Forum van Waarneming.nl

Overige natuuronderwerpen => Excursieverslagen => Topic gestart door: Pim op februari 22, 2005, 19:26:39 PM

Titel: Zeeuwse dippers
Bericht door: Pim op februari 22, 2005, 19:26:39 PM
Op zaterdag 19 februari was mijn eerste "dienst"  als vrijwilliger bij Staatsbosbeheer in het bezoekerscentrum van de Oostvaardersplassen. Mijn fiets vervoerde ik per trein naar Lelystad, het was nou niet het meest aantrekkelijke weer om >twintig kilometer enkele reis te gaan fietsen, in warmere tijden lijkt me dit een uitkomst. Via foeilelijke Lelystadse nieuwbouwwijken fietste ik naar de Buizerdweg die naar de Knardijk voert. In een yuppenwijk "Zwanenwater" zat bij een afvoerpijp van een slootje een grote gele kwikstaart. In een sloot zwom een paartje nonnetjes. De lucht was zeer dreigend, maar de schade bleef beperkt tot enkele hagelstenen. Pas op de Knardijk (de vogelboulevard van Flevoland) barstte een medium regenbui los. Ik besloot gehesen in regenpak even naar de vogelkijkhut "De Grauwe gans" te lopen. Vanuit de kijkhut zag ik in de verte in een kale boomstam een zeearend zitten. Boven het riet jaagde een vrouwtje blauwe kiekendief, veel vaker te zien dan het prachtige mannetje! Twee wilde zwanen zwommen op de plas, die verder opvallend leeg was. Soms gilde een rietvarken, door sommigen ook wel waterral genoemd. Vanuit het kijkscherm op de route zag ik een fraaie vos tussen het riet staan. Deze dieren hebben wel een sterke overlevingsdrang dat ze in zulke barre gebieden kunnen leven. Op de Knardijk hoorde ik nog diverse waterrallen vanuit de uitgestrekte rietvelden. Buizerds hielden alles goed in de gaten.

Om 10.00 uur was ik paraat bij het bezoekerscentrum. Door de slechte weersvoorspelling bleef het erg rustig, wel een groep Fransen (of Belgen) die een excursie hadden. De boswachter wees ons op twee zeearenden die boven het Oostvaardersveld cirkelden, ze vlogen ook een stukje boven het Hollandse hout. Het gebeurt niet vaak dat ze zich op deze plek zo duidelijk vertonen. Langs de Keersluisplas stonden langdurig drie grote zilverreigers. Op het eilandje voor de kijkhut "De Kluut" zaten vier watersnippen. In de late middag werd het pas echt naar weer, maar de ochtend was goed te pruimen. Gelukkig kon ik mijn fiets in de auto gooien van een vriendelijke veldmedewerker van Staatsbosbeheer naar het treinstation. Op de Torenvalkweg zag ik in een groep zwarte kraaien een bonte kraai, wellicht zaten er meerdere exemplaren. Op een weiland foerageerden vier reeën.

Zondag 20 februari was een vroegertje, al om 6.00 uur op de fiets naar het Stadslandgoed De Kemphaan te Almere. Hier was het vertrekpunt van een excursie van Vogelwerkgroep De Grauwe Gans naar de Zeeuwse eilanden. Natuurlijk was ik een half uur te vroeg en ik vulde mijn tijd door uilen na te doen in de hoop dat ik respons kreeg, helaas zonder resultaat. Iets na 7.00 uur vertrokken we met een colonne auto's richting het Zuidwesten. Het weer was onstuimig te noemen, maar het was vooral erg guur. Te Stellendam in de Buitenhaven was de eerste benenstrekmogelijkheid. Met telescoop tuurden we het gebied af: zeer veel steltlopers (bonte strandlopers, tureluurs, wulpen e.a.), grote mantelmeeuwen, buizerds, krakeenden, nonnetjes, brilduikers en al snel zag ik de eerste kuifduiker (winterkleed) van de dag. Middelste zaagbekken en een groepje pijlstaarten waren ook present.


Bij de vogelkijkhut "Het Kiekgat" (ook in Stellendam) was al duidelijk dat het een echte "dipperdag" zou gaan worden. De Cetti's zanger liet zich in geen velden of wegen bekijken of horen. Wel vanuit de hut een grote groep wintertalingen en enkele slobeenden. Op naar de Brouwersdam. Deze plek is in de winter een hotspot voor bijzondere soorten, maar ook een bijzonder open en koude kijkplek. Het water was ruig, het duurde soms even voordat de vogels te zien waren. Een zeekoet langs het water was het zoveelste slachtoffer van onze consumptiemaatschappij, op zijn verenkleed zat olie en met zijn laatste krachten zwom hij weg toen wandelaars langsliepen. In het water een groep roodkeelduikers (winterkleed), in totaal acht exemplaren. Ook zwommen vier kuifduikers in elkaars nabijheid. Enkele rotganzen vlogen voorbij, beetje aparte naam voor zo'n schoonheid. Verder weg zwommen veel zwarte zee-eenden, brilduikers en in mindere mate eidereenden. Wederom een grote hoeveelheid middelste zaagbekken. Iemand zag enkele ijseenden neerploffen, maar ze waren helaas niet terug te vinden. Op een strekdam zaten enkele steenlopers.

We reden verder naar de Prunjepolder nabij Burgh Haamstede, hier zaten vele duizenden vogels, eenden en steltlopers. Een slechtvalk, die op de grond zat, zal het hier wel erg naar de zin hebben. Ik zag de eerste kemphanen van 2005. Er zaten ook veel tureluurs, het gebied maakt ook onderdeel uit van Plan Tureluur:

"Dit is een natuurontwikkelingsproject wat in 1991 werd gepresenteerd door de Zeeuwse Milieufederatie. Aanleiding tot het plan was de afname van de schorren en het intergetijdengebied door de bouw van de stormvloedkering, de Philipsdam en de Oesterdam. Hierdoor is de Oosterschelde kleiner geworden Voor het Plan Tureluur werden rond de Oosterschelde 44 gebieden geselecteerd waar een groep deskundigen van natuurbeschermingsorganisaties en overheden goede mogelijkheden zag voor natuurontwikkeling. Men probeert buitendijks de afname in het areaal schorren te compenseren en duinen te ontwikkelen. Binnendijks wil men door verhoging van het waterpeil moerassen creëren, zowel brakke of zoute moerassen in de lager gelegen gebieden en zoete op hogere locaties. Door de variatie hoopt men dat de natuurontwikkeling optimaal is".

Grote groepen smienten en meer dan duizend brandganzen waren hier te bewonderen. Ook zaten er een viertal kleine zilverreigers. Op een naastgelegen modderige akker zaten >600 goudplevieren en minimaal honderd zilverplevieren, sommige exemplaren zaten al in "zomerpak".  Nabij Zierikzee vloog een vijfde kleine zilverreiger op uit een greppel. Vele torenvalken bidden boven de talrijke (en muizenrijke) dijken. Als rasechte twitchers reden we naar Goes om de ringsnavelmeeuw (een zeldzame gast uit Noord Amerika) te zien, maar het grasveldje naast de plaatselijke tractorhandel was leeg. Met stukken krentenbol probeerden we nog enkele meeuwen (en vooral die ene) te lokken, maar slechts zilvermeeuwen en enkele kokmeeuwen konden onze aandacht wel waarderen. Nee, een rasechte vogeltwitcher zal ik nooit worden, ik geniet meer van de natuur in zijn algemeenheid, maar ja ieder zijn neurose! Vervolgens gingen we naar Neeltje Jans waar we tussen de bakken van de hangmosselculturen twee zeldzame wintergasten troffen, pal naast elkaar: een parelduiker en een ijsduiker, vooral het verschil in grootte was opvallend. Een dodaars dook onder. We brachten ook een bezoek aan de vogelkijkhut (middelste zaagbekken e.a.).

Bij het Veerse meer bij Oude-Sabbinge maakte een afwezige grote grijze snip (althans niet zichtbaar voor onze telescopen) het debacle compleet, de patat smaakte overigens goed in het restaurant De Meerkoet. Wel nonnetjes, middelste zaagbekken en brilduikers op het meer. Tenslotte besloten we nog een laatste maal de Prunjepolder te bezoeken, in een groep brandganzen zagen enkele vogelaars een roodhalsgans, met kloppend hart zocht iedereen de grote groep vogels af. Twee Japanse toeristen staken de weg over en haalden hun geliefde digitale camera uit de thuis. De >1200 ganzen konden dit niet waarderen en vlogen allen weg dit tot woede van enkele (iets te fanatieke) vogelaars. Ik vond het wel wat hebben, het waren de eerste Japanners die ik tegenkom die interesse voor de natuur tonen. Op een weiland zagen we nog zestig rotganzen. Het laatste strookje licht begeleide ons op de terugweg. Dat de uitlaat losliet en we langs de snelweg ruim een half uur in de hagel op de wegenwacht moesten wachten mocht de pret niet drukken.

Maandag 21 februari had ik een ontmoeting met mijn vader. We besloten een natuurgebied op te zoeken dat vele jaren als speelplaats fungeerde voor beroepsmilitairen. Het was Het Soester Hoogt (beheer: IVN Eemland) te Soesterberg. Er lag een dun laagje sneeuw dat het gebied tot iets sprookjesachtig omtoverde, je moest wel veel fantasie hebben om de overvliegende legerhelikopter van de naastgelegen vliegbasis weg te denken. In de zandgronden waren sporen van reeën te zien, maar van de ree geen spoor...! Het was rustig qua vogels, maar staartmees, kuifmees en grote bonte specht lieten zich wel makkelijk zien.

Op het Landgoed Groeneveld, in neurotisch Engelse landschapsstijl, zwom een paartje mandarijneend. Er staan wel enkele mooie oude bomen. Het kasteel was in bezit genomen door congresgangers.  We reden nog naar de Eempolder, een poging om de vogelkijkhut te vinden strandde in de modder. Wel vloog een vrouwtje blauwe kiekendief boven de polder.

Thuis gekomen te Almere was mijn natuurdrift nog niet bevredigd. Ik stapte op mijn stalen ros en fietste naar de Lepelaarplassen. In een boom vlak voor het gebied zat de klapekster. Ik wilde net enkele foto's maken toen een helikopter laag overvloog, weg klapekster. Maar mijn geduld werd snel beloont, de vogel kwam relatief dichtbij zitten en liet het zelfs toe dat ik enkele fotootjes maakte. Een prachtig gezicht als deze vogel gaat bidden.

Vanuit de vogelkijkhut de gebruikelijke wilde zwanen, nonnetjes, gillende waterrallen, wintertalingen en veel kuifeenden. De blauwe reigers vliegen  met takken rond om hun nest te verstevigen en ook de aalscholvers kiezen de beste plekjes om te broeden. Bij de tweede Trekvogelbrug hoorde ik een ijsvogel schel piepend wegvliegen.