: jvogels op november 21, 2014, 11:04:26 AM
Even een opmerking over de world spider catalog van Norman Platnick: deze is met het pensioen van Norman Platnick overgedragen aan de universiteit van Bern. Zij hebben de voorheen in HTML opgezette catalogus volledig opgenomen in een relationele database. Een groot voordeel voor het doorzoeken van de catalog, maar ook een nog veel groter voordeel als je op zoek bent naar literatuur: ze zijn ook van plan om alle literatuur gekoppeld aan deze nomenclatuurwijzigingen online beschikbaar te maken.

Als je bij de artikelen wilt komen, moet je je wel registreren. Dit is echter gratis en zonder enige andere verplichting, dus echt een grote stap voorwaarts in het breed beschikbaar maken van kennis over nomenclatuur van spinnen!

de link naar de nieuwe site:

http://www.wsc.nmbe.ch/
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: jvogels op maart 14, 2015, 12:18:16 PM
Gebruik van lsid codes

Mensen die de world spider catalogue gebruiken, of regelmatig op spiders of europe kijken, zullen dit wellicht hebben opgemerkt.
Iedere soort heeft een unieke code, die nooit verandert (ook niet als de soort onder een ander genus geplaatst wordt, verandert de gekoppelde code niet).
Deze code heet een lsid (life sciences identifier), en worden voor de spinnen wereldwijd door de universiteit van Bern beheerd (voorheen was dit het american museum for natural history). Zie het als een URL speciaal voor systematiek doeleinden. Voor je collectie is het ook een handig hulpmiddel, je kunt je beesten makkelijk terugvinden als je de code gebruikt die bij het beest hoort. Het numerieke deel van de code is de soortcode, die verandert dus nooit.

Als je dus het nummer gedeelte gebruikt, in combinatie met een eigen volgnummer heb je een handig sorteer systeem in handen;

bijvoorbeeld de struikspin (spin van het jaar 2015):

lsid struikspin:
urn:lsid:nmbe.ch:spidersp:023645

krijgt bij mij een label 023645-M### voor mannetjes (bijv. 023645-M001, 023645-M002, etc). Vrouwtjes krijgen 023645-F###.

voordeel is dat je nooit beesten hoeft te verplaatsen in je collectie (wat bij wisselingen van genera nogal eens tot problemen kan leiden).

Als je je collectie toch ook per familie en/of genus wilt ordenen kan dat ook; want hogere orden kennen ook hun eigen specifieke codes. Je kunt dan potten of rekken coderen met deze codes, en vervolgens individuen sorteren op lsid soort codes.

Familie: ANYPHAENIDAE:  urn:lsid:nmbe.ch:spiderfam:0105
Genus anyphaena: urn:lsid:nmbe.ch:spidergen:02118

Een ander voordeel is dat je info van soorten kunt ophalen dmv de lsid:
Als je bijvoorbeeld de lsid van de struikspin invoert in deze resolver, krijg je een hoop nuttige info (auteur, publicatie, etc) en links in xml formaat:
http://linnaeus.zoology.gla.ac.uk/~rpage/lsid/tester/ (http://linnaeus.zoology.gla.ac.uk/~rpage/lsid/tester/)
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: Arp op maart 18, 2015, 15:54:19 PM
Ha Joost,

In principe best een goed plan - unieke identifiers - maar, afgezien van het feit dat ons zielige mensenbrein niet zo geweldig geschikt lijkt te zijn voor het onthouden van dit soort cijferbrij, zie ik nog wat andere beren op de weg.

Wat als een soort opgesplitst wordt in twee of meer (cryptische) soorten? Of wat als blijkt dat alles wat tot nu toe als soort Xyz pqr gedetermineerd werd berust op een misinterpretatie in één van de oudere toonaangevende determinatiewerken? Of op hoger niveau: De familie of het genus wordt weer eens taxonomisch gesplit of gelumpd?

Volgens mij allemaal situaties waarin je toch weer met je labeltjes en positie in de dozen aan de gang zou moeten. Of mis ik iets?
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: jvogels op maart 19, 2015, 09:33:05 AM
Is ook niet voor ons mensenbrein, maar voor het computerbrein. in mijn database heb ik dezelfde code als plaatsingscode, in mijn collectie staan ze gewoon gesorteerd op soortcode.

Ik hecht zelf niet zo aan het ordenen op taxonomisch nivo, want dat wil nog wel eens verschuiven. Als een soort gesplitst wordt, betekent dit voor de lsid simpelweg dat er een extra bij gemaakt wordt. Dit betekent dat "nieuwe" soorten in mijn collectie helemaal achteraan worden gezet, want de nieuwere soortcodes zijn hogere nummers. Het gaat er bij mij om dat ik overzicht houd waar in de collectie een specimen te vinden is, niet dat alle soorten van hetzelfde genus allemaal netjes bij mekaar op een rij staan.

zelfde geldt voor een andere familie, al maakt dat niet zo veel uit voor mijn collectie.
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: marcel123 op juni 20, 2017, 16:39:03 PM
Citaat van: spinnenvrouw op oktober 08, 2009, 23:22:16 PM

indeling:
kijken en vangen in het veld  (http://http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=93822.msg629563#msg629563) -> reactie #1

Hoe krijg je een spin in een gegraven hol  te zien?
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: Marc de Winkel op juni 26, 2017, 09:46:17 AM
Hallo Marcel,

Spinnen in een gegraven hol lok ik naar buiten, door met een dun (gras)sprietje voorzichtig op de rand van het hol heen en weer te bewegen. Hiermee probeer ik een prooi of potentiële partner te imiteren. Bij bijvoorbeeld de grindwolfspin werk dit prima, alleen is de spin vaak maar kort en gedeeltelijk te zien. Wil je een foto is het handig om dit trucje met z'n tweeën te doen. Één de spin lokken, de ander fotograferen.

Een andere manier is, wanneer je een spin ziet wegschieten, geduldig te wachten tot de spin weer te voorschijn komt..

Groet, Marc   
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: marcel123 op juni 26, 2017, 10:19:18 AM
maar dat lukt maar een keer denk ik?
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: Weia op juni 26, 2017, 14:38:51 PM
Citaat van: optilete op juni 26, 2017, 10:19:18 AM
maar dat lukt maar een keer denk ik?
Ook wel eens twee keer, maar ook nul is goed mogelijk ;-)
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: Marc de Winkel op juni 26, 2017, 17:39:36 PM
https://waarneming.nl/waarneming/view/103250070
Bij deze ging het na een keer of zes pas goed. 
@ Weia, wat is de toegevoegde waarde van je opmerking? Heb je het wel eens serieus geprobeerd?
Met vriendelijke groet, Marc
Titel: Re: spinnen bekijken, vangen en determineren: tips en truucs
Bericht door: Weia op juni 26, 2017, 18:36:49 PM
Citaat van: Marc de Winkel op juni 26, 2017, 17:39:36 PM
@ Weia, wat is de toegevoegde waarde van je opmerking? Heb je het wel eens serieus geprobeerd?
Ik heb de indruk dat het bij de ene soort wel lukt maar bij andere nooit.