Forum van Waarneming.nl

Soortgroepen => Vogels => Wat is dit voor vogel? / Determinatie => Topic gestart door: mgieskens op januari 04, 2020, 15:13:54 PM

Titel: Zuivere Wilde Eend?
Bericht door: mgieskens op januari 04, 2020, 15:13:54 PM
Vanwege het jaar van de Wilde Eend let ik een beetje extra op of Wilde Eenden wel echt (zuivere) Wilde Eenden zijn.
Meestal pik je de soep-/parkeenden met hun afwijkende kleed er wel zo tussen uit, maar deze deed mij twijfelen.
Op het eerste gezicht dacht ik vrouwtje met een witte ring om de nek die daar niet hoort. En beter bekeken klopt er nog wel meer niet.
Maar zou het misschien een jong (sub-adult) mannetje kunnen zijn dat nog niet een volledig adult kleed heeft?

Het gaat om deze waarneming: https://waarneming.nl/observation/183804602/ (https://waarneming.nl/observation/183804602/).
1 Wilde Eend - Anas platyrhynchos
datum: 2020-01-04
locatie: Leidschendam - Prinsenhof (ZH)

foto's:
(https://waarneming.nl/media/photo/024/503/24503496.jpg)
(https://waarneming.nl/media/photo/024/503/24503517.jpg)
(https://waarneming.nl/media/photo/024/503/24503518.jpg)
(https://waarneming.nl/media/photo/024/503/24503519.jpg)
(https://waarneming.nl/media/photo/024/503/24503520.jpg)
(https://waarneming.nl/media/photo/024/503/24503521.jpg)

Titel: Re: Zuivere Wilde Eend?
Bericht door: Merel op januari 06, 2020, 11:22:25 AM
Mannetjes die afgelopen zomer zijn geboren, zijn in deze tijd van het jaar al in mannenkleed. Dit is een adult vrouwtje maar dus wel soep.
Titel: Re: Zuivere Wilde Eend?
Bericht door: tekenaar op januari 06, 2020, 12:13:53 PM
parkeend vanwege het witte halsringtje

maar een "wilde" eend kan uiterlijk niet te onderscheiden zijn van een echt wilde en tegelijkertijd toch genen van tamme eenden hebben. Een deel van zijn/haar jongen kan dan wel weer een afwijkende kleur hebben.

Mijn voorstel (van lang geleden) is om er bij gegevensinvoer pragmatisch mee om te gaan: uiterlijk 100% wilde eend = wilde eend (erfelijkheid testen van iedere eend zal lastig worden) en uiterlijk afwijkend van wilde eend = parkeend.
Titel: Re: Zuivere Wilde Eend?
Bericht door: mgieskens op januari 06, 2020, 12:49:38 PM
Citaat van: Merel op januari 06, 2020, 11:22:25 AM
Mannetjes die afgelopen zomer zijn geboren, zijn in deze tijd van het jaar al in mannenkleed. Dit is een adult vrouwtje maar dus wel soep.
Bedankt, dat was wat ik wou weten of eigenlijk bevestigd zien.
Bij deze dus duidelijk. Was mijn initiƫle gedachte toch goed .
Titel: Re: Zuivere Wilde Eend?
Bericht door: mgieskens op januari 06, 2020, 12:55:39 PM
Citaat van: tekenaar op januari 06, 2020, 12:13:53 PM
maar een "wilde" eend kan uiterlijk niet te onderscheiden zijn van een echt wilde en tegelijkertijd toch genen van tamme eenden hebben. Een deel van zijn/haar jongen kan dan wel weer een afwijkende kleur hebben.

Mijn voorstel (van lang geleden) is om er bij gegevensinvoer pragmatisch mee om te gaan: uiterlijk 100% wilde eend = wilde eend (erfelijkheid testen van iedere eend zal lastig worden) en uiterlijk afwijkend van wilde eend = parkeend.
Mee eens. Dat lijkt mij ook de meest pragmatische aanpak.
Daarvoor wou ik dus wel even zeker weten dat het hier inderdaad een soep-vrouwtje betreft en niet een mannetje in een of ander overgangskleed.
Titel: Re: Zuivere Wilde Eend?
Bericht door: pdeknijff op januari 06, 2020, 16:30:02 PM
Deze erg handige handleiding nog maar eens onder de aandacht brengen:
Donkere zadel op de bovensnavel is bij wilde eend eigenlijk genoeg om mannetjes uit te sluiten.
Weet overigens niet of erg oude mannetjes welke door een hormonale aanpassing een vrouwtjeskleed aannemen, ook een donker zadel op de bovensnavel krijgen.

http://www.oncfs.gouv.fr/IMG/pdf/Guide-age-sex-european-ducks.pdf

Titel: Re: Zuivere Wilde Eend?
Bericht door: mgieskens op januari 06, 2020, 21:27:49 PM
Citaat van: pdeknijff op januari 06, 2020, 16:30:02 PM
Deze erg handige handleiding nog maar eens onder de aandacht brengen:
Donkere zadel op de bovensnavel is bij wilde eend eigenlijk genoeg om mannetjes uit te sluiten.
Weet overigens niet of erg oude mannetjes welke door een hormonale aanpassing een vrouwtjeskleed aannemen, ook een donker zadel op de bovensnavel krijgen.

http://www.oncfs.gouv.fr/IMG/pdf/Guide-age-sex-european-ducks.pdf
:duim:
Die kende ik nog niet. Best wel een bruikbaar document. Zeker nu met het jaar van de Wilde Eend (en anders ook wel  :blink:).
Titel: Re: Zuivere Wilde Eend?
Bericht door: tekenaar op januari 06, 2020, 23:25:44 PM
Oude mannetjes eenden krijgen geen vrouwtjeskleed!

Af en toe komt het wel voor dat een oud vrouwtje onvoldoende hormoonproductie heeft en een mannelijk verenkleed krijgt. Ze houdt dan de donkere tekening op de bovensnavel. Ook is het kleed vaak wat intermediair en bijvoorbeeld de staartkrul minder rond. Zulke oude vrouwtjes eenden blijven vrouwelijk gedrag vertonen en maken ook het vrouwelijke geluid. Ze vormen gewoon paartjes met "normale" mannetjes, kennelijk is gedrag en geluid belangrijker als het verenkleed.

Bijgevoegd een foto van een vrouwtje parkeend (geen wilde eend vanwege de witte halsvlek die niet overeen komt met een smal bandje van een woerd) met een intermediair verenkleed tussen mannetje en vrouwtje in. Let op de vrouwelijke snavelkleur (oranje met veel zwart in plaats van eenkleurig geel) en de gebogen middelste staartveren (geen hele krul zoals bij een woerd). Het patroon van de bruine veren doet denken aan een eclips woerd. Deze heb ik afgelopen november in Nederland gefotografeerd (Leusden).
Titel: Re: Zuivere Wilde Eend?
Bericht door: pdeknijff op januari 07, 2020, 15:15:31 PM
Natuurlijk Paul, ik vergiste me.
Was al weer ruim 25 jaar geleden dat ik daar een studie over las.
En het is ook logisch.
Vrouwtjes vogels zijn heterogametisch (1 mannelijk en 1 vrouwelijk geslachtschromosoom).
Om wat voor reden dan ook (ziekte, mutatie, afwijkende hormonen) kunnen de genen op het vrouwelijke chromosoom gesilenced worden en ja, dan heb je een halve man over....
Titel: Re: Zuivere Wilde Eend?
Bericht door: tekenaar op januari 08, 2020, 11:06:07 AM
Deze uit de oude doos is echt een transvestiet onder de eendjes :) Dit is dus stiekum een vrouwtje, let op de snavelkleur!
Titel: Re: Zuivere Wilde Eend?
Bericht door: Merel op januari 09, 2020, 16:56:27 PM
Wel heel gaaf. Goed om even scherp op te zijn nu de Watervogeltelling weer voor de deur staat (nog anderhalve week).
Titel: Re: Zuivere Wilde Eend?
Bericht door: Yeronimo op januari 09, 2020, 18:27:30 PM
Citaat van: Merel op januari 09, 2020, 16:56:27 PM
Wel heel gaaf. Goed om even scherp op te zijn nu de Watervogeltelling weer voor de deur staat (nog anderhalve week).

Daar hebben we in 2016 natuurlijk tijdens onze midwintertelling te Leeuwarden al mooi voorbeeld van gehad, zie bijlage.
2012 te Grou ook al zo een exemplaar (andere foto)
Titel: Re: Zuivere Wilde Eend?
Bericht door: tekenaar op januari 09, 2020, 20:30:22 PM
ik vraag me wel eens af of dit te maken kan hebben met hormoonontregelende stoffen in het (stads)water, maar dat is puur speculatie ... Het kan naturlijk ook dat parkeenden stokoud worden, als ze eenmaal hun eerste jaar door zijn gekomen.

Maat het is wel intrigerend :D

(Die uit de oude doos heb ik een jaar of 15 geleden gefotografeerd in Stiens. Daar liepen er toen twee, de andere was de parkeendenvariant met een grijze in plaats van bruine borst)
Titel: Re: Zuivere Wilde Eend?
Bericht door: Merel op januari 10, 2020, 12:07:48 PM
Nou worden eenden volgens mij wel oud inderdaad. Zeker in stedelijk gebied. Jaartje of 20-25 bijvoorbeeld.
Titel: Re: Zuivere Wilde Eend?
Bericht door: Oenanthe op januari 10, 2020, 12:26:31 PM
Wetenschappelijk is er geen bewijs dat wilde eenden ouder worden dan 21 jaar, zie https://vogeltrekstation.nl/nl/cijfers/terugmeldcijfers/longevity-list-roland-staav. Het is wel zo dat eenden op hoge leeftijd door hormonale stoornissen kenmerken van het andere geslacht gaan vertonen. Dit is meen ik aangetoond bij eidereenden in de Waddenzee die als vrouwtje werden geringd en vele jaren later met allerlei kenmerken van mannetje werden teruggevangen.

Verhalen over hormonen en hormoon ontregelende stoffen in het water en in ons voedsel (wat worden kinderen toch snel volwassen tegenwoordig) zijn pure speculatie. Bij onderzoek worden dergelijke stoffen nooit ergens aangetroffen.
Titel: Re: Zuivere Wilde Eend?
Bericht door: tekenaar op januari 10, 2020, 13:35:23 PM
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1874176/
Titel: Re: Zuivere Wilde Eend?
Bericht door: Yeronimo op januari 19, 2020, 17:39:23 PM
En vandaag, tijdens de midwintertelling, weer zo een mooie B)
Titel: Re: Zuivere Wilde Eend?
Bericht door: mgieskens op januari 19, 2020, 18:01:15 PM
Citaat van: Yeronimo op januari 19, 2020, 17:39:23 PM
En vandaag, tijdens de midwintertelling, weer zo een mooie B)
Inderdaad, de snavel verraadt hem of eigenlijk haar al.
Titel: Re: Zuivere Wilde Eend?
Bericht door: Yeronimo op januari 19, 2020, 23:04:14 PM
En dit was ook een geinig in mijn ogen vrouwtje zonder donkere zadel van vandaag:
(https://oudeversie.waarneming.nl/fotonew/3/24647183.jpg)
Titel: Re: Zuivere Wilde Eend?
Bericht door: mgieskens op januari 20, 2020, 21:12:15 PM
Het kan nog knap lastig zijn om bij sommige eenden vast te stellen of ze wel raszuivere Wilde eenden zijn. Een  kleine uitdaging bij het tellen van gemengde groepen.met parkeenden. Anderzijds moeten we daar bij tellingen denk ik ook niet te moeilijk over doen. Er zullen ongetwijfeld ook eenden zijn met een op het oog zuiver uiterlijk, maar die het genetisch toch niet zijn..
Titel: Re: Zuivere Wilde Eend?
Bericht door: tekenaar op januari 21, 2020, 13:26:42 PM
dat is zoals ik hierboven al schreef. Genetica doen we niet bij tellingen. Alles wat eruit ziet als wilde eend = wilde eend en alles wat er afwijkend uitziet = parkeend.