Forum van Waarneming.nl

Soortgroepen => Geleedpotigen (overig) => Topic gestart door: tjeuh op april 29, 2009, 20:26:45 PM

Titel: Wat is dit?
Bericht door: tjeuh op april 29, 2009, 20:26:45 PM
Op een moseik trof ik iets aan wat op het eerste gezicht op een spin leek.
Dat was het echter niet.
Het zat vast aan de tak. En niets van het beestje te zien. Wat is dit voor iets?
Titel: Re: Wat is dit?
Bericht door: Gretchen op mei 01, 2009, 23:10:53 PM
Hallo Tjeu,

die mier is het ook aan het onderzoeken. Is het een dopluis? Of een gal?

Margreet.
Titel: Re: Wat is dit?
Bericht door: tjeuh op mei 05, 2009, 11:55:14 AM
Hallo Margreet,

Ik ging er gisteren weer naar toe, om te zien of er verandering in was gekomen.
En inderdaad, van de glans was weinig overgebleven. Het "ding" was bruin geworden, en volledig ingezakt.
Er binnen bleek zich  een witte, schimmelachtige massa te bevinden, met enkele kleine mijtachtige beestjes (of eitjes?). Lengte van die beestjes: 0,37 mm.

Titel: Re: Wat is dit?
Bericht door: tjeuh op mei 05, 2009, 12:02:29 PM
Toen ben ik op internet gaan zoeken.
Het blijken uiteindelijk dopluizen te zijn, van de familie Kermesidae. Dopluizen zijn schildluizen, maar ze onderscheiden zich van de overige schildluizen door het feit dat de vrouwtjes hun eitjes onder hun schild afzetten. Dat bolt dan op. En de vrouwtjes gaan dood.
De Kermesidae is een familie van dopluizen, die zich van de overige families onderscheid door het feit dat het schild tot een werkelijk bolletje wordt "opgeblazen". Ze kunnen in dat opzicht dan ook veel op gallen lijken.
De Kermesidae worden hoofdzakelijk in verband gebracht met Quercus coccifera, de hulsteik, die ook wel kermeseik wordt genoemd. Het is een soort, die rond het Middellandse Zeegebied groeit.
De hulsteik is nauw verwant met de moseik, ook een zuidelijke soort, waarop ik de beestjes heb gevonden.

Ik vermoed dan ook dat deze dopluis (doorsnede 7 mm) uit het zuiden afkomstig is, en hier van het warmer wordende klimaat profiteert.
Op de tweede foto is trouwens rechts van de dopluis nog een soort schildluis te zien. Ik vermoed nu dat dit het mannetje van de dopluis is. Misschien ook wel dood.

Er zijn trouwens ook twee nederlandse soorten van de Kermesidae bekend, waaronder Kermes quercus, de bolvormige eikenluis. (Toch wel een passende naam). Ik heb er geen foto's van kunnen vinden.




Titel: Re: Wat is dit?
Bericht door: Gretchen op mei 07, 2009, 15:02:13 PM
Hoi Tjeu,

leuk dat je er zoveel over gevonden hebt. Ik had het topic intussen ook bij de gallen gezet.

Groeten,
Margreet. :blink:
Titel: Re: Wat is dit?
Bericht door: tjeuh op augustus 13, 2009, 10:48:16 AM
Omdat ik toch wel nieuwsgierig was geworden, heb ik de foto's uiteindelijk naar EIS Nederland opgestuurd.
Het antwoord:


Beste Tjeu

De soort op de foto is Eulecanium tiliae (L.), een van onze dopluissoorten (familie Coccidae). Deze is te herkennen aan de lichte dwarsbanden en de wat hoekige vorm die van boven is afgeplat. Bij de gewone dopluis (Parthenolecanium corni) is de vorm van boven rolrond en van opzij helmachtig en niet afgeplat, bovendien zonder lichte vlekken. De Kermesidae zijn helemaal bolvormig. E. tiliae is polyfaag op allerlei houtige gewassen en algemeen, maar dat betekent zeker niet dat hij vaak is te zien. Daarom een leuke vondst en een mooie foto. Mag ik die t.z.t. voor presentaties (vanzelfsprekend met bron-vermelding) gebruiken? Ik ben zeer geinteresseerd in dit soort van meldingen. Doorgaans moet er materiaal worden verzameld maar in dit geval zijn er goede kenmerken. Er is één generatie per jaar. De beste tijd voor de herkenning van Coccidae is april-half mei omdat er dan jonge wijfjes zijn waar nog een microscopisch preparaat van kan worden gemaakt. Rond deze tijd van het jaar is dat niet meer mogelijk omdat ze al helemaal zijn opgezwollen. 

Met vriendelijke groet

Maurice Jansen
Plantenziektenkundige Dienst
Wageningen