Op Klein Springzaad komt de bladluis Impatientinum asiaticum voor.
Ik wil graag weten of hij overal waar de waardplant aanwezig is gevonden kan worden. Vandaar mijn verzoek om naar deze soort uit te kijken.
Je vindt de luizen in de bloeiwijze. Ongevleugelde wijfjes hebben een glimmend zwarte bovenkant die contrasteert met de groene onderzijde. Het staartje is lang en bleek. De siphonen zijn zwart en plomp, de basale helft is dikker dan dan de distale helft. De antennen zijn even lang als of iets langer dan het lichaam.
Jonge exemplaren zijn groen, met zwarte siphonen.
Gevleugelden zijn groen met zwarte siphonen, en hebben op de rug zwarte vlekken en dwarsstrepen.
Luizen op andere soorten Springzaad zijn mogelijk een andere soort.
Impatientinum asiaticum kan worden ingevoerd, als je wel Klein springzaad hebt bekeken maar geen luis hebt gevonden graag hier melden.
Is dit de enige bladluis op Impatiens parviflora of komen er ook andere soorten algemeen voor op deze plant?
Hallo Jan,
het is de enige soort op Klein Springzaad, hoewel je een paar polyfage soorten nooit kunt uitsluiten. Maar die zien er anders uit.
Als Impatientinum asiaticum niet zo goed herkenbaar was had ik dit niet geprobeerd.
Hoi Jacomijn,
Ik zal een waarneming van gecontroleerde dieren invoeren. Ik bewaar ze overigens niet, tenzij je hierop reageert.
Wat bedoel je met 'gecontroleerde dieren'?
Als je twijfelt kun je een foto bijvoegen, of een paar exemplaren bewaren (met tak en al in een potje met alcohol of spiritus, dan knijp je niks kapot). Maar ik beschouw deze soort als goed herkenbaar, mits aangetroffen op de waardplant. En zo'n slechte waarnemer kun jij toch niet zijn?
Ik wil wel graag betere foto's dan ik zelf kan maken. Robert Heemskerk, lees je mee?
Voor de mensen die wat minder thuis zijn in planten en beesten (zoals ik) en toch willen helpen uitkijken :gap: :
Klein Springzaad (
Impatiens parviflora):
- Wrn: (http://waarneming.nl/static/ico/information_empty.png) (http://waarneming.nl/soort/info/6898) (http://waarneming.nl/static/ico/camera.png) (http://waarneming.nl/soort/photos/6898) kaart (http://waarneming.nl/soort/maps/6898)
- Wikipedia: NL (http://nl.wikipedia.org/wiki/Klein_springzaad), EN (http://en.wikipedia.org/wiki/Impatiens_parviflora), DE (http://de.wikipedia.org/wiki/Kleines_Springkraut), Wikimedia Commons (http://commons.wikimedia.org/wiki/Impatiens_parviflora)
- EPPO datasheets on invasive plants: 05-11832_DS_Impatiens_parviflora.doc (http://www.eppo.org/QUARANTINE/Pest_Risk_Analysis/PRAdocs_plants/draftds/05-11832%20DS%20Impatiens%20parviflora.doc)
Aziatische Bladluis (
Impatientinum asiaticum):
- Wrn: (http://waarneming.nl/static/ico/information_empty.png) (http://waarneming.nl/soort/info/82482) (http://waarneming.nl/static/ico/camera.png) (http://waarneming.nl/soort/photos/82482) kaart (http://waarneming.nl/soort/maps/82482)
- Heie, Ole E. (1993) The Aphidoidea (Hemiptera) of Fennoscandia and Denmark. V: Family Aphididae: Part 2 of Tribe Macrosiphini of Subfamily Aphidinae (Google Books (http://books.google.nl/books?id=XI3bCA80rSEC), Key To Genus Impatientinum (http://books.google.nl/books?id=XI3bCA80rSEC&pg=PA78&lpg=PA78&dq=Impatientinum+asiaticum&source=web&ots=yeQu_0b-dI&sig=2KnAnP4jXZCql1PkBlSefUHEcH8&hl=nl&sa=X&oi=book_result&resnum=10&ct=result))
P.S. Tussen mijn eigen luizenfoto's nog nix gevonden -_-
CiteerWat bedoel je met 'gecontroleerde dieren'?
Hoi Jacomijn,
Met gecontroleerde dieren bedoel ik dat ik ze onder de binoc heb bekeken op de door jouw genoemde kenmerken. Die klopten allemaal bij de ongevleugelde imago's, het gevleugelde imago was ook van onder donker. De gevleugelde nimfen leken trouwens wel groter dan de volwassen dieren. Overigens zal ik ze nu wel op de waardplant herkennen in het veld.
Hallo Jacomijn,
Ik heb redelijk wat klein springzaad onder mijn heg groeien. Ik kon vandaag geen luis vinden. Er zijn trouwens dit jaar helemaal weinig luizen in de tuin.
Er zijn wel bladmineerders, maar die zoek je niet. :D
Vindplaats: tuin in Bergen (NH)
Groeten, Thijs
Hallo Thijs,
bedankt voor het zoeken. Op je foto zie ik ook geen zwarting van luizenlijkjes, dus ze zijn er blijkbaar echt niet.
heb je de plant ingevoerd? Omdat het leuk is om straks de kaartjes over elkaar te leggen.
Zal ik doen. Wilde planten in de tuin voer ik eigenlijk nooit in.
Ik richt me meer op de beestjes. :rolleyes:
zoiets als deze luisjes? :
behorende bij deze waarneming: http://waarneming.nl/waarneming/view/40394411 (http://waarneming.nl/waarneming/view/40394411)
en nog een foto :
Bij mij in de tuin zitten ze met honderden, zo niet een paar duizend, op klein springzaad. Ze zitten alleen op de bloemstengels, bovenaan de plant, niet op de bladeren of op de hoofdstengel. Is dat normaal?
Vijanden zijn er ook: veelkleurig asiatisch lieveheersbeestje, pyjamazweefvlieg (leggen die in deze tijd eieren?) en kleine wespjes.
http://waarneming.nl/waarneming/view/40396523 (http://waarneming.nl/waarneming/view/40396523)
Tot wanneer kunnen we de luizen vinden?
Margriet en Menko: dat zijn ze! :duim:
Margriet heeft op de eerste foto een geboorte in beeld gebracht, leuk!
Bladluis zuigt floeemsap, en bij voorkeur op plekken waar relatief veel aminozuren in de sapstroom zitten. Onder bloemen en zaden, en onder jong blad is die sapstroom veel interessanter dan bij oude bladeren die alleen maar met fotosynthese bezig zijn. In floeemsap zit vooral suiker, bladluizen hebben daar maar een klein deel van nodig, de rest wordt uitgepoept en heet dan honingdauw.
En bij dunne stengels kom je makkelijker bij zo'n vat dan bij een dikke stengel.
Wim: hoe lang ze nog aanwezig zijn hangt van het weer af. Ik weet het niet precies.
Heb geloof ik wel wat klein springzaad in de buurt. Maar momenteel een beetje druk. Ik hoop dat ik van de week nog wat tijd vind om te gaan kijken.
heb hem ingevoerd, met nog meer foto´s (o.a. nog een geboorte) :lol:
Leuke foto's, Margriet!
CiteerTot wanneer kunnen we de luizen vinden?
Ik verwacht niet zo heel lang meer, omdat ik gisteren op vrijwel alle planten óf al veel dode exemplaren zag na de eerste nachtvorsten verleden week óf planten met alleen maar vervellingshuidjes.
Uit nieuwsgierigheid ben ik op twee locaties even gaan kijken en beide keren was het raak. (Ik heb ze ingevoerd.)
Ik heb wat beestjes megenomen om te kijken of ze ook op de Impatiens en Niamnia in de kas willen leven.
Leven ze in Nederland helemaal niet op de andere Impatiens soorten?
Wat raar.
We hebben I. noli-tangere in de tuin maar daar heb ik ze niet op gezien. Nu heb ik er ook niet echt op gelet.
Gr
Rogier
Dank voor het zoeken!
Op Impatiens noli-tangere zit een andere soort, Impatientinum balsamines.
De meeste bladluizen zijn zeer eenkennig wat voedsel betreft. Hoewel er veel soorten zijn die een heel plantengenus accepteren, is Impatientinum nog kieskeuriger. Dus als het goed is zouden je meegenomen exemplaren van I. asiaticum het niet moeten redden op de andere waardplanten.
Ik had nog niet eerder bewust naar bladluizen gekeken. Daardoor roept dit bladluizen-topic een paar vragen bij mij op.
Heeft de zwarte bovenzijde een functie? Het lijkt me slecht voor de camouflage.
Waarom staan klein springzaad en Impatientinum asiaticum niet als exoten in de database van waarneming.nl? Volgens mijn flora (een hele oude) komt klein springzaad oorspronkelijk uit centraal Azië.
In welk opzicht verschilt klein springzaad zo sterk van andere planten dat Impatientinum asiaticum wel op klein springzaad kan leven, maar niet op andere planten, zelfs niet als het om nauwverwante planten gaat? Is de samenstelling van het sap anders of moet je aan een andere verklaring denken?
Ik kan me overigens best voorstellen dat deze vragen niet zo maar te beantwoorden zijn.
Heeft de zwarte bovenzijde een functie?
Geen flauw idee. Sommige bladluissoorten hebben een zwarte rug, dwz de huid is zwart. Bij Brachycaudus/Dysaphis komt het ook wel eens voor. De Zwarte bonenluis (Aphis fabae) is ook zwart, maar daar is niet de huid zwart, maar de lichaamsinhoud.
Ik weet niet of Impatiens parviflora op eigen kracht naar West-Europa is gekomen, de bladluis is dat wel. Daarmee is Impatiens asiaticum geen exoot.
Bladluizen hebben vleugels, en hoewel het geen goede vliegers zijn kunnen ze, eenmaal in de lucht, door de wind honderden kilometers worden meegenomen.
Waarom Impatiens asiaticum niet op andere planten voorkomt heeft ongetwijfeld met de kwaliteit van het sap te maken. De ene plant is de andere niet. Planten maken allerhande secundaire plantenstoffen aan die deels voortkomen uit de aard van het beestje (het zijn spijsverteringsderivaten) maar die ook effect hebben op eventuele herbivoren.
Zo maken planten van de familie der Cruciferen stoffen aan als mosterdolie die voor veel insecten onaangenaam zijn - behalve voor een paar soorten die daar mee kunnen omgaan, zoals Koolwitjes en de Melige Koolluis (Brevicoryne brassicae). Polyfage soorten als de Perzikluis (Myzus persicae) komen op sommige waardplanten in de problemen, bij oudere exemplaren wordt het darmkanaal zwart, en ze leggen het loodje, hoewel ze wel jongen hebben geproduceerd.
De keuze van de waardplant gaat in verschillende stappen. Een gevleugelde luis landt op een plant, betast deze met de antennen en kiest tussen proefprik of verder vliegen. Op grond van de proefprik in een epidermiscel kiest ze opnieuw tussen blijven of wegvliegen. Aulacorthum solani laat dat mooi zien: als ze op de bovenkant van een aardappelblad een proefprik heeft gedaan trippelt ze naar de onderkant van het blad en gaat daar serieus zuigen door een floeemvat aan te boren.
Slarassen kunnen enigszins resistent zijn tegen Nasonovia ribisnigri: op grond van een proefprik accepteert de luis de slaplant, maar als ze eenmaal floeem zuigt smaakt het toch niet lekker waardoor ze gaat wandelen en proefprikjes maakt, en opnieuw de plant accepteert. Maar het smaakt niet waardoor ze weer gaat wandelen ... en daardoor minder voedsel binnen krijgt en minder jonkies produceert.
Vreemd, als de enige waardplant een exoot is en de daarvan afhankelijke bladluis niet.
Kwestie van definitie he.
Maar hoe kunnen we zo zeker zijn dat de luis op eigen kracht is gekomen?
De bladluis komt al lang voor in het oorspronkelijke verspreidingsgebied van Klein Springzaad. Hij kan dus gewoon gevolgd zijn.
En het arriveren en de eerste verspreiding in Europa is gedocumenterd, al weet ik niet uit mijn hoofd door wie. Een Tsjech?
Maar Nederland is toch niet het oorspronkelijk verspreidingsgebied van Klein Springzaad. Hoe is die trouwens hier gekomen?
Moet eens zoeken of ik er iets over kan vinden.
Ik kan vinden dat Klein Springzaad uit centraal Azie komt. Over Impatientinum asiaticum kan ik niet zoveel online vinden.
Ik heb ze gevonden en ingevoerd.
(http://waarneming.nl/fotonew/6/535856.jpg)
Had dit topic niet gevolgd, maar zijn dit ze ook?
Wim
Prachtig, steeds meer stipjes op de kaart :rolleyes:
Wimpeltje: prima foto, dat zijn ze!
Bedankt Jacomijn, ik zet de waarneming op zeker.
Groeten,
Wim
Ik schop hem nog even omhoog.
meer waarnemingen zijn welkom!
Deze 'familie' vond ik vandaag op de Sint Jansberg bij Mook. Hoewel er veel huidjes en dode exemplaren op de waardplanten zaten, waren er niet zo veel levende bladluizen te zien. Zijn dit ook ex. van Impatientinum asiaticum?
En nog een gevleugelde:
Gewoon goed.
Waarom twijfel je?
Ik ben toch niet zo thuis in de bladluizen en in het bos was het zo donker dat ik de kleine beestjes in de verwelkte bloemen bijna niet kon zien. Thuis aangekomen zag ik vooral de hele kleine bladluisjes...
Zo te zien heb ik er vanochtend in Alkmaar ook een paar gevonden.
(http://i52.photobucket.com/albums/g11/psavio19/SH107730a.jpg)
(http://i52.photobucket.com/albums/g11/psavio19/SH107729a.jpg)
(http://i52.photobucket.com/albums/g11/psavio19/SH107728a.jpg)
Dank!
Vooral interessant omdat eerder in Bergen planten waren gevonden waar geen luis op zat.
Het was een verloren hoekje, vrij geïsoleerd met maar een paar planten. Ik heb ze ingevoerd.
In mijn tuin kan ik ze (door het slechte weer van de afgelopen week?) niet meer vinden. Gisteren zag ik er nog een handjevol in Den Dolder, maar ook daar lijkt het een aflopende zaak. Winterhard zijn ze blijkbaar niet.
Ik kon ze gisteren niet vinden in 't laer Zuiderheide (http://waarneming.nl/waarneming/view/40495786)
Heb overigens maar een paar plantjes onderzocht.
groeten,
Paul
Klein Springzaad gevonden bij Appelbergen (gemeente Haren, Gr). Heb zo geen luis gezien, maar ook niet goed gekeken omdat ik de plant in het veld niet gelijk herkende.
Dank, dank voor het zoeken.
Hoewel Dolf eigenlijk terug moet om nog eens te kijken :lol:
Het weer wordt iets beter dus iedereen kan het nog een keer proberen!
Vandaag naar het Fochtelooerveen gefietst en maar een stukkie omgereden via Appelbergen.
Bijna alle plantjes waren dood, maar toch nog een paar beestjes kunnen vinden:
en nog een (sorry voor de superbe fotokwaliteit):
Jonkies, dus nog niet goed herkenbaar. Maar jonkies uit kolonies op eerdere foto's zien er ook zo uit.
Als de waardplant klopt, zijn ze het wel.
Ben vanwege de waardplant juist terug gegaan. Overigens de Springbalsemien die er ook stond had geen luis (voor zover ik gezien heb)
Dolf, bedankt!
Voor andere lezers: ze zijn er nog steeds!
Is dit een meerjarenproject? Vandaag zag ik ze in de buurt van Soest, maar in mijn tuin heb ik ze dit jaar nog niet gezien.
Citaat van: MenkoVlaardingerbroek op augustus 08, 2009, 20:40:05 PM
Is dit een meerjarenproject?
Ik hoop het...ik lees dit topic nu voor het eerst en heb dit jaar niet zoveel gelegenheid meer om er naar uit te kijken.